شورای دولتی چین
شورای دولتی:
شورای دولتی(کابینه) چین که همان دولت مرکزی خلق است، عالیترین ارگان اجرایی و اداری کشور است که ضمن اجرای قوانین و لایحههای مصوب مجلس ملی نمایندگان خلق چین و کمیتهی دایمی آن، در قبال مجلس ملی نمایندگان خلق و کمیتهی دایمی پاسخگو بوده و فعالیتهای خود را به آنان گزارش میکند. شورای دولتی میتواند در چهارچوب اختیارات خود، تدابیر و مقررات اداری را تنظیم و تصمیمات و دستورهایی را صادر کند. شورای دولتی مرکب است از نخست وزیر، معاونان نخست وزیر، اعضای شورای دولتی، وزیران، رؤسای کمیسیونها، رییس ادارهی آمار و دبیر کل است. نخست وزیر فعلی شورای دولتی چین«لی کِچیانگ» است. در حال حاضر، شواری دولتی چین دارای 28 وزارتخانه و واحد اداری، ازجمله وزارت امور خارجه، وزارت دفاع، کمیسیون ملی توسعهی اصلاحات، وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم وفنون، کمیسیون علوم و فنون و صنایع دفاعی، کمیسیون ملی امور اقلیتها، وزارت امنیت عمومی، وزارت امنیت ملی، وزارت بازرسی و نظارت، وزارت امور مدنی، وزارت دادگستری، وزارت امور پرسنل، وزرات کار و تأمین امور اجتماعی، وزارت راه آهن، وزارت راه و ترابری، وزارت منابع زمینی، وزارت سازندگی، وزارت اطلاع رسانی، وزارت آبیاری، وزارت فرهنگ، وزارت بهداشت، وزارت کشاورزی، وزارت بازرگانی، کمیسیون ملی جمعیت و تنظیم خانواده، بانک ملی خلق و ادارهی رسیدگی و محاسبات است.
علاوه بر شورای دولتی، نهادهای اجرایی مهم دیگری در چین وجود دارند که در واقع بازوهای اجزایی حزب کمونیست برای اداره کشور به شمار میروند که عبارتند از:
الف : کنگرهی حزب کمونیست چین
این کنگره از نمایندگان کمیتههای حزبی استانها و دیگر مناطق کشور بر اساس تقسیماتی که در همین فصل به تشریح آن خواهیم پرداخت، تشکیل میشود. البته، افزون بر نمایندگان حزبی، نمایندگان ارتش و سایر نهادهای تودهای وابسته به حزب کمونیست نیز در آن حضور دارند. این کنگره به صورت معمول هر 5 سال یک بار تشکیل جلسه میدهد و افزون بر تعیین اعضای اصلی و علی البدل کمیتهی مرکزی، برنامههای کلان حزب که به منزلهی تعیین خط مشی پنج سالهی آن است را نیز به تصویب میرساند .شایان ذکر است، طی اجلاس هیجدهم این کنگره که نوامبر سال2012برگزار شد، نخبگان نسل پنجم، به رهبری شی جینپینگ برای زمام داری چین در ده سال آینده برگزیده شدند.
ب: کمیته مرکزی حزب
این کمیته، در شرایط عادی سالانه یک نشست رسمی برگزار میکند که طی آن افزون بر تصویب برنامهی سالانهی حزب، به تعیین خط مشی دولت پرداخته و در خصوص گزارشهای کمیسیون انضباطی تصمیم گیری میشود.
ج: دفتر سیاسی حزب کمونیست
در هر دوره از نشست کمیتهی مرکزی حزب کمونیست، معمولا تعدادی از اعضای آن کمیته به عنوان اعضای اصلی و تعدادی نیز به عنوان اعضای علیالبدل دفتر سیاسی حزب برگزیده میشوند. تعداد اعضای دفتر در دورههای مختلف متفاوت بوده است. در اجلاس هجدهم سال 2012، اعضای اصلی این کمیته به 25 نفر افزایش یافت.
د: کمیتهی دانمی دفتر سیاسی
در واقع، رهبران اصلی چین از جمله رئیس جمهوری کشور-در حال حاضر، شی جینپینگ- که دبیرکلی حزب کمونیست چین را نیز عهده دار است؛ نخست وزیر و رئیس شورای دولتی؛ رئیس کمیتهی دایمی مجلس نمایندگان خلق؛ و رییس کنفرانس مشورتی- سیاسی خلق چین؛ اعضای این کمیته هستند که سیاستهای کلی و تصمیمات اساسی کشور توسط آنان گرفته میشود. هر چند در دورهی هفدهم در سال2002، اعضای این کمیته به 9 نفر افزایش یافت، اما پس از برگزاری هجدهمین کنگرهی حزب کمونیست در سال2012(آبانماه 1391) بار دیگر اعضای اصلی آن به 7 نفر کاهش یاقت.
ه: کمیسیون مرکزی انضباطی حزب
این کمیسیون، بالاترین مرجع برای بررسی تخلفات اعضا و کادرها از دستورات حزبی و ناظر بر مقررات انضباطی است. از اختیارات این کمیسیون، پیشنهاد عزل اعضای متخلف از مسئولیتهای حزبی و حتی لغو عضویت و اخراج آنها از حزب به کمیتهی مرکزی برای تصمیم گیری نهایی است.
با توجه به توسعهی سریع چین و تلاش حزب برای جلوگیری از گسترش فساد مالی و اخلاقی میان اعضا، این کمیسیون که تحقیق و تفحص در مورد اعضای دفتر سیاسی حزب را نیز بر عهده دارد، از اهمیت و جایگاه ویژهای در نظام سیاسی چین برخوردار است. تصمیم کنگرهی هجدهم حزب مبنی بر افزایش مبارزه با تخلفات نیز بر اهمیت آن افزوده است.
و: دبیر خانهی کمیتهی مرکزی
این دبیر خانه که متشکل از هفت عضو است، عهدهدار انجام امور جاری حزب میباشد. از جمله مهمترین وظایف آن پیگیری امور مربوط به انتخاب اعضای کنگرهی حزب، برگزاری نشست منظم کنگره و گردهماییهای کمیتهی مرکزی، دفتر سیاسی و کمیتهی دانمی دفتر پیش گفته است.