رایزنی فرهنگی ج. ا. ایران در قطر
آشنایی بارایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران درکشورقطر
در راستای گسترش و تعمیق روابط فرهنگی میان دو کشور جمهوری اسلامی ایران و قطر، رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دوحه با حضور جناب آقای مهندس میرسلیم و وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی (وقت) در سال 1375 و در محل سفارت جمهوری اسلامی در دوحه رسماً افتتاح گردید و آقای سید محمد حسین هاشمی به عنوان نخستین رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در این کشور منسوب گردید.
رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دوحه، نخستین مرکز فرهنگی اسلامی است که پس از مرکز فرهنگی کشورهای آمریکا و انگلستان و فرانسه در این کشور افتتاح شده است و همزمان با میلاد امیرمؤمنان حضرت علی ابن ابیطالب، در 13 رجب سال 1421 هـ.ق. در محل جدید و در مرکز شهر دوحه، در منطقه‌ي الهلال در یک فضای بزرگ، پرچم جمهوری اسلامی ایران بر فراز ساختمان این مرکز برافراشته گردید.
به طور میانگین، 40 درصد از قطری‌هایي که ايراني تبار هستند، با سفارت جمهوری اسلامی ایران برای اخذ ویزا و همه‌ي ایرانیان مقیم، برای امور کنسولی (تولد، مرگ، ازدواج، طلاق، وکالت و...) ارتباط منظم و فعالی دارند و همچنين 30 درصد از افراد مقیم، با رایزنی فرهنگی، آشنا و مرتبط هستند. عدم ارتباط کامل با رایزی فرهنگی نه تنها زمینهي انتقال درست نیازهای فرهنگی را از بین می‌برد؛ بلکه باعث مي‌شود كه استعدادها و توانایی‌های چشم گیری که بین ایرانیان مقیم وجود دارد، شکوفا نشود و همچنين به دلیل دوری از وطن و کم رنگ شدن تعاملات فرهنگی با داخل کشور، با مشکلات فرهنگی و آموزشی روبه‌رو شوند که نشانه‌ي بارز آن در سبک لباس پوشیدن، نحوه‌ي گذراندن اوقات فراغت، گرایش‌های موسیقی، استفاده از کانال‌های ماهواره‌ای غیرمجاز می‌باشد.
در تحقیقی که در سال 1383 توسط رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی در قطر انجام گرفته است، علل عدم ارتباط ایرانیان مقیم با نهادهای فرهنگی و به ویژه رایزنی فرهنگی را چنین اعلام کردند:
20 درصد از آنان معتقدند كه مؤسسات و نهادهای ایرانی در کشور قطر پاسخ گوی مشکلات و سؤالات آنان نيستند.
32درصد خود را با این نهادها بیگانه و ناآشنا احساس می‌کنند.
4درصد نداشتن وسایل ارتباطی نظیر ماشین، تلفن و... را مانع برقراری ارتباط می‌دانند.
16درصد همه‌ي موارد فوق را دلیل ارتباط دانسته‌اند.
28درصد هیچ مشکلی در برقراری ارتباط با این سازمان‌ها ندارند.
رايزني جمهوري اسلامي ايران در قطر داراي بخش‌هاي مختلفي است كه می تواندزمینه و راههای مناسب برای ایجادیاتوسعه روابط فرهنگی باشد و مراجعه كنندگان از اين بخش‌ها استفاده می نمایند.
- کتابخانه‌ي رایزنی فرهنگی
کتابخانه با حدود 10000 جلد کتاب ارزشمند در زمينه‌هاي تاریخ، تفسیر، حدیث، ایران شناسی، ادبیات، علوم عقلی ونقلی، فلسفه، عرفان، منابع اولیه کتب مرجع، دائره المعارف‌های اسلامی، نوجوانان و کودکان، کتاب‌های عربی و تا حدودی کتبي به زبان‌های انگلیسی و فرانسه، یکی از غنی‌ترین کتابخانه‌های زبان فارسی موجود در این کشور می‌باشد.
فهرست کتب این کتابخانه براساس فهرست نویسی کنگره‌ي آمریکا که نظام فهرست مشهور میان کتابخانه‌های مشهور و مهم در جهان است، تنظیم شده و بخش‌های عمده‌ي آن نیز با تعدادی از کتابخانه‌های مهم در داخل کشور، از جمله کتابخانه‌های سازمان فرهنگ و ارتباط، دانشگاه شیراز، دانشگاه آزاد، به صورت کوششی تحت سیستم جستجوی کتابخانه‌ای برنامه‌ي «پارس آذرخش»، فعالیت می‌کند. در این کتابخانه، بخش کتب کودکان به وسیله تعداد قابل توجهی از کتب و قصه‌های زیبای کودکانه کانون پرورش فکری کوکان و نوجوانان و برخی دیگر از مؤسسات فعال در زمینه‌های کتاب‌های داستانی کودکان، تکمیل شده است.
در بخش كتب مرجع این کتابخانه، کتاب‌های ارزشمند و منابع دست اول برای محققان و اندیشمندانی که در زمینه‌های گوناگون ایران شناسی و تاریخ و ادبیات و علوم حدیث و سایر موارد مربوطه، قصد انجام فعالیت‌های تحقیقی و مطالعاتی را داشته باشند، وجود دارد و در بسیار از زمینهي پاسخ گوی نیازهای تحقیقاتی آنها می‌باشد. لازم به ذکر است که این بخش فقط برای مطالعه‌ي محققان بوده و تنها در محل کتابخانه قابل استفاده و بهره برداری می‌باشد.
در بخش امانات، در حدود 200 نفر از متقاضیان و استفاده کنندگان کتاب‌ها ثبت نام نموده و به تناسب نیازهای خود، از بخش امانات این کتابخانه استفاده می‌نمایند.
- واحد سمعی و بصری
از جمله بخش‌های فعال این رایزنی، واحد سمعی و بصری آن است که به وسیله‌ي تعداد قابل توجهی از فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تلویزیونی و کارتون‌های کودکان و فیلم‌های آموزشی متنوع و همچنین موسیقی سنتی و اصیل ایرانی و مطالب گوناگون ایران شناسی و آموزش زبان فارسی، خط، نگارگری، موسیقی، ادعیه، زیارات و سخنرانی‌های اساتید و بزرگان دینی و علمی تجهیز شده است. این واحد، محصولات خود را در سه قالب CD، لوح‌های فشرده (CD و DVD) و نوار کاست، به متقاضیان عرضه می‌کند. این واحد افزون بر 300 نوار ویدئویی و CD، لوح فشرده و نوار کاست دارد.
واحد محصولات فرهنگی: این واحد از دو قسمت تشکیل شده است:
1. اقلام دیداری
2. مجموعه صنایع دستی ایرانی
بخش قابل توجهی از صنایع دستی شامل تابلوهای خاتم کاری و صنایع فلزی قلم زنی و پارچه‌های قلم کاری و ظروف نقاشی شده مرغی و تابلوهای معرق و ظروف مسی نقش‌دار در این واحد به معرض نمایش گذاشته شده است. و در صورت لزوم برای نمایش در نمایشگاه‌های مختلف از آنها استفاده می‌شود.
3. ایرانی شناسی و زبان فارسی
در این بخش اقلام قابل توجهی از منابع ایرانی شناسی و زبان فارسی به صورت کتاب وCD، نقشه و بروشور عرضه شده است.
- مجموع محصولات و اقلام فرهنگی ارسالی از مرکز برای اهدا به علاقه مندان:
در اين بخش، تعدادی نشریات ویژه‌ي کودکان و نوجوانان، به زبان‌های فارسی و عربی در معرض ديد عموم علاقه مندان قرار گرفت است؛ همچنين کتب و نشریات و مجلات ارسالی از ایران در حوزه‌ي مباحث تقریب مذاهب، ایران شناسی، خانواده و سیاست، به صورت رایگان در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است.
محصولات و اقلام فرهنگی صادره از رایزنی فرهنگی
- مجلات التاخی
- ویژه نامه به مناسبت‌های دینی و ملی
- مجموعه مقالات سید جمال الدین اسد آبادی
- مجموعه مقالات پروین اعتصامی
- مجموعه مقالات سمینار فقه اهل بیت بین السنه و الشیعه
- CD سمینارها و مراسم هنری، فرهنگی و دینی
- بولتن فرهنگی
- مجموعه سمینار خیام
- خطوات علی طریق التقریب، سه جلد