آموزش سینمایی در فرانسه

آموزش سینمایی

آموزش در عرصه های گوناگون هنری همواره یکی از نگرانی های سیاست گذاران فرهنگی فرانسه را تشکیل می داد. آموزش های سینمایی ریشه در گذشته ای نه چندان نزدیک دارد و همواره مورد توجه بوده است. ازآغاز،آموزش در سینما رویکردی کارآگاهی و نه دانشگاهی و نظری بود. چرا که دست اندرکاران تولید فیلم از کارگردان گرفته تا فیلمبردار و صدابردار و دیگر عوامل تولید،بیش از هر چیز نیازمند تجربه عملی هستند. با چنین رویکردی است که شهرداری پاریس در سال 1926 مرکزی را برای آموزش سینما در خیابان ووژیرارد[83] بنا نهاد. این مرکز به تدریج به نام همین طولانی ترین خیابان پاریس، ووژیرارد شهرت یافت. مرکز آموزش ووژیرارد به تربیت عوامل فنی نور، صدا، تصویر و عکاسی می پرداخت  و به دلیل موفقیت هایی که به دست آورد از وزارت آموزش ملی عنوان "مدرسه ملی لوئی لومیر"[84] را کسب کرد و به دلیل گسترش فعالیت هایش در سال 1989 به شهر "مارن لاواله"[85] انتقال یافت.

مدرسه عالی لوئی لومیر از آغازین روزهای تاسیس، تربیت عوامل فنی سینما را هدف اصلی اش قرار داد و هیچ گاه در اندیشه تربیت کارگردان  و یا بازیگر نبود. به همین دلیل، همگام با گسترش سینمای فرانسه ضرورت وجود مرکزی برای آموزش در زمینه های یاد شده احساس می شد. با پایان جنگ دوم جهانی و آزادی فرانسه، مارسل هربیه، از سوی دولت ماموریت یافت مرکزی فراگیر برای آموزش های سینمایی تاسیس کند. هربیه این مرکز را "انستیتوی مطالعات عالی سینما"[86] مشهور به ایدهک نامید. این موسسه با هدف تربیت کارگردان، بازیگر و دیگر عوامل فنی و هنری ساخت فیلم تشکیل شد. اساتید این مرکز را سینماگران حرفه ای تشکیل می دادند و آموزش ها به گونه ای بود که دانشجویان عملا سینماگری را تجربه می کردند. این موسسه غیر دولتی از حمایت های مرکز امور سینمایی برخوردار شد و مورد استقبال فراوان قرار گرفت. تا سال 1985، بیش از 1400 دانشجوی فرانسوی و خارجی در این موسسه آموزش دیدند و به جمع سینماگران پیوستند. سینماگران سرشناس و بزرگ فرانسوی در این مدرسه به انتقال تجربیاتشان پرداختند و همین امر به شهرت جهانی این مرکز افزود.

این موسسه به رغم موفقیت هایش  با مشکلات مالی فراوان مواجه شد و دوران افولش آغاز شد. هنگامی ژاک لانگ، وزیر فرهنگ وقت روی کار آمد که ایدهک دوران بحرانی را می گذراند. ژاک لانگ با دعوت از چهره های سرشناس این عرصه، باز سازی مرکز آموزش سینمایی را در دستور کار خود قرار داد. گروهی از سینماگران برجسته ماموریت یافتند مرکز جدید آموزشی سینمایی را راه اندازی کنند. مرکز امور سینمایی ( س.ان.س) نیز مامور شد امکانات لازم را برای تاسیس این مرکز فراهم کند. این موسسه در آغاز "انستیتوی ملی تصویر و صدا"[87] نام گرفت ولی بعد به "بنیاد اروپایی حرفه های تصویر و صدا"[88] تغییر نام داد که به اختصار "فمیس" نامیده می شود. اگر چه نام این مرکز تغییر مختصری کرد و به "مدرسه عالی ملی حرفه های تصویر و صدا" تبدیل شد، نام اختصاری فمیس همچنان بر روی این موسسه باقی ماند.

مدرسه عالی سینمایی فمیس با استقبال زیادی روبه رو شد و دانشجویان بسیاری در فرانسه و کشورهای دیگر خواستار تحصیل در این مدرسه سینمایی شدند. از ویژگی های این مدرسه عالی، کارگاهی بودن دوره های آموزشی است. در این مدرسه رشته های گوناگون سینمایی از کارگردانی گرفته تا امور فنی و بازیگری آموزش داده می شود. آموزشگران هم از سینماگران حرفه ای در رشته های مختلف سینمایی هستند و فارغ التحصیلان آن به جمع اهالی سینما می پیوندند.

در کنار مراکز حرفه ای آموزش، چندی است که آموزش سینما مفهومی تازه تر یافته است. دست اندرکاران امور سینمایی به درستی دریافتند که راه گسترش سینما فقط تربیت بازیگر و عوامل تولید نیست و همدوش با این مهم مردم نیز سینما رفتن و فیلم دیدن را بیاموزند. به همین دلیل، مرکز امور سینمایی آموزش فیلم دیدن و رفتن به سینما را نیز در دستور کار خود قرار داده است. بدین ترتیب، هر سال برنامه های آموزشی ویژه ای برای دانش آموزان مدارس ابتدایی و راهنمایی پیش بینی می شود و هزاران نفر از کودکان و نوجوانان چگونه فیلم دیدن را می آموزند. این برنامه در سطوح مدارس ابتدایی 87 دپارتمان و 365 هزار دانش آموز را با عنوان "مدرسه و سینما" و 88 دپارتمان و 450 هزار دانش آموز را با عنوان "مدرسه راهنمایی و سینمایی" تحت پوشش قرار داده و 35/1 ورودی به سینما را ثبت کرده است. برنامه "دبیرستان و سینما" 200 هزار دبیرستان و 400 هزار دبیرستانی را با سینمای هنری آشنا کرده است. مرکز امور سینمایی یازده قطب آموزشی را در مناطق مختلف ایجاد کرد. این قطب ها برنامه ریزی و اجرای آموزش ها را عهده دارند. امروز سینمای فرانسه مرهون این ابتکار است و سالن های سینما میوه چین این دوره های تازه آموزشی در مدارس هستند. کار گروه ویژه ای هر سال تعدادی از فیلم های برجسته و قوی را برای آموزش در دوره های مختلف آموزشی برمی گزیند و در مناطق مختلف، معلمانی برای همراهی دانش آموزان به سینما و سپس برگزاری کارگاه های لازم برای تحلیل آنها آموزش می بینند.  هر سال دانش آموزان فرانسوی در کنار دروس دیگر، سینمارفتن، فیلم دیدن و نقد و بررسی فیلم را می آموزند. بی تردید این اقدام تاثیر شگرفی در افزایش تعداد سینما دوستان داشته و عملا موفقیت خود را نشان داده است.[89]