حزب عوامی لیگ بنگلادش
4. 7. 2.حزب عوامي ليگ
اين حزب در 1949 تاسیس و پيش آهنگ حركت آزادي بخش ملي در بنگلادش شد. در ميان جناح هاي مختلف مسلم ليگ ايالت بنگال، برخوردهاي تندي پيش آمد كه موجب تقسيم مسلم ليگ به دو جناح چپ و راست شد و جناح چپ مسلم ليگ بعدها منشعب شد و احزابي را تأسيس كرد. اين جناح در اواخر ژوئن 1949، ايجاد سازمان حزبی جديد يعني « عوامي ليگ » را كه طلايه دار « ناسيوناليسم بنگالي » شد، اعلام کرد. از نظر ايدئولوژيكي، عوامي ليگ ابتدا از اسلام صحبت مي كرد و ارتباط با غير مسلمانان نداشت. اما در نيمة دوم 1950، لغت اسلام حذف شد و حزب شروع به پذيرفتن شهروندان غير مسلمان كرد. عوامي ليگ، از ناسيوناليسم بنگالي دفاع مي كرد و پس از استقلال، ايدئولوژي خود را بر پاية « مجيبيسم » قرار داد كه اعضای آن دارای مشی های متفاوتی از: ناسيوناليسم، لیبرالیسم، سكولاریسم و سوسياليسم بودند. اين حزب به دوستي با هند و شوروي سابق شهرت دارد. قانون اساسي بنگلادش را در 1972 اين حزب تدوين کرد و به تصويب پارلمان رساند.
حزب عوامي ليگ در انتخابات مارس 1973 با كسب 292 كرسي از 300 كرسي مجلس، قدرت را به دست گرفت و درپي آن مجيب الرحمن، بانك ها، صنايع سنگين، تجارت خارجي، حمل و نقل و كشتيراني را ملي اعلام كرد. اين طرح جديد از طرف شيخ مجيب الرحمن در مارس 1974، انقلاب دوم در حكومت ناميده شد.
مجیب الرحمن، سيستم تك حزبي را پس از استقلال اعلام کرد. فعاليت احزاب سياسي ممنوع شد و يك حزب ملي واحد جانشين آنان شد كه « بکشال» bakshal ، مخفف نام " حزب کارگران و کشاورزران بنگلادش "، ناميده مي شود.
قانون اساسي اصلاح وسيستم رياست جمهوري جانشين سيستم پارلماني شد. كودتاي 1975، عوامي ليگ را از حكومت بركناركرد.
در انتخابات رياست جمهوري 1978 كانديداي عوامي ليگ از كانديداي حزب ناسيوناليست ( ملي ) بنگلادش شكست خورد. در انتخابات پارلماني فوريه 1979 نيز عوامي ليگ نتوانست اكثريت آراء را كسب نمايد و در جایگاه حزب اقليت به فعاليت خود ادامه داد.
سایر گروه های منشعب از عوامی لیگ:
1. گروه شيخ حسينه، دختر مجيب الرحمن كه در زمان كودتاي 15 اوت 1975، در داكا حضور نداشت و بعد از آن تاريخ به مدت شش سال در هند اقامت گزيد و در اوايل 1981 به بنگلادش بازگشت. وي اكنون رهبري حزب را بر عهده دارد.
2. گروه ميزان الرحمن چودري، از نزديكان مجيب الرحمن و در دورة حكومت وي در كابينه بود.
3. گروه عبدالرزاق دبير كل سابق عوامي ليگ كه ازگروه شيخ حسينه جدا شد و حزب جديدي به نام « بکشال » تشكيل داد.