سیاست جمعیتی اردن

از دانشنامه ملل

حرکات جمعيت

از زمان شکل گيري بخش شرقي تا به امروز، تعداد ساکنان کشور اردن (کرانه شرقي) با سرعت چشمگيري افزايش يافته است. رشد جمعيت را سه عامل تعيين مي‌کند؛ زاد و ولد، مرگ و مير و مهاجرت خارجي. فرق ميان زاد و ولد و مرگ و مير نشان دهندة افزايش طبيعي يا جنبش خود ساکنان است، اما مهاجرت خالص خارجي، عبارت است از نتيجة ناشي از ريسک اردني ها براي کار در خارج يا هر دليل ديگري و افزايش تعداد ساکنان نتيجة بازگشت مهاجران اردني از خارج مي باشد. چنان که اردن را در مرتبه نهم بين کشورهاي جهان از جهت رشد جمعيت در پايان دهه هفتاد و اوايل ده هشتاد قرار داده است. (38) اين رشد گسترده و پيوستة جمعيت طي سالهاي 1994-2019 نيز ادامه دارد. (39)

افزايش طبيعي ساکنان اردن (از زمان تأسيس آن تاکنون) به دليل بزرگ شدن پياپي شکاف ميان ميانگين زاد و ولد و مرگ و مير است، چراکه در اثر پيشرفت قابل ملاحظه اردن در زمينه پيشگيري و درمان و گسترش امکانات وخدمات درماني، بيمارستانها و درمانگاه ها، افزايش تعداد پزشکان و به طور کلي بودجه روزافزوني که به خدمات درماني اختصاص يافته، ميانگين مرگ و مير به طور دائم رو به کاهش نهاده است. در آغاز دهه 80 ميانگين خام مرگ و مير به حدود نه در 1000 رسيد و به هر900 نفر يک پزشک اختصاص يافت، درحالي که در نيمه دهه 70 به ازاي هر2500 نفر يک پزشک بود. ميانگين مرگ ومير کودکان در فاصله سال هاي1950-1955 که در هر 1000 نفر 162 نفر بود، در سال هاي 1975-1980 به 75 نفر در هر 1000 نفر رسيد و در سال 1987 در هر 1000 نفر به61 نفر رسيد، طبيعي است که درفاصله زماني کوتاه که سطح خدمات طبيعي خوب شده  و ميزان دارو افزايش يافته بود، ميانگين مرگ و مير به سرعت رو به کاهش نهد. (40) رشد جمعيت اين کشور طبق برآوردهاي سال 2019 معادل 3/2 درصد است. ساختار سني آن نيز 3/34 درصد بين 15 ـ 0 سال، 62 درصد بين 64 ـ 15 سال و 7/3 درصد بين 65 و بالاتر مي‌باشد. (41)

تعداد ساکنان اردن در طول دو دورة (1961 - 1952) و (1979-1961) به طور متوسط 8/4 درصد و در طول دورة (1988-1979) 9/3 درصد افزايش يافته است. نرخ رشد جمعيت طي دورة 1994 - 1979 به رقم 4/4 درصد تقليل يافته و پس از آن ‌نرخ رشد جمعيت در طي سالهاي 1994 - 2004 كاهش قابل ملاحظه‌اي داشته كه 6/2 درصد ثبت شده است، و طي سالهاي 2004 تا 2011 به رقم 2/2 درصد رسيده است. که درنهايت نرخ کاهشي پيوسته را طي سالهاي 1952 تا 2011 نشان مي دهد. (42)