موزه‌های بنگلادش
7. 6. موزه ها
ریشه های تاریخی و تمدنی بنگلادش را باید در زمان های گذشته جستجو کرد. موزه‌های متعدد در این کشور، نشانگر میراث فرهنگی قوی آن است.
«موزه تحقیقاتی ورندا»[3] در شهر راجشاهی، در سال 1910 تأسیس شد. این موزه زیر نظر خانواده «کومارسرات کومارروی»[4] اداره می شود. خانواده «نرندرا نارایان روی» [5] و «چودری بالده»، مؤسس موزه دیگری است که به نام «بالده‌ها»[6] خوانده می شود و در شهر داکا در سال 1925م تأسیس شده است.
موزه های دیگر عبارتند از: «موزۀ داکا»، «موزه رامالا» و «موزه کومیلا» که در سال 1913م تأسیس شده اند. «موزه داکا ساهیتاپریشاد» [7] ، «موزه رانگ پور» [8] ، «موزه ساهیتا پریشاد» و «سیلهت پریشاد» را باید به لیست موزه‌های قبل از سال های 1947 افزود که بنگال هنوز جزو مستعمرۀ بریتانیا بود.
اولین موزه‌ای که به شیوۀ معماری سنتی ساخته شد، موزه شهر پهارپور[9] است که در سال 1957 بنا شد. در سال های بعد یعنی 1966 و 1967 به ترتیب موزه‌هایی به همین سبک در کومیلا و بهارپور احداث شد.
خانه شاعر معروف زبان بنگالی، «رابیندرانات تاگور»، که به «کوتی باری» [10] معروف است، در «شیلی دها» [11] در منطقۀ کوشتیا در سال 1957 ساخته شد و بعدها آن را توسعه دادند و نهایتاً به صورت موزه درآمده است. در چیتاگنگ، موزه‌ای در سال 1967 ساخته شد که ویژه صنایع محلی و سنتی است. در دیناچ‌پور نیز موزه‌ای در سال 1961 ساخته شده است. موزۀ مرکزی در سال 1966 میلادی در شهر داکا ساخته شد و موزۀ داکا در سال 1975، به این موزه الحاق و با نام «موزۀ مرکزی بنگلادش» خوانده شد. در 20 سپتامبر 1983م، ساختمان جدیدی در شاه باغ ساخته شد و همۀ اشیاء موجود در موزه داکا به این موزه یعنی «موزه ملی بنگلادش» انتقال یافت. در حال حاضر بیش از هشتاد موزه در کشور بنگلادش وجود دارد که اسامی معروفترین آن ها به این شرح است:
موزه آزادی (جنگ برای آزادی و استقلال بنگلادش)
مؤسسه فرهنگی عشایری قومی دررانگاماتی
موزه قصر نواب در داکا
موزه ضیاء، درخانه چیتاگنگ (محلی است که رئیس جمهور بنگلادش در آنجا کشته شده است).
موزه یادبود عثمانی در سیلهت که در منطقه داکانگری می‌باشد.
موزه لالان[12] در چیئوریا [13] و موزه «حسن راجا» در سونام گنج[14] . مقبره دو نفر از شعرای بزرگ حماسی سرای بنگلادش در این دو موزه بنا شده و از این حیث معروفند.
لیست موزه‌های موجود در مراکز شهرها
شهر بوگرا(Bogra)
موزه زیلا پریشاد (Zila Parishad)
شهر چیتاگنگ (Chittagong)
موزه نژادها و فرهنگ شناسی
موزه انستیتو تحقیقاتی جنگلی
موزه دانشگاه چیتاگنگ
موزه ماهی ها
شهر چاندپور (Chandpur)
موزه ماهیها
شهر کامیلا (Comilla)
موزه رامالا
شهر کوکس بازار (Coxs Bazar)
موزه ماهیها
شهر داکا (Dhaka)
موزه ملی بنگلادش
موزه فرهنگ و آداب رسوم سنتی در آکادمی بنگلا
قلعه لال باغ
موزه علوم و تکنولوژی
موزه ملی هنر شیل پاکالا آکادمی
موزه کارت پستال
موزه زین‌العابدین شیشو چیتراشالا
موزه گیاه شناسی بنگلادش
موزه تعاونیهای روستایی – صنعتی
گالری طراحی نساجی، کاشی، سرامیک وصنایع دستی
موزه بچه‌ها در شیشو آکادمی
داکانگر جادوگر
موکتی جودا، جادوگهر
موزه شیخ مجیب الرحمن در بنگاباندا
موزه پلیس
موزه علوم
شهر دیناج پور
موزه دیناج پور
شهر زیدپور
موزه زید پور
شهر کوشتیا
شهر میمنسینگ
موزه میمنسینگ
موزه زین‌العابدین سنگراشالا
شهر کیشوگنج
موزه کیشو گنج
شهر راجشاهی
موزه تحقیقاتی ورندا
آکادمی کلکسیون
شهید لسمیتری سنگراشالا دردانشگاه راجشاهی
شهر رانگ پور
موزه رانگ پور
شهر رانگاماتی
مؤسسه فرهنگی قومیت‌ها
شهر ستم گنج
موزه راجاحسن
لیست موزه‌های خارج از مراکز شهری:
سونارگان
موزه هنرهای فولکوریک بنگلادش در نزدیک شهر داکا
بیریسیری
موزه آکادمی فرهنگی آپاجاتیا نزدیک شهر میمنسینگ
چیوریا
موزه لالان نزدیک شهر کوشتیا
شیری دها
موزه یادبود تاگور در شیری‌دها کاتوبوری کوشتیا
ماهاشتانا
هنرهای معماری ماهاشتانا نزدیک شهر بوگرا
شاه جادپور
موزه یادبود کاچیربوری نزدیک پابنا
پهارپور
موزه هنرهای معماری در نزدیک شهر ناگودان
گوروداسپور(خابجی پور)
موزه چالان‌بی در منطقه راجشاهی
مینی ماتی
موزه هنرهای معماری نزدیک شهر کومیلا
موزه جنگ آزادیبخش
لیست فوق شامل همۀ موزه‌های کشور نمی‌شود، زیرا دانشگاه ها، کالج‌ها و مؤسسات آموزشی بنگلادش هر یک برای خود موزه‌های مخصوصی دارند.