سینمای ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم
آگوست سال ۱۹۵۱ فیلم «راشومون» (محصول ۱۹۵۰) به کارگردانی آکیرا کوروساوا توانست جایزه بزرگ جشنواره بینالمللی فیلم ونیز را دریافت کند. سال بعد یعنی ۱۹۵۲ باز هم در جشنواره فیلم ونیز فیلم «زنی از نسل سایکاکو»[1] (محصول ۱۹۵۲) به کارگردانی کنجی میزوگوچی جایزه بینالملل را و در جشنواره فیلم کن هم فیلم «داستان گنجی» (محصول سال ۱۹۵۱ به کارگردانی کوسابورو یوشیمورا[2]) جایزه بهترین فیلمبرداری را برای فیلمبردار آن به ارمغان آورد. سال ۱۹۵۴ هم فیلم «دروازه جهنم»[3] (محصول ۱۹۵۳) به کارگردانی تِنوسوکه کینوگاسا[4] موفق شد جایزه بزرگ جشنواره کن را دریافت کند. بعد از آن با استمرار دریافت جوایز از جشنوارههای بینالمللی فیلم، ژاپن در رده کشورهای درجه اول در دنیای سینما شناخته شد (ساتو، 2008: ۲۳۳). چنين آغاز قدرتمندي در اوائل دهه 1950 و آن هم در شرايطي كه ژاپن تنها پنج سال از جنگ را پشت سر گذاشته بود، نويد دوران طلايي بعد از جنگ را ميداد كه برخي مورخين سينماي ژاپن از آن با عنوان دوره طلائي دهه 1950 نام ميبرند. كارگردانان شاخصي كه اين دوره را ساختند، كارگرداناني مانند ميزوگوچي، یاسوجیرو ازو و ميكيئو ناروسه بودند كه قبل از جنگ هم به عنوان كارگرداناني مطرح و صاحب سبك شناخته ميشدند و يا كساني مانند كوروساوا و کِسوكه كينوشيتا[5] بودند كه درست قبل از جنگ يا دوران جنگ، فعاليتشان را در مقام كارگردان شروع كردند.
ويژگي تمامي اين كارگردانان اين بود كه همگي كار سينما را در استوديو ياد گرفته بودند به عبارتي همه دست پرورده نظام استوديويي بودند. اين افراد عموما بعد از پايان تحصيلات در دانشگاه كه هيچكدام مرتبط با سينما نبود، براي كار جذب استوديوهاي فيلمسازي ميشدند و ابتدا از پستهای پايين چون دستيار صدابردار، دستيار فيلمبردار، فيلمنامه نويس، كمك كارگردان و ... كار خود را شروع ميكردند و بعد از سالها كار آموزي اجازه مييافتند، كارگرداني فيلم را انجام دهند. اين نظام استوديويي باعث شد تا تحصيلات دانشگاهي مرتبط با سينما خيلي دير در ژاپن شكل بگيرد. با شكست ژاپن در جنگ و شكلگيري قانون اساسي جديد كه به قانون اساسي صلح معروف بود، اين كارگردانان فرصت يافتند تا فارغ از فشار سانسور دولتي به طرح مسائل و مشكلات اجتماعي بپردازند و آثاري خلق كنند كه با اقبال زيادي در جشنوارههاي سينمايي روبرو شد.
[1] 『西鶴一代女』/Saikaku Ichidai Onna.
[2] 吉村公三郎/Yoshimura Kōsaburō(1911–2000).
[3] 『地獄門』/Jigoku mon.
[4] 衣笠貞之助/Kinugasa Tēnosuke(1896–1982).
[5] 木下恵介/Kinoshita Keisuke(1912–1998).