آمار ازدواج و طلاق در چین
آمار ازدواج و طلاق در چین
همانگونه که پیشتر نیز اشاره گردید، در جامعهی سنتی چین طلاق و جدایی امری ناپسند و مذموم بود. زنان که به هیچ وجه حق تقاضای طلاق را نداشتند و مردان نیز تنها در سه مورد میتوانستند زنان خود را طلاق دهند که این موارد عبارت بود از: 1-عدم تناسب خانوادگی میان زن و شوهر؛ 2-در صورتی که زن علیه کشور و یا خانوادهی شوهرش مرتکب جرمی شده باشد؛ و 3-تحت شرایط زیر، مرد میتوانست به صورت یکجانبه درخواست طلاق بدهد: زن فضیلت فرزندی نسبت به پدر و مادر شوهر را از دست بدهد؛ نتواند فرزند پسر به دنیا بیاورد؛ هرزه گری نماید؛ دچار بیماری لاعلاج شود؛ نسبت به زن دوم گرفتن شوهرش حسادت و مخالفت کند؛ سخن چین باشد و یا دزدی کند. البته در سه مورد مرد نمیتوانست طلاق زن را بدهد که شامل موارد زیر بود: زن کسی را نداشته باشد که پس از طلاق از او مراقبت کند؛ زن سه سال کامل برای پدر و یا مادر شوهرش که فوت کرده بوده عزاداری کرده باشد؛ و شوهرش پیش از ازدواج فقیر بوده و پس از ازدواج ثروتمند شده باشد. در این 3 مورد، مرد حق طلاق دادن یکجانبهی زنش را نداشت.
در گذشته، در جامعهی چین، مانند هر جامعهی سنتی دیگر، طلاق امری ناپسند تلقی میشد و زوجها ناسازگار طلاق را تابو دانسته و علیرغم ناسازگاری خانوادگی به روند زندگی مشترک خود ادامه میداند. این امر در کنار حسن حفظ حرمت خانواده، موجب مشکلات فراوان روحی و روانی و حتی گاهی اقدام به خودکشی به ویژه میان زنان میشد. با تغییر مقررات ازدواج و طلاق و آسانتر شدن مراحل قانونی جداشدن از یکدیگر، این مشکلات نیز تا حدودی حل شده و تعداد زنانیکه خواستار جدایی و طلاق هستند، به 40درصد از طلاقها رسیده است[i]. برخلاف نسلهای پیشین چین، نسل جدید به ویژه متولدین دههی1980 به بعد، با موضوع طلاق و ازدواج راحتتر برخورد میکنند. تابوهای سنتی پیشین حاکم بر ازدواج و طلاق شکسته شده و زندگی مشترک خارج از چارچوب ازدواج و جدا شدن زن و شوهر از یکدیگر بر اثر رواج تفکرات لیبرالی آسانتر شده است.( www.china.org.cn). براساس نظر کارشناسان، دلایل بالا رفتن آمار طلاق در این سالها عبارتند از: بهبود وضعیت معیشتی مردم، روی آوردن مردم به زندگی مدرن سبک غربی، عدم تناسب زن و مرد از نظر اقتصادی و اجتماعی، آسان شدن روند طلاق، زیاده خواهی زوجها و گسترش ارتباطات برون خانوادگی و نامشروع، عدم تحقق شروط ضمن عقد از قبیل وعده های داده شدهی پیش از ازدواج، احساس بینیازی اقتصادی و مالی زنان به دلیل استغال و داشتن درآمد کافی، کم تحملی نسل جدید در برابر مشکلات و نا ملایمات زندگی، پشت پا زدن به قوانین و مقررات سنتی ازدواج و طلاق، شکسته شدن حرمت طلاق و تابو نبودن آن. (چاینا دیلی ، 2011)
طبق آمار منتشره در مطبوعات چین، سالانه بیش از 10میلیون مورد ازدواج در این کشور صورت میگیرد. (www.chinavew.cn: 2006) در دههی1990 به دلیل گسترش عواملی همچون روابط جنسی خارج از چارچوب ازدواج و درگیریهای خانوادگی آمار طلاق به شدت افزایش یافت و ساختار خانوادگی مورد تهدید قرار گرفت و این روند کارشناسان حقوقی را وادار به بازنگری مجدد در این قوانین کرد. برهمین اساس، در سالهای2001و 2003قانون ازدواج و طلاق مورد بازنگری مجدد قرار گرفت و روند طلاق باز هم سهلتر شد. این تغییرات موجب شد در سال2003بیش از 2/1میلیون مورد طلاق(690 هزار مورد توافقی و 640هزار مورد با رأی دادگاه) صورت گیرد که از سال1949تا کنون بالاترین رقم طلاق در این کشور بوده است. (خبرگزاری شین هوا، 2004) این تعداد در سال 2004 به3/8میلیون مورد ازدواج و 61/1مورد طلاق بوده که به ترتیب 3درصد و 2/21درصد نسبت به سال2003افزایش نشان میدهد. طبق آمار منتشره در روزنامههای چین، آمار ازدواج و طلاق در سال 2010 به ترتیب2/13 میلیون ازدواج(9/4درصد افزایش نسبت به سال2009) و87/2میلیون طلاق(7/3درصد افزایش نسبت به سال 2009) بوده است. (Global Times, 2012)
براساس مقررات جدید ازدواج و طلاق که از اکتبر2003به مورد اجرا گذاشه شده، روند جدایی و طلاق نسبت به گذشته آسانتر شده و زوجها برای جدا شدن نیاز به رضایتنامه و مجوز از محل کار و مدیران بالاتر را ندارند. برخی از کارشناسان مسایل اجتماعی معتقدند آسان شدن روند طلاق موجب افزایش آمار طلاق شده و این روند پس از یکی دوسال به روند عادی خود باز میگردد، چون سختگیریهای قانونی پیشین و فرهنگ سنتی چین بسیاری از خانوادهها را که از قبل مایل به جدایی بودند مانع طلاقشان شده بود، ولی حالا با تغییر قانون آنها فرصت یافتهاند تا به جدا شدن از یکدیگر اقدام نمایند. طبق این آمار اغلب طلاقها بین افراد 35تا45ساله صورت گرفته و از این تعداد 995هزار به صورت توافقی و بقیه با رأی دادگاه از هم جدا شدهاند. (چاینا دیلی مورخ ، 2005)
براساس گزارش منتشره از سوی وزارت امور اجتماعی چین، روزانه 10هزار زوج چینی از هم طلاق میگیرند. طبق این آمار در 9ماههی نخست سال2011، جمعا بیش از 8/2میلیون مورد طلاق در این کشور صورت گرفته و در 5 سال گذشته آمار طلاق سالانه 7درصد نسبت به سال پیش رشد داشته است. این رشد در شهرهای بزرگی همچون پکن و شانگهای به 30درصد هم رسیده و 50درصد متقاضیان طلاق را زنان تشکیل میدهند. (همان)
براساس قوانین مدنی موجود، تمام چینیها اعم از زن و مرد، پیش از ازدواج بایستی به آزمایشگاه مرجعه کنند تا مشکلای و بیماریهای صعب العلاج و یا مشکل نازایی نداشته باشند. براین اساس، در سال2002مجموعا 79/8 میلیون نفر درخواست آزمایش کردند که حدود یک درصد(حدود20هزار نفر) از آنها به دلایل مختلف از نظر قانونی نتوانستند با طرف مورد علاقهی خود ازدواج کنند. البته این قانون در جامعه مخالفانی نیز دارد که می گویند چه لزومی دارد به خاطر یک درصد از افراد دارای مشکل 99درصد از افرادیکه مشکل ندارند هم بایستی به این آزمایش پزشکی تن دهند و دولت حق ندارد در مسایل خصوصی افراد دخالت کند. (چاینا دیلی ،2003)
[i] - در شهرهای بزرگی مانند شانگهای، 60 درصد متقاضیان طلاق را زنان تشکیل می دهند.