وضعیت بهداشت و سلامتی در اردن

وضعیت بهداشت و سلامتی در اردن:

بیماری های مزمن یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در سطح جهان به شمار می رود و تاثیر آن بر سلامتی ساکنین جهان همچنان رو به افزایش است. جوامع ثروتمند و متمدن از زمان های گذشته تا به امروز در معرض بیشترین بیماری ها به عللی چون افزایش فشار خون، افزایش کلسترول خون و استعمال توتون قرار داشته اند. از دیگر عوامل می توان به گسترش چاقی و روش زندگی بر اساس کم تحرکی و فعالیت بدنی کم در این جوامع اشاره نمود. اما با گذر زمان این بیماری ها در کشورهایی با درآمد متوسط و پایین هم ورود پیدا کرد و همچون گذشته فقط در کشورهای ثروتمند باقی نماند. با ورود این بیماری ها به کشورهای در حال توسعه از جمله اردن، این کشور با بار سنگینی علاوه بر بیماری های واگیردار مواجه شدند. بر اساس گزارش های انتشار یافته توسط اداره عمومی کشور اردن در سال 2010 میلادی میزان بیماری های مزمن در این کشور به شرح زیر بوده است: در 41.1% از خانواده های ساکن در استان عجلون حداقل یک نفر از بیماری های مزمن در این کشور رنج می برد و پی از این استان، استان ایربد قرار دارد که این نسبت به 39.6% می رسد و در بین استان هایی که کمترین میزان بیماری مزمن در بین خانواده ها را داراست، استان مادبا قرار دارد که رقم 28.5% را نشان می دهد. اما آمارها در سطح کل کشور اردن بیانگر این است که در 34.4% از خانواده های اردنی، حداقل یک فرد مبتلا به بیماری مزمن وجود دارد. در شکل زیر نسبت خانواده هایی که حداقل یک فرد مبتلا به بیماری های مزمن در آن وجود دارد بر اساس تفکیک استان های اردن در سال 2010 میلادی دیده می شود:

اما بر اساس آمارهای موجود از انتشار بیماری های مزمن اینگونه برآورده می شود که وجود بیماری های مزمن در بین خانواده های شهری بیش از خانواده های روستایی در اردن است. در 35% از خانواده های شهری در اردن حداقل یک نفر مبتلا به بیماری های مزمن است و این درحالی است که این رقم در بین خانواده های روستایی 31% را نشان می دهد. در شکل زیر نسبت خانواده هایی که در آن فرد مبتلا به بیماری های مزمن زندگی می کند بر اساس مکان اقامت دیده می شود و این آمار متعلق به سال 2010 میلادی است:

بر اساس تفکیک مناطق مختلف در اردن، طبق نتایج به دست آمده در سال 2010 میلادی، خانواده های ساکن مناطق شمالی این کشور با بیشترین نسبت ابتلا به بیماری های مزمن در حدود 38% رو به رو هستند و پس از مناطق شمالی، مناطق جنوبی و مرکزی اردن به ترتیب با 33.2% و 33%  قرار دارند. در شکل زیر نسبت خانواده هایی که در آن فرد مبتلا به بیماری مزمن زندگی می کند بر اساس تفکیک مناطق دیده می شود:

و همچنین در آمارهای سال 2010 آمده است که در حدود 13% از ساکنین اردن مبتلا به بیماری های مزمن به شکل های گوناگون هستند و در این بین نسبت افرادی که در رده سنی 25 سال و بالاتر از 25 سال است، در حدود 28% است و نسبت مبتلایانی که در رده سنی کمتر از 25 سال هستند به 1.3% می رسد و از اینجا می توان نتیجه گرفت که ابتلا به بیماری های مزمن تا حدود زیادی به سن افراد بستگی دارد. در شکل زیر نسبت افراد مبتلا به بیماری های مزمن بر اساس جنسیت و رده سنی دیده می شود:

بر اساس گزارش های به دست آمده در سال 2010 میلادی، بیشترین آمار بیماری های مزمن در شهرهای اردن وجود دارد و از نظر نوع بیماری، افزایش فشار خون بیشترین انتشار را در بین افراد شهرنشین به نسبت 5.2% به خود اختصاص می دهد و در مقابل این رقم در بین روستا نشینان اردنی 3.6% است.در بین مناطق مختلف اردن بر اساس نوع بیماری باز هم افزایش فشار خون، بیشترین انتشار را در بین افراد دارد. طبق اعداد و ارقام موجود 5.1% از ساکنین مناطق مرکزی کشور اردن از بیماری فشار خون رنج می برند و پس از آن مناطق شمالی و جنوبی به ترتیب با 4.8% و 4.4% قرار دارند.

در شکل زیر نسبت افراد مبتلا به بیماری های مزمن بر اساس نوع بیماری و محل سکونت دیده می شود:

بر اساس نتایج به دست آمده در کشور اردن در سال 2010 میلادی به این نتیجه رسیده می شود که در حدود 39% از مجموع بیماری های مزمن متعلق به بیماری افزایش فشار خون است و پس از آن بیماری دیابت با میزانی در حدود 29% قرار دارد. پس از این دو بیماری، تنگی نفس (آسم) یا حساسیت های سینه با رقمی در حدود 7%  قرار می گیرد. اما بیماری سرطان از جمله بیماری هایی است که کمترین شیوع را در بین بیماری های مزمن دارد و در بین بیماری های سرطانی، سرطان پستان با 4% بیشترین میزان شیوع و سرطان های گردنه رحم، کبد، پوست و پانکراس (لوزالمعده) کمترین میزان را دارند. در جدول و شکل زیر توزیع نسبی بیماری های مزمن بر اساس نوع بیماری و جنسیت افراد دیده می شود:

سهمیه روزانه هر فرد اردنی از کالری های گیاهی و حیوانی:

سهمیه روزانه هر فرد اردنی از کالری های گیاهی و حیوانی در سال 2002 بالغ بر 2938.8 بوده است که این رقم در سال 2007 به 3144.3 کالری می رسد. این رقم با افزایش 205.5 کالری همراه بوده است و از نظر درصدی نسبت به سال 2002، 7% افزایش یافته است. محصولات گیاهی در سبد مردم اردن جایگاه ویژه ای دارد تا جاییکه سهمیه هر فرد اردنی از کالری غذاهای گیاهی در سال های 2002 و 2007 به 2556.6 کالری و 2711.6 کالری می رسد و نسبت آن ها به مجموع کالری ها در سال 2002 به 87.0% و در سال 2007 به 86.2% رسیده است. در جدول زیر سهمیه روزانه هر فرد اردنی از کالری های گیاهی و حیوانی در سال های 2002 تا 2007 دیده می شود:

غلات را می توان از منابع اصلی به دست آورنده کالری دانست. در سال 2003 بالاترین سهمیه روزانه هر فرد اردنی از کالری ها از مصرف غلات و منتجات آن بوده است که رقم 1462.5 را نشان می دهد و پس از آن در سال 2007 این رقم به 1395.3 کالری می رسد و عامل این کاهش را می توان افزایش میزان واردات گندم در آن سال دانست. پس از غلات، شکر و مواد نشاسته ای، سبزیجات، ادویه جات، روغن های نباتی، گوشت های حیوانی، شیر، تخم مرغ و غذاهای دریایی قرار می گیرند. در جدول و شکل زیر سهمیه روزانه هر فرد اردنی از ارزش غذایی بر اساس مجموعه های غذایی در سال های 2002 تا 2007 دیده می شود:

سهمیه روزانه هر فرد اردنی از پروتئین ها:

در جدول زیر سهمیه روزانه هر فرد اردنی از پروتئین ها بر اساس مجموعه های غذایی در اردن در سال های 2002 تا 2007 دیده می شود:

و در شکل زیر سهمیه روزانه هر فرد اردنی از پروتئین ها بر اساس مجموعه های غذایی در سال های 2002 و 2007 دیده می شود:

میزان خودکفایی و امنیت غذایی در اردن:

میزان خود کفایی محصولات کشاورزی در کشور اردن بسیار پایین تر است و یکی از عوامل موثر در این پایین بودن سطح را می توان واردات بیش از حد کالاها و محصولات کشاورزی به این کشور دانست. به طور مثال واردات گندم به اردن در بین سال های 2004 تا 2007 بالغ بر 98.1%، 95.4%، 97.0% و 97.3% است و خودکفایی در این کشور مجموعه های محدودی مانند سبزیجات، میوه جات، شیر تازه، تخم مرغ و زیتون را در بر می گیرد. در جدول زیر میزان خودکفایی محصولات گیاهی و حیوانی در اردن در سال های 2004 تا 2007 دیده می شود:

جدول ندارد