جمهوری خلق چین(از سال 1949 تاکنون)

از سال 1949 تا کنون

در سال 1949 میلادی، جنگ داخلی طولاني مدت چین، با پیروزی حزب کمونیست به پایان رسید و در اول اکتبر همان سال مائو در میدان تیَن آن­مِن پکن، تأسیس جمهوری خلق چین در سرزمين اصلي را اعلام كرد. حزب کومین تانگ نیز با اعلام جمهوری چین در تايوان، سرزمین تحت حاکمیتش را به همين جزیره محدود ساخت.

هدف اولیه‌­ی مائو، تغییر کامل سیستم مالکیت خصوصي و اجرای اصلاحات گسترده‌­ی اقتصادی به سبک ایدئولوژی کمونیستی بود. لذا سیستم گذشته­‌ی مالکیت فئودالی را به نفع کشاورزان فقیر تغییر داد. مائو تأکید زیادی بر مبارزه­‌ی طبقاتی و کارهای ایدئولوژیکی داشت. در سال 1953 با تبلیغات گسترده، مبارزه با هرچه که رنگ و بوی گذشته داشت را آغاز نمود. با مالکان و تجار در افتاد و اموالشان را مصادره کرد و برخی از آنان را نیز به چوبه­‌ی دار سپرد. بسیاری از ساختمان‌­های دارای اهمیت تاریخی و فرهنگی و هم­چنین تعداد زیادی از آثار ارزشمند هنری را به دلیل تعلق به دوران فئودالی، از بین برد. او معتقد بود سوسیالیسم به تدریج بر تمام ایدئولوژی­‌هاي موجود پیروز خواهد شد. 

نخستین برنامه­‌ی پنج‌ساله­‌ی اقتصادی و اجتماعی مائو تحت عنوان«جهش بزرگ به جلو(Great Leap Forward)» در سال 1958 به مورد اجرا گذاشته شد. این برنامه­‌ی اشتباه، منجر به کشته شدن 45 میلیون نفر از فقر و گرسنگی ناشی از قحطی شد. با پایان سال 1961، میزان رشد جمعیت به خاطر سوء تغذیه تقریبا به نصف رسید. شکست برنامه­‌ی «جهش بزرگ به پیش» مائو قدرت او در دولت را کاهش داد و مدیریت اجرایی کشور بر عهده­‌ی لیو شائوچی(Liu Shaoqi) و دِنگ شیائو پینگ گذاشته شد. مائو و همفکرانش در سال 1966 به منظور تحمیل ایده­‌های متعصبانه‌­ی سوسیالیستی و پاک کردن چین از«عوامل گذشته» و«جاده صاف کن­‌های امپریالیستی»،  انقلاب فرهنگی را در ماه مه همان سال آغاز کردند که تا زمان مرگ وی در یک دهه­‌ی بعد(1976)، ادامه داشت. این حرکت تمام جنبه‌­های زندگی مردم را شدیدا تحت تأثیر قرار داد. گاردهای سرخ مائو که از پنج قشر سرخ یعنی فرزندان کارگران، دهقانان، اعضای ارتش آزادیبخش، کادرهای انقلابی که پیش از 1945 به حزب پیوسته بودند و فرزندان شهدا تشکیل می شدند، در خیابان­‌ها ترس و وحشت به راه انداخته و بسیاری از مردم را به دلایل واهی ضدانقلاب قلمداد کرده و آن‌­ها را به جوخه­‌های اعدام سپرده و یا به اردوگاه های کار اجباری فرستادند. ایده­‌ی انقلاب فرهنگی که در اثر ترس از اتحاد جماهیر شوروی و رقابت قدرت در داخل حزب به‌­وجود آمد، زمینه را برای عقب­گرد فاحش جامعه­‌ی چین در تمامی زمینه­‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و آموزشی فراهم ساخت. در سال 1972، و در اوج جدایی چین و شوروی، مائو و چوئن­لای در پکن با ریچارد نیکسون رییس جمهوری آمریکا برای برقراری رابطه­‌ی دیپلماتیک ملاقات کردند. در همان سال جمهوری خلق چین به عضویت سازمان ملل درآمده و عضو دایمی شورای امنیت این سازمان شد.