وضعيت و ساختار آموزش مذهبی در جامعه اسپانیا
وضعيت و ساختار آموزش مذهبي در جامعه
" در مبحث آموزش و پرورش قانون اساسي 1978 متضمن اصول بنيادين تعليم و تعلم دينياست. بنابراين، ماده قانوني 3-27 بيانگر ضمانت حق والدين در انتخاب تحصيل فرزندانشان، بر مبناي اعتقاداتشان، در تربيت ديني و روحي كه فرزندانشان دريافت ميدارند، از طرف دولت ميباشد. در ماده 18-1 همين قانون آمده است كه مدارس عمومي و خصوص "بايد فعاليتهاي خود را تابع اصول قانون اساسي قرار دهند و بيطرفي ايدئولوژيكي را ضمانت نمايند و به انتخاب ديني و معنوي ديگران احترام بگذارند".با توجه به آزادي ديني كه وجود دارد، دانش آموزان به صورت داوطلبانهميتوانند واحدهاي درسي ديني خود را انتخاب نمايند.
موافقتنامههاي همكاري كه درسال 1992 با فدراسيون عناصر ديني انجيلي، فدراسيون عناصر يهودي و كميسيون اسلامي اسپانيابه امضا رسيد، ضمانت ميكنند كه اگر دانش آموزان، والدينشان يا هياتها ونمايندگان آموزشي دولت درخواست نمايند، دانشآموزان ميتوانند حق انتخاب واحدهاي درسي انجيلي، يهودي يا دين اسلام را در دوره پيش دبستان، دبستان و دبيرستان درمدارس عمومي و يا خصوصي كه كمك هزينه دريافت ميدارند، داشته باشند. معلمين ومتون درسي بايد توسط مقامات اين گروههاي ديني مختلف تعيين گردند." 30
" با این وجود کلیسای کاتولیک در برابر بی دینی کامل سیستم آموزشی مقاومت کرده و در حقیقت انحصار خود را روی آموزش مذهبی مدارس دولتی و خصوصی که از دولت سوبسید دریافت می کنند، حفظ نموده است. در نتیجه آموزش غیر کاتولیک که بر اساس قانون اساسی و توافقات امضا شده با جوامع مسلمان، پروتستان و یهودی بین سالهای 1992 و 1996 به رسمیت شناخته شده بود، عملاً تا به حال وجود خارجی چندانی نداشته است. پس از واقعة 11 سپتامبر 2001 و بویژه سوء قصد 11 مارس 2004 در اسپانیا، دو برداشت در مورد مسلمانان در نظر افکار عمومی و سیاست اسپانیا شکل گرفته است. از سویی گرایشات اسلام هراسی و عرب هراسی ناشی از بازگشت مجدد اسلام روز به روز مشهودتر می شود و از سوی دیگر نوعی اجماع بر توقف تکثرگرایی مذهبی و ادغام مسلمانان از طریق اسلام اسپانیایی یا اروپایی شکل گرفته است. در این رابطه آموزش مذهبی اسلامی در حال حاضر بصورت رسمی از طریق طرح های آزمایشی، در حال گسترش و اجراست(چاپ کتاب درسی تعلیمات اسلامی به نام "کشف اسلام" برای دانشآموزان سال اول و دوم دبستان).
با توجه به مطالب ذکر شده باید گفت تعلیم و تربیت مذهبی امروزه یک مسئلة کلیدی در مباحث مربوط به اصلاحات آموزشی بطور خاص و مباحث تکثر گرایی و چند فرهنگ گرایی در جامعة اسپانیا بصورت کلی می باشد. دولت اسپانیا بحثی جدی را در مورد موقعیت کلیسای کاتولیک در سیستم آموزشی شروع کرده است با این وجود تناقضات بسیاری وجود دارد. از یک طرف تلاش زیادی برای تجهیز قضایی یکسان هر چهار مذهب ریشه دار کشور صورت می گیرد، از طرف دیگر این برایری قضایی به هیچ وجه در واقعیات اجتماعی و آموزشی که به حقیقت دانش آموزان غیر کاتولیک تجربه می کنند، منعکس نمی شود. به استثنای شهرهای سئوتا و ملیا (شهرهای اسپانیایی واقع در شمال مراکش)، در بقیة شهرهای اسپانیا یک دانش آموز مسلمان، یهودی یا پروتستان تا به حال نتوانسته است به حق قانونی خود در دریافت آموزش مذهبی با یک معلم آگاه و مطلع – به لحاظ آموزشی و ایدئولوژیکی – از طرف جامعة مذهبی خود دسترسی داشته باشد." 31