نظام آموزشی مصر

مهمترین اهدافی که سیاستهای آموزشی پیش از دانشگاه بر آنها مبتنی است عبارت است از:

الف-ایجاد فرصت: فراهم آوردن فرصتهای آموزش خودکفا برای همه کودکان مصری

ب- کیفیت: اصلاح و بهبود دائم روند آموزش مطابق استاندارد ملی کیفیت

ج- نظامها: تحول بخشیدن به نظامهای آموزشی با هدف افزایش فعالیتها و نهادینه کردن ساختاری

چشمانداز آموزش و پرورش

وزارت آموزش و پرورش مصر تلاش دارد تا با تحول بخشیدن به نظام آموزشی پیش از دانشگاه، بیشترین تعداد دانشآموز را زیر پوشش قرار دهد. این وزارتخانه بر آن است تا این هدف را از راه کیفیت بخشیدن به نظام آموزشی و با رویکرد ساختن شهروند مصری بر بنیان منظومه ارزشهای تمدنی و انسانی و نیز نظام غیرمتمرکز مبتنی بر مشارکت جمعی، تحقق بخشد. (www.moe. gov.eg;2015).

مراحل آموزش پیش از دانشگاه

نظام آموزشی پیش از دانشگاه در مصر به دو مرحله پایه و دبیرستان تقسیم شده است. دوره پایه شامل دو مقطع دبستان (6 سال) و راهنمایی (3 سال) است. مقطع متوسطه نیز دارای دو دوره عمومی (3 سال ) و فنی (3 تا 5 سال )است. دانشآموزانی که تمایل به ادامه تحصیل در دانشگاهها و یا مؤسسات آموزشی فنی و حرفهای دارند در این دوره ثبت نام میکنند. دوره فنی نیز هنرجویان را برای ورود به بازار کار آموزش میدهد. (همان:16)

الف- آموزش پایه

1- مقطع ابتدایی

اهداف استراتژیک:

- فراهم آوردن خدمات آموزشی مطلوب و با کیفیت برای همه کودکان در سن آموزش ابتدایی

- از میان برداشتن شکافها و تفاوتهای میان مدارس ابتدایی

- افزایش توانمندیهای کادر آموزشی در این مقطع

سیاست ارتقای کیفی:

- ارائه روشهایی که به لحاظ محتوا و شیوههای تدریس با استانداردهای بینالمللی مطابقت داشته باشد

- نوسازی و تحول بخشیدن به آموزش زبان عربی، پرورش دینی و مواد مدرسی در حوزه علوم اجتماعی و تعمیق بخشیدن به مفاهیم ملی و هویتی

- فراهم آوردن زمینهها و عوامل لازم برای امنیت و سلامت محیط تحصیل و از میان برداشتن زمینهها و عوامل خشونتزا در مدارس

- تنظیم برنامههایی برای افزایش تعداد دانشآموزان و کاهش میزان فرار از تحصیل و تعداد مردودیها

- تأمین نیازهای همه مدارس ابتدایی به آموزگاران آموزش دیده در تخصصهای مختلف (همان: 17)

آمارها: بر اساس آمارهای رسمی وزارت آموزش و پرورش مصر، تعداد دانشآموزان، مدارس و معلمان مقطع ابتدایی در سال تحصیلی 2013-2014 به شرح زیر بوده است:

دانشآموزان		مدارس		معلمان
دولتی	غیردولتی	دولتی	غیردولتی	710/394
288/008/9	005/898	202/80	025/2	710/394

www.moe.gov.eg;2015))

2- مقطع راهنمایی

هدف از این مقطع آموزشی، تربیت دانشآموزانی است که از مهارتهای زبانی، ریاضیات، علوم و ارتباطات برخوردار شده و آماده ورود به مرحله بعدی برای توسعه توانمندیها و خلاقیتها و حرکت در مسیر تحولات جهانی با تأکید بر ارزشهای ملی، دینی، هویت عربی و مشارکت با دیگران، پذیرش و تعامل با آنان باشند.

اهداف استراتژیک:

- فراهم آوردن فرصت آموزش مطلوب برای دانشآموزان ورودی این مقطع از طریق تأمین فضای متناسب با فراگیری و رعایت جنبههای اجتماعی، محیطی و اقتصادی متفاوت آنان

- فراهم آوردن نیروی آموزشی کافی و برخورداری از سطح حرفهای بالا

- تمرکز بر مدرسه به عنوان محور اصلاح و بهبود واقعی در تحصیل و سطح یادگیری آنان و نیز تلاش برای نگهداری دانشآموزان تا پایان مقطع

- ارتقای سطح تحصیل دانشآموزان به ویژه در زبان عربی و ریاضیات و فراگیری یکی از زبانهای بینالمللی

- توسعه و تقویت کادر آموزشی

آمارها: به استناد آمارهای رسمی وزارت آموزش و پرورش مصر، تعداد دانشآموزان ،مدارس و معلمان مقطع راهنمایی در سال تحصیلی 2013-2014 به شرح زیر بوده است:

دانشآموزان		مدارس		معلمان
دولتی	غیردولتی	دولتی	غیردولتی	264/242
623/052/4	082/285	407/8	521/1	264/242

www.moe.gov.eg;2015))

ب- مقطع دبیرستان

1- دبیرستان (عمومی)

هدف کلی این شاخه تحصیلی عبارت است از آموزش مناسب با معیارهای جهانی به گونهای که فارغالتحصیلان را برای ورود به مرحله آموزش عالی آماده سازد.

اهداف استراتژیک:

- افزایش امکان جذب دانشآموز

- حمایت از توانمندیهای کادر آموزشی

- تحول بخشیدن به سازوکار اداری

- بهبود کیفیت محیط آموزش برای دانشآموزان

- ارائه الگوهای ابتکاری به مثابه اساسی تحول در نظام آموزشی (الخطة الاستراتیجیة للتعلیم : 75)

2- دبیرستان (فنی)

هدف کلی این شاخه آموزشی، تربیت نیروی فنی ماهری است که توانمندیهای لازم را برای رقابت در بازار کار محلی، منطقهای و جهانی کسب کرده باشد و به شکلی ایجابی در توسعه کشور مشارکت داشته باشد.

اهداف استراتژیک

- افزایش فرصتها و نوسازی رشتههای تخصصی آموزش فنی در مصر و کشورهای اطراف دریای مدیترانه

- دگرگون سازی روشها متناسب با اقتضائات جدید با هدف همراه شدن با بازار کار

- فراهم آوردن تجهیزات و فناوری آموزش مناسب با نوع آموزشهای فنی و تعدد دانشآموزان

- ارتقای سطح حرفهای و مادی و معنوی آموزگار

- فعالسازی مشارکتهای محلی و بینالمللی

- فعالسازی طرح شورای عالی آموزش فنی و تربیت حرفهای

- آموزش و تربیت برای ایجاد شغل (همان:78)

آمارها: آمارهای رسمی وزارت آموزش و پرورش مصر در سال تحصیلی 2013-2014، تعداد دانشآموزان و مدارس و معلمان مقطع دبیرستان (عمومی و فنی) را به شرح زیر نشان میدهد:

الف: دانشآموزان:

نوع	دولتی	غیردولتی	جمع
عمومی صنعتی کشاورزی بازرگانی	194/279/1 359/791 513/165 692/545	278/176 856/2 459/104	472/455/1 215/794 513/165 151/650

ب: تعداد مدارس:

نوع	دولتی	غیردولتی	جمع
عمومی صنعتی کشاورزی بازرگانی	2051 955 199 599	943 11 0 220	2994 966 199 819

ج: معلمان و مربیان:

عمومی	103654
صنعتی	95360
کشاورزی	13659
بازرگانی	37375

www.moe.gov.eg;2015)

1- جامعة القاهرة

2- جامعة الاسکندریة

3- جامعة عین شمس

4- جامعة المنصورة

[5] - جامعة اسیوط

[6] - جامعة طنطا

[7] - الجامعة الامیرکیة بالقاهرة

[8] - مرکز الدراسات السیاسیة و الاستراتیجیة بالاهرام

[9] - مرکز ابن خلدون للدراسات الانمائیة

[10] - جامعه مدنی و تحول دموکراتیک در میهن عربی

[11] - گزارش سالانه از تحول دموکراتیک در میهن عربی

[12] - المرکز العربی للدراسات الانسانیة

[13] - مرکز یافا للدراسات و الابحاث