نیرو موشکی و استراتژیکی روسیه
نيروي موشكي استراتژيكي، اساس نيروهاي هسته‌اي استراتژيكي فدراسيون روسيه را تشكيل مي دهد. هدف اين نيرو، بازدارندگي هسته‌اي و وارد كردن ضربات به واحدها و تأسيسات استراتژيكي و اقتصادي دشمن در صورت وقوع تجاوز مي باشد. تشكيل نيروي موشكي استراتژيكي با توسعه سلاح‌هاي موشكي و هسته‌اي ارتباط دارد. در سالهاي 1959-1946 اولين نمونه‌هاي سلاح‌هاي هسته‌اي و موشكهاي باليستيكي هدايت شونده ايجاد شده و واحدهاي موشكي مستقر شدند. در سالهاي 1965-1959 نيروي موشكي استراتژيكي تشكيل شد. در همان سالها موشك هاي باليستيكي قارهپيما و موشكهاي ميان‌برد براي انجام مأموريت‌هاي جنگي در همه مناطق جغرافيايي و همه صحنه‌هاي عمليات جنگي به وجود آمدند. در سال 1963 در چارچوب عمليات “آنادير” موشكهاي متعلق به اين نيرو به صورت محرمانه در كوبا مستقر شدند كه در نتيجه اين اقدام بحران كارائيب رخ داد و سپس توافقاتي در جهت جلوگيري از تجاوز آمريكا به كوبا و مهار زدن فعاليت‌هاي موشكي اتحاد شوروي و ايالات متحده آمريكا حاصل شدند. در سالهاي 1973-1965 گروهبندي موشكهاي باليستيكي قاره‌پيماي نسل دوم با كلاهك تك‌بلوكي در مواضع مخصوص خود مستقر شدند كه در نتيجه اين اقدامات، نيروي موشكي استراتژيكي به بخش اصلي نيروهاي هسته‌اي استراتژيكي تبديل شده و در برقراري موازنه نظامي-استراتژيكي بين ايالات متحده آمريكا و اتحاد شوروي سهم به سزايي ايفا كرد. در سالهاي 1985-1973 نيروي موشكي استراتژيكي به موشكهاي باليستيكي قاره‌پيماي نسل سوم با كلاهك شكافنده مسلح شد كه اين موشكها مي توانند از سيستمهاي پدافند ضدموشكي دشمن عبور كنند و به هدف برسند. همچنين سيستمهاي موشكي سيار ساخته شدند. در سالهاي 1992-1985 نيروي موشكي استراتژيكي از سيستمهاي ثابت و سيار موشكي قاره‌پيماي نسل چهارم برخوردار شد ولي در سالهاي 1991-1988 بر اساس توافقات روسي-آمريكايي موشكهاي ميان‌برد نابود شدن. بعد از سال 1992 و فروپاشي اتحاد شوروي، روند نابود كردن موشك هاي باليستيكي قارهپيما در خاك اوكراين و قزاقستان و انتقال موشكهاي باليستيكي “توپول” از بلاروسي به روسيه جريان داشت. همچنين سيستم موشكي جديد سيار و متحرك “توپول-ام” نسل پنجم در رده تسليحات نيروي موشكي استراتژيكي وارد شد. در مراحل اوليه فعاليت فضايي اتحاد شوروي، پرتاب موشكها توسط متخصصين و افسران نيروي موشكي استراتژيكي انجام مي گرفت. به عنوان مثال، 4 اكتبر سال 1957 اولين ماهواره مصنوعي زمين از ميدان فضايي بايكانور توسط موشك شوروي R-7 پرتاب شد. در سال 1997 در نتيجه ادغام نيروي موشكي استراتژيكي، نيروي فضايي و نيروي دفاع موشكي-فضايي ضدهوايي، نوع جديد نيروهاي مسلح روسيه به نام “نيروي موشكي استراتژيكي” تشكيل شد. در ژوئن سال 2001 نيروي موشكي استراتژيكي به دو رسته نيروهاي مسلح يعني نيروي موشكي استراتژيكي و نيروي فضايي تبديل شد. از ژوئن سال 2001 سپهبد ن.سولوتسف فرمانده نيروي موشكي استراتژيكي مي باشد. در حال حاضر، نيروي موشکي روسيه شامل 496 موشک باليستيکي قاره پيما مي باشد از جمله 226 موشک چاه پايه (86 موشک سنگين R-36MUTTX و R-36M2 «وايوودا»، 110 عدد موشک متوسط UR-100NUTTH و 40 موشک سبک RS-12M2 «توپول-ام») و 270 موشک سيار زميني «توپول» است. طبق اطلاعات جديد، تا سال 2010 ممکن است در نيروهاي موشکي استراتژيکي حداکثر 313 موشک باليستيکي قاره پيما، از جمله 154 موشک چاه پايه (40 موشک سنگين R-36M2 «وايوودا»، 50 عدد موشک متوسط UR-100NUTTH و 64 موشک سبک RS-12M2 «توپول-ام») و 159 موشک سيار زميني (144 موشک RS-12M «توپول» و 15 موشک Rs-12M1 «توپول-ام») باقي بمانند. تعداد کلاهک هاي هسته اي موشکهاي باليستيکي از 1770 تا 923 عدد کاهش خواهد يافت. علت اصلي همه کاهش ها در نيروهاي موشکي استراتژيکي روسيه، فرسايش سيستمهاي موشکي است که در دوران شوروي تا اندازه اي در اوکراين (کارخانه دنپروپتروفسک و کارخانه پاولودار) توليد شده بودند. بعد از فروپاشي اتحاد شوروي، ساخت اين موشکها قطع شده و روند نوسازي موشکها متوقف شد. همين امر باعث انحلال د لشگر موشکي در کارتالي و کاستروما مي شود. لشگر موشکي 59 (کارتالي) از موشکهاي سنگين سوخت مايع R-36MUTTH (15A18, RS-20B) مجهز به 10 کلاهک هسته اي برخورداربودند. نه تنها مدت 10 ساله ضمانت اوليه بلکه ضمانت تمديد شده 25 ساله اين موشکها نيز سپري شده است. لشگر موشکي دهم (کاستروما) از سيستمهاي رزمي راه آهن «مولودتس» با موشکهاي سوخت جامد 10 کلاهکي RT-23UTTH (15Zh61) برخوردار بود. حداکثر مهلت بهره برداري از آنها 15 سال است.