لی یو ادیب نامدار چین باستان
«لی یو» ادیب نامدار چین باستان
در تاریخ ادبیات باستانی چندین هزار ساله ی چین، تعداد بیشماری شاعر، درام نویس و نویسنده ی مشهور دیده میشوند، اما شخصیت هایی که همزمان درام نویس، کارگردان، تاتر شناس و نویسنده باشد، نادر بوده اند. « لی یو» در سال 1610 میلادی، و در دوران حکمرانی سلسله ی مینگ در چین به دنیا آمد. 30 سالگی وی درست با دوران جابه جایی سلسله های یوان و مینگ مصادف شد که برای چندین دهه، زمینه ی نوسانات شدیدی در جامعه فراهم آورد.
«لی یو» درست در چنین شرایط پرهرج ومرجی زندگی کرد و در سال 1680میلادی نیز بدرود حیات گفت. او در کودکی تحت آموزش و تربیت مکتب سنتی«جو» یعنی مکتب کنفوسیوس قرار گرفت و آرزوی طی کردن راهی را دشت که روشنفکران سنتی چین اغلب انتخاب می کردند. در واقع، وی میخواست با قبولی در امتحانات دولتی، مامور دربار شود. اما اغشاشات اجتماعی آرزوی وی را بر باد داد و سرانجام مجبور شد درخانه به کتاب فروشی بپردازد. با این حال، او با دل و جان سرگرم آفرینش درام گردید. بزرگترین موفقیت« لی یو» در تمام عمرش، آفرینش درام و نظریاتی در این زمینه بود.
از وی ده نمایشنامه ی تئاتر باقی مانده است که ازجمله آن ها« ماهی پهن»، «عشق سیمرغان» است که از زندگی واقعی مردم سوژه گرفته و آرزو و عشق دختران و پسران را میستاید. داستان هایی که وی نگاشته بسیار پیچیده، مهیج و هیجان انگیز بوده و بعضی از آن ها طنزآمیز و برای نمایش در صحنه بسیار مناسب هستند.
«لییو» نه تنها نمایشنامه ی بسیاری آفرید، بلکه هنرمندان و هنریپیشگان تئاتر را نیز برای این نمایشها سازمانده ی میکرد. وی شخصا کارگردان و هنریپیشه هم بود و به مدت بیش از 20 سال در رأس یک گروه تئاتر برای اجرای نمایش، بیش از ده استان و ناحیه ی جنوبی و شمالی چین را زیر پا گذاشت. او در به روی صحنه آوردن تئاتر تجربیات فراوانی به دست آورد و در هر زمینه از اجرای نمایش، و نگارش نمایشنامه گرفته تا انتخاب هنریپیشگان، کاگردانی، آخرین تمرینات نمایشی و نمایشهای رسمی استاد بود. وی دستاوردهای خود را در کتابی به نام« یاداشت های زمان فراغت» نگاشت ودر نتیجه سلسله نظریاتی از جمله تئوری چگونگی تهیه ی نمایشنامه و کارگردانی نمایش را به وجود آورد که نشانگر پختگی تئوری تئاتر کلاسیک چین بوده و در پیشرفت درام وادبیات نقش مثبتی برجای گذاشت.
«لی یو» در نگارش رمانش بیشتر از سرگذشت ها و مشاهدات خود استفاده میکرد وبه این ترتیب فضای آفرینش را برای بروز خلاقیت خویش گشوده و در این زمینه سبک خاصی ایجاد کرده است. گفتنی استکه« لی یو» در دیگر زمینه های ادبیات از قبیل شعر وتاریخ نیز مهارت زیادی داشت.