اندیشه اصلاحات سون یات سن

تصویر سون یات سن، پدر چین مدرن

سون به این نتیجه رسیده بود که امپراتوری چینگ تمایلی به استفاده از پیشرفت و دانش غرب برای توسعه­‌ی کشور چین ندارد، لذا کار پزشکی را کنار گذاشته و به دنبال ایجاد اصلاحات و تغییرات اجتماعی در چین از طریق انقلاب پرداخت. در سال1891 وی با چند نفر از انقلابیون چینی در هنگ‌­کنگ آشنا شده و با همفکری آنان در صدد ساقط کردن امپراتوری چینگ برآمدند.

شکل گیری اندیشه اصلاحات

سون به همراه چند نفر از همفکرانش که با سیستم حکومتی غرب آشنایی داشتند، در سال1894نامه­ای به نایب­‌السلطنه­‌ی چینگ نوشته و در آن پیشنهاداتی برای ایجاد اصلاحات در کشور برای مدرن سازی سیستم حکومت ارایه نمودند. وی حتی شخصا برای تقدیم این پیشنهادات به تیُن جین سفر کرد ولی اجازه­ ی ملاقات به او داده نشد. پس از این جریان وی تنها راه چاره را برپایی انقلاب تشخیص داد. برای زمینه سازی انقلاب وی چین را به مقصد هاوایی ترک نمود

انجمن احیای چین

در آن­جا با همکاری برخی از چینی­‌های مقیم، «انجمن احیای چین (Revive China Society)» را تأسیس کرد که هدف آن ایجاد انقلاب در چین بود. اعضای این انجمن عمدتا از چینی­‌های خارج از کشور، به ویژه اقشار پایین جامعه بودند.

انجمن ادبی فورن

هم­زمان با تشکیل این انجمن در هاوایی، شاخه ­ای از آن در هنگ‌­کنگ تحت عنوان«انجمن ادبی فورِن (Furen Literary Society)» آغاز به کار کرد که ریاست آن بر عهده­ ی ایونگ کووی (Yeung Kui) و دبیر کل آن سون یات­سِن بود. این انجمن فعالیت خود را تحت عنوان شرکتی به نام«چیان خِنگ» که در سال 1894 در کانتون تاسیس شده بود ادامه می ­دادند. در پوشش این شرکت وی به‌هاوائی رفت و از چینی‌های جمهوری‌خواه مقیم‌هاوائی مقداری کمک مالی جمع کرد و با آن پول، صد صندوق اسلحه از قاچاق­چیان هنگ کنگ خرید و با برچسب مصالح ساختمانی به کانتون وارد کرد. پلیس از این فعالیت­‌ها آگاه و اسلحه‌ها را کشف کرد. در نتیجه، سون یات­ سِن برای جلوگیری از دستگیر شدن به شانگهای فرار کرد ولی سه تن از مسولان مالی این شرکت دستگیر و اعدام و خود شرکت هم منحل شد. پلیس اسنادی را از این شرکت کشف کرد که ثابت می­ کرد سون یات­ سِن از محرکین اصلی توطئه علیه امپراتوری چین بوده است. در نتیجه برای سر دکتر یک صد هزار دلار هنگ‌­گنگ جایزه تعیین کردند ولی وی موفق شد با زحمت فراوان با یک کشتی ایرلندی از شانگهای به انگلستان فرار کند.

نیز نگاه کنید به

• سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین
• قیام جنان گوان در چین
• انجمن ادبی فورن