ترجمه آثار ادبی فارسی به ژاپنی
علاقه به ادبیات ایران در غرب که متأثر از جریان خاورگرایی یا اورینتالیسم در سده 19 بود، باعث جلب توجه برخی محققین ژاپنی به ادبیات فارسی شد. در نتیجه ما در اوایل قرن بیستم شاهد ترجمه برخی آثار ادبی ایران از زبان واسطه به ژاپنی هستیم که نخستین مورد آن ترجمه شش رباعی از خیام توسط آری‌آکه کامبارا[1] در سال 1908[1287 ش] بود (رجب‌زاده، 1389: 157). او این ترجمه را از انگلیسی انجام داد. نخستین ترجمه از متن اصلی یعنی فارسی به ژاپنی هم باز به ترجمه رباعی‌های خیام بر می‌گردد. شیگه‌رو آراکی که پیشتر معرفی شد، سال 1920[1299 ش] قسمتی از رباعیات خیام را از فارسی به ژاپنی ترجمه کرد (یوشی‌ئه، 2018: 95). بعد از جنگ جهانی دوم و تقریبا از دهه 1960[دهه 1340 ش] به بعد ترجمه از زبان اصلی به ژاپنی به جریان اصلی ترجمه آثار ادب فارسی به ژاپنی بدل شد (همان: 95). در ادامه برخی از مهمترین ترجمه ها از آثار ادب فارسی به ژاپنی را با استناد به (رجب‌زاده، 1389) و (یوشی‌ئه، 2018) معرفی می‌کنیم:
سال 1916: «افسانه‌های ایران»، مترجم: بونمی تسوچی‌یا[2]. ترجمه‌ای از داستان‌های شاهنامه فردوسی که از انگلیسی به ژاپنی برگردانده شده است.
سال 1922: «تأملی در تاریخ ادبیات فارسی»، تألیف شیگه‌رو آراکی.
سال 1922: «گلستان»، مترجم: آساتوری کاتو[3]. ترجمه‌ای از گلستان سعدی که از زبان واسطه ترجمه شده است.
سال 1941: «رستم و سهراب؛ شاهنامه ایرانی»، مترجم: ماساهارو هیگوچی[4]. ترجمه‌ای از داستان رستم و سهراب از زبان واسطه است.
سال 1948: «رباعیات»، مترجم: ریوساکو اوگاوا[5]. این ترجمه که برگردانی از فارسی است، بارها تجدید چاپ شده است و می‌شود آن را بهترین ترجمه در میان ترجمه‌های متعدد رباعیات خیام به ژاپنی دانست.
سال 1951: «گلستان»، مترجم:اِیزو ساوا[6]. نخستین ترجمه به ژاپنی از روی متن اصلی گلستان سعدی است.
سال 1964: «گلستان؛ داستان‌های آموزنده ایرانی سده‌های میانی»، مترجم: ری‌ایچی گامو. این ترجمه که از فارسی برگردانده شده است، به گفته رجب‌زاده، هنوز هم معتبرترین و دقیق‌ترین ترجمه ژاپنی گلستان سعدی است (رجب‌زاده، 1389: 173).
سال 1976: «دیوان حافظ»، مترجم تسونه‌ئو کورویاناگی. این ترجمه از فارسی برگردان شده است.
سال 1978: «فیه ما فیه»، مترجم: توشیهیکو ایزوتسو. ترجمه‌های ایزوتسو در زمینه معارف اسلامی، عرفان و فلسفه ممتاز و سر آمد است.
سال 1981: «لیلی و مجنون»، مترجم: اِمیکو اوکادا. خانم اوکادا علاوه بر «لیلی و مجنون»، «خسرو و شیرین» نظامی را هم از فارسی به ژاپنی ترجمه کرده‌اند.
سال 1981: «نفرین زمین»، مترجم مینورو یامادا[7]. این رمان جلال آل احمد از نخستین آثار ادبیات معاصر فارسی است که به ژاپنی برگردانده شد.
سال 1983: «بوف کور»، مترجم: کیمی‌نوری ناکامورا[8]. ناکامورا آثاری دیگر از صادق هدایت را هم به ژاپنی ترجمه کرده است.
سال 1985: «گلستان»، مترجم: تسونه‌ئو کورویاناگی.
سال 1999: «شاهنامه»، مترجم: امیکو اوکادا.
سال 2010: «بوستان»، مترجم: تسونه‌ئو کورویاناگی.
سال 2012: «یوسف و زلیخا»، مترجم امیکو اوکادا. ترجمه از مثنوی پنجم مجموعه هفت اورنگ عبدالرحمن جامی است.
سال 2012: «منطق الطیر»، مترجم: تسونه‌ئو کورویاناگی.
سال 2019: «الهی نامه»، مترجم: آیانو ساساکی[9]. این کتاب با حمایت رایزنی فرهنگی ایران در ژاپن منتشر شد.
[1] 蒲原有明/Kambara Ariake(1875-1952).
[2] 土屋文明/Tsuchiya Bunmei(1890-1990).
[3] 加藤朝鳥/Katō Asatori(1886-1938).
[4] 樋口正治/Higuchi Masaharu(?-?).
[5] 小川亮作/Ogawa Ryōsaku(1910-1951).
[6] 澤英三/Sawa Eizō(1896-?).
[7] 山田稔/Yamada Minoru(?-?).
[8] 中村公則/Nakamura Kiminori(?-?).
[9] 佐々木あや乃/Sasaki Ayano(1966- ).