نقد ادبی در کوبا
وضعیت نقد ادبی در سالهای اخیر در کوبا روبه افول گذاشته است، بهطوریکه ظاهر آثار جدید بهخوبی خواننده را جلب میکند، اما با یک نقد جدی همراه نمیشود و فقدان بحث و گفتوگو در حوزه نقد آثار ادبی کنونی و از طرف دیگر، فضاهای محدود برای برگزاری چنین جلساتی به خوبی مشاهده میشود.
در همین رابطه، در سال ۲۰۱۰ کتابی با نام نقد ادبی کوبا میان آتش دو قرن۲ اثر محقق کوبایی خوزه آنتونیو میچلنا به چاپ رسید که اولین کتابی است که وضعیت نقد ادبی در کوبا را طی ۳۰ سال اخیر به تصویر کشیده شد، این کتاب توسط انتشارات ماتانزاس به چاپ رسیده و نتیجه دو نظرسنجی را ارائه مینماید که مجله کوبایی انقلاب و فرهنگ قبل و بعد از شروع قرن ۲۱، یعنی در سال ۱۹۹۰ و در سال ۲۰۰۵، انجام شده، که این نظرسنجی درباره فعالیتی ریشهدار در کوبا میباشد که در سالهای اخیر نیروی خود را از دست داده است، در این نظرسنجی که از روشنفکران کوبایی 1. Josefina de Diego
2. La critica literaria cubana entre el fuego de dos siglos 3. Jose Antonio Michelena
به عمل آمده چنین نتیجهگیری شده است که بنا بهدلایل ذیل، نقد ادبی در کوبا تحلیل رفته است، از جمله این دلایل میتوان: کمبود فضاهای مناسب برای نقد ادبی، بحثهای اندکی که در این فضاها صورت میگیرد، و همینطور این که نویسندگان ترجیج میدهند در مجلات خارجی به چاپ اقدام کنند، از جمله مواردی هستند که بر نقد ادبی در کوبا تاثیرگذار شدهاند. Naranjo Orovio,) (2009, 82
از طرف دیگر، بحران اقتصادی که در دهه ۹۰ قرن بیستم آغاز شد باعث بروز محدودیتهای چاپ گردید که این امر باعث دوری ملت کوبا از نقد ادبی گردید. از همینرو، در سال ۱۹۹۶، خوآن مارینیوا، روشنفکر کمونیست کوبایی وضعیت نقد ادبی را بحران زده و تاسفآور خواند و امروزه، تعداد بسیاری از شاعران، نویسندگان و مقالهنویسان این کشور که قبلا به نقد آثار ادبی میپرداختند، دیگر از این امر دوریگزیدهاند.
لئونارد پادورا، نویسنده کوبایی اعتقاد دارد: «مشکل این است، در کشوری که نقدی انجام نمیگیرد، دیگر کسی هم علاقهای به نقد ندارد». وی به این نکته اشاره میکند که اخیرا در کوبا، فقر، چه در هنگام مفهوم کلی و چه در مفهوم خاص خود، پیرامون آثار ادبی انجام نمیشود. لازم به ذکر است که تاخیر در چاپ تعداد کم مجلات ادبی در کوبا خود نیز باعث شده که نویسندگان، شاعران و منتقدان کوبایی در حصر قرار بگیرند و از جامعه بینالملل دور بمانند و اعتبار و حمایتی برای پروژههای خود پیدا نکنند، البته نمیتوان 1. Juan Mariio
2. Leonard Padora
۲۸۹
۲۹۰
از نقش موثر مرکز فرهنگی کوبا و مجله کریتریوس" غافل شد که حدود ۳۰ سال است توسط منتقد معروف کوبایی دسیدریو نابارو۳ به چاپ میرسد و این امر کمک شایانی به نشر متون نظری درباره هنرها و علوم اجتماعی میباشد. (85 ,2009 (Naranjo Orovio,