دوران حکومت های هم ستیز
.دوران حکومتهای همستیز(221-476 پیش از میلاد)
با پایان قرن پنجم پیش از میلاد و ایجاد ثبات سیاسی بیشتر، تنها هفت حکومت قدرتمند باقی ماندند. سالهایی که این قدرتها با هم درگیر جنگ و ستیز بودند، به دوران حکومتهایهمستیز[i] معروف است. تا سال 256 پیش از میلاد از سلسلهی جو تنها اسمی باقی ماند و قدرت جزیی در اختیار پادشاه بود و قدرت واقعی در اختیار پادشاهان مناطق قرار داشت. با متحد شدن مناطق همجواری از این حکومتهایهمستیز همچون سیچوان[1] و لیائونینگ[2] ، این مناطق تحت سیستم فرماندهی نظامی اداره میشدند، سیستمی که هنوز هم تا حدودی در تقسیمات استانی و شهرستانی برخی از مناطق چین دیده میشود. تکامل نهایی این دوران با عصر اینگجِنگ[3] پادشاه منطقهی چین[4] آغاز شد. در سال 214 میلادی، چینشیخوانگ[5]، با متحد ساختن شش کشور دیگر و ضمیمه کردن سایر مناطق، توانست سلسلهی چین را پایه گذاری و خود را بهعنوان نخستین امپراتور سراسر چین اعلام نماید. دوران کشورهای همستیز، اگرچه از نظر سیاسی و ثبات اجتماعی دورهی نا آرام و متلاطمی بود، ولی در تاریخ اندیشهی چینی پرشکوهترین عصر بهشمار میرفت، زیرا در این دوره نظامهای اخلاقی و فلسفی بسیاری پدید آمد که تأثیری پایدار در فرهنگ شرق دور داشت. ظهور مکاتبی که آنها را «صدمکتب» مینامند، همزمان با تلاش برای مرگ عصر برده داری و در همین دوران صورت گرفت[۱].
در دورانهای بهار و پاییز و حکومتهای همستیز، علیرغم گسترش و ادامهی ستیزها و نزاعهای داخلی، دوران شکوفایی اندیشه و فرهنگ و عصر طلایی فلسفههای سیاسی و فکری بود. وجود سیستم گزینش و استخدام دیوان سالاران که بر اساس شایستگی و لیاقت انجام میگرفت، خود عاملی برای تقویت«مبانی فکری و فرهنگی» بهشمار میرفت. فرمانروایان این دوران همیشه در تلاش برای حفظ بقای خویش به دنبال اندیشمندان و آموزگاران و استراتژیستها بودند. لذا، متفکران در کنار مدیران استخدام میشدند تا بهترین شیوههای دیپلماسی و جنگ را به مورد اجرا بگذارند. شکوفایی«صد مکتب فکری و فلسفی» حاصل این دوره است که آثار ادبی وسیع باقیمانده از این مکاتب، شالودهی تفکر چینی را در هزارههای گذشته تشکیل داده است. این مکاتب فکری بعدها در شش گروه عمده دسته بندی شدند که عبارتند از: مکتب کنفوسیوس، مکتب قانونگرایان، مکتب تائوئیسم، مکتب موهیسم، مکتب کیهانی یین و یانگ، و مکتب گزینش دیوان سالاران از طریق آزمون دولتی[۲].
[1]- Sichuan.
[2]- Liaoning.
[3]- Yingzheng.
[4]- Qin.
[5]- Qin Shi Huang.
[i]- Warring States Poriod.