سنت جادو و جادوگری در سیرالئون

جادو و جادوگری

یکی از شاخص­ترین سنت­های مردم سیرالئون اعتقاد آنها به جادو و جادوگری است. عموم مردم این کشور اعم از مسلمانان، مسیحیان و پیروان آیین­های سنتی بر اساس سنت­های بر جای مانده از اجداد و پیشینیان خود به جادو و جادوگری اعتقاد دارند که البته در این میان پیروان آیین­های سنتی جادو را بخشی از زندگی خود می­دانند. جادو و جادوگری در کشور سیرالئون به عبارت کلی یکی از شیوه­های تجلّی و بروز قدرت است و جادوگران و افرادی که مدعی ارتباط با عالم ارواح می­باشند در نزد مردم و حتی رؤسای قبایل از احترام زیادی برخوردارند و جدای از افراد عامی و بی­سواد، حتی دانش آموختگان دانشگاه­ها و مقامات عالی رتبه کشوری و لشکری نیز در بسیاری از موارد و برای رفع مشکلات خود به جادوگران مراجعه می­نمایند. جادوگران تحت عناوینی نظیر «پزشک جادوگر»، «پیشگو»، و «شفا دهنده » بخشی از زندگی مردم به شمار می­روند و در مواقع بروز سختی و مشکلات ملجأ و پناهگاه مردم شهری و روستایی محسوب می‌گردند. در این کشور نیز نظیر دیگر کشورهای آفریقای سیاه، دو نوع جادوگر وجود دارد که شامل جادوگران شرور و موذی و پزشک جادوگران است. جادوگران شرور افرادی ترسناک می­باشند که با ارواح شریر در ارتباط بوده و معمولاً در مکان­هایی دور از انظار عمومی و در قلب کلبه­های جنگلی زندگی می­کنند. این قبیل جادوگران عمدتاً پیرزنانی زشت روی و ترشرو هستند که از طریق ارتباط با ارواح موذی زندگی انسانها را دچار مخاطراتی جدی می­سازند و به زعم بومیان موجب بروز سختی­ها و مصائبی همچون قحطی، وبا و خشکسالی می­شوند. این جادوگران مخوف از شناسایی خود به مردم پرهیز دارند و در صورتی که فرد یا افرادی به عنوان جادوگران شرور معرفی شوند توسط مردم شهری و روستایی به طرز فجیعی به قتل می­رسند. داستان­های بسیار ترسناکی از این جادوگران در فرهنگ شفاهی مردم سیرالئون وجود دارد و در محافل و شب نشینی­های شهریان و روستائیان این داستان­ها با شاخ و برگ فراوان نقل می­شود.گروه دوم جادوگران را پزشک جادوگران یا پزشکان سنتی تشکیل می­دهند. این افراد که از دانش وسیعی در زمینه شناسایی داروهای گیاهی برخوردارند و معمولاً داروهای گیاهی مختلفی را از پوست و ریشه درختان و علف­های خودرو تهیه می­کنند با ارواح اجداد خود که انسان­های خوبی بوده­اند در ارتباط بوده و از این طریق تلاش می­کنند مشکلات مردم را رفع کنند. این پزشک جادوگران معمولاً به عنوان واسطه بین انسان­ها و ارواح در نظر گرفته می­شوند و علاوه بر تجویز داروهای گیاهی عهده­دار مشاغلی همچون پیشگویی، روح گیری، رفع چشم زخم، تهیه تعویذ و معرفی افراد جنایتکار و دزد می­باشند و از این طریق به مردم شهری و روستایی کمک می­کنند. این پزشک جادوگران البته دارای تخصص­هایی بوده و هر یک در زمینه خاصی تخصص دارند.افرادی که عهده­دار روح گیری و جن زدگی مردم می­باشند با دیگر پزشک جادوگرانی که با استفاده از اشیاء مختلف چشم زخم تهیه کرده و از این طریق ارواح موذی را از زندگی انسان­ها دور می­سازند کاملاً متفاوت می­باشند. (Sibthorpe 1970: 87)