ادارات مربوط به مسلمانان در روسیه
همچنین سایر ادارات مربوط به مسلمانان عبارتند از:
الف. اداره دینی « الرحمت»
ده ها سال است که مسلمانان کورسک یک یا دو مرتبه در سال در قبرستان مسلمانان گرد هم می آیند. اصولا این گردهمایی در روزهای عید فطر و عید قربان انجام می گیرد. سالهای 98-1995 نمازهای این دو روز در خوابگاه دانشکده پزشکی منطقه برگزار می شد و دانشجویان خارجی و مسلمانان روس در آن شرکت می کردند. اما پس از اینکه ورود روسها به خوابگاه با محدودیت روبرو شد و مسئولان این گردهمایی به فکر ثبت سازمان مسلمانان افتادند. سال 1998، سازمان مسلمانان متشکل از فعاالان تاتار و داغستان و همچنین نمایندگائن آذربایجان و اینگوش شروع به فعالیت کرد. سال 1999 اداره حقوقی منطقه کورسک به عنوان یک سازمان اسلامی با مدیریت ر.ف.سلمالنف کار خود را آغاز کرد. این مجموعه تا کنون مشغول به فعالیت است. سال 2008 ارتباطاتی با تاریخ شناسان، باستانشناسان و منطقهشناسان برقرار کردند که در نتیجه آن تحقیقاتی در خصوص تاریخ جوامع مسلمانان در منطقه صورت گرفت( نشریه فرهنگ روس، 28، 1388: 124)..
ب. مفتیان ولادیمیر
مجمع ثبت نشده دینی، سال 2007 به دلیل فقدان یک مکان خصوصی در این منطقه، اداره دینی مرکزی مسلمانان تصمیم به ثبت مجمع مفتیان ولادیمیر در منطقه کاوروف ولادیمیر گرفت. امام شهر کاوروف،و.س. یارولین بدون وجود گزینه دیگری برای انتخاب، به سمت مدیریت این مجموعه منصوب شد. اکنون در ساختار مجمع « مفتیان ولادیمیر»، سازمانهای دینی به ثبت رسیده در شهرهای کاوروف و موروم و همچنین چند شهر دیگر از قبیل کامشکوا، سترونینو الکساندر، کالچوگینا و... وارد می شوند. درخواست ثبت رسمی این مجمع از سال 2007 در دست بررسی قراردارد که تا کنون جواب رضایت بخشی نگرفته است(همان، 125).
ج. اداره روحانیت مسلمانان جمهوری مورداوی
بزرگترین سازمان مرکزی مسلمانان مورداوی در ساراسک واقع شده. این اداره در سال 2000 تاسسیس شده است. موسسین این اداره 5 مجمع کوچک بودند. از آوریل سال 2001، رشید هالیکف به عنوان مفتی آن انتخاب شد. سال 2005 تبدیل مهمترین ساختار متحد کننده بیشتر جمهوری های مسلمان شد و 26 مجمع اسلامی در ساختار آن وارد شدند. یکی از خطوط اصلی سیاست گذاری های این سازمان ساخت مسجد است. سال 2005، برای اولین بار در تاریخ پایتخت جمهوری مسجد جامع سارانسک با وسعت زیاد ساخته شده به طوری که 3000 نفر را به راحتی در خود جای می داد. از سال 2001 تا 2007، تحت نظارت این سازمان 7 مسجد در جمهوری های مختلف ساخته شده و 3 مسجد هم در دست احداث قرار دارد(همان،126).
د. اداره روحانیت مسلمانان پنز
مجمع دینی ثبت شده در سال 1998 که مدیریت آن را مفتی آ.ش. بیبار سوف به عهده دارد. 43 سازمان دینی ثبت شده واقع در منطقه پنز در ساختار این اداره وارد می شود. این اداره حتی طی سالهای 2004-1998، از انتظارات خاص خود بهره مند بوده است که از جمله فعالیتهای آن می توان به روزنامه« خورشید اسلام» اشاره کرد سپس در سال 2005 روزنامه« روشنفکری» را در دستور کار خود قرار داد. علاوه بر آن این اداره با مطبوعات محلی و منطقه ای نیز همکاری دارد. این اداره دینی در امر سیاست نیز فعال بود، و با اداره امور داخله در منطقه و همچنین وزارت دفاع ارتباط خوبی دارد(همان).
ه. مرکز اسلامی جوانان
جمهوری مورداوی مرکز اسلامی جوانان را در اکتبر 2001 تاسیس کرد. سال 2003 فعالان مطالبی را تحت عنوان « اسلام همان طور که هست» تهیه کرده در میان فدرالها و ساختارهای دینی منطقه و همچنین مطبوعات و موسساتی که به نشر مطالب اسلامی به صورت رایگان می پرداختند« اسلام در مورداوی» پخش کردند. در ماه رمضان نمایشگاهی در خصوص تاریخ ساخت مسجد جامع سارانسک ترتیب دادند و مطالبی نیز در خصوص آداب ماه رمضان منتشر کردند.سال 2003 اولین کتابخانه انتشارات اسلامی را در سارانسک تاسیس کردند. هر سال در مساجد جمهوری در ماه رمضان مراسم افطاری برای فقرا ترتیب داده می شود.سال 2004 تصمیمی در خصوص آماده سازی اولین گروه تربیتی اسلامی به نام الانصار اتخاذ شده است. 15 نفر ورودی این مرکز با موفقیت دوره را پشت سر گذارده و مدرک دولتی دریافت کرده اند. از سال 2003 هر ساله اردوی الانصار برگزار می شود که طی آن دانش آموزان از تمام مناطق مورداوی در آن شرکت می کنند. در سالهای 2004 و 2006 و 2008 این اداره در مجمع جهانی جوانان تاتار در کازان و مجامع جوانان مسلمانان شرکت کرد. نمایندگان سازمان فعالانه در برنامه هایی در رابطه با جوانان در جمهوری مورداوی برگزار می کنند(همان، 127).
و. سازمان خیریه مسلمانان کاسیمف
سال 1867، به ابتکار یک تاجر این مرکز راه اندازی شد که بعداً مجوز فعالیت آن لغو شد. در سال 1897، سازمان مذکور فعالیت خود را از سر گرفت. افراد اداره کننده این سازمان غالباً تجار معروف تاتار بودند، کار اصلی این سازمان جمع آوری کمک از افراد ثروتمند و پخش آن بین نیازمندان بود. علاوه بر آن این سازمان در توسعه فعالیتهای فرهنگی – روشن فکری نقش بسزایی داشت. مجموعه ای غنی از کتابها به زبان روسی و تاتاری جمع اوری شد. مطبوعات دوره ای اعم از روزنامه ها و مجلات به کتابخانههایی در کازان، مسکو، اوف و سایر شهرها آورده شد. سال 1917، این سازمان به کار خود خاتمه داد(همان، 128).
ه. اداره محلیا
اولین اداره ثبت شده مسلمانان در منطقه ایوانف می باشد. این اداره در سال 1992، تا 1997 فعالیت داشت. پس از ثبت اداره به توسعه آن و ایجاد همکاری با سایر سازمانهای اسلامی و فرهنگی پرداختن. این مجموعه در سال 1997، یک بار دیگر با هدف کار موثرتر با عناصر تحصیل گروه نام خود را ثبت کرد. (همان، به نقل از دائرة المعارف اسلام در سنپترزبورگ، 2009).
در روسیه سه سازمان اسلامی بیش از همه مدعی مرکزیت هستند. نخست، شورای مفتیان روسیه است که مرکز آن در مسکو قرار دارد و ریاست آن را مفتی « راویل عین الدین » بر عهده دارد و بیش از 1500 شاخه مذهبی بدان مربوط می شوند. دوم، اداره دینی مرکزی مسلمانان است که مرکز آن در اوفا قرار دارد و ریاست آن بر عهده مفتی « طلعت تاج الدین » است و حدود 500 شاخه مذهبی با آن مرتبط اندو و سوم، مرکز هماهنگی مسلمانان شمال قفقاز که ریاست آن را مفتی « کاراچای – چرکس » و « استاوروپل » به نام« اسماعیل بردیف » بر عهده دارد و حدود 800 شاخه مذهبی بدان مربوط می شوند. شورای مفتیان روسیه و اداره دینی مرکزی مسلمانان روسیه در تقابل با یکدیگر قرار دارند . حدود10.000 شهروند روس در خاورمیانه تحصیل می کنند . آنها پس از بازگشت ، به اسلام روی می آورند . در روسیه حدود 3000 موسسه اسلامی فعالیت دارند . یک دانشگاه اسلامی ، یک مدرسه و کلاس های پیش دبستانی نیز برای کودکان مسلمان در مسکو فعالیت می کنند(امیراحمدیان، 42).