زبان و خط آرژانتینی
زبان، خط رسمی و ادبیات رایج
زبان اسپانیایی زبان اصلی و رسمی مردم آرژانتین میباشد. همانند زبان انگلیسیکه در کشورهای زیادی به عنوان زبان مادری تکلم میشود اما همه آنها با انگلیسی در بریتانیا متفاوت میباشند، کاستیانو نیز اختلافات زیادی در نحوه گویش و حتی کلمات با زبان اسپانیایی مادریدی دارد. در کاستیانو علاوه بر وجود لهجهها و گویشهای مختلف، به لحاظ لغوی نیز تفاوتهای زیادی بین کشورهای مختلف دیده میشود. زبان این منطقه به صورت عمده تأثیر زیادی از انگلیسی آمریکایی پذیرفته است. بسیاری از لغات انگلیسی به همان ساختار اصلی در اسپانیایی وارد شده و مورد استفاده قرار میگیرند در صورتیکه در اسپانیا این لغات به اسپانیایی درآمدهاند. به عنوان مثال کلمه کامپیوتر در آمریکای لاتین «کومپوتادورا» تلفظ میشود که دقیقا وارد شده از ریشه انگلیسی همین کلمه است در صورتیکه در اسپانیا برای بیان این مفهوم «اوردنادور»" استفاده میشود (26 .(Batchelor & San Jose,2010: تفاوت در فرهنگ لغات مناطق و کشورهای مختلف، بیشتر در مورد غذا و به صورت کلی خوراکیها، اشیایی که کاربرد روزمره دارند و پوشاک مشاهده میشود. بررسی تفاوتها در فرهنگ لغات کشورهای مختلف آمریکای لاتین، نشاندهنده میزان تأثیرگذاری فرهنگها و زبانهای بومی بر زبان اسپانیایی است.گاه تفاوت معانی کلمات استفاده شده در کشورهای مختلف این منطقه بسیار زیاد است. به عنوان مثال در آرژانتین برای مفهوم اتوبوس چندین کلمه وجود دارد. بستگی به اینکه اتوبوس درونشهری بوده و یا برونشهری و ...کلمات متفاوتی استفاده میشود در صورتیکه در 1. Computadora 2. Ordenador
۲۶۳
۲۶۴
کشورهای دیگر تنها یک کلمه مورد استفاده قرار میگیرد (همان). اختلاف در نکات دستور زبان کمتر دیده میشود. در بین ویژگیهای دستور زبانی، مهمترین تفاوت استفاده از ضمیر دوم شخص مفرد و جمع است. در بسیار از کشورهای آمریکای لاتین از جمله آرژانتین به جای دوم شخص مفرد از دوم شخص جمع استفاده میکنند و یا در بعضی نقاط از ضمیر دوم شخص به کلی استفاده نمیکنند. به عبارت بهتر به جای عبارت «تو» از کلمه «شما» استفاده میکنند که محترمانهتر است.
تفاوت دیگر در استفاده از ضمیر دوم شخص جمع است که در اسپانیا در مکالمات غیر رسمی از همین ضمیر و کلمه Vosotros برای آن استفاده میشود و در حالیکه در مکالمات رسمی کلمه Ustedes که ضمیر سوم شخص جمع بوده و به معنی «ایشان» میباشد، استعمال میگردد. در اکثر کشورهای آمریکای لاتین در مکالمات رسمی و غیر رسمی از ضمیر سوم شخص جمع برای خطاب به چند نفر حاضر استفاده میشودکه باز نشاندهنده احترام است.
در نحوه بیان جملات نیز تفاوتهایی دیده میشود. به عنوان مثال در اسپانیایی در بیان عمل و یا اقدامیکه انجام شده و به پایان رسیده است، از فعل ماضی نقلی استفاده میکنند که در کشور اسپانیا «حال نقلی» خوانده میشود در صورتیکه در اکثر نقاط آمریکای لاتین معمولا از «گذشته ساده» استفاده میشود. به عنوان مثال در آمریکای لاتینگفته میشود «او از سفر آمد» در حالیکه در اسپانیا جمله «او از سفر آمده است» بهکار میرود .(Batchelor & San Jose ,2010: 48)
اسپانیایی آمریکای لاتین نیز با توجه به گویشها و لهجههای مختلف به حدود ۹ زیر شاخه اصلی تقسیم میشود که عبارتند از اسپانیایی منطقه آمازون، بولیوی، شیلی، کلمبیا، اکوادور،
پارگوئه،پرو،ونزوئلا ومنطقه رودخانه لاپلاتاریورپلاته.
نکته آخر آن که، اسپانیایی شبهجزیره اسپانیایی اصلی نیز خود تأثیر فراوانی از فرهنگ و لغت عربی- اسلامی گرفته است. اسپانیا در سال ۷۱۱م توسط مسلمانان فتح شد و حدود ۸۰۰ سال اسلام در این سرزمین حاکم بود. بنابراین میتوان حدس زد که کلمات زیادی از فرهنگ و لغت عربی و اسلامی وارد این زبان شده است. بر اساس برخی بررسیهای انجام شده، ریشه حدود ۳۰۰ کلمه اسپانیایی، از زبان فارسیگرفته شده است.
مردم آرژانتین و زبان اسپانیولی
زبان اسپانیایی توسط استعمار اسپانیا به این منطقه که بخشی از نیابت سلطنت پرو بود، آورده شد. این وضعیت تا سال ۱۷۷۶ ادامه داشت تا این زمان البته زبان اسپانیایی نتوانست رسوخ زیادی در بین مردم داشته باشد و همچنان زبانهای محلی رایج بود.
تا قبل از استقلال و زمانیکه سیاست مهاجرپذیری وسیع در دستورکار دولت قرار گرفت، عملا زبانهای بومی مورد استفاده مردم قرار داشت اگرچه حاکمان و طبقه ثروتمند به زبان اسپانیایی تکلم میکردند و به عبارتی زبان رسمی اسپانیایی بود. بنابراین عملا آغاز استفاده از این زبان بین مهاجران تازه وارد را باید در دهه ۱۸۷۰ م مورد مطالعه قرار داد. از ۱۸۷۰ تا ۱۸۹۰ م بیشترین مهاجران تازه وارد به زبانهای اسپانیایی، گالیسیایی، باسک، و شمال ایتالیا تکلم میکردند. البته تعداد بسیار کمتری نیز از فرانسه، آلمان و دیگر کشورهای اروپایی بودند. از ۱۹۱۰م تا پایان جنگ جهانی دوم اکثریت مهاجر از جنوب ایتالیا، یهودیان عمدتا از روسیه و لهستان و تعداد کمی از سایر کشورهای اروپایی به این منطقه مهاجرت نمودند. شایان ذکر است که انگلیسیها نیز در این دوره وارد آرژانتین شدند اما به هیچ وجه تعداد این مهاجران قابل مقایسه با اسپانیاییها
۲۶۵
۲۶۶
و ایتالیاییها نبود. به دلیل اینکه انگلیسیهای تازه وارد از قشر تحصیلکرده بوده و در مشاغل و پستهای مهم صنعتی، اداری، آموزشی و کشاورزی مشغول به کار شده بودند، نفوذ عمدهای بر طبقه ثروتمند جامعه داشته و به همین دلیل به ویژه بین دو جنگ جهانی شاهد رشد روز افزون زبان انگلیسی در طبقه ثروتمند جامعه تکلم میکنند، هستیم.
به هر حال در نتیجه تغییر و تحولات بعد از دوره استقلال، زبان اسپانیولی عملا به عنوان زبان رسمی کشور مورد استفاده قرار گرفت و امروزه اکثریت قاطع مردم آرژانتین به زبان اسپانیایی تکلم میکنند. آرژانتینیها نیز معتقدند که بهتر است نام زبان آنها را «کاستیانو» بنامند زیرا این واژه به راحتی منشأ این زبانکه از اسپانیا آمده و بر مردم تحمیل شده است را نشان میدهد. به ندرت از کلمه اسپانیول برای اشاره به زبان مورد تکلم در آرژانتین استفاده میشود. طبق تقسیمبندی فوق، اسپانیایی مورد تکلم در آرژانتین بیشتر در زیرشاخه «ریورپلاته» قرار میگیرد. منظور از این منطقه، گویش مورد استفاده در اطراف رودخانه بزرگ لاپلاتا است که شامل آرژانتین و اروگوئه و بخشهایی از جنوب برزیل میباشد.
البته تفاوتهایی در گویشهای مناطق مختلف داخل آرژانتین در بیان برخی از حروف و اداکردن آهنگین کلمات دیده میشود. اولین تأثیرپذیری زبان از زبانهای بومی منطقه به ویژه کچوآ وگوارانی است.کلمات زیادی از زبانهای بومی منطقه توسط طبقه فقیر و کارگران جامعه وارد این زبان شد.
موضوع دیگر تأثیر مهاجران تازه وارد به آرژانتین بر زبان اسپانیولی است. این مهاجران که از کشورهای مختلف از جمله فرانسه و ایتالیا به آرژانتین وارد شدند، کلمات زیادی را وارد این زبان کردند. حتی کلمات زیادی توسط ملل دیگر وارد این زبان شده و در آرژانتین مورد
استفاده قرار میگیرد که در سایر کشورهای اسپانیولی زبان منطقه، چنین کلماتی ممکن است بیمفهوم بوده و با معانی بسیار مختلفی داشته باشد. بنابراین نقش مهاجران در تکامل این زبان در آرژانتین نیز باید مورد توجه قرار گیرد.گفته میشود که در حدود ۹۰۰۰ کلمه در زیرشاخه ریورپلاته زبان کاستیانو وجود دارد که در زیرشاخههای دیگر و اسپانیا مورد استفاده قرار نمیگیرد و حتی ممکن است معانی آنها در جاهای دیگر درک نشود. این لغات هم شامل لغات ساده و روزمره از جمله نام میوهها و سبزیجات، پوشاک و نساجی، مواد غذایی، قطعات خودرو و همچنین زبانهای عامیانه و محلی میباشد و هم کلماتیکه از انگلیسی آمریکایی و یا ایتالیایی عاریه شده است. در حالیکه در اسپانیایی اصلی، اینگونه کلمات از انگلیسی بریتانیا و یا فرانسوی گرفته شدهاند.
زبانهایی بومی نیز وجود داشته است که توسط فاتحان اولیه این منطقه و همزمان با نابودکردن بومیان، این زبانها نیز از بین رفته است، از بین همه زبانهای بومی تنها دو زبان کچوآ وگوآرانی" باقی مانده و زبانهای زنده محسوب شدند و توسط غیربومیهای مهاجر در مدارس و مراکز دیگر مناطق خاصی از کشور آموزش داده شده و به کار رفتند.کچوآ عمدتا در شمال غرب و بخشهایی از استانهای مرکزی مورد استفاده قرار گرفت در حالی کهگوارانی عمدتا در شمال شرق کشور تکلم میشد. امروزه تنها تعداد اندکی از ساکنین مناطق مزبور به دو زبان کچوآ وگوارانی تکلم میکنند و دولت اهتمام خاصی به آموزش این زبانها ندارد و تنها تعداد محدودی مدرسه تلاش برای آموزش این دو زبان به دانشآموزان بومی این مناطق دارند.
۲۶۷
1. Quechua 2. Guarani