شورای دولتی چین

شورای دولتی(کابینه) چین که همان دولت مرکزی خلق است، عالی­‌ترین ارگان اجرایی و اداری کشور است که ضمن اجرای قوانین و لایحه­‌های مصوب مجلس ملی نمایندگان خلق چین و کمیته‌­ی دایمی آن، در قبال مجلس ملی نمایندگان خلق و کمیته­‌ی دایمی پاسخگو بوده و فعالیت­‌های خود را به آنان گزارش می­‌کند. شورای دولتی می­‌تواند در چهارچوب اختیارات خود، تدابیر و مقررات اداری را تنظیم و تصمیمات و دستورهایی را صادر کند.

شورای دولتی مرکب است از نخست وزیر، معاونان نخست وزیر، اعضای شورای دولتی، وزیران، رؤسای کمیسیون­‌ها، رییس اداره‌­ی آمار و دبیر کل است. نخست وزیر فعلی شورای دولتی چین«لی کِچیانگ» است. در حال حاضر، شواری دولتی چین دارای 28 وزارتخانه و واحد اداری، ازجمله وزارت امور خارجه، وزارت دفاع، کمیسیون ملی توسعه­‌ی اصلاحات، وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم وفنون، کمیسیون علوم و فنون و صنایع دفاعی، کمیسیون ملی امور اقلیت­‌ها، وزارت امنیت عمومی، وزارت امنیت ملی، وزارت بازرسی و نظارت، وزارت امور مدنی، وزارت دادگستری، وزارت امور پرسنل، وزرات کار و تأمین امور اجتماعی، وزارت راه آهن، وزارت راه و ترابری، وزارت منابع زمینی، وزارت سازندگی، وزارت اطلاع رسانی، وزارت آبیاری، وزارت فرهنگ، وزارت بهداشت، وزارت کشاورزی، وزارت بازرگانی، کمیسیون ملی جمعیت و تنظیم خانواده، بانک ملی خلق و اداره­‌ی رسیدگی و محاسبات است.

علاوه بر شورای دولتی، نهادهای اجرایی مهم دیگری در چین وجود دارند که در واقع بازوهای اجزایی حزب کمونیست برای اداره کشور به شمار می‌­روند که عبارتند از:

الف: کنگره­‌ی حزب کمونیست چین

این کنگره از نمایندگان کمیته­‌های حزبی استان‌­ها و دیگر مناطق کشور بر اساس تقسیماتی که در همین فصل به تشریح آن خواهیم پرداخت، تشکیل می‌­شود. البته، افزون بر نمایندگان حزبی، نمایندگان ارتش و سایر نهادهای تود‌‌ه‌­ای وابسته به حزب کمونیست نیز در آن حضور دارند. این کنگره به صورت معمول هر 5 سال یک بار تشکیل جلسه می‌­دهد و افزون بر تعیین اعضای اصلی و علی البدل کمیته­‌ی مرکزی، برنامه‌­های کلان حزب که به منزله­‌ی تعیین خط مشی پنج ساله­‌ی آن است را نیز به تصویب می‌­رساند .شایان ذکر است، طی اجلاس  هیجدهم این کنگره که نوامبر سال2012برگزار شد، نخبگان نسل پنجم، به رهبری شی جین­پینگ برای زمامداری چین در ده سال آینده برگزیده شدند.

ب: کمیته مرکزی حزب

این کمیته، در شرایط عادی سالانه یک نشست رسمی برگزار می­‌کند که طی آن افزون بر تصویب برنامه‌­ی سالانه­‌ی حزب، به تعیین خط مشی دولت پرداخته و در خصوص گزارش­‌های کمیسیون انضباطی تصمیم گیری می­‌شود.

ج: دفتر سیاسی حزب کمونیست

در هر دوره از نشست کمیته‌­ی مرکزی حزب کمونیست، معمولا تعدادی از اعضای آن کمیته به عنوان اعضای اصلی و تعدادی نیز به عنوان اعضای علی­‌البدل دفتر سیاسی حزب برگزیده می­‌شوند. تعداد اعضای دفتر در دوره­‌های مختلف متفاوت بوده است. در اجلاس هجدهم سال 2012، اعضای اصلی این کمیته به 25 نفر افزایش یافت.

د: کمیته‌­ی دائمی دفتر سیاسی

در واقع، رهبران اصلی چین از جمله رئیس جمهوری کشور-در حال حاضر، شی جین­پینگ- که دبیرکلی حزب کمونیست چین را نیز عهده دار است؛ نخست وزیر و رئیس شورای دولتی؛ رئیس کمیته‌­ی دایمی مجلس نمایندگان خلق؛ و رییس کنفرانس مشورتی و سیاسی خلق چین؛ اعضای این کمیته هستند که سیاست­‌های کلی و تصمیمات اساسی کشور توسط آنان گرفته می­‌شود. هر چند در دوره­‌ی هفدهم در سال2002، اعضای این کمیته به 9 نفر افزایش یافت، اما پس از برگزاری هجدهمین کنگره­‌ی حزب کمونیست در سال2012(آبان‌ماه 1391) بار دیگر اعضای اصلی آن به 7 نفر کاهش یافت.

ه: کمیسیون مرکزی انضباطی حزب

این کمیسیون، بالاترین مرجع برای بررسی تخلفات اعضا و کادرها از دستورات حزبی و ناظر بر مقررات انضباطی است. از اختیارات این کمیسیون، پیشنهاد عزل اعضای متخلف از مسئولیت­‌های حزبی و حتی لغو عضویت و اخراج آن­‌ها از حزب به کمیته­‌ی مرکزی برای تصمیم گیری نهایی است.

با توجه به توسعه­‌ی سریع چین و تلاش حزب برای جلوگیری از گسترش فساد مالی و اخلاقی میان اعضا، این کمیسیون که تحقیق و تفحص در مورد اعضای دفتر سیاسی حزب را نیز بر عهده دارد، از اهمیت و جایگاه ویژه‌­ای در نظام سیاسی چین برخوردار است. تصمیم کنگره­‌ی هجدهم حزب مبنی بر افزایش مبارزه با تخلفات نیز بر اهمیت آن افزوده است.

و: دبیر خانه­‌ی کمیته­‌ی مرکزی

این دبیر خانه که متشکل از هفت عضو است، عهده‌­دار انجام امور جاری حزب می‌­باشد. از جمله مهم‌­ترین وظایف آن پیگیری امور مربوط به انتخاب اعضای کنگره­‌ی حزب، برگزاری نشست منظم کنگره و گردهمایی­‌های کمیته­‌ی مرکزی، دفتر سیاسی و کمیته­‌ی دائمی دفتر پیش گفته است .

نیز نگاه کنید به نهادهای مشورتی و قانونگذار در چین؛ نظام همکاری چند حزبی و مشورت سیاسی در چین