چهارمین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین
چهارمين مهاجرت تاريخي مسلمانان در دورانهاي شيانفِنگ[1]، از (1851 تا 1862) و تونگجي[2]، از ( 1862 تا 1875 ) به وقوع پيوست كه در تاريخ مسلمانان چین بسیار مهم است. در آن زمان، مسلمانان ساکن شمال غرب و استان يوننَن در جنوب غربی، پشت سر هم دست به شورش زدند كه قيام مسلمانان در استانهاي شَنسي و گنسو و قيام دو ونشيو[3] در استان يون نَن، گسترده تر از ساير قيامها بود، ولي همهی اين شورشها توسط ارتش امپراتوری دودمان چينگ سركوب شده و به شكست انجامیدند. حكومت چينگ پس از سركوبي قيامهاي مسلمانان، سياست مهاجرت و كوچ اجباری را در مورد آنان به مورد اجرا گذاشت. در چنين شرايطي بود که مسلمانان از استانهاي شَنسي، گَنسو، نينگشيا و چينگخَي همراه با ضربههاي شديد روحي و روانی ناشی از شکست، مجبور به مهاجرت به ساير مناطق شدند. مسلمانان دونگگان[4] موجود در آسياي ميانه از همان زمان بوجود آمدند.
[1] - Xian Feng.
[2] - Tong Zhi.
[3] - Du Wen Xiu.
[4] - Dong Gan.