جغرافیای انسانی آرژانتین

از دانشنامه ملل
نسخهٔ تاریخ ‏۸ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۲۲ توسط Samiei (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای تازه حاوی «جغرافیای انسانی: ـ مقدّمه:    چهارچوب اصلی جمعیتی آرژانتین را مهاجران تشکیل می‌دهند که عمدتاً از قریب 150 سال قبل به این کشور وارد شده‌اند. طبق آمارهای رسمی، در حالی که جمعیت کشور در سال 1869 میلادی کم‌تر از یک میلیون نفر بوده است، در سال 1960 میل...» ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

جغرافیای انسانی:

ـ مقدّمه:

   چهارچوب اصلی جمعیتی آرژانتین را مهاجران تشکیل می‌دهند که عمدتاً از قریب 150 سال قبل به این کشور وارد شده‌اند. طبق آمارهای رسمی، در حالی که جمعیت کشور در سال 1869 میلادی کم‌تر از یک میلیون نفر بوده است، در سال 1960 میلادی به بیش از 20 میلیون نفر و در سال 2010 میلادی به بیش از 40 میلیون نفر رسیده است.

   در بین مهاجران نیز طبق سیاست‌های اعمالی بیشترین تعداد مهاجران اوّلیه را اروپایی‌ها تشکیل می‌دهند در حالی که در اواسط قرن بیستم، مهاجران عرب نیز به صورت گسترده وارد آرژانتین شده‌اند. این موضوع در بخش ترکیب جمعیتی آرژانتینی مورد مداقّه قرار می‌گیرد.


2ـ2ـ1 جمعیت:

بر اساس گزارش مؤسّسه‌ی ملّی آمار آرژانتین از آخرین سرشماری انجام شده در سال 2010، جمعیت آرژانتین برابر 40117096 نفر می‌باشد که از این نظر در ردیف بیست و پنجمین کشور جهان می‌باشد. پایتخت این کشور بوئنوس‌آیرس یکی از پانزده کلان‌شهر پرجمعیت جهان با بیش از 15 میلیون نفر جمعیت است. در واقع قریب یک سوم از جمعیت کشور در این استان زندگی می‌کنند. این فاکتور به خوبی نشان‌دهنده‌ی پراکندگی ناموزون جمعیت در آرژانتین می‌باشد. (www.indec.gov.ar)

طبق مطالعات انجام شده در یک دوره‌ی ده ساله، میزان رشد جمعیت کشور بسیار پایین و در حدّ 96/0 درصد سالیانه بوده است بدین ترتیب که بر اساس سرشماری سال 2010 به نسبت سرشماری پیش از آن (سال 2001) کم‌تر از 4 میلیون نفر افزایش نشان می‌دهد. جدول زیر نمایه‌ی آماری جمعیت آرژانتین بر اساس سن و جنس را نشان می‌دهد. (همان)

جدول شماره‌ی 2 ـ1: نمایه‌ی آماری جمعیت آرژانتین بر اساس سن و جنس:

سن(سال) کلّ جمعیت جنسیت درصد

مردان

مردان زنان
کل 40117096 19523776 20593330 94.8
4ـ0 3337652 1697972 1639680 103.6
9ـ5 3381219 1717752 1663467 103.3
14ـ10 3503446 1779372 1724074 103.2
19ـ15 3542067 1785061 1757006 101.6
24ـ20 3300149 1648456 1651693 99.8
29ـ25 3130509 1552106 1578403 98.3
34ـ30 3098713 1523342 1575371 96.7
39ـ35 2678435 1311528 1366907 95.9
44ـ40 2310775 1125887 1148888 95
49ـ45 2196350 1067486 1128882 94.6
54ـ50 2042993 986196 1056797 93.3
59ـ55 1868950 893570 975380 91.6
64ـ60 1621190 760914 860286 88.4
69ـ65 1293061 588569 704492 83.5
74ـ70 1015891 438438 577459 75.9
79ـ75 801659 321481 480182 67
84ـ80 565916 200744 365172 55
89ـ85 298337 92748 205489 45.2
99ـ90 103261 78231 13095 29.9
100+ 3487 784 2703 29

منبع: مؤسّسه‌ی ملّی آمار و ارقام آرژانتین (INDEC)


2ـ2ـ2 ساختار جمعیت:

پراکندگی جمعیت آرژانتین بر اساس آخرین سرشماری کشور، 15 نفر در هر کیلومتر مربّع است که این رقم نیز بسیار پایین‌تر از متوسّط جهانی است که 50 نفر در هر کیلومتر مربّع می‌باشد. نسبت جمعیت زیر 15سال آرژانتین برابر 6/24 درصد کلّ جمعیت است که از این نظر نیز کم‌تر از متوسّط جهانی است. به همین ترتیب، تعداد افراد بالای 65 سال کشور، حدود 8/10 درصد می‌باشد که از متوسّط جهانی بالاتر است. امید به زندگی در این کشور نیز حدود 76 است. جدول زیر نشان‌دهنده‌ی تغییرات جمعیتی در کلّ آرژانتین و همچنین استان‌های مختلف این کشور است.


جدول شماره‌ی 2 ـ 2: توزیع جمعیتی در استان‌های مختلف آرژانتین:

استان یا شهر جمعیت تغییرات نسبی تغییرات قطعی
2010 2001
کلّ کشور 3856966 36260130 10.6 3856966
شهر بوئنوس‌آیرس 114013 2776138 4.1 114013
استان بوئنوس‌آیرس 1797881 13827203 13 1797881
کاتامارکا 33260 334568 9.9 33260
چاکو 70813 984446 7.2 70813
چوبوت 95871 413237 23.2 95871
کوردوبا 242075 3066801 7.9 242075
کوررینتس 61604 930991 6.6 61604
انتر ریوس 77847 1158147 6.7 77847
فورموسا 43603 486559 9 43603
خوخوی 61419 611888 10 61419
لاپامپا 19657 299294 6.6 19657
لاریوخا 43659 289983 15.1 43659
مندوسا 159278 1579651 10.1 159278
میسیونس 136071 965522 14.1 136071
نئوکن 77111 474155 16.3 77111
ریو نگرو 85823 552822 15.5 85823
سالتا 135390 1079051 12.5 135390
سان خوان 61032 620023 9.8 61032
سان لوییس 64377 367933 17.5 64377
سانتا لوییس 77006 196958 39.1 77006
سانتافه 193836 3000701 5.6 193836
سانتیاگو د استرو 69549 804457 8.6 69549
سرزمین آتش 21126 101079 25.8 21126
توکومان 109665 1338523 8.2 109665


2ـ2ـ3 تغییرات جمعیتی:

آرژانتین پس از کشف و تا یکصد سال بعد از آن از جمعیت بسیار کمی برخودار بود و بعدها به دلیل اتّخاذ سیاست‌های مهاجرتی و تشویق اروپاییان به مهاجرت به این منطقه، جمعیت آرژانتین به یک‌باره افزایش یافت. به گونه‌ای که جمعیت برآورد شده‌ی این کشور که در سال 1869 میلادی کم‌تر از یک میلیون و هشتصد هزار نفر بوده است، در سال 1960 میلادی به 20 میلیون نفر رسیده است. جدول زیر مقایسه‌ی آماری جمعیت را از تاریخ اوّلین سرشماری تا سرشماری سال 2001 نشان می‌دهد. در جدول زیر روند مهاجرت گسترده به کشور در سه مقطع زمانی 1890 تا 1960 میلادی و جنگ جهانی اوّل و بالأخره جنگ جهانی دوم به خوبی نمایان است. ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که در سال‌های اخیر به دلیل این‌که بسیاری از مهاجرت‌ها غیرقانونی بوده است و به صورت کامل ثبت و ضبط نشده است، از میزان دقیق مهاجرت‌ها به‌ویژه در یک دهه‌ی اخیر آماری در دست نیست. فقط آمارهای رسمی وجود دارد که صرفاً نشان‌دهنده‌ی مهاجران قانونی می‌باشد. (www.cedlas.econo.unlp.edu.ar)


جدول شماره‌ی 2 ـ 3: ارزیابی تغییرات جمعیتی آرژانتین بین سال‌های 2001ـ1869

سال جمعیت تغییرات نسبی(درصد)
1895 4044911 ـ
1914 7903662 4/95
1947 15893827 1/101
1960 20013793 9/25
1970 23634431 7/16
1980 27949480 6/19
1991 32615528 7/16
2001 36260130 2/11
2010 40117096 6/10

منبع: مؤسّسه‌ی ملّی آمار و ارقام آرژانتین (INDEC)


2ـ2ـ4 بررسی نژادهای موجود در آرژانتین:

مطابق آمارهای موجود، بیش از 97 درصد جمعیت آرژانتین را سفیدپوستان تشکیل می‌دهند که از نژادهای اروپایی هستند و کم‌تر از 3 درصد نیز هندواروپایی محسوب می‌شوند. (www.cedlas.econo.unlp.edu.ar) مقایسه‌ی این میزان جمعیت سفیدپوست با کشورهای همسایه، به‌ویژه برزیل، بولیوی و پاراگوئه، به خوبی نمایان‌گر گذشته‌ی تاریخی آرژانتین است. امپراتوری پرتغال در برزیل، برده‌های سیاه و آفریقایی را برای کار در معادن برزیل وارد این کشور کرد و بخش عمده‌ای از جمعیت شمال شرق برزیل نیز سیاه‌پوست بودند. بنابراین جمعیت نژادهای رنگین‌پوست و نسبت آن‌ها به کلّ جمعیت در برزیل بسیار زیادتر از آرژانتین است.

بر اساس آمارهای رسمی، بیش از 1/98 درصد جمعیت آرژانتین باسواد هستند و تنها 9/1 را بی‌سوادان تشکیل می‌دهند. (پيشين) نکته‌ی جالب این است که در 30 سال گذشته همواره بیش از 97 درصد جمعیت آرژانتین باسواد بوده‌اند که از این نقطه‌نظر رقم بسیار بالایی در کلّ منطقه‌ی آمریکای لاتین محسوب می‌شود. جدول 2ـ 4 به بررسی شاخص‌های اساسی بهداشت، سلامت و آموزش آرژانتین می‌پردازد.


جدول شماره‌ی 2ـ 4: شاخص‌های سلامت و آموزش:

اطلاعات اساسی آرژانتین (سلامتی، بهداشت، باسوادی) تعداد
تعداد افرادی که تخمین زده می‌شود با ویروس HIV زندگی می‌کنند. (سال 2011ـ هزار نفر) 140
نرخ مرگ و میر کودکان کم‌تر از 5 سال در سال 2010 14
نرخ مرگ و میر نوزدان زیر یک سال در سال 1990 25
نرخ مرگ و میر نوزدان زیر یک سال در سال 2011 13
میزان نرخ مرگ و میر نوزادان تازه متولّد شده 2011 8
رشد متوسّط جمعیت بین سال‌های 2010ـ2001(درصد) 96/0
میزان تولّد سالیانه (هزار نفر) 691
امید به زندگی (2011 ـ سال) 76
متوسّط نرخ باسوادی (2011ـ2006) 98.1%

منبع: یونیسف (www.UNICEF.org)