آداب و رسوم عامیانه ی مردم چین
زندگی مردم چین بسیار متنوع و دارای آداب و رسوم جالب و فراونی هستند. مراسم ازدواج یکی از جالبترین رسوم آنها است. سبک ازدواج چینیها با شیوهی ازدواج غربی متفاوت است. اغلب مردمان غرب، هنگام ازدواج به کلیسا میروند، در حالیکه مردم چین به جای رفتن به اماکن مذهبی، به برپایی ضیافت میپردازند؛ غربیها برای نزول برکت به درگاه خدا دعا میکنند، ولی مردم چین در این مراسم به آسمان، زمین، پدر و مادر ادای احترام می کنند؛ در کشورهای غربی عروسها لباس سفید میپوشند درحالیکه در چین عروس و داماد – عمدتا در مناطق روستایی- لباس قرمز میپوشند، چرا که رنگ قرمز در چین سمبل شادی و میمنت است. با در نظر گرفتن مراسم ازدواج، مشخص میشود که مردم چین آداب و رسومی متفاوت با دیگر کشورها دارند. در حقیقت نه تنها مراسم ازدواج در چین، بلکه آداب و رسوم دیگری همچون مراسم یک ماهگی نوزاد، عید بهاره، دوازده حیوان نمادین و غیره، هر کدام فرهنگ خاص خود را داشته و هر یک از آنها، شور و اشتیاق و امید و آرمانهای مردم برای داشتن یک زندگی خوشبخت و سعادتمند را بیان میکنند.
سنت انتخاب نام و نام خانوادگی مردم چین
نامهای خانوادگی چینیها در عصر مادرسالاری پدید آمد. در آن زمان طوایف و قبایل حول محور مادران شکل میگرفت و برای تمایز خانوادهها، از نام خانوادگی برای نامیدن هر خانواده استفاده میکردند. منشاء انتخاب نامهای خانوادگی به قرار زیر است:
1ـ در جوامع مادر سالار، نام مادر به عنوان نام خانوادگی انتخاب میشد.
2ـ در دوران باستان، نام حیواناتی که مردم آن را پرستش میکردند بهعنوان نام خانوادگی استفاده میشد. مانند اسب، گاو، گوسفند، اژدها و غیره.
3ـ نامهای خانوادگی، براساس نظام فئودالی و ارباب و رعیتی انتخاب میشد. مانند: «جائو»، «وو»، «سونگ»، «چینگ» و غیره.
4ـ نامهای خانوادگی، بر اساس شغل نیاکان تعیین میشد. مانند«سیما» که شغل نگهداری ازاسب بود و «سیتو» که مسئول ادارهی سربازی و زمین بود و پس از مدتی بهعنوان نامخانوادگی نسلهای بعدی برگزیده میشد.
5ـ سمت یا لقب نیاکان به عنوان نام خانوادگی انتخاب می شد.
6ـ نامهای خانوادگی، بر اساس محل سکونت یا مناظر طبیعی برگزیده میشدند.
7ـ پیشه یا حرفه به عنوان نامخانوادگی پذیرفته میشد. برای نمونه، کسی که حرفهی او ساخت ظروف سفالی بود نامخانوادگی« تائو » را انتخاب میکرد.
8ـ نام نیاکان افسانهای بهعنوان نامخانوادگی برگزیده میشد. از قبیل« خوانگدی» که نام نیای چینیهای «شوان یوان» بوده که در زمانهای بعد«شوان یوان» به عنوان نام خانوادگی برگزیده شد.
به طورکلی، نامهای خانوادگی چینیها، دارای یک، یا دو و گاهی هم تعداد بیشتری کاراکتر تشکیل شده است. تا به امروز، آمار دقیقی مبنی براینکه درتاریخ چین چند نامخانوادگی بوده است وجود ندارد. در چین امروز، حدود3500 نامخانوادگی وجود دارد که از این میان، حدود صد مورد از آنها بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند؛ بیشترین نامهای خانوادگی مورد استفاده عبارتند از: «لی»، «وانگ» و «جانگ».
گزینش اسامی مردم چین نیز دارای سنت و ویژگیهای خاصی است. در چین ابتدا نامخانوادگی و سپس نام میآید. اسامی اعضای یک خانواده بر اساس ارشدیت تعیین میشود و در اسامی همردیفان خویشاوند، اغلب یک کاراکتر یکسان وجود دارد. در چین باستان، نامگذاریها بسیار پیچیدهتر از دوران کنونی بوده و شخصیتهای فرهنگی و مقامات، افزون بر نام و نامخانوادگی، یک نام مستعار و لقب نیز داشته اند؛ مانند ادیب و شاعر معروف سلسلهی سونگ«سوشی» که نامخانوادگیاش«سو» و نام او«شی» و نام مستعارش« زی جَن» و لقبش«دونگ پُو» بود. شاعر معروف سلسلهی تانگ«لیبَی» چون در دوران کودکی در روستای« چینگ لیان» در استان«سی چوان» زندگی می کرده، لقب«چینگ لیان جوشی» (به معنای راهب بودائی غیر روحانی چینگ لیان) را برای خود انتخاب کرده است.
بیشتر نامهای چینی دارای معانی مشخصی است و بیانگر خواستهها و آرزوی چینیهاست. برخی از نامها دربرگیرندهی زمان و مکان تولد و یا پدیدههای طبیعی هستند. مانند«جینگ» (به معنی شهر پکن)، «چِن» (به معنای سپیده دم)، «دونگ» (زمستان)، «شوه» (برف) و غیره. برخی از نامها دارای مفاهیم فضایل اخلاقی هستند، مانند«جونگ» ( وفاداری)، «ای» ( عدالت)، «لی» (نزاکت) و «شین» ( اعتقاد). برخی از نامها بیانگر مفاهیمی همچون سلامتی، عمر طولانی و سعادت هستند. مانند«جیان» (سلامت جسمی)، «شُو» (عمر طولانی)، «سونگ» (کاج به معنی عمر طولانی) و«فو» (سعادت). اسامی مردان هم با زنان متفاوت است. اسامی مردان معمولا دارای معانی قدرت وشجاعت است، مانند«خو» (ببر)، «لُونگ» (اژدها)، «شیونگ» (عظمت)، «وی» (بزرگی)، «گانگ» (صلابت)، «چیانگ» ( قدرت) و غیره. اغلب نامهای زنان دربرگیرندهی معانیای همچون لطافت و زیبایی است، مثل«فِنگ» (سیمرغ)، «خوا» (گل)، «یو» (یشم)، «تسَی» (رنگارنگ)، «جوان» ( مطبوع)، «جینگ» (آرام) و غیره. (Inesa Pleskacheuskaya, 2007:102-108)
امروزه، انتخاب نام برای مردم چین دیگر مانند قدیم با وسواس همراه نیست. اکثر نامها از یک اسم کوچک و یک اسم بزرگ تشکیل شده اند؛ همچنین، نامها همانند گذشته بر اساس ارشدیت تنظیم نمیشوند. به هر حال، بسیاری از چینیها امیدوارند بتوانند برای نوزادان یک نام زیبا، با مفهوم و درعینحال، متفاوت انتخاب کنند.
دوازده حیوان نمادین
مردم چین یک رسم سنتی دارند ، وقتی بچهای به دنیا میآید، از یک حیوان به عنوان نماد برای او استفاده میکنند. این سنت را«شو شیانگ» یا «شِنگ شیائو» میگویند و از روش سنتی خاصی برای احتساب سن و شمارش سالها استفاده میشود.
مردم چین باستان برای شمارش سالها، از عنوان امپراطور وقت و روش« گَنجی» استفاده می کردند. روش محاسبهی سال« گَنجی» به سال841 پیش از میلاد بر میگردد که تا به امروز مورد استفاده است. «گَنجی» از«گَن» و «جی» تشکیل شده است. «گَن» به معنی«ساقهی آسمان» از ده کاراکتر چینی تشکیل میشود که عبارتند از: «جیا، ای، بینگ، دینگ، وو، جی، گِنگ، شین، رِن و گویی». واژهی«جی» به معنی «شاخهی زمین» است و از دوازده کاراکتر تشکیل شده که عبارتند از: « زه، چُو، یین، ماو، چِن، سی، وو، وی، شِن، یُو، شو و خَی». اگر ده کاراکتر ساقهی آسمانی را با دوازده شاخهی زمینی به ترتیب متناسب کنیم، شصت ردیف ترکیبی به دست میآید، مانند: «جیا زه»، «ایچُو»، «بینگ ما» و.... این شصت ردیف چرخشی هستند و هر شصت سال را یک «جیازه» میگویند. برای نمونه، سال 2001 میلادی، مطابق با سال«شینسی» و سال2002 میلادی، مطابق با سال«رِن وو» به تقویم کشاورزی چین است؛ پس از شصت سال، دوباره سال2061، با سال«شینسی» و سال2062، با«رن وو» مطابقت میکند. از زمان سلسلهی« خَن» شرقی(25 ـ220 م)، مردم چین شروع به استفاده از دوازده حیوان برای تطبیق با دوازده شاخهی زمینی کردند که این دوازده حیوان عبارتند از« موش، گاو، ببر، خرگوش، اژدها، مار، اسب، گوسفند، میمون، خروس، سگ وخوک» .این دوازده حیوان دوازده«شِنگشیائو[1]» یا دوازده«شوشیانگ[2]» نام دارند. دوازده شاخهی زمینی با دوازده حیوان به این شکل تطبیق میکنند: «زه ـ موش»، «چُو ـگاو»، «یین ـ ببر»، «ماو ـ خرگوش»، «چِن ـ اژدها»، «سی ـ مار»، «وو ـ اسب»، «وی ـ گوسفند»، «شِن ـ میمون»، «یوـخروس»، «شو ـ سگ»، «هَی ـ خوک»؛ یعنی سال«زه» سال موش است، سال«چُو» سال گاو و سال«یین» سال ببر است... از این رو، هر کس که به دنیا میآمد یک حیوان به عنوان سمبل سال تولد او محسوب میشد. لذا، کسیکه در سال«زه» به دنیا میآید، به موش تعلق دارد و اگردر سال«چُو» به دنیا بیاید، به گاو تعلق دارد و اگر در سال«یین» به دنیا بیاید، به ببر تعلق میگیرد. (idb: 31-35)
امروزه، مردم چین برای شمارش سالها و محاسبهی سن افراد، از تقویم میلادی و«شوشیانگ»(سال حیوان) استفاده میکنند و از روی حیوانِ سال تولد هر کس میتوان سن و سال تولد او را محاسبه کرد.
(China Encyclopedia, 2008: 524- 525)
مراسم جشن یک ماهگی و یک سالگی(جوا جُو) نوزاد
در چین، وقتی نوزادی به یک ماهگی کامل میرسد، پدر و مادر جشن«شراب یک ماهگی» و هنگامی که به یک سالگی برسد جشن«جواجُو» را برای او برگزار میکنند. این دو مراسم که به رسم یادبود برگزار میشود، مراحل مهمی در روند رشد کودک به شمار میآید.
والدین، درست یک ماه پس از تولد نوزادشان، اقوام و خویشاوندان خود را به منزل دعوت کرده و جشنی برای یک ماهه شدن نوزاد خود برگزارمیکنند. طبق سنت چینیها، در این روز باید جشن و شادی در خانه برقرار باشد و جشن یک ماهگی نوزاد باید هر چه پرشورتر برگزار شود. ولی در سالهای اخیر، جشن یک ماهگی نوزاد بین مردم به خصوص بین زوجهای جوان، بسیار کم برگزار میشود، ولی در عین حال، یک ماهگی نوزاد برای هر خانواده، روزی بسیار شاد و به یاد ماندنی است.
جشن«جواجُو» نیز وقتی نوزاد به یک سالگی رسید، برای او برگزار میشود. این مراسم در اسناد تاریخی به دست آمده از سلسلهی«چی» شمالی ثبت شده است. در روز جشن«جواجو»، قبل از خوردن رشتهی تولد برای نهار، وسایلی از قبیل کتاب مقدس، قلم، مرکب، کاغذ، سنگ مرکب، چرتکه، پول، دفتر حساب و کتاب، جواهرات، گل، لوازم آرایش، خوراکی، اسباب بازی و غیره روی میز میگذارند. اگر بچه دختر باشد، بیل، ملاقه(یا وسایل آشپز خانه)، قیچی، خطکش(یا وسایل دوزندگی)، نخهای سوزن دوزی و وسایل گلدوزی را به آن اضافه کرده و سپس کودک را در وسط میز نشانده و او را آزاد میگذارند. پدر و مادر و سایر افراد، هیچ راهنمایی و یا کمکی به بچه نمیکنند و او به اختیار خود چیزی را از اطراف خود برمیدارد؛ بر اساس اولین و دومین وسیلهای که کودک برمیدارد، میتوان علاقهی بالقوهی احتمالی و شغل آیندهی او را پیش بینی کرد.
آیینها و سنتهای مراسم جشن ازدواج در چین
در زندگی هر فرد، ازدواج یک اقدام مهمی است. جشن سنتی ازدواج در چین، ساده، پرشور و نشاط، رسمی و شاد بوده و ویژگیهای منحصر به فردی دارد. اگرچه امروزه، به ویژه در شهرها، مراسم ازدواج سنتی کمتر به چشم میخورد.
مراحل مختلف مراسم سنتی ازدواج
در چین قدیم، مراسم ازدواج به شش مرحله تقسیم میشد. این مراحل عبارت بودند از: انتخاب عروس که عموما توسط والدین(گاهی نیز توسط افراد واسطه و یا دلالهایی که در این زمینه تخصص داشتند) و بدون دخالت عروس و داماد صورت میگرفت؛ ارسال هدایای اولیه از سوی خانوادهی داماد برای خانوادهی عروس که در واقع به معنای توافق دو خانواده برای انجام این وصلت و پیشنهاد ازدواج بود؛ سپس تعیین یک روز خجسته و میمون برای برگزاری مراسم نامزدی؛ در مرحلهی بعد خانوادهی داماد وسایل مورد نیاز زندگی عروس و مراسم عروسی را تهیه و تحویل خانوادهی عروس میداد؛ سپس تاریخ عروسی براساس طالع خجسته تعیین؛ و آخرین مرحله برگزاری مراسم ازدواج بود.
برخی از آداب و رسوم سنتی ازدواج
مراسم ازدواج با برخی آداب و رسوم سنتی همراه است. برای نمونه ،عروس هنگامی که خانوادهی خود را ترک میکرد، باید گریه کند تا نشان دهد نمیخواهد خانوادهاش را ترک کند.
کجاوهی عروس، از لوازم اصلی مراسم ازدواج سنتی در چین است. در مراسم ازدواج، عروس را سوار بر کجاوه از منزل پدری به خانهی داماد میبرند. کجاوهی عروس اغلب توسط چهار و یا هشت نفر حمل میشود. هم چنین، کجاوهی اژدها و کجاوهی سیمرغ هم وجود دارد. علاوه بر حمل کنندگان، افراد دیگری همچون ناقوس زن، بادبزن، و چتردار، کجاوهی عروس را همراهی میکنند. گروه حمل کنندهی کجاوه، بین ده تا ده ها نفر متغیر بوده و بسیار تماشایی است.
در مراسم ازدواج سنتی چین، سر و روی عروس را با یک روسری قرمز میپوشاند و در حالیکه یک یا چند دختر او را همراهی میکنند، داماد با پارچهی ابریشمی قرمز رنگی که در دست دارد، عروس را به داخل کجاوه میبرد. در مسیر خانهی داماد، تکان دادن کجاوه از برنامههای شاد مراسم ازدواج است و حمل کنندگان کجاوه، آن را به چپ و راست حرکت میدهند تا عروس نتواند درون کجاوه راحت بنشیند. گاهی اوقات به خاطر تکانهای شدید کجاوه، داماد به نیابت از عروس از حمل کنندگان تقاضا میکند تا کجاوه را تکان ندهند و حمل کنندگان شروع به خنده و شادی میکنند. تمام این حرکات در حقیقت برای ایجاد یک فضای شاد و مفرح صورت میگیرد.
مهمترین بخش از مراسم ازدواج سنتی در چین، مراسم ادای احترام است. عروس و داماد، ابتدا در مقابل«میز احترام به آسمان و زمین» قرار میگیرند؛ روی این میز یک پیمانه وجود دارد که پر از غلات است و در چهار طرف آن جملهی«یشم و طلا پیمانه را پر کرده است» نوشته شده است و دهانهی پیمانه را با کاغذ قرمز رنگی میبندند و در چهار سوی داخل پیمانه سکههای پول گذاشته میشود که پس از ادای احترام توسط عروس و داماد به آسمان و زمین، شرکت کنندگان در مراسم این پولها را برای تبرک میگیرند. در وسط پیمانه یک شاخه درخت سرو قرار دارد که از شاخههای آن سکههایی آویزان میشود که آن را درخت پولزا میگویند. در کنار پیمانه، ترازو، آینه، ماکو، چراغ یا شمع میگذارند. داماد در سمت راست و عروس در سمت چپ و هردو در مقابل میز میایستند و مجری با صدای بلند میگوید:« اول به آسمان و زمین احترام بگذارید، دوم به پدر و مادر خود ادای احترام کنید، سوم هر دو به یکدیگر احترام کنید.» بین مردم این اعتقاد وجود دارد که زن و مرد، تنها پس از ادای احترام به زمین و آسمان بهطور رسمی زن و شوهر میشوند. از این رو، مردم به این مراسم اهمیت زیادی میدهند. در بین آداب و رسوم مردمی، رسم دیگری هست مبنی بر اینکه اگر داماد به هرعلتی نتواند در مراسم ادای احترام حاضر شود، خواهر او با بغل کردن یک خروس، به جای داماد با عروس مراسم ادای احترام را برگرار میکند.
بعد از مراسم کجاوه سواری و ادای احترام به آسمان و زمین، نوبت به مراسم شلوغ کردن در حجلهی عروس میرسد. وقتی عروس و داماد به حجله میروند، خویشاوندان و دوستان آنها در حجله جمع شده و با عروس و داماد شوخی میکنند. گاهی اوقات حتی شوخیهای بیش از اندازه هم میکنند، ولی عروس و داماد هرگز ناراحت نمیشوند و باید راه حلی برای رهایی از شوخیهای دوستان پیدا کنند. به همین خاطر، حجلهی عروس و داماد بسیار شاد و پرشور و حال میشود. (Inesa Pleskacheuskaya:109-117)
آداب و رسوم فوق تنها مربوط به نژاد خَن است که اکثریت جمعیت چین را تشکیل میدهند. سایر اقوام و نژادهای موجود در این کشور(55 اقلیت قومی) نیز هرکدام آداب و رسوم و سنتهای خاص خود را دارند که پرداختن به آنها کتاب مستقلی را میطلبد.
تحول در سنتهای مراسم ازدواج
پس از سقوط سیستم امپراتوری در سال1911، تغییر و تحولات گستردهای در آداب و رسوم ازدواج سنتی مردم چین بهوجود آمد. برای نمونه، ازدواج اجباری و از پیش تعیین شده جای خود را به مشارکت هرچه بیشتر دختر و پسر و یا عروس و داماد آینده در انتخاب همسر داد. نوع هدایایی که خانوادهی داماد به خانوادهی عروس پیشکش میکرد، فرق نمود. برخی از آداب و رسوم نا مناسب گذشته مانند حق نداشتن دیدن عروس پیش از مراسم عروسی از سوی پسر و... از میان رفت.
با روی کار آمدن رژیم کمونیستی در این کشور در سال1949، آداب و رسوم ازدواج شاهد تغییرات بیشتری شد. نوع و میزان هزینههای مراسم ازدواج با گذشته تفاوت یافت. برای نمونه، در سالهای اولیهی پس از سال1949میلادی و تأسیس جمهوری خلق چین، جوانان تحت تعالیم ایدئولوژی کمونیستی و رهنمودهای مائو، عادات و رسوم قدیمی ازدواج را کنار گذاشته و مراسم عروسی را بسیار ساده برگزار میکردند. معمولا عروس و داماد فقط به ثبت رسمی ازدواج بسنده کرده و مراسم دیگری(خارج از میهمانان خیلی نزدیک دو طرف) برگزار نمیشد. این روند تا اواخر دوران انقلاب فرهنگی(1966 تا1976) ادامه داشت.
در سالهای پایانی دههی1970، مراسم عروسی چینیها با سالهای دههی50 متفاوت شد. چون زندگی مردم نسبت به گذشته بهتر شده و مراسم عروسی متنوع شد. داماد با دوچرخه و یا تراکتور عروس را به خانه میآورد. بعضیها حتی از خودرو ساخت چین برای بردن عروس استفاده میکردند. هدایای مهمانان به عروس و داماد نیز شامل حولهی دستی، تشک و روبالشی بود. هزینههای عروسی را نیز پذیرایی از میهمانان و تهیهی وسایل ابتدایی زندگی بود. در این دهه، برخلاف گذشته که 80درصد ازدواجها با تصمیم پدر و مادرها و یا واسطهها صورت میگرفت، به 66درصد تصمیم گیری توسط خود عروس و داماد تغییر یافت. متوسط هزینهی یک عروسی در این ایام حدود یکهزار یوان بود. (China Daily, 2004) در این دوران آرزوی عروس و دامادها داشتن ساعت، دوچرخه و چرخ خیاطی بود.
پس از اجرای اصلاحات در سال1978، و در دههی1980، آداب و رسوم مراسم عروسی در چین باز هم تغییر بسیار پیدا کرد. در دهههای1980 و 1990، با بهبود هرچه بیشتر وضعیت معیشتی مردم و تحت تأثیر فرهنگ غرب، هزینههای عروسی نسبت به دهههای پیش از1970، بیش از چهل برابر افزایش یافت. خرید طلا و جواهر، هدایای گرانقیمت، عکس برداری و فیلمبرداری از مراسم، از تحولات هزینههای ازدواج در این دههها به شمار میرود. آرزوی زوجها در این دههها به داشتن تلویزیون، یخچال، و ماشین لباسشویی تغییر یافت. با آغاز قرن جدید هزینهها باز هم بالاتر رفت و آرزوی داشتن اتومبیل، کامپیوتر، کولر، و... بر لیست خواستهها اضافه شد. برگزاری مراسم در کلیساها، اماکن تاریخی، زیر آب، روی بالون و در آسمان، رفتن به ماه عسل در داخل و خارج، از تغییرات پس از سال2000میلادی در زمینهی ازدواج است. با رشد اقتصادی چین و بالارفتن درآمد مردم، هزینهها نیز روزبه روز بالاتر رفته و تنوع بیشتری مییابد. در برخی از عروسیها هزینهی مراسم بالغ بر میلیونها یوان شده و شرکتهای خدماتی متعددی برای برگزاری این چنین عروسیها به وجود آمده که خود آنها هم بر این روند دامن میزنند. اما در سالهای اخیر، باتوجه به بالا رفتن هزینهها و مشکلات اقتصادی و بیکاری و بالارفتن توقعات دختران و پسران، برخی از جوانان به مراسمهای هرچه سادهتر روی آورده و از برگزاری هرنوع مراسم هزینهبر خودداری میکنند. آنان به پخش شیرینی میان اعضای خانواده و دوستان و عکس یادگاری گرفتن بسنده کرده و این ایده روز به روز طرفداران بیشتری را در میان جوانان پیدا میکند.
(People’s Dailyonline, 2004)
نمادهای خوش یمنی در چین باستان(چهار موجود مقدس)
در قدیم، مردم چین معتقد بودند که«چیلین» (تک شاخ )، سیمرغ، لاک پشت و اژدها، چهارحیوان دارای روح هستند. از این رو، آنها را چهار حیوان مقدس مینامیدند و بهعنوان نماد شگون و خوش یمنی از آنها یاد میکردند. در حقیقت، به جز لاک پشت، سه حیوان دیگر افسانهای بوده و وجود خارجی نداشته و زاییدهی تخیلات مردم هستند.
بدن«چیلین» افسانهای، مانند بدن گوزن بوده ولی پوشیده از« فلس» است. بر پیشانی آن یک شاخ وجود دارد و روی شاخ یک توپ گوشتی قرار دارد. پایش مانند سم اسب و دمش همانند دم گاو است.
«چیلین» حیوانی مهربان و خوش اخلاق بوده و امپراتوران گذشته آنرا بهعنوان نماد آرامش و آبادی دنیا میدانستند. در شهر ممنوعه و کاخ تابستانی شهر پکن و سایر محلهای سکونت امپراتور و پارکها، مجسمه های مسی و سنگی«چیلین» دیده میشود. مردم نیز به«چیلین» بسیار اهمیت میدهند و هنگام عید بهاره مردم مناطق جنوب رودخانهی«یانگتسه»، «چیلین» های کاغذی درست میکنند و جلوی خانهها به نمایش گذاشته و برای هم آرزوی نیکی و خوشبختی میکنند. همچنین در چین، حکایت«فرستادن فرزند توسط چیلین» بین مردم رایج است و مردم«چیلین» را نماد نسل آینده و سمبلی از امید به تولد فرزند نجیب و تداوم نسل میدانند.
سیمرغ، پرهای رنگارنگ و بر روی سرش کاکلی زیبا دارد؛ در واقع سیمرغ پرندهی خوش یمن خیالی و ترکیبی از ویژگیهای سایر پرندگان و حیوانات است. در افسانههای چینی، سیمرغ پادشاه پرندگان و نماد خوش یمنی، صلح و راستی است. امپراتوران چین، سیمرغ را نیز مانند اژدها نماد بزرگی و قدرت میدانستند. هرچیزی را که نام سیمرغ بر آن میگذاشتند، مانند ارابهی سیمرغ یا تاج سیمرغ، منحصرا توسط خانوادهی امپراتور یا افراد خاص استفاده می شد. پس از مدتی، سیمرغ به عنوان پرندهای خجسته درمیان مردم شناخته شد. بهخصوص در مراسم ازدواج سنتی چینی، سیمرغ به عنوان نماد شادی و خجستگی در تزیینات مو و لباس عروس استفاده میشود. در میان مردم، نقش سیمرغ در طرحها و نقشها بهعنوان نماد خجستگی و صلح بسیار رایج است. سیمرغ در طراحی با حیوانات خوش یمن دیگر نیز بهکار میرود و معنی خجستگی میدهد، مانند«نقش خجستهی اژدها و سیمرغ» و «طرح خجستهی سیمرغ و چیلین» و غیره، این نقشها نماد خوشبختی و شگون هستند.
درمیان این چهار موجود مقدس، تنها حیوانی که در عالم واقع وجود دارد لاک پشت است. لاک پشت در میان حیوانات طولانیترین عمر را دارد. مردم چین نه تنها آن را نماد سلامتی و طول عمر میدانند، بلکه معتقدند لاک پشت دارای روح است و میتواند آیندهی انسان را پیش بینی کند. از این رو، در قدیم پیش از برگزاری هر مراسم مهم، جادوگران لاک لاکپشت را در آتش میانداختند و سپس از روی تَرَکهایی که روی لاک لاکپشت ایجاد میشد، خوبی و بدی را پیشگویی میکردند. بنابر این، مردم به لاک پشت، لاک پشت الهی یا لاکپشت مقدس میگویند. لاکپشت الهی در چین در دورهای بیش از حد مورد احترام و ستایش قرار میگرفت و مجسمهی لاکپشتهای سنگی یا مسی را در قصرها و کاخهای امپراتوران چینی به عنوان نماد دوام و ثبات کشور قرار میدادند.
مردم معتقدند اژدها مقدسترین و خوش یمنترین حیوان در چین است. همهی مردم تصویر اژدها را به خوبی میشناسند ولی تاکنون هیچ کس اژدهای واقعی را ندیده است. اژدها نیز مانند سیمرغ و«چیلین» زادهی تخیلات مردم است؛ در واقع اژدها ترکیبی از حیوانات دیگر است. او سر گاو، شاخ گوزن، چشم میگو، چنگال عقاب، بدن مار و دم شیر دارد و تمام بدن او پوشیده از فلس است. در تصور مردم، اژدها قادر است در زمین راه برود، در دریا شنا و در آسمان و در میان ابرها پرواز کند و قدرت عظیم و بی نهایتی دارد. در طول هزاران سال گذشته، امپراتورهای فئودالی، اژدها را نماد عزت و قدرت میدانستند، مردم عادی اژدها را نماد اخلاق نیکو و قدرت و خجستگی میدانند. بنابر این، در سراسر چین تصویر، نقاشی و مجسمهی اژدها را در برآمدگی بام معبدها، قصرها و همچنین در وسایل زندگی خانوادهی امپراتور میتوان دید. در روزهای جشن و شادی، مردم چین نقش اژدها را در خانههای خود آویزان کرده و به رقص فانوس اژدها میپردازند و مسابقات قایقرانی با قایق اژدها برگزار میکنند. حتی بعضی واژهی لونگ(اژدها) را در نامگذاری فرزند خود نیز به کار میبرند. اژدها بهعنوان خجستهترین نماد در میان چهار موجود مقدس، تبدیل به نماد ملت چین شده و چینیهای تمام دنیا خود را از نوادگان اژدها میدانند. (Du Feibao and Du Bai, 2003: 230-231)
[1] - Shengxiao.
[2] - Shuxiang.