قوم اویغور در چین

1-   قوم اویغور: اویغورها، از قدیمی­ترین اقوام ترک زبان مناطق مغولستان و آسیای مرکزی هستند که درحال حاضر بیشتر در منتهاالیه شمال و شمال غربی سرزمین چین و منطقه­ی سین کیانگ در واحه­های جنوبی رشته کوه­های تیَن شَن ساکنند. این قوم پیش از اسلام از خط نوشتاری خویخه استفاده می­کردند، ولی پس از گرویدن به اسلام در قرن یازدهم میلادی، خط نوشتاری خود را به حروف الفبای فارسی و عربی تغییر داده است. اگرچه این خط نوشتاری در اوایل تأسیس چین نوین برای مدت کوتاهی(10 سال) جای خود را به حروف لاتین داد، ولی در دهه­ی 1980 مجددا به الفبای فارسی و عربی بازگشت و درحال حاضر تنها منطقه­ی ترک زبان در جهان است که خط نوشتاری خود را با همان الفبای فارسی-عربی حفظ کرده است. زبان اویغوری از ادبیات غنی برخوردار است وتأثیر ادبیات فارسی در آن کاملا مشهود می­باشد. براساس تحقیقات صورت گرفته در دانشگاه سین کیانگ، حدود 35 درصد واژه­­های زبان اویغوری را کلمات فارسی تشکیل می­دهند. از شخصیت­های مهم ادبی و علمی اویغور می­توان از محمود کاشغری صاحب دیوان اللغات الترک، و یوسف خاص حاجب نویسنده­ی اثر مشهور ادبی قوتاد غوبلیک نام برد. موسیقی کلاسیک 12 مقام اویغوری نیز که از سوی یونسکو به عنوان اثر غیرمادی بشری به ثبت رسیده است، کاملا تحت تأثیر مقام­های موسیقی ایرانی است. براساس سرشماری سال 2009 میلادی، شمار جمعیت قوم اویغور 9 میلیون نفر است.