روابط خارجی اتیوپی

روابط خارجی کشور اتیوپی:

اغلب تاریخ دانان آغاز سیاست خارجی نوین اتیوپی را از زمان امپراتوری تئودوروس دوم می‌دانند که برای نخستین بار به مسأله مرزهای سنتی اتیوپی توجه نموده و سعی در کسب تکنولوژی اروپایی و مدرنیزه ساختن کشور نمود. سیاست های تئودوروس با پایان ناخوشایند لشکرکشی قوای انگلیس به این سرزمین که منجر به مرگ وی شد همراه بود. با وجود تلاش های حکمران بعدی اتیوپی (یوهانس چهارم) در ایجاد روابط مطلوب با انگلستان، این کشور تا زمان گشایش کانال سوئز و جنگ با سپاهیان مهدی، کماکان مورد بی توجهی قدرت های جهانی بود و از آن به بعد اهمیت بیشتری پیدا کرد.

120

مطرح شدن موضوع نخستین جنگ ایتالیا و اتیوپی در جامعه ملل متحد در 28 سپتامبر 1933 و جنگ دوم این دو کشور در سال 1936 و سرانجام پیروزی نیروهای اتیوپیایی بر ایتالیا در سال 1941، تلاش های این کشور برای تعیین حدود و مرزهای اتیوپی را درپی داشت.

اتیوپی از زمان خاتمه جنگ جهانی دوم سیاست مسالمت آمیزی را با دیگر کشورهای جهان در پیش گرفته و در عین حال به عنوان قدرتی منطقه ای در منطقه راهبردی شاخ آفریقا عمل کرده است. این کشور نیز همچون دیگر کشورهای آفریقایی در دوران جنگ سرد و تا پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی چند بار در اردوگاه غرب و شرق جای گرفت. علاوه بر آن بروز چند جنگ با همسایگان (سومالی و اریتره ) چهره ای جنگ افروز به اتیوپی بخشیده است

اصول سیاست خارجي اتیوپي در نوع روابط با کشورهاي همسایه ، دیگر کشورهاي و سازمان هاي منطقه اي قاره آفریقا ، کشورهاي غربي و سایر کشورهای جهان تنظیم و تدوین شده است. اتیوپی در روابط خود با کشورهای همجوار طی چند دهه گذشته هیچ گاه موفق عمل نکرده و همواره با سودان ، سومالی و اریتره اختلافاتی مرزی داشته که تا مرحله جنگ های تمام عیاري نیز پیش رفته است. در حال حاضر روابط این کشور با اریتره 138 تیره بوده و دو طرف در حالت نه جنگ نه صلح بسر

138 - مرز میان اتیوپی و اریتره در اوایل دهه 1900 میلادی طی سه قراردادی که در سال های 1900، 1902، و 1908 با ایتالیا منعقد گشت تعیین گردید. اما مناطق مشخص شده پس از این قراردادها علامت گذاری نشدند. اتیوپی از سال 1950 تا 1993 اریتره را در اشغال خود داشت و این سرزمین را یکی از ایالات خود می دانست با این حال مبارزان استقلال طلب اریتره ای از اوایل دهه 1960 میلادی نبرد خونینی را برای کسب استقلال این کشور آغاز کردند که سرانجام براساس همه پرسی سال 1993 منجر به استقلال اریتره از اتیوپی گردید. منازعه بر سر خطوط مرزی میان دو کشور، جنگ خونینی را در سال های 1998 تا 2000 در پی داشت. 121

می برند.مناسبات اتیوپی با دیگر همسایگان خود از جمله سودان139 و سومالی 14 نیز در سطح مطلوبی قرار ندارد و مشکلات مرزی پراکنده با این کشورها هنوز مرتفع نشده است با این

در سال 2002 کمیسیونی مستقل برای تعیین مرز دو کشور، رأی خود را صادر کرد و با دخالت نیروهای بین المللی و حافظ صلح، مناقشه دو طرف پایان یافت. با این حال هنوز اختلاف بر سر برخی مناطق مرزی ادامه دارد.

139 - مناسبات رسمی اتیوپی و سودان در سال 1956 آغاز شد . روابط بین دو کشور در دوره حاکمیت هایله ماریام تا حدودی تیره بود ولی پس از استقرار دولت ملس زناوی بشدت توسعه یافت . با این حال درپی ناکام ماندن طرح ترور حسنی مبارک رئیس جمهور وقت مصر در سال 1995 در اجلاس سران سازمان وحدت افریقا در آدیس آبابا و بیانیه دولت اتیوپی مبنی بر دست داشتن دولت سودان در این طرح مناسبات دو کشور دستخوش تیرگی گشت و اتیوپی در اعتراض به این امر دفتر کنسولی سودان در گامبلا را تعطیل کرد و ضمن کاهش تعداد نفرات کارکنان سفارت سودان در اتیوپی ، تمامی پروازهای میان دو کشور را به حال تعلیق درآورد روابط اتیوپی و سودان پس از آغاز جنگ اتیوپی با اریتره و دیدار عمر حسن البشیر رئیس جمهوری سودان از اتیوپی در سال 1999 ، از سر گرفته شد. قرارداد همکاری نیز در زمینه حمل و نقل در 5 مارس سال 2000 در خارطوم، بین دو کشور امضا شد. تلاش برای تعیین مرزهای دو کشور، تا زمان دومین جنگ داخلی سودان به تعویق افتاد و هرچند دو کشور در سال های 2008 و 2009 به توافقاتی در مورد مرزهای طرفین دست یافتند با این حال هنوز مشکلاتی در مورد تعیین دقیق مناطق مرزی دو کشور وجود دارد . اتیوپی در جریان جنگ داخلی سودان پذیرای صدها هزار پناهنده سودانی گردید که اکثر آنها در کمپ های پناهندگان در مناطق بنی شنگول و گومز و گامبلا، اسکان داده شده اند.

140 - علیرغم مناسبات عمیق تاریخی بین دو کشور سومالی و اتیوپی و برخی پیوندهای قومی بین قبایل ساکن در مرزهای دو کشور ، روابط دو کشور عمدتا بدلیل خط مرزی موقت مورد مخاصمه قبایل محلی اوگادن و جنوب سومالی و منطقه بزرگ اوگادن دستخوش تیرگی بوده است. اختلافات مرزی دو کشور در سال های 1977 و 1978 منجر به بروز جنگ خشنی شد که در نهایت با تصرف اوگادن توسط ارتش اتیوپی پایان یافت. مناسبات سومالی و اتیوپی از زمان سقوط سرهنگ زیاد باره در سومالی با مشکلات فراوانی همراه بوده و عدم وجود دولت مرکزی در سومالی طی دو دهه اخیر مشکلات فراوانی را برای اتیوپی بوجود آورده است. دولت اتیوپی در سال 2006 نیز در راستای منافع ایالات متحده آمریکا و بدنبال روی کار آمدن دولت موسوم به دادگاه های اسلامی در بخش هایی از سومالی ، در این کشور مداخله نظامی نمود که منجر به سقوط نظام دادگاه های اسلامی در سومالی گردید. اتیوپی در حال حاضر ده ها هزار پناهنده و آواره سومالیائی را در اردوگاه های پناهندگان خود جای داده است .

122

حال روابط این کشور با جیبوتی141 و کنیا142 در سطح مطلوبی است.

جدای از مناسبات با کشورهای همسایه ، کشور اتیوپی بدلیل میزبانی سازمان سابق وحدت آفریقا و اتحادیه کنونی آفریقا) و کمیسیون سازمان ملل برای افریقا 143 از جایگاه خاصی در سطح قاره آفریقا و جهان برخوردار است و آدیس آبابا پایتخت کشور سومین پایتخت دیپلماتیک جهان (بعد از نیویورک و ژنو) نام گرفته است . عضویت در یکی از بازارهای مهم اقتصادی افریقا - بازار عمومی کشورهای شرق و جنوب افریقا144 با

141 - مرز میان دو کشور اتیوپی و جیبوتی در سال 1897 تعیین گردید. قرارداد دیگری که در 16 ژانویه 1954 بین اتیوپی و فرانسه منعقد گردید حدود سرحدات و مرز دو کشور را بار دیگر تعیین نمود و از 28 فوریه همان سال به مورد اجرا گذارده شد. با استقلال جیبوتی، تغییر قابل ملاحظه ای در مرز دو کشور رخ نداد.روابط دیپلماتیک جدید بین دو کشور در سال 1984 پایه گذاری شد. روابط اتیوپی و جیبوتی معمولا مطلوب بوده و اتیوپی بدلیل نیاز به راه آهن مشترک آدیس آبابا- جیبوتی که این دو کشور را به یکدیگر پیوند داده و امکانات بندری و خط تجاری دریایی را برای سرزمین اتیوپی فراهم می آورد تلاش کرده است تا روابط خود را با جیبوتی در حد مطلوبی نگاه دارد که این وضعیت پس از استقلال اریتره و محروم ماندن اتیوپی از دست یابی به آب های آزاد شدیدا افزایش یافته و اتیوپی این کشور را به عنوان جایگزین بنادر خود در اریتره درنظر گرفته است.

142

- مرز میان دو کشور کنیا و اتیوپی در سال 1907 تعیین شد اما

روابط رسمی بین دو کشور به سال 1954 و افتتاح دفتر کنسولی اتیوپی در کنیا باز می گردد. نخستین سفیر اتیوپی در سال 1961 در کنیا تعیین شد و شش سال بعد کنیا سفارت خود در آدیس آبابا را افتتاح کرد. مرز رسمی و علامت گذاری شده کنیا و اتیوپی در سال 1970 مشخص گردید و تا امروز نیز تغییری نیافته است. کنیا طی سال های اخیر و در پی خشکسالی های وسیع اتیوپی پذیرای هزاران پناهنده اتیوپیایی بوده است .

UNECA- 143

COMESA- 144

123

جمعیت 300 میلیونی نیز اعتبار اتیوپی را در سطح منطقه و جهان ارتقاء بخشیده است.

اتیوپی از روابط خوب و مستحکمی با ایالات متحده آمریکا و دیگر کشورهای غربی ، هند ، چین و روسیه برخوردار است و بسیاری ازپروژه های عمرانی و اقتصادی این کشور از طریق موسسات و شرکت های چند ملیتی آمریکایی ، فرانسوی ، روسی ، چینی و هندی و در قالب همکاری های دوجانبه انجام می شود. طی دهه های گذشته کشورهای شوروی سابق (روسیه ) ، چین و آمریکا کمک های نقدی قابل توجهی را در اختیار این کشور قرار داده و برخی پروژه های عمرانی بزرگ را بصورت رایگان در مناطق مختلف اتیوپی انجام داده اند.

http://www.mfa.gov.et/international Relations/2012