روابط خارجی قطر
روابط خارجی
قبل از استقلال قطر، تنظيم روابط خارجي و دفاعي اين کشور بر عهده انگليس بود. پس از آن، قطر امور دفاعي و خارجي اش را خود بر عهده گرفت، ولي روابط بازرگاني، آموزشي، فرهنگي و علمي خود با انگليس را حفظ کرد، و حتي در دهه ي پنجاه شمسي / هفتاد ميلادي به عنوان يک کشور دنباله رو سياست هاي انگليس باقي ماند. يکي از دلايل اين دنباله روي، حضور و نفوذ مأموران و مستشاران انگليسي در دستگاه هاي سياسي و امنيتي قطر است.
براساس قانون اساسي قطر، هدف سياست خارجي اين کشور تحکيم پيوندهاي دوستي با کشورهاي مسلمان و کليه کشورهاي صلح دوست و مردم جهان است. پاي بندي به اعتقادات اسلامي از معيارهاي سياست خارجي اين کشور در سطح منطقه، جهان اسلام و روابط بين الملل به شمار مي رود. حفظ و تعميق همبستگي عربي، تعهد و هماهنگي با سياست ها و هدف هاي شوراي همکاري خليج فارس و تعهد به اصول منشور سازمان ملل متحد از اصول سياست خارجي قطر است.
عوامل متعددي سياست داخلي و خارجي قطر را شکل مي دهد. از يک سو، دفاع از کشور به علت کمي وسعت، جمعيت ناکافي و سربازان اندک، مشکل است. در حالي که به دليل در اختيار داشتن يکي از بزرگ ترين منابع گازي جهان، اختلافات مرزي با برخي از همسايگان و... همواره خطر عليه قطر وجود دارد. از سوي ديگر، ارتباط گسترده با کشورهاي آمريکا و انگليس سياست خارجي اين کشور را تأثير قرار مي دهد. عربستان سعودي که در دهه هاي پنجاه و شصت شمسي نفوذ فراواني در سياست خارجي قطر داشت، به دليل درگيري هاي مرزي با آن کشور، نفوذ خود را تا حدود زيادي از دست داد.
قطر به جهت پاي بندي به قوم گرايي يا ناسيوناليسم عربي، اغلب با سياست کشورهاي عرب هماهنگ است؛ ولي گاه بر پايه ي منافع ملي با برخي از سياست هاي عربي و کشورهاي عرب نشين مخالفت کرده است. به عنوان مثال:
1. قطر به همراه عمان، تنها اعضاي شوراي همکاري خليج فارس هستند که بيشترين رابطه را با رژيم صهيونيستي برقرار کرده، و حتي قرارداد غزه - اريحا را مورد تأييد قرار داده است.
2. قطر در آبان 1371 به بغداد سفير فرستاد، و از آن پس به گسترش روابط خود با عراق دست زد. در حالي که اين اقدام به روابط قطر و کويت - عضو ديگر شوراي همکاري خليج فارس - لطمه وارد کرد.
قطر از اواخر دهه شصت شمسي / هشتاد ميلادي با حفظ ارتباط خود با دولت هاي غربي، به بسط روابط خود با بلوک شرق پرداخت. در اين راستا، در 1367 / 1988 اقدام به برقراري روابط ديپلماتيک با چين کرد و در همين سال، همکاري با روس ها را شروع نمود و دو سال بعد، يک موافقت نامه اقتصادي، بازرگاني و فني با شوروي سابق به امضا رساند. متعاقب آن، قطر با کشورهاي يوگسلاوي، چکسلواکي، روماني و بلغارستان روابط سياسي برقرار کرد.
قطر همکاري صميمانه اي با سازمان ملل متحد دارد. هم چنين، اين کشور، فعالانه در کنفرانس ها و جلسات جنبش عدم تعهد مشارکت مي کند. از اقدامات اوپک در تعيين قيمت نفت و ثبات اقتصادي جهان حمايت به عمل مي آورد. در تحکيم روابط خود با کشورهاي اسلامي، جهان سوم و عرب مي کوشد و در اين راستا، در صدر کشورهاي کمک کننده به دولت هاي مذکور قرار دارد. قطر بر خلاف گذشته، از نهضت ها و سازمان هاي آزادي بخش حمايت چنداني به عمل نمي آورد.