تاریخ دوره میانی ادبیات اسپانیا
قرن های هجدهم و نوزدهم
در قرن های هجدهم و نوزدهم شاهد بر آمدن جنبش های هنری در عصر روشنگری هستیم، از جمله این جنبش ها می توان نئوکلاسیسیسم، رومانتیسیسم، رئالیسم و ناتورالیسم را نام برد، بیشتر این جنبش ها ریشه در کشورهای فرانسه و انگلستان داشتند و تاثیر زیادی بر روی نویسندگان اسپانیایی این دوره گذاشتند. آنها با تأثیر پذیری از این مکاتب به برجسته کردن مشکلات کشور خویش بر آمدند[60]. با مرگ فرناندو هفتم[61](1833) بسیاری از نویسندگان تبعید شدۀ اسپانیایی از انگلستان و فرانسه به کشور خود بازگشتند ، این بازگشت موجب بازتاب افکار سیاسی- فرهنگی اروپای آن دوره در اسپانیا شد، این افکار زمینه گسترش رومانتیسیسم در اسپانیا را فراهم کرد. در مقایسه با رمانتیسیسم، نئوکلاسیسیسم هیچگاه بطور کامل در اسپانیا رشد پیدا نکرد. از بین شاعران ، نثر نویسان و نمایشنامه نویسان دوره رمانتیسم می توان به ترتیب خوزه دِ اسپرونثِدا[62]، ماریانو خوزه دِ لارا[63] و دون آنخل دِ سابِدرا[64] را نام برد. پس از دوره رمانتیسیسم شاهد ظهور نویسندگانی از جمله گوستاوُ آدولفو بِکر[65](1836-1870) و روسالیا دِ کاسترو[66](1836-1885) هستیم. از ویژگی های این دو نویسنده می توان به استفاده از زبانی آهنگین و بکار بردن سادگی در نوشتار اشاره کرد.
پس از رمانتیسیسم شاهد ظهور رئالسیم هستیم، این مکتب واکنشی در برابر ایده گرایی و خیالپردازی رمانتیست ها بود. در بین نویسندگان برجسته این مکتب می توان به بِنیتو پِرِث گالدوس[67](1843-1920) اشاره کرد، در حالی که دیگر نویسندگان این مکتب تنها به توصیف مناظر می پرداختند، دغدغه گالدوس شرح سنت و مشکلات طبقه ی متوسط جامعه بود. کتاب مرغ دریایی[68](1849) اثر فرنان کابایِرو[69](1796-1877) اولین رمان واقعگرا در اسپانیا محسوب می شود. در اواخر قرن نوزدهم امیلیا پاردو باثان[70](1851-1921) نثر نویس و منتقد ادبی به طرح مکتب ناتورالیسم در اسپانیا پرداخت. مهمترین نویسنده این جنبش ادبی که در فرانسه ریشه داشت امیل زولا[71] بود. پاردو بازان با اعتقاد به جبرگرایی[72] حاکم بر این مکتب به مخالفت برخاست و در این باور راه خود را از ناتورالیست ها جدا کرد.[73]
قرن بیستم
در اواخر قرن نوزدهم مردم کوبا و فیلیپین بر علیه دولت اسپانیا دست به قیام زدند، این قیام موجب برافروختن آتش جنگ شد، و با ادامه این واقعه ضربه سختی بر دولت اسپانیا وارد شد. از آغاز جنگ کوبا (1898) تا شروع جنگ داخلی اسپانیا (1936) شاهد بر آمدن سه نسل ادبی مهم در اسپانیا هستیم، نسل ادبی 98، نسل ادبی 27 ونسل ادبی 36. در این برهه از زمان وقایع تاریخی مهم و مصیبت باری به وقوع می پیوندند که تأثیر قابل توجهی در آثار ادبی این دوره داشته است، از جمله این وقایع می توان به جنگ کوبا (1898)، جنگ جهانی اول (1918-1914)، انقلاب روسیه (1917) و جنگ داخلی اسپانیا (1939-1936) اشاره کرد. کوبیسم، اِکسپرسیونیسم و سورئالیسم در اروپا از جمله مکتب هایی بودند که بر نویسندگان اسپانیایی این دوره تأثیر گذاشتند، تأثیر روبن داریو[74] شاعر اسپانیایی زبان اهل نیکاراگوئه در ورود مدرنیسم به اسپانیا و پابلو نرودا[75]، شاعر شیلیایی در برجسته کردن مشکلات اجتماعی و سیاسی دوره نیز قابل توجه است.[76]عوامل مهمی در شکل گیری یک نسل ادبی موثر است، پیترسون[77] منتقد آلمانی چند ویژگی را برای تشکیل یک نسل ادبی بر می شمارد، از جمله این ویژگی ها: 1. افکار و ایده های مشابه؛ 2. ارتباط بین افراد آن؛3. وقوع یک رویداد نسلی؛4. ویژگی های مشابه در سبک آنگونه که به انتقاد از نسل پیشین بیانجامد. 5. سال های تولد نزدیک به هم. اکثر این ویژگی ها در نسل های ادبی این دوره مشهود است.[78]