شخصیت های مسلمان دوران سلسله مینگ
شخصیتهای مسلمان دوران سلسلهی مينگ:
دوران حاكميت سلسلهی مينگ هم دوران مهمي براي رشد قوم خوي بود.
اولا، در دوران مينگ بود كه تعدادي از شخصيتهاي مهم مسلمان همچون جِنگ خِه، خَی‌رویي[1]، مقام عاليرتبه‌ی عادل و درستكار، ليجي[2]، انديشمند، تاريخدان و اديب معروف چين، خودنگجو[3]، بينانگذار آموزش مسجدي، وانگ‌دَي‌يو[4]، متفکر و اندیشمند بزرگ را می توانام برد.
ثانيا، اگرچه تا دوران سلسلهی يوان، اكثر قريب به اتفاق مسلمانان نام‌هاي معمولي اسلامي و يا اسامي عربي، فارسي و تركي خود را حفظ كرده بودند، ولي در دوران سلسلهی مينگ نام و نام‌خانوادگي مسلمانان به اسامي چيني تبديل شد.
ثالثا، در بين شخصيتهاي برجسته‌ی مسلمان در دوران مينگ، تعداد شخصيتها و مقامات عالیرتبهي نظامي بيش از ساير مقامات بود. جو يوانجانگ[5]، نخستين امپراتور دودمان مينگ، برحسب جايگاه و نقش مسلمانان در آن زمان، بسياري از افسران و ژنرالهاي مسلمان را به کار گرفت. در آن زمان ده ژنرال عالیرتبه از جمله چانگ‌يوچون[6]، خو دَخي[7]، خو دِجي[8]، دِنگ‌دِشينگ[9]، مو اينگ[10]، لان‌يو[11]، فنگ‌شنگ[12]، فنگ‌گوِه يونگ[13]، همگي مسلمان و از نژاد خوي بودند.
در اواخر دودمان مینگ و اوایل دودمان چینگ، در روند توسعهی اسلام و جامعهی مسلمانان خوی، سه پدیدهی مهم به وقوع پیوست: 1) شکل گیری مکتبهای صوفیانه در شمال غربی چین؛ 2) آغاز آموزش و پرورش مسجدی در چین؛ 3) آغاز تألیف کتابها و آثار اسلامی به زبان چینی[i].
[1] - Hai Rui.
[2] - Li Zhi.
[3] - Hu Deng Zhou.
[4] - Wang Dai Yu.
[5] - Zhu Yuang Zhang.
[6] - Chang Yu Chun.
[7] - Hu Da Hai.
[8] - Hu De Ji.
[9] - Deng De Xing.
[10] - Mu Ying.
[11] Lan Yu.
[12] - Feng Sheng.
[13] - Feng Guo Yong.
[i] - وانگ فنگ، پژوهش های افکار فلسفی چهار مترجم و نویسندهی بزرگ مسلمان چینی در دوران سلسلههای مینگ و چینگ، مرکز پژوهش های ملت هوی، دانشگاه نینگ شیا. ژانویه 2007.