باگدان خملنتسکی

باگدان خملنتسکی(1782-1648)

در اواخر قرن شانزدهم قزاقها و دهقانان برای مبارزه علیه تعدیات اجتماعی ، اقتصادی و مذهبی لهستان با یکدیگر متحد شده و در سال 1648 یک جنگ آزادی خواهی ملی به رهبری باگدان خملنتسکی که به او لقب الیور کرمول داده اند، به راه انداختند.خملنتسکی در قیام 1648، غرب اوکراین را اشغال کرد ولی برای اشغال بقیه آن ، نتوانست بر لهستان غلبه نماید، بنابراین سعی کرد از سلاح دیپلماسی و نزدیک شدن به مسکو استفاده نماید. تزار روس به دلیل حمایت خملنتسکی از مذهب ارتدوکس حاضر شد به او کمک کند  ولی هدفش این بود که قزاق ها را در مقابل عثمانی ها حائل قرار دهد. با این پیش زمینه پیمان پرایاسلاو بین خملنتسکی و مسکو منعقد شد که به موجب آن اوکراین خودمختاری وسیعی به دست آورد.  اختلاف بین لهستان و روسیه موجب گشت  در سال 1667جنگی بین آنها رخ دهد که در نتیجه آن به موجب معاهده ای اوکراین بین مسکو و ورشو تقسیم شد. کرانه چپ رودخانه دنیپر و کی یف به روسیه و کرانه راست آن تحت حاکمیت لهستان قرار گرفت و به این ترتیب روسیه برای اولین بار بر بخشی از اوکراین تسلط یافت.

در سال 1710 اولین قانون اساسی دموکراتیک بوسیله مجلس قزاق تصویب شد و در بین نویسندگان این قانون شاهزاده ریلیر ارلیک نیز قرار داشت. وی یک سند حقوقی به نام حقوق مردم اوکراین نوشت که در آن قبل از اینکه قدرتهای اروپایی برای گنجاندن اوکراین در قراردادها و تضمین های بین المللی بجنگد، حقوق ملی و سیاسی مردم اوکراین را مشخص کرده بود.قزاق ها همچنین تاثیر بسزایی در آداب و رسوم و فرهنگ اوکراین داشته اند.از زندگی آنها رمانهای بی شماری نوشته شده است که معروف ترین آن تاراس بولبا اثر نیکلای گوگول و قزاق ها اثر لئون تولستوی می باشد. در قرن هجدهم قزاق ها 40درصد جمعیت ساحل چپ رودخانه دنیپر را تشکیل می دادندو از خودمختاری که در دولت روسیه داشتند منتفع می گردیدند، ولی  در لهستان و ساحل راست دنیپر تا آخر قرن هجدهم تحت حکومت لهستان باقی ماندند.در روسیه نهایت تلاش به کار برده می شد تا هر آنچه را که از سیستم دولت اوکراین باقی مانده بود، ازبین ببرند. این فعالیت ها بعدها در زمان پطر اول و به خصوص کاترین دوم که در حقیقت آخرین نشانه های خودمختاری اوکراین را از میان برد به اوج خود رسید. سربازان روسی به استحکامات قزاق ها دست یافته و آن را ویران نمودند. در سال 1772 و پس از اولین تجزیه لهستان، بخش غربی اوکراین تحت کنترل اتریش در آمد. قزاق ها ناحیه کوپان تنها تشکل قزاق های اوکراین بود ه تا سال 1917 میلادی وجود داشته وتا حدودی خودمختاری داشته است. .(دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی،1388)