کتابخانه ملی فرانسه
كتابخانه ملي فرانسه
بنیان اصلي كتابخانه را مجموعه شارل پنجم تشكيل مي‌دهد كه در سال 1368ميلادي، كتابخانه‌اي اختصاصي با تقريباً 1000 نسخه خطي را در يكي از تالارهاي ساختمان لوور براي خود داير كرد. در زمان لويي يازدهم (1483-1461) تعدادي نسخه خطي و كتاب‌هاي چاپي مصادره‌شده به آن افزوده شد. شارل هشتم و لويي دوازهم نيز به توسعه آن پرداختند و محل كتابخانه با تغيير محل اقامت پادشاهان، از قصري به قصر ديگر تغيير مي‌كرد. در سال 1537ميلادي قانون واسپاري به تصويب رسيد و مقرر گرديد كه از هر كتابي كه در كشور منتشر مي‌گردد يك نسخه به كتابخانه ارسال گردد. بااين‌حال در سال 1622 كل مجموعه چاپي و خطي كتابخانه فقط 4712 جلد بود. در سال 1692 درهاي آن به روي عموم گشوده شد و در سال 1789 كتابخانه سلطنتي رسماً به نام كتابخانه ملي ناميده شد. همزمان با انقلاب كبير فرانسه، خدمات كتابخانه‌اي براي مدتي متوقف گرديد و قانون واسپاري به مدت سه سال متوقف ماند، ولي مجموعه منابع آن با دريافت بيش از 3000 سند مصادره‌اي از اموال خاندان سلطنتي و اشراف و خارجيان، غناي بيشتري يافت .ساختمان قديمي اين كتابخانه در شهر پاريس در خيابان ريشيليو واقع شده است. در سال‌هاي 1932 و 1954 و 1971 اجباراً سه ساختمان جديد در شهر ورساي براي كتابخانه ساخته شد. بنابراين گسترش روزافزون مجموعه‌هاي متنوع آن، حفاظت و نگهداري و ارائه خدمات جاري را به مخاطره انداخته بود. در نتيجه در سال 1988 دولت فرانسه تصميم گرفت ساختمان جديدي براي كتابخانه ملي احداث كند. طرح ساختمان به مسابقه بين‌المللي گذاشته شد و طرح «دومينيك پرو»[103] برنده اين مسابقه شد. ساختمان جديد در سال 1990 شروع و در سال 1995 پايان يافت. اين ساختمان داراي 290 هزار متر مربع زيربنا است و از يك محوطه مركزي و چهار برج به شكل كتاب باز (به ارتفاع 80 متر) كه عمدتاً مخازن را دربرمي‌گيرند، تشكيل شده است. اين ساختمان گنجايشي معادل 395 كيلومتر كتاب، و تعداد 2600 محل مطالعه دارد و در دسامبر 1997 به روي عموم گشوده شد. ساختمان خيايان ريشيليو به دليل اهميت تاريخي، همچنان براي حفظ و نگهداري مجموعه‌هاي ويژه و به‌عنوان بخشي از كتابخانه ملي فرانسه باقي خواهد ماند.در ضمن شعبه‌هايي از اين كتابخانه كه در خارج از شهر پاريس قرار دارند، عبارت‌اند از: شعبه ورساي كه دربرگيرنده مجموعه نشريات ادواري، نسخه‌هاي تكراري، و برخي از مجموعه‌هايي است كه مراجعه‌كننده بسيار كمي دارند و شعبه آوينيون كه آثار هنري كتابخانه ملي در آنجا نگهداري مي‌شوند.
موجودي كتابخانه ملي فرانسه تنها كتاب و نشريات ادواري نيست، بلكه نسخه‌هاي خطي، نقشه و طرح، منابع چاپي، نقاشي، عكس، سكه، مدال، موسيقي، مواد شنيداري و موادچندرسانه‌اي را نيز دربرمي‌گيرد. مجموعه اين كتابخانه از سال 1990 در زمينه‌هاي گوناگون، بخصوص در زمينه‌هاي مربوط به علوم و فناوري، اقتصاد و مواد شنيداري توسعه يافته و مجموعه كتاب‌هاي چاپي و نشريات ادواري، بيشتر موضوع‌هايي مانند فلسفه، تاريخ علوم، حقوق، اقتصاد و سياست، علوم و فناوري، ادبيات و هنر را شامل مي‌شود. قديمي‌ترين نسخه فارسي موجود در اين كتابخانه متعلق به حدود سال 509 هجري و در زمينه پزشكي است. كليه متقاضيان بالاي 16 سال با دردست‌داشتن كارت عضويت مي‌توانند در سالن‌هاي مطالعه از مواد كتابخانه‌اي استفاده كنند.[104]