روابط کوبا با روسیه
در سال ۱۹۶۱، فیدل کاسترو، با الهام از گفتوگوهای صورت گرفته با مسکو و دشمنی شدید با ایالاتمتحده آمریکا، انقلاب کوبا را انقلابی سوسیالیستی نامید. طی ۳۰ سال آتی، توسعه کوبا وابسته به روابطاش با اتحاد جماهیر شوروی سابق بود و با توجه به پیوند ایدئولوژیکی میان این دو کشور، روابط دو جانبه اقتصادی نیز قویا برقرار شده بود.
در طی سالهای ۶۰ و ۷۰ و ۸۰ قرن گذشته، بهدلیل تحریم اقتصادی این کشور توسط ایالاتمتحده آمریکا، روابط کوبا با بلوک شرق بهطور قابل توجهی افزایش یافت.کوبا در اتحاد جماهیر شوروی سابق، بازار مناسبی برای تولیدات صادراتی خود، بهخصوص شکر پیدا نمود. هم زمان، موادغذایی، نفت، ماشینآلات، تجهیزات فنی و محصولات ساخته شده را به قیمت مناسب دریافت میکرد و از سود کم و پرداخت اقساطی طولانی مدت با محصولات کوبایی نیز بهرهمند شده بود.
همکاریهای نظامی هم در مقابل تهدیدهای ایالاتمتحده
۱۶۳
۱۶۴
حیاتی به نظر میرسید. ضمنا علاوه بر تشکیل بزرگترین متحد استراتژیکی خود، اتحاد جماهیر شوروی سابق تقویت تواناییهای دفاعی این جزیره را تسهیل نمود. در سال ۱۹۹۳، رائول کاسترو، ارزش تسلیحات و ماشینهای جنگی که کوبا از شوروی سابق دریافت کرده بود را بالغ بر ۱۰۰۰۰ میلیون دلار تخمین زد. I.) (Dominguez, 2009, 89
از نظر فرهنگی نیز، گردش محصولات فرهنگی از الگوهای مشابهی پیروی میکرد. بهطور مثال در طی سه دهه، مردم کوبا، فقط میتوانستند از دیدن فیلمهای روسی بهرهمند شوند.
در سال ۱۹۹۱، با فروپاشی شوروی سابق، روابط میان روسیه و کوبا از هم گسست. در کمتر از سه سال، قطع ارتباط کامل میان این دو کشور صورت گرفت که در طی دهه ۹۰ همچنان ادامه یافت. بنابراین تمامی پروژههایی که در کوبا درحال انجام و پیشرفت بود از جمله مرکز هستهای واقع در شهر سیین فوئگوس، از کار افتادند. از طرف دیگر، عملکرد اقتصادی کوبا، که بسیار وابسته به صادرات و واردات از روسیه سابق بود نیز به گل نشست. و از آن بعد، بحران اقتصادی شدیدی در کوبا به چشم میخورد. پس از گذشت بیش از یک دهه جدایی میان این دو کشور، روابط اقتصادی و سیاسی میان روسیه و کوبا در اوایل قرن حاضر، تجدید حیات یافت. پس از سفر گورباچف در سال ۱۹۸۹، ولادیمیر پوتین، اولین رئیسجمهور روسیه بود که در سال ۲۰۰۰ به این کشور سفر نمود. مدمدوف نیز در سال ۲۰۰۸ به کوبا سفر کرد، رائول کاسترو نیز که ۲۳ بار و آخرین بار در سال ۱۹۸۵ به روسیه سفر کرده بود، برای تحکیم
روابط در سال ۲۰۰۹ بار دیگر به این کشور سفر نمود. روابط روسیه و کوبا از سال ۲۰۰۵ بهطور تنگاتنگی برقرار شد بهطوری که در سال ۲۰۰۵ کمیسیون مشترک همکاری تشکیل دادند که از آن پس ۷۰ شرکت روسی با شرکتهای کوبایی بهعنوان شرکای تجاری در کوبا فعالیت میکنند. توافقنامههای بسیاری نیز در زمینه تجاری به امضا رسیده است که یکی از اولین توافقنامهها اصلاح بدهی کوبا به روسیه به مبلغ ۱۶۶ میلیون دلار بود، در سال ۲۰۰۹ مسکو و هاوانا تفاهمنامهای درباره اصول همکاری استراتژیکی میان دو کشور را امضا کردند. در سال ۲۰۱۱، توافقنامهای تحت عنوان "طرح اقدام" را برای گسترش روابط دو جانبه به امضا رساندند. De la Sagra,) (2012, 62
همچنین اقدامات دوستی نیز میان دو کشور روبه افزایش گذاشته است، بهطور مثال، روسیه اولین کشوری بود که کمکهای فوریتی برای قربانیان طوفانهای سال ۲۰۰۸ به کوبا اعزام کرد، در سال ۲۰۱۱ اهدای گندم به هاوانا صورت گرفت، روسیه وام وکمکهای مالی قابل توجهی به ارزش بیش از۳۵۰ میلیون دلار به کوبا داده است تا این کشور بتواند کالاهای ساخت روسیه را خریداری نماید. از طرفی، شرکتهای روسی در کوبا در بخشهای مختلفی سرمایهگذاری کردهاند.
این تجدید حیات روابط دو جانبه ریشه در پیوندهای دوستی دارد که از همکاریهای گسترده تاریخی به ارث بردهاند. البته ماهیت روابط میان این دو کشور نسبت به گذشته بهطور قابل توجهی تغییر 1. Comision Mixta de Cooperacion 2. Plan de accion
را
۱۶۵
ر ۱۶۶
کرده است. اگر در دوران جنگ سرد، قرابت ایدئولوژیکی آنها را به هم پیوند میداد، در دوره جهانی شدن، منافع اقتصادی مربوطه آن را به هم متصل کرده است.