نظام آموزش، تحقیقات و فناوری گرجستان

فصل دهم:  نظام آموزشي

گرجستان به روند بولونی ملحق شده و عضو کنواسیون لیسبون می باشد. سیستم آموزشی گرجستان به سه دسته عمومی، حرفه و فنی و عالی که کاملا مطابق با استانداردهای اروپایی است تقسیم شده است. در گرجستان، دیپلم های آموزش متوسطه و کالج فنی و حرفه ای و مدرک آموزشگاه های عالی توسط کشورهای اروپایی و ایالات متحده آمریکا به رسمیت شناخته شده است. سازمان های         بین المللی، وزارت علوم و آموزش گرجستان، وزارت کشور، وزارت دفاع و وزارت دادگستری گرجستان را خالی از فساد دانسته است. مطابق تحقیقات سال 2012 که توسط توسط سازمان GALLUP صورت گرفته است، 69 درصد مردم گرجستان از اصلاحات انجام شده در سیستم آموزشی حمایت کرده و نسبت به وزارت علوم و آموزش گرجستان اعتماد خود را ابراز داشته اند.

در گرجستان 2086 مدرسه دولتی و 226 مدرسه خصوصی وجود دارد. حدود 600000 دانش آموز و 59000 معلم در این مدارس فعالیت می کنند. سازمان های بین المللی، گرجستان را جزو پنج کشور اولی دانسته اند که به سهولت به سیستم آموزشی دسترسی دارد. به خاطر اصلاحات موفقیت آمیز در سیستم آموزشی، گرجستان برای دومین بار به عنوان معاونت ریاست شورای مرکزی دفتر بین المللی آموزش یونسکو انتخاب شده است. شایان ذکر است ریاست این دفتر در حال حاضر به عهده کشور نروژ است.

اصلاحات در جدول تامین مالی آموزش متوسطه، یکی از بخش های موفقی است که توسط بانک جهانی، شناخته شده است. در گرجستان، دولت برای هر دانش آموز یک سرانه ای مالی را تعیین می نماید که مختص آن دانش آموز بوده و به طور رایگان در اختیار دانش آموز قرار می گیرد و دانش آموز خود تصمصم می گیرد که در مدسه دولتی یا خصوصی درس بخواند. 11 درصد مدارس گرجستان خصوصی بوده و حدود 10 درصد دانش آموزان در این مدارس تحصیل می کنند. از لحاظ تعداد مدارس خصوصی، گرجستان یکی از کشورهای پیشتاز در اروپا می باشد.

مدارس عمومی در گرجستان توسط شورای امنا مدیریت می شود که ترکیب آن از والدین، معلمین و دانش آموزان تشکیل می شود. هیات امنا بودجه مدرسه و آیین نامه داخلی مدرسه را تدوین می کند. این شورا هم چنین مدیر مدرسه را برکنار و منصوب می کند. نامزد های دارای مجوز، توسط وزیر علوم و آموزش گرجستان به این شورا معرفی می شوند.

بر اساس تحقیقات صورت گرفته توسط اتحادیه اروپا در سال 2011، 78درصد مردم  گرجستان بر این باورند که در مدارس گرجستان محیط امن وجود دارد و این شرایط به خاطر راه اندازی سیستم ناظران در مدارس است. به خاطر راه اندازی این سیستم موارد همچون زورگویی 94 درصد و همراه داشتن سلاح 97 درصد کاهش یافته است. هم چنین تخریب امکانات مدارس 98 درصد کاهش را نشان می دهد. اتحادیه بین المللی ناظران آمریکا(NASRO) فعالیت ناظران مدارس گرجستان را عالی ارزیابی کرده است. بنا به این ارزیابی، تصمیم در خصوص عضویت گرجستان در این اتحادیه بین المللی اتخاذ گردید.

بر اساس ابتکار جدید وزارت علوم و آموزش گرجستان، والدین می توانند کودکان خود را از سن 6 سالگی، به مدرسه بفرستند، البته این امر اختیاری بوده و والدین در صورت علاقه این کار را انجام خواهند داد. ارزیابی ها در گرجستان نشان داده است کودکانی که از سن 6 سالگی به مدرسه می روند با کودکانی که از سن 7 سالگی به مدرسه می روند به طور یکسان به نتایج آموزشی نایل می شوند. لازم به ذکر است 52 درصد والدین در سال 2011 تصمیم گرفتند فرزندان خود را در اتمام سن 5 سالگی به مدرسه بفرستند. همچنین از سال 2011 هر دانش آموزی که وارد مدرسه می شود از رییس جمهور یک دستگاه رایانه(نوت بوک) همراه با برنامه و بازی های آموزشی هدیه می گیرد.

از سال 2011 طرح آموزش ملی جدید راه اندازی شد که در تدوین آن معلمین شرکت داشته اند. طرح آموزش ملی جدید توسط کارشناسان بین المللی و یونسکو به رسمیت شناخته شده است. براساس طرح آموزش ملی، ورزش جایگزین درس تربیت بدنی شده است. همچنین لیگ های ورزشی در مدارس مختلف راه اندازی شده است. بر اساس طرح آموزش ملی، دروس جدید از جمله فرهنگ جهانی و دفاع غیره نظامی نیز در مدارس تدریس می شود.

براساس ابتکار وزارت علوم و آموزش و وزارت کشور، دانش آموزان سال یازدهم     می توانند در مدارس، درس راهنمایی و رانندگی را فراگرفته و در صورت قبولی در امتحان مربوطه و رسیدن به سن 17 سالگی در امتحان شهری شرکت کرده و بطور رایگان گواهی نامه دریافت نمایند.  

اصلاحات در کتب درسی از سال 2011 شروع شده و در سال 2012 به پایان       می رسد. براساس طرح آموزش ملی جدید، کتب درسی برای دانش آموزان اول الی ششم به شیوه جدید تدوین شده که حداکثر قیمت آن 10 لاری، حدود 27000 تومان می باشد. از سال 2012 الی 2013 کتب درسی جدید برای دانش آموزان 7 الی 12 سال تدوین می شود که قیمت آن زیر 10 لاری حدود 27000 تومان       می باشد. دانش آموزان خانواده های فقیر، از سال اول تا داوزدهم کتب درسی را رایگان از دولت دریافت می کنند. شایان ذکر است مقطع ابتدایی در گرجستان 4 سال و متوسطه 8 سال است.

بر اساس اصلاحات صورت گرفته از سال 2011 تدریس زبان انگلیسی از سال اول در مدارس گرجستان اجباری شده است. بر اساس نتایج ارزیابی ملی، دانش آموزان از سال اول، زبان انگلیسی را فرا خواهند گرفت. روش تدریس زبان انگلیس در مدارس بر اساس کتاب «ماک میلان» می باشد.

از ژانویه سال 2012 کتابخانه الکترونیکی وزارت علوم و آموزش راه اندازی شده است. در این کتابخانه کتب درسی لازم برای دانش آموزان و معلمین جمع آوری شده است.

طرح skoool.ge با همکاری یکی از  بزرگترین شرکت ها به نام intel راه اندازی شده است. تمام مطالب الکترونیکی ریاضی، فیزیک، شیمی و بیولوژی در این سیستم جمع آوری شده است. منابع الکترونیکی که برای دانش آموزان گرجی ایجاد شده است عبارت است از:         www.buki.ge، www.skoool.ge، www.el.ge.    

از سال 2010 طرحی به نام «تدریس و آموزش با گرجستان» با موفقیت اجرا       می شود. در قالب این طرح معلمین از آمریکا، کانادا، انگلیس و استرالیا در کنار معلمین گرجی در همه مناطق گرجستان زبان انگلیسی را تدریس می نمایند. طی دو سال اخیر بیش از 2500 معلم انگلیسی زبان در این طرح شرکت نموده اند. در نتیجه این اصلاحات، سطح زبان انگلیسی بالا رفته و بر نتایج امتحانات نهایی مدارس و همچنین کنکور سراسری نیز تاثیر بسزایی داشته است.

از سال 2012 طرحی به نام «زبان گرجی برای موفقیت آینده» راه اندازی شده که منظور از آن تقویت آموزش زبان گرجی در منطقه «کومو کارتلی» و جاواختی است. حدود 500 معلم داوطلب گرجی، زبان و ادبیات گرجی را با کتب درسی جدید و تدوین شده بر اساس استاندارد های معاصر در مدارس غیر گرجی تدریس می کنند. معلمین داوطلب در خانواده های محلی اقامت داشته و حتی به ساکنین محلی در آموزش زبان گرجی یاری می رسانند. بعد از آغاز این طرح، تعداد نمایندگان      اقلیت های ملی مایل به ادامه تحصیلات در آموزشگا های عالی و مؤسسات حرفه ای گرجستان 230 برابر افزایش یافته است. همچنین «خانه های زبان گرجی» به منظور آموزش زبان گرجی تاسیس شده است.

دانش آموزان مدارس با روش های مختلف برای آموختن موفقیت آمیز و متمایز تشویق می شوند. به دانش آموزانی که در مقطع متوسطه دروس را با نمرات 10 قبول شوند، مدال طلا و نقره تقدیم می شود و در مقطع پایه ای رئیس جمهور یک دستگاه رایانه را به آنها اهدا می کند. دانش آموزانی که با موفقیت در المپیاد مدارس شرکت کنند تقدیر نامه و جوایز پولی به مبلغ 1000، 700، 500 لاری را دریافت می نمایند. دانش آموزان ممتاز بطور رایگان در اردو های تابستانی شرکت می کنند. در چنین اردو هایی سال گذشته 600 دانش آموز شرکت نمودند. از این تعداد 120 دانش آموز ممتاز برای آموزش زبان انگلیسی به انگلیس اعزام شدند. همچنین مشارکت فعال دانش آموزان در المپیاد های بین المللی از جانب دولت تشویق می شود. از سال 2010 دانش آموزان گرجستان از همه الامپیاد های بین المللی با کسب جوایز بازگشتند. آنها در ریاضی و آی تی، به موفقیت های خاصی نایل شدند و با تقدیر نامه و جوایز پولی به مبلغ 5000، 3000، و 2000 لاری تشویق می شوند.

علاوه بر این از سال2012 به همت وزارت علوم و آموزش و سازمان تحقیقات  هسته ای اروپا  (CERN)  اردو های بین المللی تابستانی راه اندازی شده و دانش آموزان با راهنمایی دانشمندان فعال در آن سازمان، دانش خود در علوم تجربی و آی تی را افزایش می دهند.

از سال 2011 مسابقه بین المللی دانش آموزان مخترع تحت عنوان «لئوناردو داوینچی" برگزار می شود.

از سال 2010 مدارس اختصاصی فیزیک و ریاضی با آموزش ویژه علوم تجربی و ریاضی و فیزیک احیا شده است.

ظرف سال 2012   23 مدرسه جدید ساخته و حدود 600 مدرسه تعمیر می شود. گرجستان برای دانش آموزان گرجی در اروپا بالاترین تعداد رایانه دارد (1 رایانه برای 7 دانش آموز) و همه مدارس دولتی و خصوصی در گرجستان به شبکه اینترنت وصل شده هستند.

امسال 11000 دستگاه رایانه جدید و 1500 دستگاه school box (دستگاه معاصری است که ارتباط ثابت بین مدرسه و سرور مرکزی را تأمین می نماید و همچنین فرصت می دهد به مدرسه سرویس های الکترونیکی محلی داشته باشد) اضافه می شود.

آزمایشگاه های معاصر فیزیک، شیمی و بیئولوژی در مدارس همه شهر ها و شهرستان ها نصب شده است.

امسال 200 هزار عدد نیمکت و 5000 تخته سیاه جدید در اختیار مدارس قرار می گیرد.

در سال 2012 «اتاق های آینده» مجهز با تکنولوژی ها و دستگاه های مدرن در 100 مدرسه افتتاح می شوند.

همه دانش آموزان سال 12 برای دریافت دیپلم مدرسه امتحانات نهایی را در 8 مواد درسی از جمله زبان و ادبیات گرجی، زبان خارجی، ریاضی، شیمی، فیزیک، بیئولوژی، تاریخ و جغرافیا می دهند.

امتحانات نهایی مدرسه به وسیله رایانه Computer Adaptive Testing (CAT) برگزار می شود. بنابه گزارش سازمان بین المللی CITO گرجستان از نظر برگزاری امتحانات مدرسه به وسیله مدرنترین فن آوری ها یکی از اولین کشورها است.

روند دریافت مجوز برای معلمین مدارس تا سال 2014 اختیاری است اما داشتن چنین مجوز از سال 2014 اجباری می شود و تنها معلمین دارای چنین مجوز حق تدریس در مدارس خواهند داشت.

       معلمین دارای مجوز تدریس مبلغ 75 لاری را به عنوان اضافه کار می گیرند.

       در صورت دادن امتحان زبان انگلیسی و کامپیئوتر 125 لاری بر حقوق معین اضافه می گردد.

       در صورتیکه معلمین دروس علوم تجربی امتحانات آزمایشگاهی را با موفقیت دهند، 75 لاری بر حقوق معین اضافه می گردد.

       میزان حقوق 25 در صد معلمین با بهترین نمرات در امتحانات 1000 لاری می باشد.

       180 لاری بر حقوق معین معلم راهنما اضافه می گردد.

       معلمینی که به دو زبان تدریس می کنند 200 لاری اضافه می گیرند.

       معلمین که در طرح «تدریس و آموزش با گرجستان» شرکت می کنند 500 لاری را به عنوان اضافه کار دریافت می کنند.

دولت از توسعه حرفه ای معلم مراقبت می کند. هر معلم فرصت دارد دوره های دانش آفزایی رایگانی در «خانه های معلم» مستقر در تفلیس و کوتائیسی بگذارانند. تا آخر سال جاری چنین «خانه های معلم» در آخالتسیخه، باتومی و زوگدیدی نیز افتتاح می گردند.

دولت برای  ارتقای سطح دانش زبان انگلیسی معلمین آنها را به دوره فشرده زبان انگلیسی اعزام می نماید و همچنین معلمین فیزیک در مرکز علمی بین المللی (سازمان تحقیقات هسته ای اروپاییCERN) که معروفیت جهانی دارد دوره های دانش افزایی را می گذارنند.

روزنامه اینترنتی آموزش و اطلاع رسانی تخصصی www.mastsavlebeli.ge برای همه معلمین همه مدارس دولتی گرجستان در دسترس می باشد. علاوه بر این همه مدارس دولتی گرجستان مجله تحت عنوان «معلم» که توسط مرکز ملی توسه حرفه ای معلمین وزارت علوم و آموزش منتشر می شود دریافت می کنند.

همه معلمین مدارس دولتی گرجستان توسط دولت گرجستان بیمه می شوند.

دولت به توسعه آموزش مشمول (inclusive) را که توسط دولت نروژ شناخته شده مساعدت می کند. دولت نروژ در کمک به اجرای این محور اصلاحات خیلی فعال می باشد.

از سال 2012 هر تبعه گرجستان مایل به آموزش حرفه ای جدید در کالج های فنی حرفه ای دولتی و خصوصی از دولت کمک هزینه به مبلغ 1000 لاری را دریافت می کند. دریافت کمک هزینه ها از طریق مرکز اطلاع رسانی کالج های فنی-حرفه ای وزارت علوم و آموزش صورت می گیرد.

5 کالج فنی-حرفه ای یعنی دو کالج در تفلیس و بقیه در منطقه امبرولائوری، کبولتیو ازورگتی در سال 2012 افتتاح می شوند.

آمار اشتغال بعد از کسب آموزش فنی حرفه ای در گرجستان 64 در صد است.

لازم به ذکر است که نظریه آموزش فنی-حرفه ای طبق استاندارد های اروپایی و با مساعدت اتحادیه اروپا تدوین گردید.

در دو کالج فنی-حرفه ای (در کاچرتی، در کابولتی) خوابگاه رایگان برای دانشجویان از مناطق کوهستانی دایر شده است.

هر کالج فنی-حرفه ای مجهز به دستگاه های معاصر و پاسخ گوی درخواست های جدید آموزش حرفه های جدید می باشد.

به ابتکار وزارت علوم و آموزش طرح جدید «دوره های باز آموزی» اجرا می شود و در قالب آن در 20 شهر گرجستان دوره های باز آموزیی برای 20 هزار نفر برگزار می گردد. شرکت کنندگان در این طرح دوره های آموزش زبان انگلیسی و کامپیئوتری و همچنین دوره تخصص حرفه ای را می گذارنند.

داوطلبان دانشگاه برای پذیرفتن در آموزشگاه های عالی 4 امتحان در زبان گرجی، زبان خارجی، استعداد های عمومی، و یک امتحان ماطبق با دانشگاه انتخاب شده می دهد. بانک جهانی امتحانات ملی را به یکی از اصلاحات موفقیت آمیز در گرجستان شناخت.

دولت ناشی از نتایج امتحانات و رشته های اولویتدار تحصیلات دانشجویان را با کمک هزینه های 100، 70، 50 و 30 در صدی تأمین مالی می نماید. دانشگاه های علوم تجربی و مهندسی اولویتدار هستند.

در سال 2011 درخواست به دانشگاه های مهندسی با 102 در صد و علوم تجربی با 46 در صد افزایش یافته است.

لازم به ذکر است که در اروپا و فزای شوروی گرجستان از لحاظ کسب آموزش عالی یکی از ارزانترین کشور یعنی با هزینه تحصیلی خیلی پایین محسوب می شود. در آموزشگاه های عالی دولت برای دانشجویان از خانواده های بی بضاعت کمک هزینه اضافی را اختصاص می دهد.

داوطلبان ارمنی زبان و آذری زبان اتباع گرجستان برای پذیرفتن در آموزش های عالی فقط امتحان استعداد های عمومی (به زبان آذری و یا به زبان ارمنی) داده در رشته های مورد علاقه پذیرفته می شوند. آنها ظرف یک سال درس های آموزش فشرده زبان گرجی داشته و از سال تحصیلی بعدی بدون امتحان آموزش زبان گرجی را در دانشکده مورد علاقه ادامه می دهند.

از سال 212  40 استاد مدعو از دانشگاه های معتبر جهانی برای درس دادن به دانشگاه دولتی جاواخیشویلی دانشگاه دولتی فنی، دانشگاه دولتی پزشکی و دانشگاه دولتی ایلیا وارد به گرجستان می شوند.

تعداد داوطلبان خارجی برای تحصیل در آموزشگاه های عالی گرجستان با 300 در صد افزایش یافته است.

وزارت آموزش و علوم برای دانشجویان ممتاز تحصیل در مقطع فوق لیسانس و اقامت در آموزشگاه های عالی معتبر جهانی را تأمین مالی می نماید. طبق این طرح تا آخر سال 2011 حدود 400 نفر دانشجویان گرجی دوره فوق لیسانس در خارج از کشور را گذارانده اند.

از سال 2012 مؤسسات آموزشی که توسط دولت گرجستان تأسیس شده است به صورت شخص حقوقی غیر انتفاعی فعالیت می کنند که باعث استقلال، انعطاف پذیری و آزادی در فعالیت می شود.

از سپتامبر سال 2012دانشگاه فنی بین المللی در باتومی افتتاح شد که به شعبه دانشگاه آمریکایی معتبر در می آید و در حال حاضر زیرساخت آن ایجاد می شود.

دولت گرجستان سالانه 24 میلیون لاری برای مساعدت به توسعه و تحقیقات علمی اختصاص میدهد.

دانشمندان گرجی در فعالیت مرکز علمی بین المللی CERN (سازمان تحقیقات هسته ای اروپایی) شرکت میکنند. مشارکت کشور ما در این یکی از بزرگترین کنسرسیوم علمی جهانی از لحاظ نمودار میانگین در بین چند کشور اول جهان قرار دارد.

•        در قالب طحر اشتغال دانشجویان 25000 نفر دانشجوی لیسانس آموزش گاه های عالی ارزیابی شده از 20 ژوئیه الی 20 اوت سال 2012 مشغول به کار می شود. دانشجویان در اداره های دولتی، بخش خصوصی، شرکتهای حقوقی، موزه ها، ادارات پزشکی و نهاد های خودگردانی مشغول به کار می شوند. علاقمندان مشارکت در این طرح می توانند در سایت اینترنتی www.summer.job ثبت نام نمایند.

•        اجرای طرح حائز اهمیت بوده تا روش اشتغالزایی تابستان دانشجویان در گرجستان مانند کشورهای غربی ترویج می شود. (گزارش رایزنی فرهنگی  در تفلیس)

سيستم آموزشي و نظام آموزشي

نظام آموزشي گرجستان از سال 2004 دستخوش تغييرات مدرن سازي سخت و بحث بر انگيزي شده است. تا پيش از آن تاريخ پسران و دخترا ن نوجوان پس از اتمام دوره هشت ساله، مي توانستند در مدرسه متوسطه كامل كه دوره آن دو سال بود به تحصيلات خود ادامه دهند و به كسب معلومات بپردازند و ط ي دو سال تحصيل در كلاس نهم و دهم دانش لازم را براي ورود به مؤسسات عالي آموزش بدست آورند.

در حال حاضر دوره تحصيلي به سه دوره ابتدايي ( 6 سال)، پايه (سه سال) و متوسطه ( 2 سال) تقسيم مي شود كه دانش آموزان ميتوانند به جاي دو سال متوسطه 94 % درصد از كودكان، در رشته هاي فني و حرفه اي تحصيل نمايند. در سال 2005 واجد شرايط سني در مقطع دبستان و 83 % در مقطع متوسطه ثبت نام كردند. وزارت آموزش و پرورش گرجستان تعداد دان شآموزان محصل در مقطع دبيرستان در سال 85 % از كل دانش آموزان دبستان / 2004 را 565,900 نفر گزارش كرد. در همين سال 5 5% در مدارس آذري و / 5% در مدارس روسي 4 / و دبيرستاني در مدارس گرجي زبان، 5 %3/5 در مدارس ارمني زبان تحصيل مي نمودند.

علاوه بر شبكه وسيع مدارس روزانه، مدارس شبانه و مكاتب هاي براي تحصيلات عمومي وجود دارد كه علاقمندان مي توانند در حين كار به كسب معلومات متوسطه نائل آيند. براي افرادي كه درس مي خوانند، مؤسسات توليدي شرايط لازم را برا ي تحصيل فراهم مي سازند. نوجوانان دختر و پسر پس از به پايان رساندن مدرسه 9 ساله مي توانند به مدارس تخصصي متوسطه وارد شوند و در صورتي كه آموزش 11 ساله را طي كنند و با گذراندن امتحان ورودي و اخذ نمره كافي كنند به مؤسسات عالي آموزش راه يابند. در سال 2008 در گرجستا ن 20 مؤسسه عالي آموزشي زير نظر وزارت آموزش و علوم اين كشور مشغول فعاليت هستند. علاوه بر دانشگاه تفليس، دانشگاه فني (پلي تكنيك ) سه مدرسه عالي كشاورزي و دانشكده پزشكي، هفت مدرسه عالي تربيت معلم، انستيتوي زبان هاي خارجي و سه مؤسسه عالي هنري مانند آكادمي هنر، كنسرواتوار، انستيتوي تئاتر و انستيتوي ورزشي نيز وجود دارد.

144 دانشجو در مؤسسات آموزش عالي اين كشور از / 2005 تعداد 316 - در سال 6 جمله دانشگاه ها ثبت نام كردند. دانشجويان پس از چهار سال تحصيل، درجه با ليسانس و در صورت ادامه تحصيل تا 2 سال ديگر درجه فوق ليسانس را دريافت مي نمايند. در حال حاضر، تحصيلات در دانشگاه هاي دولتي رايگان مي باشد و تعداد مورد نياز دانشجويان را دولت مشخص مي كند. نحوه ورود دانشجويان به دانشگاه ها و مؤسسات علمي سراسري نيست و مطابق سيستم گذشته مي باشد، بدين ترتيب كه دانشجويان پس از انتخاب رشته مورد نظر بايد 2 تا 5 امتحان را به صورت شفاهي و كتبي با موفقيت بگذرانند. براساس نوع رشته انتخابي تعداد امتحانات ورودي متغير است. در اين نوع گزينش چنانچه داوطلبي در يكي از امتحانا ت ناموفق باشد مجبور خواهد بود سا ل تحصيلي بعد جهت شركت در امتحانات ورودي دانشگاه اعلام آمادگي نمايد.

استادان در دانشگاه هاي دولتي، رسمي و در استخدام وزارت آموزش و پرورش هستند، اما استادان ديگري نيز از مراكز تحقيقاتي و مطالعات ي براي آموزش و تدريس به 288/ 8,8 % از كل بودجه كشور ( 7، صورت حق التدريس دعوت مي شوند. در سال 2005 ميليون دلاري) به آموزش و پرورش اختصاص داده شد. 2005- تعداد مراكز آموزشي در سال 6 تعداد مؤسسات تعداد دانش آموزان و دانشجويان 76,416 پيش دبستان 1,214 326,597 مدارس ابتدايي 2,744 مدارس متوسطه رقم بالا مربوط به ابتدايي و متوسطه است 308,127 مدارس شبانه 14 آمار دقيقي در دست نيست.

مدارس دولتي متوسطه

(فني- حرفه اي)

20,904 86

مدارس خصوصي متوسطه

(فني- حرفه اي)

6,836 26

مؤسسات عالي دولتي

(از جمله دانشگاه ها)

113,801 25

مؤسسات عالي خصوصي

(از جمله دانشگاه ها)

30,512 146

سطح علمي و فرهنگي جامعه

طبق بررسي هاي آماري سال 2007 تمامي جمعيت بزرگسال گرجستان با سواد هستند. مي توان گفت سطح علمي گرجي ها نسبتا بالاست. دانشمندان رشته رياضي گرجستان مانند ن. موسخلي شويلي، و. كوپرادزه، اي. وكوا در كشورها ي خارجه نيز مشهور مي باشند. كارهاي علمي دانشمندان گرجي مربوط به قابليت ارتجاع، معادلات انتگرال، مسائل مربوط به حدود در عمليات تحليلي، معادلات ديفرانسيل نوع بيضي در توپولوژي داراي اهميت علمي و ارز ش فوق العاده هستند، كه در مركز پژوهش هاي علمي در رشته نجوم در نقاط مرتفع كوهستاني قرار دارند. مسائل مربوط به فيزيك نور و تشعشعات كيهاني مطالعه مي شود. در سال 1959 ميلادي رآكتور اتمي پژوهشي شروع به فعاليت كرد. با اين رآكتور مطالعات مربوط به تشعشعات راديو اكتيويته انجام مي گيرد.

كارهاي اكتشافي و تجسمي در رشته جديد علم يعني سيبرنتيك فيزيكي با موفقيت بسط و توسعه مي يابند. گروه كاركنان انستيتوي سيبرنتيك بيش از 50 طرح مختلف بوجود آورده اند كه 25 فقره از آنها براي نخستين بار در دنيا بكار برده مي شود. بررسي قطب هاي الكترو مغناطيسي و جاذبه زمين، پديده هاي زلزله اي، ساختمان و تركيب قشر فوقاني بر طبق معلومات و اطلاعات ژئوفيزيكي، تكميل اكتشافي ژئوفيزيكي، راديو اكتيويته، سنگ هاي كاني و چشمه هاي آب معدني، فيزيك، بارندگي و ابرها، حالات گوناگون، شدت تشعشات كيهاني، فهرست تقريبي مسائلي است كه بر طبق آن ها كارهاي علمي و پژوهشي در رشته ژئوفيزيك در گرجستان انجام مي گيرد.

ايجاد اسلوب و وسائل فني براي حل مسائل مربوط به مبارزه با تگرگ زدگي از موفقيت هاي بزرگ ژئو فيزيكدانان گرجي به شمار مي آيد. تلاش شيميدانان گرجي در سال هاي اخير به مطالعه و استفاده صحيح از انواع جديد مواد شيميايي معطوف بوده است. روش استخراج يد از آب چاه در صنايع معمول گرديده. طريقه بدست آوردن مواد سولفيدي از كات كبود با استفاده از اتوكلاو، مورد بررسي قرار گرفته و براي بهره برداري آماده شده و نيز تكنولوژي بكر و مخصوصي در زمينه توليد پرمنگنا ت پتاسيم و غيره ايجاد گرديده است. تسي تسي شويلي و آگلادزه در زمينه شيمي، مطالعات پژوهشي ثمربخشي انجام داده اند.

در رصدخانه آباستومان كه ي.خارادزه رياست آن را بر عهده دارد، پژوهش هاي مهمي در زمينه بررسي فضاي بين ستارگان، ساختمان عالم افلاكي يا كهكشان هاي جو فوقاني و در خصوص فوائد نور خورشيد به عمل مي آيد. اخترشناسان گرجستان كاتالوگ هاي بزرگي به وجود آورده اند كه رنگ بيش از 15 هزار ستاره كم نور تاريكيها و مه آلودگي هاي برون كهكشاني در آنها نشان داده شده است و نيز اسلوب مؤثري براي بررسي تراكم مكاني ستارگان يافته اند كه در كارهاي اخترشناسان مورد استفاده قرار مي گيرد.

انستيتوي مكانيك ساختمان و مقاومت در برابر زلزله، پژوهش هايي را در زمينه زلزله نگاري به مقياس سراسري انجام مي دهند. دانشمندان رشته انرژي در جمهوري هاي قفقاز جنوبي سهم بسيار گران بهايي در اين زمينه دارند. ماشين هاي محاسباتي پيشرفته و كامپيوتر كه توسط دانشمندان طراح گرجستاني ساخته شده اند در بسياري از مؤسسات صنعتي با موفقيت كار مي كنند. نيروگاه رامين اهواز در ايران كه يك نيروگاه نوع روسي است مجهز به سيستم كنترل كامپيوتري است و اين سيستم كامپيوتري ساخت جمهوري گرجستان است كه با موفقيت در حال بهره برداري مي باشد. كارشناسان و مهندسان نيروگاه مذكور با استفاده از اين سيستم كامپيوتري آخرين اطلاعات لازم راجع به كار نيروگاه را كسب مي نمايند و به تجزيه و تحليل آن مي پردازند.

تكنولوژي الكترونيك به سرعت در حال رشد است و در امور توليدي عميقاً مورد استفاده قرار مي گيرد. پژوهش هايي كه مرحوم دوالي در زمينه تئوري عملي تراكتورها، اتومبيل ها و موتورهاي گوناگون كه براي شرايط محل هاي مرتفع كوهستاني ساخته مي شوند انجا م داده، بسيار ثمر بخش است. تحقيقات و بررسيهاي انستيتوي متالوژي در زمينه توليد آهن و فولاد در كوره هاي بسته الكتريكي و نيز كارهاي گروه طراح نخستين ماشين برداشت محصول چاي، بسيار شهرت دارد.

در زمينه زراعت و دامپرور ي مكانيزه كردن كشاورزي، كارهاي علمي مهمي صورت مي گيرد. علم بيوشيمي گرجستان در زمينه پرورش مو و تاك انگور و بوته چاي و فرآوري اين محصول يكي از برجسته ترين مقام ها را در جها ن احراز كرد ه است. يك سلسله كار در زمينه نقشه نگاري جغرافيايي و شناسايي آب و هواي مناطق و هيدرولوژي گرجستان توسط انستيتو جغرافياي گرجستان انجام يافته است. دانش پزشكي نيز در حال پيشرفت است.

مكتب فيريولوژيست هاي مسائل مهم و مبرم فيزيولوژ ي يعني مسئله حافظه مورد مطالعه قرار دارد. آخرين موفقيت فيزيولوژي گرجستان عبارت است از مطالعه مكانيزم هاي عصبي كه به انسان و حيوان اجازه مي دهند تا در فضا موقعيت خود را درك كنند و جهت يابي نمايند. دانشمندان گرجستان در فعاليت هاي علمي بين المللي در كارهاي علمي سازمان هاي گوناگون بين المللي و فرهنگي مشاركت دارند. دانشمندان خارجي نيز به نوبه خود در حيات علمي جمهوري گرجستان شركت مي نمايند.

مونوگرافي ها و تأليفات دانشمندان گرجستان در انگلستان، آلمان، ايتاليا، چين، روماني ، امريكا، چك  اسلواكي، فرانسه، يوگسلاوي و در ساير كشورها طبع و نشر ميگردد. قريب به 20 تن از دانشمندان برجسته گرجي به عضويت مؤسسات علمي در ساير كشورها برگزيده شده اند.

مراكز دانشگاهی و فرهنگی عمده

1. دانشگاه تفليس

دانشگاه تفليس به عنوان نخستين و مهمترين مركز آموزش عالي جديد در قفقاز و گرجستان و پايه گذار علوم جديد، در تاري خ 8 فوريه سال 1918 در روز بزرگداشت "شاه داويد باني " تأسيس شد. نخستين گام تشكيل دانشگاه در گرجستان، از طر ف گروهي از دانشمندان و دانشجويان تحصيلكرده دانشگاه سنت پطرزبورگ روسيه برداشته شد. اين گروه را پروفسور "ايوانه جاواخيشويلي " دانشمند برجسته گرجستان رهبري مي كرد. در سال 1989، دانشگاه دولتي تفليس به افتخار بنيان گذار آن به نام "ايوانه جاواخيشويلي " نامگذاري شد.

در حال حاضر دانشگاه تفليس داراي 20000 نفر دانشجو است. امروزه دانشگاه تفليس داراي 21 دانشكده است كه 18 دانشكده آن در امر آموزش اساسي و تحقيقات علمي فعاليت دارند. اين دانشكده ها عبارتند از: مكانيك و رياضيات، رياضي كاربردي، فيزيك، شيمي، جغرافيا و زمين شناسي، زيست شناسي، تاريخ، فلسفه، روانشناسي، روزنامه نگاري زبان و ادبيات، زبان و ادبيات اروپاي غربي، مطالعات شرقي، حقوق، حقوق و روابط بين الملل، اقتصاد، مهندسي و اقتصاد تجارت.

اين دانشگاه داراي مركز انتشارات است كه كارهاي چاپي دانشگاه را انجام مي دهد. كتاب "مجله دانشگاه تفليس " از سال 1919 چاپ مي شود. روزنامه اي هفتگي به نام "دانشگاه تفليس " از سال 1972 تاكنون چاپ مي شود. موزه تاريخ دانشگاه تفليس، موز ه كاني شناسي، جانورشناسي و گياه شناسي، ضميمه دانشكده هاي جغرافيا و زمين شناسي و زيست شناسي است. خوابگاه دانشگاه داراي 5 ساختمان است كه روي هم 15840 متر مربع زير بنا داشته و ظرفيت پذيرش 2200 نفر را دارند.

دانشگاه تفليس با ديگر مراكز علمي و آموزشي به ويژه دانشگاه هاي سارلندوينا (آلمان )، دانشگاه اموري و كالج ويليامز (امريكا)، دانشگاه ويكتوريا، دانشگاه بريتيش كلمبيا و كنكورديا (كانادا)، دانشگاه تانيز (فرانسه ) دانشگاه لندن و پلي اتيك پريستون (انگلستان )، دانشگاه اوتوس لوراند بوداپست (مجارستان )، دانشگاه هاي بيلكنت و آنكارا (تركيه )، دانشگاه هاي پالرموو ونيز (ايتاليا)، دانشگاه هاي آتي و تسالونيكي (يونان ) و ديگر مراكز علم ي، از جمله مركز بين المللي فيزيك هسته اي (سوئيس ) و... ارتباط دارد. در اين دانشگاه همچنين سمينارها و كنفرانس هاي بين المللي متعددي برگزار شده است.

2. آكادمي علوم گرجستان

آكادمي علوم گرجستان به شكل سازمان يافته اي از اتحاد دانشمندان گرجي در فوريه سال 1941 تأسيس شد. اولين اعضاي منتخب اين آكادمي 16 نفر بودند كه در دو حوزه فعاليت داشتند: حوزه رياضيات و علوم طبيعي ( 8 عضو) و حوزه علوم اجتماعي 8 عضو). بنيانگذاران آكادمي عبارت بودند از: گئورگي آخولدياني (زبان هاي هند و ) ايراني )، ايوان بريتاشويلي (روان شناسي )، آرنولد چيكوباوا (زبان شناسي )، گئوركي چوبيناشويلي (هنرشناسي )، سيمون جاناشيا (تاريخ )، الكساندر جانليدز ه (زمين شناسي )، كورنلي ككليدزه (ادبيات شناسي )، نيكولوز كتسخوولي (گياه شناسي )، تاراسي كواراتسخليا (فرهنگ هاي جنب مداري )، گئورگي خاچاپوريدزه (تاريخ )، نيكولوز موسخليشويلي (رياضيات، مكانيك )، آكاكي شانيدزه (زبان شناسي )، الكساندرتوالچرليدزه (معدن شناسي)، ديميتري اوزنادزه (روان شناسي )، كرياک زاوريف (مكانيك ساختمان ) و فيليپ زايتسف (جانور شناسي ).

تعداد كاركنان اين آكادمي 13 هزار نفر است كه در ميان آنها 6 هزار نفر كارمند علمي (از جمله بيش از 500 نفر دكتراي علوم و 2700 نفر نامزد علوم ) آكادمي هستند. در حال حاضر 53 نفر آكادميسين و 84 نفر عضو وابست ه در آكادمي علوم فعاليت دارند. در سيستم آكادمي علوم 56 انستيتوي علمي  تحقيقاتي وجود دارد. آكادمي علوم گرجستان داراي مركز انتشارات مربوط به خود است كه "متسنيره با" (علوم ) نام دارد. همچنين آكادمي داراي چاپخانه و كتابخان ه مخصوص به خود است. آكادمي مجلات علمي چندي از جمله "بولتن آكادمي علوم گرجستان"، "پيام آكادمي علوم گرجستان "، در شش سري، "مسائل زبان شناسي ايبري  قفقازي " و يك بولتن نجوم و نيز مجله علمي عمومي به نام "علم و تكنولوژ ي" را منتشر مي كند. آكادمي علوم گرجستان از نظر ساختار اداري داراي هيأت رئيسه است كه شامل رياست آكادمي، س ه نفر معاو ن، يك نفر دبير آكادمي، 9 نفر دبير دايره هاي علمي، چهار نفر عضو شعبه زبان و ادبيات و چهار نفر مشاور هيأ ت رئيسه. از كل 22 نفر اعضاي هيأت رئيسه آكادمي علوم 18 نفر عضو وابسته (آكادميسين ) و 4 نفر عضو پيوسته دائمي علوم گرجستان هستند.

انستيتوهاي علمي  تحقيقي اين آكادمي عبارتند از:

الف ) شعبه رياضيات و فيزيك

اين شعبه داراي 11 نفر آكادميسين و 15 نفر عضو پيوسته است. شعبه داراي 15 انستيتوي علمي تحقيقي بشرح زير است:

1. انستيتوي رياضيات تفليس به نام آ.رازمادزه.

2. انستيتوي محاسبات رياضي به نام ن  موسخليشويلي.

3. انستيتوي فيزيك

4. انستيتوي سايبرنتيك.

5. رصدخانه فيزيك نجومي آباستوماني

ب ) شعبه علوم زمين

اين شعبه داراي سه عضو آكادميسين و شش نفر عضو پيوسته است. انستيتوهاي علمي  تحقيقي اين شعبه به شرح زير است:

1. انستيتوي ژئوفيزيك

2. انستيتوي زمين شناسي به نام جانه ليدزه

3. انستيتوي جغرافيا به نام واخوشتي باگراتيوني

4. انستيتوي زمين شناسي مهندسي و هيدرولوژي

5. انستيتوي هيدرومتئورولوژي

ج ) شعبه مكانيك عملي و ماشين سازي

در اين شعبه 9 نفر آكادميسي ن و 7 نفر عضو پيوسته آكادمي عضويت دارند.

شعبه داراي چهار انستيتو به شرح زير است :

1. انستيتوي سيستم هاي كنترل

2. انستيتوي مكانيك و مقاومت مصالح

3. انستيتوي مهندسي معدن به نام گ. تسولوكيدزه

4. انستيتوي مكانيك ماشين.

د) شعبه علوم كشاورزي

اين شعبه داراي 6 نفر عضو پيوسته آكادمي علو م است و 6 انستيتوي علمي تحقيقي به شرح زير است:

1. باغ شناسي مركزي (تفليس )

2. باغ شناسي سوخومي

3. باغ شناسي باتومي

4. بخش تحقيقات علمي در زمينه بيولوژي دامپرور ي

5. انستيتوي مديريت آب و مهندسي اكولوژي

6. انستيتوي جنگلداري كوهستاني

و) شعبه علوم اجتماعي

اين شعبه 7 نفر آكادميسين و 15 نفر عضو پيوست ه آكادمي علوم دارد و داراي 14 انستيتو به شرح زير است:

1. انستيتوي تاريخ و مردم شناسي به نام اي.جاواخيشويلي

2. انستيتوي تاريخ هنر گرجستان به نام چوبيناشويلي

3. انستيتوي فلسفه

4. انستيتوي روان شناسي به نام د  اوزنادزه

5. انستيتوي اقتصاد به نام گوگوشويلي

6. انستيتوي دولت و قانون

7. انستيتوي علمي  تحقيقاتي تسخين والي

8. انستيتوي دموگرافي و تحقيقات جامعه شناسي

9. مركز مطالعات باستان شناسي

10. مركز اطلاعات علمي علوم اجتماعي

11. موزه مطالعات علمي تاريخي استقرار گرج يها در روسي ه (مسكو)

12. موزه تاريخ و مردم شناسي كوتائيسي به نام بروزتشيويلي

13. مركز تحقيقا ت روابط بين الملل.

گ ) شعبه زبان و ادبيات

در اين شعبه 9 نفر آكادميسي ن و 8 نفر عضو پيوسته آكادمي علوم عضويت دارند.

شعبه داراي 5 انستيتو به شرح زير است:

1. انستيتو زبان شناسي

2. انستيتو ادبيات گرجي به نام شوتاروستاولي

3. انستيتو نسخ خطي به نام ككه ليدزه

4. انستيتو شرِق شناسي به نام تسرتلي

6. انستيتو زبان، ادبيات و تاريخ آبخاز به نام د. گوليا

3. مؤسسات تحقيقاتي

1. مؤسسه پرتوشناسي و راديولوژيكي گرجستان  تفليس

2. مؤسسه تحقيقاتي بهداشت  تفليس

3. مؤسسه پاتولوژي  سوخومي

4. مؤسسه تحقيقات ملي صنعتي (كشاورزي )  تفليس

5. مؤسسه تحقيقات بيماري هاي سل  تفليس

6. مؤسسه تحقيقات آموزش ارتوپدي  تفليس

7. مؤسسه تحقيقات روانشناسي باليني  تفليس

8. مؤسسه تحقيقات روانپزشكي  تفليس

9. مؤسسه تحقيقات بيماريهاي پوستي و مقاربتي  تفليس

10. مؤسسه تحقيقاتي چاي و محصولات نيمه گرمسيري  تفليس

11. مؤسسه تحقيقاتي واكسن  تفليس

12. مؤسسه تحقيقاتي راديان  تفليس

13. مؤسسه تحقيقاتي هواشناسي  تفليس

14. مؤسسه تحقيقاتي انگل شناسي  تفليس

15. مؤسسه تحقيقاتي ژنتيك  تفليس

4. موزه ها

در سال 2005 وجود 111 موزه در گرجستان گزارش شد كه سالانه 301000 نفر از آنها ديدن مي كنند. مهمترين اين موزه ها عبارتند از:

1. موزه ملي گرجستان، تفليس

2. موزه دولتي تاريخ و قوم شناسي كوتائيس ي

3. موزه دولتي گرجستان، تفليس

4. موزه هنرهاي زيباي اميراناشويلي

5. موزه هنر، تفليس

6. موزه هنر گرجستان، تفليس

7. موزه هنرهاي شرقي گرجستان، تفليس

8. گالري عك س گرجستان، تفليس

9. موزه كتابخانه گرجستان، تفليس

10. موزه ايالتي آبخازي، سوخومي

11. موزه ايالتي انسان شناسي و نژادي، تفليس

12. موزه دولتي هنرهاي كاربردي و فولكلور گرجستان

5. كتابخانه ها

در جمهوري گرجستان 4100 كتابخانه عمومي، 1015 كتابخانه فني تخصصي

وجود دارد كه مهمترين آنها عبارتند از:

1. كتابخانه مركزي آكادمي علوم گرجستان، تفليس

2. كتابخانه ملي دولتي گرجستان، تفليس

3. كتابخانه علوم و تكنولوژي، تفليس

4. كتابخانه دانشگاه دولتي تفليس

6. آسايشگاه هاي درماني

در اين سرزمين هزارها چشمه معدني وجود دارد. هواي لطيف و ملايم، سواحل آفتابي درياي سياه و جنگل هاي كوهستاني، تنوع شراي ط اقليمي كوهستاني و دريايي و محل هاي درمان با آب و گل از مختصات آسايشگاه هاي درماني گرجستان است كه قادر هستند سالانه 250 الي 300 هزار نفر را پذيرا باشند. در دره جنگلي جبال مسخت، چشمه هاي سايرمه كه داراي آب هاي شفابخش هستند فوران مي زنند. اين آب ها در درمان بيماري هاي معده و روده و امراض مجاري ادرار بسيار مؤثر ميباشند. باكورياني

كه به عنوان محل آسايش و تفريح ورزش هاي زمستاني است بسيار شهرت دارد. اينجا مركز تجمع دوستداران ورزشهاي زمستاني است و محل تمرينات دائمي اسكي بازان مي باشد. در فاصله كمي از باكورياني در ميان جنگل ها درختان كاج آسايشگاههاي "تسمي" Tsemi ، "تساگوري" Tsagueri قرار دارند كه داراي ساناتوريومها و آسايشگاه هاي "اوتسرا" Utsera و "شووي " Shovi براي بيماراني كه به آب و هوا و درما ن در شرايط بهتري احتياج دارند قرار گرفته و آبهاي شفابخش اين منطقه معروفيت زيادي دارد. كوه پايه هاي جبال قفقاز بزرگ در نزديكي جايي كه رود لياخوي بزرگ به طرف اراضي هموار خارج مي شود در محلي كه شبيه گودال بزرگي است و همه آن پوشيده از سبزه و درخت مي باشد،

آسايشگاه "جاوا" قرار دارد. چشمه آب هاي معدني اين ناحيه از نظر درماني و تندرستي اثرات معجزه آسايي دارد. آسايشگاه تسقالتوبو Tsqaltubo داراي آب گرمي با خاصيت راديو اكتيويته است و در درمان روماتيسم اثر فوق العاده اي دارد. موارد زيادي اتفاق افتاده كه بيماران روماتيسمي كه قادر به راه رفتن نبوده و آنها را با برانكارد به اين محل آورده اند، پس از آنكه 25 الي 30 بار وان آب گرم گرفته اند، سلامتي خود را باز يافته و موفق به راه رفتن شده اند، آسايشگاه هاي "آباستوماني" كه در كوه هاي مسختي و در ميان جنگل درختان كاج واقع شده از نظر آب و هوا از مشهورترين استراحتگاه هاي جهان كه در سوئيس قرار دارند، دست كمي ندارند.

هواي لطيف و تميز كوهستاني كه با عطر درختان صنوبر اشباع گشته، عدم وجود باد آباستوماني را به آسايشگاه و محل بهبود مسلولين مبدل ساخته است. آسايشگاه هاي ساحلي گرجستان نيز از شهرت كافي برخوردارند. در گرجستان در زمينه احداث هتل و مهمانسرا و آسايشگاه فعاليت فراوان به عمل مي آيد. سواحل جلگه كولخيدا به طول يك صدو پنجاه كيلومتر امتداد دارد. منظره كرانه ها در اين نقاط از نظر تلفيق رنگ هاي گياهان و رستني هاي وحشي گرمسيري با رنگ پهن دريا كه در زير اشعه آفتاب زيباتر مي شود، وجه تمايزي دارد.

آسايشگاه هاي "تسخيسدزيري " Tsikhisdziri ، "متسوانه كونتسخي" Mtsvone Kontskhi، و "ماخينجاواري " Makhinjauri از شهرت فراواني برخوردارند. گرجستان براي توريسم، منطقه فوق العاده جالبي است. غنا و زيبايي طبيعت، يادگارهاي معماري، تاريخي و زندگي معاصر مردم گرجستان، عده كثيري از توريست ها را از تمام مناطق و نواحي اطراف و اكناف جهان بسوي خود جلب مي كند. مي توان گفت كه احداث آسايشگاه ها و صنعت توريسم در اقتصاد جمهوري گرجستان بيش از پيش كسب اهميت مي نمايد.

7. بنياد دائره المعارف گرجستان

اين بنياد در سال 1946 در شهر تفليس تأسيس شد. در حال حاضر رياست آن را آقاي دكتر "آوتانديل ساكوارليدزه " به عهده دارند. دائره المعارف گرجستان كه براساس مصوبه كميته مركزي حزب كمونيست اتحاد شوروي (سابق ) همچون ساير جمهوري ها تأسيس شده است، وظيف ه تهيه دائره المعارف را به زبان گرجي عهده دار بوده است. دائره المعارف گرجستان داراي 12 جلد است كه نخستين آن در سال 1975 و آخرين آن در سال 1989 منتشر شده است.

در تأسيس اين بنياد "ايراكلي آباشيدزه " شاعر ملي گرجستان و پروفسور "روئين مترولي " معاون ايشان، نقش مهمي را دارا بود هاند. دائره المعارف، علاوه بر چاپ و انتشار مجموعه اي 12 جلدي به زبان گرجي، خلاصه اي از آن را در ي ك جلد به زبان روسي منتشر كرده است.

بنياد در تدارك تهيه دائره المعارفي 5 جلدي به زبان گرجي است كه شامل مسائل مربوط به گرجستان است كه بازنگري متون دائره المعارف 12 جلدي دوران شوروي است. برنامه اي در دست تهيه است كه پس از تدوي ن و انتشار دائره المعارف 5 جلدي جديد گرجستان مستقل، خلاصه اي از آن در يك جلد به زبان روسي و در يك جلد به زبان انگليسي منتشر شود.

آموزشهاي اسلامي در گرجستان

در مجموع كشورهاى قفقاز و آسياى ميانه بعد از فروپاشى با بحران‏هاى فراوان دست به گريبان هستند و سطح فرهنگى و آموزشى آنها مورد خطر جدى قرار گرفته است. هويت تازه و تلاش براى دستيابى به پشتوانه‏هاى اصيل و ناب فرهنگى، ضرورت اوليه اين كشورها به حساب مى‏آيد و پژوهشگران و صاحب انديشه در تكاپو مى‏باشند تا بار ديگر به اصالت خويش برگردند. اين نوشتار با نگاه مطالعاتى ميدانى درصدد است تا گوشه‏اى از وضعيت آموزشى - دينى گرجستان را بازبينى كند.

وضعيت آموزش در قفقاز

در حوزه قفقاز و آسياى ميانه، سطح تحصيلات در مقاطع عمومى در عرض سال‏هاى 1991 الى 2004 بسيار پايين آمده است. بعد از فروپاشى نظام كمونيستى نظام آموزشى اين منطقه از مقاطع عمومى تا عالى با بحران روبه‏روست كه عمده آن بى توجهى به حقوق معلمان و اساتيد دانشگاه‏هاست. وضعيت به گونه‏اى است كه كسى درسى نمى‏خواند. در آخر سال كسى مردود و يا تجديد نمى‏شود. هيچ معلمى با حقوق مكفى زندگى نمى‏كند. بلكه دانش‏آموزان سالانه و يا ماهانه مبلغى پول به معلم مى‏دهند و معلم حضور آنان را ثبت مى‏كند و براى قبولى آخر سال هم پول ديگرى.

دانش آموزان 3/1 از وقت خود را در مدرسه مى‏گذرانند و بقيه را مشغول كارند تا هزينه‏هاى روزانه را جبران كنند. عده‏اى ترك تحصيل و عده‏اى كه متمكن هستند در مدارس غير انتفاعى مشغول هستند و با پرداخت پول كلان مقاطع را به پايان برسانند.

نگاه دولت به فعاليت‏هاى دينى‏

در قانون اساسى كشور گرجستان در رابطه با دين هيچگونه قانونى تصويب نشده است. دولت جديد بنا دارد اين قانون را تا يك سال به تصويب برساند. در اوائل ارديبهشت سال 83 رئيس جمهور جديد آقاى ميخائيل ساكاشويلى به تنها مسجد شيعيان در تفليس آمد و ضمن ديدار با روحانيون شيعه گرجستان و مردم اظهار اميدوارى كرد كه در صدد رفع مشكلات دينى و فرهنگى آذرى‏هاست. گرچه اداره روحانيت قفقاز و رسيدگى به مسايل دينى در باكو فعاليت دارد اما بناى دولت جديد آن است كه آذربايجان هيچ‏گونه دخالتى در امور دينى آذرى‏ها نداشته باشد و اين امور در گرجستان حل شود.

آذرى‏ها در گرجستان از اقليت هستند و حدود 500 هزار نفر مى‏باشند كه عده زيادى از آن‏ها شيعه هستند. دولت جديد در صدد آن است كه امكانات آموزشى و فرهنگى در اختيار آنها قرار دهد.

رئيس جمهور به برخى فعاليت‏هاى ايران در امور فرهنگى و دينى در گرجستان اشاره كرد و از اين فعاليت اظهار خرسندى نمود.

مراكز دينى ايران در گرجستان‏ (نیاز به صحت سازی و به روز رسانی از آقای خزایی)

اولين مركز تأسيس شده در آن‏جا، مدارس علميه سازمان مدارس خارج از كشور است. كه فعاليت‏هاى ساختمانى آن از سال 76 آغاز و در ارديبهشت سال 77 به تمام رسيده است. سازمان مدارس با ارسال نماينده تام‏الاختيار به گرجستان دو مدرسه علميه را يكى در پايتخت، نزديك تنها مسجد شيعيان در شهر تفليس تأسيس كرد. اين مسجد در مركز شهر تفليس قرار دارد و در يونسكو ثبت شده است.

در حال حاضر در آن مدرسه كه به نام اميرالمؤمنين مزين شده است 20 نفر مشغول تحصيل مى‏باشند. مدرسه به صورت شبانه روزى است و طلاب مدرسه از تفليس و اطراف مى‏باشند. برخى از افرادى كه در سال 77 در آن مدرسه شروع به تحصيل كردند، در حال حاضر در مركز جهانى مشغول هستند. مدرسه دوم، به نام مدرسه امام رضا(ع) در شهر مارنئولى است كه همزمان با مدرسه اميرالمؤمنين(ع) تأسيس شد. اين مدرسه 35 طلبه دارد و به صورت شبانه روزى اداره مى‏شود. در هر مدرسه يك استاد ايرانى و يك استاد بومى تدريس مى‏كند. طلاب مدرسه ضمن داشتن معافيت سربازى، اجازه اشتغال دينى در مناطق خودشان را دارند. برخلاف طلاب آذربايجان كه اين شرايط را ندارند.

متأسفانه با وجود اينكه مدارس گرجستان از سال 76 شروع به كار كرده است ولى طلاب آن از مناطق شيعه‏نشين فراتر نمى‏رود.

در حالى كه بين آذرى‏هاى شيعه، آذرى‏هاى اهل تسنن هم هستند كه ما از آن‏ها به استثناء دو نفر پذيرشى نداشته‏ايم. اين‏كه جمعيت آن‏ها قريب به صد هزار نفر مى‏رسد. از مناطق آجارستان هم (جمهورى خود مختار گرجستان كه 80% آن‏ها مسلمانان اهل سنت، 20% مسيحى و جمعيت آن به 200 هزار نفر مى‏رسد) حتى يك مورد طلبه نداريم. آجارها ده‏ها مسجد دارند، در حالى كه شيعيان با جمعيت 500 هزار نفرى مساجدشان به 7 باب مى‏رسد. آجارها تحت نفوذ دينى ترك‏ها قرار دارند. پايگاه‏هاى نظامى روسيه در آن‏جا مستقر است كه با آمدن دولت جديد حضور روس‏ها كم‏رنگ مى‏شود. (مطلب نیاز به اعتدال سازی دارد)

مدرسه ترك‏ها

ترك‏ها دو سال پيش در مهمترين نقطه گرجستان كه بين مرز آذربايجان و گرجستان مى‏باشد و شيعه‏نشين است، مدرسه‏اى بزرگ و شبانه‏روزى تأسيس كردند كه 50 نفر پسر و 100 نفر دختر در آن‏جا مشغول تحصيل علوم حوزوى مى‏باشند.

سازمان فرهنگ و ارتباطات‏

از سال 76 تاكنون سازمان فرهنگ و ارتباطات همواره يك مبلغ در گرجستان داشته است. حدود 5 سال پيش نيز در تفليس مكانى را براى اين كار اجاره كرده‏اند كه در آن تبليغ از راه دور انجام مى‏گيرد و حدود 500 نفر را تحت پوشش قرار داده است. در آن احكام و معارف اوليه اسلامى را به صورت دفترچه در اختيار علاقه‏مندان قرار مى‏دهند. در حال حاضر مبلغ سازمان فرهنگ از طريق فارغ‏التحصيلان مركز جهانى و مدارس گرجستان، در چندين نقطه از شهر برنامه آموزش زبان فارسى و قرآن را اجرا مى‏كنند. (نیاز به بررسی صحت) خزائی

مجمع جهانى اهل البيت‏

مجمع جهانى اهل البيت كه ارگانى رسمى است و با اطلاع دولت گرجستان فعاليت دارد، در شهر مارنئولى يك ساختمانى را به مساحت 600 متر مربع خريدارى كرده است در دو طبقه در كلاس‏هاى قرآن - آموزش زبان فارسى - احكام - عقائد - رايانه و همچنين با نشر مجله ماهانه به اسم مجله اهل‏البيت و با برگزارى مناسبت‏هاى اسلامى فعاليت مى‏كنند. كليه اداره كنندگان اين مركز از فارغ‏التحصيلان مركز جهانى و مدارس گرجستان هستند. اين مركز مدتى به خاطر مشكل بودجه تعطيل بود و البته بازتاب منفى در بين مسلمانان داشت.

علل تعليق فعاليت‏هاى مجمع جهانى اهل البيت در شهر مارنئولى مجال ديگر مى‏طلبد.

يكى از بندهاى قرارداد اين مجمع با دولت اين است كه اين مجمع حق دارد با كشورهاى خارجى تبادل داشته باشد و در گفتگوهاى انجام شده سهميه طلاب مركز جهانى با مكاتبه اين مركز پى گرفته شود. در طى نشستى با مديران و نماينده سازمان مدارس تصويب شد چنان‏چه در سال تحصيلى 83 - 84 براى آن عده از طلاب گرجستانى كه دوره كاردانى را تمام كرده‏اند و دوره كارشناسى آنها به خاطر عدم حضور در اين دوره در سال تحصيلى 83 - 82 معلق مانده است، شرايط تحصيل فراهم نشود با تمهيدات و تحقيقات اوليه آن‏ها را به مركز بفرستد تا در آنجا مشغول شوند.

مؤسسه الحكمة در شهر قاردابان‏

در شهر قاردابان مؤسسه‏اى به نام «الحكمه» با مديريت حجت‏الاسلام والمسلمين «سيد رياض حكيم» فعاليت دارد، اين مركز را يكى از طلاب مركز جهانى به نام آقاى «نيازى» اداره مى‏كند. در اين مركز كلاس‏هاى زبان انگليسى، كامپيوتر، زبان فارسى براى دوره‏هاى مختلف برگزار مى‏شود. اين مركز حدود دو ماه است فعاليت مى‏كند.

رشد مسيحيت و تلاش قابل توجه آنان در منطقه‏

گرجستان كشورى مسيحى است و مسيحيان از نظر حيات اجتماعى و آداب و روش زندگى، خودشان را متعلق به مسيحيت روسيه مى‏دانند و اغلب آن‏ها ارتدوكس هستند آنان در طى 70 سال سعى كردند مسيحيت را تا مرز آذربايجان گسترش دهند و بر اساس همين سياست شهرى بزرگ به نام رستاولى را در دل مناطق آذرى‏نشين، كنار يك شهر كاملا شيعى، به نام «قاردابان» تأسيس كردند. شصت سال پيش در اين شهر يك نفر مسيحى وجود نداشت. ولى اكنون در بهترين نقطه شهر، كليسايى بزرگ وجود دارد. در بلنداى شهر رستاولى علامت صليب را نصب كردند كه از فاصله ده‏ها كيلومترى ديده مى‏شود.

در جاده‏هاى منتهى به مناطق مسلمان‏نشين صليب‏هاى بسيارى برافراشته است. يكى از اين كليساها در طول 4 سال ساخته شده كه از همه جاى شهر تفليس قابل رؤيت است. اين در حالى است كه وضعيت معيشت و اقتصادى بسيارى از مردم زير خط فقر است.

در زمان حكومت استالين آثار و بقاياى تاريخى مثل مسجد شاه عباس ويران مى‏شود و هم‏اكنون در همان مكان كليسايى كوچك ساخته شده است.

مسجد ديگر كه تقريباً در مكان بلندى قرار دارد به يادگار مانده از دوران صفويه است. در فاصله صد مترى اين مسجد چهار كليسا وجود دارد كه دو كليساى ديگر نيز در طى چهار سال اخير ساخته شده است. ناقوس كليساها روزهاى شنبه و يكشنبه ساعت 10 صبح و 6 عصر فضاى شهر تفليس را پر مى‏كند. مردم در اين دو روز براى شركت در مراسم در كليساهاى مورد علاقه خود حضور چشم گير دارند. هر فرد مسيحى با رعايت ادب وارد مكان مقدس مى‏شود. خانم‏ها با پوشش و در دست داشتن شمع، ساعاتى را در كليسا در حال دعا و نيايش مى‏گذرانند. جوانان سراغ كشيش‏ها را مى‏گيرند و آن‏ها با لطف و مهربانى وارد بحث مى‏شوند.در اين ميان اشخاصى از سوى كشيش‏ها موظف‏اند با جوانان همكارى كنند و مشكلات فكرى و روحى آنان را بررسى و تا حد امكان حل كنند. در روزهاى ديگر هفته نيز كليساهاى مهم در سطح شهر اكثرا باز مى‏باشد و مورد توجه عده‏اى از مردم قرار دارد.

يگوسيت‏ها و انحراف در مسيحيت‏

عده‏اى از مسيحيان با يك رويكرد جديد دين مسيح را تبليغ مى‏كنند و مسيحيت را آن‏گونه كه پاپ تعريف مى‏كند چندان نمى‏پسندند. آنها با افكارى افراطى مسيحيت را معنا مى‏كنند و هر كس اين افكار را قبول نكند دور از مسيح معرفى مى‏شود. اين گروه را يگوسيت مى‏گويند. يگوسيت‏ها همانند وهابيون در عالم اسلام هستند.

دايره فعاليت اين گروه در گرجستان بسيار وسيع است. يگوسيت‏ها حتى در شهرهاى مسلمان‏نشين مراكزى دارند كه مسلمانان را به آن‏جا دعوت مى‏كنند و متأسفانه عده‏اى از مسلمانان نيز افكار آنها را پذيرفته‏اند. آن‏ها امكانات مالى خوبى دارند و ليكن عمل‏كرد آنها مورد قبول و پسند مسيحيان گرجستان نيست.

دولت ادوارد شوارد نادزه از اين مجموعه حمايت رسمى نداشت و دولت ميكائيل ساكاشولى مراكز آنان را بست و كشيش بزرگ آن‏ها را با برخورد تحقيرآميز، دستگير و زندانى كرد. اين وضع يك ماه بيشتر طول نكشيد و در نهايت به نفع اين گروه افراطى تمام شد و مذهب آن‏ها در سطح دولت به رسميت شناخته شد.

در كنار اين گروه، عده‏اى از مسيحيان نيز اصرار دارند كه جامعه آنها از مظاهر فساد پاك باشد و انسان‏ها در صلح و آشتى زندگى كنند. جالب توجه اين‏كه در بعضى از ميادين شهر تفليس تابلوهايى نصب شده است كه حاوى عكس‏هاى سه كتاب مقدس - قرآن، انجيل و تورات - مى‏باشد. آن‏ها معتقدند كه آيين‏هاى الهى ناب بايد احيا شوند و به كتاب‏هاى آسمانى و فرامين آن‏ها عمل گردد. اين عده با تابلوهاى مبتذل در سطح شهر برخورد مى‏كنند و در حال حاضر پاپ نيز از اين گروه‏ها حمايت مى‏كند.

مراکز مطالعاتی گرجستان

1-    مراکز بين المللي مطالعات ژئوپليتيكInternational Centre for Geopolitical Studies:

شخص حقوقي غير تجاري است كه بر اساس قانون اساسي، قوانين عمومي گرجستان و آيين‌نامه خود فعاليت دارد.

اهداف مركز: حمایت از امنيت ژئوپليتيك، توسعه سياسي و اقتصادي گرجستان، عضويت گرجستان در نهادهاي اروپایی و ناتو؛ حمایت از روند توسعه دموكراسي در گرجستان؛ معرفي كشور گرجستان در عرصه بين المللي.

نحوه فعاليت: جمع‌آوري اطلاعات لازم؛ تحليل و پژوهش مسائل سياسي، اقتصادي، حقوق بشر، اجتماعي، محيط زيست، علمي- فرهنگي و غيره؛ نظارت بر رواند اجرايي تعهدات بين المللي گرجستان؛ تدوين و اجراي برنامه و طرح‌هاي تخصصي، همكاري با مراكز مشابه بين المللي، سازمان‌هاي بين المللي، دولتي، غير دولتي محلی و پژوهشگران خصوصي، تدوين و تنظيم گزارش‌ها و توصيه‌هاي مختلف، ايجاد مركز اطلاع‌رساني، تدوين خبرنامه‌هاي فصلي در خصوص پروسه‌هاي ژئوپليتيك داخل و خارج از گرجستان و انعكاس آن از طريق رسانه‌هاي گروهي به منظور اطلاع‌رساني جامعه و نهادهاي دولتي گرجستان، ترجمه و انتشار مطالب مرتبط، برنامه‌ريزي و اجراي نمايشگاه، جشنواره و غيره؛ ايجاد نمايندگي‌ها در داخل و خارج از كشور و فعاليت‌هاي مجاز ديگر که این مرکز انجام می دهد.

نشاني: گرجستان، تفليس، كد پستي 0102، خيابان دودو آباشيدزه، پلاك 9،

تلفن:  00995322728147

وبگاه: www.icgs.ge

رئيس مرکز: آقاي تنگيز پخالادزه Tengiz Pkhaladze تلفن: 579561560

2-  مركز بين المللي مطالعات اجتماعي و سياسي

International Centre for Social Research and Policy Analysis

اهداف مركز: مركز بين المللي مطالعات اجتماعي و سياسي در سال 2004 ميلادي با حمايت و كمك معتبرترين دانشگاه‌هاي دنيا تاسيس شده است كه اين امر باعث شده تا این مرکز امكانات گسترده جهت انجام مطالعات و ارائه توصيه‌هاي لازم براي انجام اصلاحات مورد نظر در نهاد‌هاي دولتي، بخش خصوصي و دانشگاه‌هاي گرجستان با استفاده از روش‌هاي جديد و نوآوري‌هاي موجود را دارا باشد.

نحوه فعاليت: مطالعات و تدوين توصيه‌هاي لازم در زمينه‌هاي جهاني‌سازي، افزايش دانش اقتصادي، سياست اتحاديه اروپا در برابر همسايگان، رقابت‌پذيري منطقه‌اي و ملي، سياست ملي توسعه نوآوري‌ها، توسعه اجتماعي، مديريت و برنامه‌ريزي استراتژيك، اصلاحات نهادهاي دولتي، مديريت توانايي‌هاي شخصي، استراتژي اقتصادي و غيره.

مدير مركز: دكتر گيورگي ايوانياشويلي- اوربلياني Giorgi Ivaniashvili-Orbeliani عضو وابسته آكادمي علوم نيويورك، استاد دانشگاه كمبريج؛

نشاني: گرجستان، تفليس، كد پستي 0105، خيابان لِسِليدزه، پلاك 25؛

تلفن:  00995322309072 //  00995322439640

وبگاه: www.icsrpa.org.ge؛

نشاني الكترونيك: info@icsrpa.org.ge؛

3-       بنياد مطالعات استراتژیك و روابط بين المللي گرجستان

Georgian Foundation for Strategic and International Studies (GFSIS)

اهداف: حمایت و توسعه ارزش‌هاي دمکراسی و امنيت سياسي، اقتصادي و اجتماعي در گرجستان، مطالعات مسائل سياسي، اقتصادي، اجتماعي و اطلاع‌رساني عمومي؛

مدير: الكساندر روندلي Alexander Rondeli؛

نشاني: تفليس، كد پستي 0108، خيابان ش.چيتادزه، پلاك 3 الف؛

تلفن:  00995322473555 / فاكس: 00995322985265

وبگاه: www.gfsis.org؛

هيئت مديره، كارشناسان و پژوهشگران:

·      آقاي الكساندر روندلي، رييس بنياد؛

·      خانم تاتا  تسرتلي، دستيار رييس بنياد؛

·      آقاي ولاديمر پاپاوآ، استاد دانشگاه، پژوهشگر ارشد؛

·      آقاي آرچيل گگه‌شيدزه، پژوهشگر ارشد؛

·      آقاي مراب كاكوليا، پژوهشگر ارشد؛

·      آقاي كاخا گوگولاشويلي، پژوهشگر و رييس مركز مطالعات اروپايي؛

·      آقاي داويد اسميت، كارشناس ارشد، مدير مركز تحليل امنيت گرجستان؛

·      خانم كاترين مترولي، پژوهشگر، مدير مركز امنيت انساني؛

·      آقاي تيموراز  قانچلي، مدير مركز بايگاني و كتابخانه اختصاصی «ناتو»؛

 

4-   مركز بين المللي مناقشات و مذاكرات:International Center on Conflict and Negotiation

اهداف: مطالعات مناقشات در منطقه قفقاز و یافتن راه حل برای آنها، تجربه مناقشات مناطق ديگر جهان و پيشگيري از بروز بحران‌هاي جديد در منطقه؛

مدير: گيورگي خوتسيشويلي Giorgi Khutsishvili ؛

تلفن:  00995599506772 //  00995322933008؛

نشاني: تفليس، خيابان ماچابلي، پلاك 5، طبقه 1؛

وبگاه: www.iccn.ge

5-  موسسسه مطالعات بين المللي قفقاز

       

        اين موسسه از سال 2009 ميلادي زير نظر دانشگاه دولتی ايليا فعاليت دارد.

        اهداف موسسه: مطالعات منطقه‌اي و برنامه‌هاي تحصيلي در مسائل قفقاز؛

مدير: آقای گيا نوديا؛

تلفن:  00995577425693

نشاني: تفليس، خيابان چولوقاشويلي، پلاك 5/3؛

وبگاه: www.iscs.iliauni.edu.ge

6-  مركز اروپايي مسائل اقليت‌ها

اهداف: مطالعات مسائل اقليت‌ها در منطقه قفقاز؛

تلفن:  00995322912252

نشاني: تفليس، خيابان بارنوف، پلاك 60؛

7-  موسسسه گرجستان، مطالعات روسيه

    اهداف: مطالعات كل مسائل و روند های توسعه سياسي- اقتصادي فدراسيون روسيه و  پيش    بيني خطرات احتمالي و ارائه برنامه‌ها و راه‌هاي پيشگيري به نهادهاي دولتي و غير دولتي گرجستان؛

مدير: گريگول  مولوديني Grigol Molodini؛

تلفن:  00995599372059 //  00995568901313

نشاني: تفليس، خيابان روستاولي، پلاك 20؛

وبگاه: www.girs.org.ge

8- مركز اطلاع‌رساني «ناتو» در گرجستان

نشاني: تفليس، ميدان گودياشويلي، پلاك 7. تلفن:  00995322989682

وبگاه: www.natoinfo.ge

9-  مركز مطالعات استراتژيك

اهداف: مطالعات مسائل سياسي منطقه قفقاز و بين المللي؛

مدير: ايراكلي  مناغاريشويلي Irakli Menagharishvili وزير اسبق امور خارجه گرجستان در دولت شواردنادزه؛

تلفن:  00995595333323

نشاني: تفليس، خيابان وكول بريدزه، پلاك 6.

10-  مركز امنيت منطقه‌اي قفقاز جنوبي

اهداف: مطالعات مسائل سياسي منطقه قفقاز جنوبي و بين المللي؛

مدير: الكساندر روستسكي Alexander Rusetsky؛

تلفن:  00995322961514 //  00995322969905

نشاني: تفليس، خيابان تسينامدزغوريشويلي، پلاك 31؛

11- موسسه علوم سياسي

اهداف: مطالعات مسائل سياسي منطقه‌اي و بين المللي.

مدير: گيورگي تارخان موراوي Giorgi Tarkhanmouravi

تلفن:  00995599465271