خط سغدی در افغانستان
خط سغدی. خط سغدی «از یک شیوه تحریری خط آرامی مشتق
شده است و نیز میتوان احتمال داد که اصل خط مزبور همان خط
پهلوی کهن باشد».۳ «خط سغدی را در آسیای وسطی یافتهاند و از
ابتدا در همانجا انتشار یافته و به خط (اویغور) مبدل شده است.
خط آخری برای کتابت زبان ترکی به کار میرفته و بعدها، به خط
مغول و منچو تبدیل شده، چنانکه اکنون هم معمول است».
خط خروشتی. این خط از خط آرامی پدید آمده و از قرن سوم
پیش از میلاد تا قرن سوم میلادی، در شمال غربی هند و آسیای
مرکزی مرسوم بوده و در افغانستان نیز تا قرن پنجم میلادی به
کار میرفته است و از راست به چپ نوشته میشد. پادشاهان
یونان و باختری از خط خروشتی برای نوشتن کتیبهها و ضرب
سکهها استفاده میکردند و آثار آن در افغانستان از جنوب آمودریا
تا وادی ارغنداب و از معابد بودائی در هده، بگرام، جلالآباد،
بامیان، غزنه، غرب کابل و جاهای دیگر به دست آمده است.
۱۳۹
۱، پرویز ناتلخانلری؛ تاریخ زبان فارسی؛ ج ۱، ص ۲۹۵
۲، جلالالدین همایی؛ تاریخ ادبیات ایران؛ ج ۱ و ۲، ص ۱۵۱.
۳، پرویز ناتلخانلری؛ تاریخ زبان فارسی؛ ص ۲۹۲.
۴. جلالالدین همایی؛ تاریخ ادبیات ایران؛ ص ۱۵۴.
----------
۱۴۰
در تمدن کوشانی علاوه بر خط خروشتی، از خط یونانی نیز در
مسکوکات استفاده میشد و رقیب خط خروشتی بود؛ ولی خط
یونانی بهتدریج از رواج افتاد.