تقمّص در باور دروزیان
تقمّص در باور دروزی نوعی تناسخ است و در لغت به معنی قمیص یا پیراهن به تن پذیرفتن است. از نظر دروزیان روح انسان جاودانه است و هنگام مرگ به جسم دیگر منتقل میشود. این انتقال شبیه برتنکردن پیراهن جدید است و از این رو این عقیده را تقمص مینامند.
در تقمص تمایز جنس نیز حفظ میشود و روح مردان همواره به مردان و روح زنان به زنان انتقال مییابد. همچنین هیچگاه روح آدمی به جسم حیوان منتقل نمیشود. ارواحانسانها همه با هم و به صورت یکباره خلق شده است؛ از این رو، تعداد آنها همواره ثابت و معین است و با گذشت زمان کم یا زیاد نمیشود. از سوی دیگر، تعداد ارواح مؤمنان و کافران نیز از آغاز خلقت معین بوده است، و با مرگ یک مؤمن تنها یک مؤمن دیگر میتواند متولد شود و با مرگ یک مشرک مشرکی دیگر. این اعتقاد، که بیانگر ثابت و معین بودن شمار دروزیان زنده نیز هست، در واقع فلسفۀ عدم پذیرش عضو جدید در جامعۀ دروزی را بیان میکند.
دروزیان تقمص را مقتضای عدل خدا میدانند، چرا که زندگی در بدنها و موقعیتهای مختلف فرصت کافی و مناسب را برای رهایی و تطهیر نفس فراهم میسازد که این امر در یک بار زندگی تحقق نمییابد.
غایت نهایی تقمص امتحان و تطهیر نفس و رسیدن نفس به کمال دانسته شده است، هر چند ممکن است انسان به مرتبۀ نازلتری نیز سقوط کند.
در تقمّص، با انتقال روح از جسدی به جسد دیگر، تمام معلومات پیشین او هم منتقل میشود. از این رو، انسان معلومات پیشین را به یاد میآورد. این حالت را نطق میگویند.
دروزیان، برخلاف برخی از عقاید خود، اعتقاد به تقمص را پنهان نمیکنند، بلکه مصرانه از آن دفاع میکنند و کتابها و مقالههایی هم در تأیید آن نوشتهاند.[133]