جزایر و مجمع الجزایر آرژانتین

جزایر مالویناس(Islas Malvinas) (نام آرژانتینی) و یا فالکلند (Falkland Islands)(نام انگلیسی)، شامل مجموعه‌ای نزدیک به 1000 جزیره‌ی کوچک و بزرگ است که در اقیانوس منجمد جنوبی قرار دارند. این جزایر در حدود 483 کیلومتری از سواحل آرژانتین، 1080 کیلومتری غربی جورجیای جنوبی و 940 کیلومتری شمالی از قطب جنوب مجمع‌الجزایر پنگوئن (Pinguin) قرار دارد. جزایر مالویناس از دو جزیره‌ی اصلی شرقی و غربی تشکیل شده است. بندر استانلی (Stanley) به عنوان پایتخت مالویناس شناخته می‌شود.

در سال‌های اخیر، بحث در مورد اهمیت قطب جنوب به صورت فزاینده نه تنها بین دانشمندان و محقّقین افزایش یافته است، بلکه سیاستمداران نیز علاقه‌ای خاص به قطب جنوب نشان داده‌اند. با در نظر گرفتن این موضوع می‌توان به اهمیت جزایر نزدیک به این منطقه از جمله مالویناس و نقش آن در ایجاد پایگاه‌های بزرگ نظامی و راه‌های مراسلاتی تجاری که از این جزایر خواهد گذشت، پی برد. از سوی دیگر، داشتن حاکمیت بر این مناطق می‌تواند توجیه کننده‌ی ادّعاهای ارضی کشورهای مالک بر بخشی از قطب جنوب به عنوان بخشی از قلمرو سرزمینی مدّعیان باشد.

اکتشاف نفت در منطقه‌ مالویناس در سال 1918 میلادی آغاز شد. در اوایل دهه‌ی 1990 میلادی مشخص گردید که مناطق اطراف جزایر مالویناس، به‌ویژه بستر شمالی، برخوردار از ذخایر عظیم نفتی می‌باشند امّا قیمت پایین جهانی نفت، تکنولوژی‌های مورد نیاز استخراج از اعماق بستر اقیانوس و بالأخره هزینه‌ی بالای استخراج، ادامه‌ی کار بر روی این پروژه‌ی غیر اقتصادی را متوقّف کرد.

افزایش قیمت جهانی نفت و کاهش ذخایر مناطق دریای شمال، باعث علاقه‌مندی مجدّد انگلیس در ابتدای قرن بیست و یکم بر فعالیت در حوزه‌ی مهم نفتی مالویناس شد. نتیجه‌ی تحقیقات انجام شده نشان داد که در منطقه‌ای در شمال مالویناس بیش از 60 میلیارد بشکه نفت وجود دارد. بر این اساس، در منطقه‌ی شمال و در کم‌تر از 160 مایلی نفت در عمق 500 متری و در بستر جنوبی در عمق 3000 متری قابل استخراج است. در نتیجه شرکت نفت و گاز فالکلند در سال 2010 میلادی فعّالیت مجدّدی را آغاز نمود و با مهاجرت صدها کارگر نفتی عمدتاً اسکاتلندی به این جزایر، فعالیت برای استخراج نفت شدّت گرفت.

پافشاری آرژانتین در خصوص جزایر مالویناس یک اهمیت سیاسی نیز برای آن کشور به همراه داشته است و آن دمیدن روح ملّیت در کالبد شهروندان آرژانتینی است. در واقع آرژانتین متشکّل از مهاجرانی است که از سال 1870 شروع به مهاجرت به این کشور نموده و عمده‌ی آن‌ها در سده‌ی قبل به این کشور مهاجرت نموده‌اند و همچنان ملّیت خود را کشور مبدأ می‌دانند. بنابراین همچنان روح دولت ـ ملّت در بین مردم آرژانتین دیده نمی‌شود. گفته می‌شود که یکی از دلایل آغاز جنگ مالویناس، پافشاری بر چنین موضوعی بوده است. به هرحال دولت‌های آرژانتینی علاقه‌مندند، مالویناس سمبل هویّت و روح ملّی آرژانتینی باشد.

مروری بر تاریخچه‌ی جزایر و ادّعاهای ارضی بر جزایر

جزایر مالویناس دارای تاریخچه‌ای طولانی و پیچیده از ادّعاهای ارضی کشورهای فرانسه، اسپانیا، انگلستان و آرژانتین بعد از اسقلال از اسپانیا در سال 1817 میلادی می‌باشد. این منطقه تا سال 1811 میلادی تحت اداره‌ی نایب‌السّلطنه ریودلاپلاتا بود. با خروج اسپانیا از این مناطق در سال 1811 میلادی و استقلال آرژانتین در سال 1816 میلادی، بوئنوس‌آیرس ادّعای حاکمیت بر جزایر مذکور را اعلام کرد. در تاریخ 1820 میلادی کلنل دیوید جویت (Daivid Jewett)، پرچم اتّحادیه‌ی ایالات ریو دلاپلاتا (که بعدها تحت عنوان کشور آرژانتین شناخته شد) را در بندر لوویس برافراشت. او به دریانوردان انگلیسی و آمریکایی اخطار کرد که حقّ ماهی‌گیری در آب‌های این جزایر را ندارند و به بوئنوس‌آیرس بازگشت. این موضوع مورد اعتراض دریانوردان قرارگرفت و اخطارها را مورد توجّه قرار ندادند. بعد از این رخداد اختلافات سیاسی میان حکومت محلّی وابسته به بوئنوس‌آیرس و ماهی‌گیران آمریکایی بالا گرفت و در یکی از درگیری‌ها در سال 1826 میلادی کشتی جنگی آمریکایی، تأسیسات ساحلی آرژانتینی‌ها را در این جزایر مورد هدف قرار داد. در سال 1833 میلادی نیروی دریایی انگلستان با مداخله‌ی نظامی در جزیره کنترل آن را به دست گرفت و مرحله‌ استقرار جمعیت انگلیسی را در جزایر آغاز کرد.

در آوریل 1982 میلادی، حکومت نظامیان آرژانتین به جزایر مالویناس و دیگر قلمروهای انگلیس در آتلانتیک جنوبی (جورجیای جنوبی و جزایر ساندویج جنوبی) حمله کرد. برخی اعتقاد دارند این اقدام نظامیان آرژانتینی برای منحرف کردن اذهان عمومی مردم این کشور از مسائل داخلی به‌ویژه مسائل اقتصادی کشور بوده است. همچنین زمام‌داران آرژانتینی روی ضعف حضور نظامی انگلیسی‌ها در جزیره و حمایت آمریکایی‌ها حساب کرده بودند.

حمله‌ نظامی آرژانتین از سوی شورای امنیت سازمان ملل محکوم شد. در جلسه‌ روز سوم آوریل، شورای امنیت طیّ قطعنامه‌ای خواستار ترک مخاصمه، آتش‌بس فوری و خروج نیروهای آرژانتینی از طرفین شد و از انگلیس و آرژانتین درخواست کرد تا برای حلّ اختلافات، مذاکرات خود را در اسرع وقت از سر بگیرند. واکنش دولت‌های آمریکای لاتین، به جز شیلی، در قبال این حمله، جانب‌دارانه و در حمایت از آرژانتین بود. کشورهای اروپایی، مشترک‌المنافع انگلیس و ایالات متّحده‌ی آمریکا از انگلیس حمایت کردند. در روز 3 آوریل همچنین کابینه‌ی دولت انگلیس به رهبری خانم تاچر در جلسه‌ی مشترکی با پارلمان، اعزام نیروهای نظامی برای رفع اشغال جزایر را تصویب کرد. میشل فوت رهبر حزب کارگر از تصمیم دولت تاچر پشتیبانی کرد و اظهار داشت این وظیفه‌ی اخلاقی، سیاسی و هر وظیفه‌ی دیگر است تا به مردم جزایر فالکلند اطمینان دهد که آن‌ها می‌توانند در چارچوب مشارکت با انگلستان به زندگی خود به همان صورتی که تمایل دارند ادامه دهند.

در تاریخ 25 آوریل، نیروهای انگلیسی عملیات خود را آغاز کردند و توانستند جزیره‌ی جورجیای جنوبی را مجدّداً به اشغال خود درآورند. پس از آن تهاجم‌های وسیع دریایی و هوایی به بندر استانلی آغاز شد. نیروهای آرژانتینی با تجهیزات قدیمی خود دو ماه در مقابل نیروهای مجهّز انگلیسی مقاومت کردند و توانستند ضربات سهمگینی را به آنان وارد نمایند. در این نبردها نزدیک به 50 فروند کشتی جنگی و پشتیبانی انگلیسی از جمله یک زیردریایی اتمی غرق شد. سرانجام نیروهای آرژانتینی با 650 کشته در تاریخ 14 ژوئن مقاومت خود را شکسته و تسلیم شدند. با ورود نیروهای انگلیسی به بندر استانلی فرمانده‌ی نیروهای انگلیسی طیّ پیامی به لندن اعلام کرد: «جزایر فالکلند یکبار دیگر تحت اداره‌ی ساکنینش قرار گرفت. خدا ملکه را حفظ نماید!» پس از پایان جنگ، انگلیس نیروهای نظامی خود را در جزایر افزایش داد و پایگاه مونت پلازانت (Mount Pleazant) را احداث کرد.

شکست در جنگ مالویناس موجب بروز اعتراضات مردمی در آرژانتین شد و سقوط دولت نظامیان را در سال 1983 میلادی در پی داشت. از سال 2002 میلادی در بیستمین سالگرد جنگ مالویناس، موضوع اعاده‌ی حاکمیت آرژانتین بر جزایر مالویناس، به عنوان بحثی مهم و حیثیتی برای کشور در مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری توسّط نستور کرچنر مطرح شد. کرچنر پس از روی کار آمدن بارها از این موضوع برای افزایش اتّحاد عمومی و مقبولیت دولت خود بهره برد ولی سعی نمود تا حدّی در این موضوع پیش رود که روابط این کشور با انگلیس نیز لطمه‌ای نبیند. همسر او (خانم کریستینا کرچنر) که به عنوان جانشینش انتخاب شد نیز همین رویّه را ادامه داد. در سال 2010 میلادی دولت انگلیس حفّاری‌ها در بخش‌هایی از جزایر را برای اکتشاف و استخراج نفت آغاز نمود و این موضوع شعله‌ور شدن مجدّد آتش اختلافات را به دنبال داشت.

نیز نگاه کنید به

جزایر و مجمع الجزایر روسیه؛ جزایر کانادا؛ جزایر ژاپن؛ جزایر سنگال؛ جزایر و مجمع الجزایر تونس؛ جزایر قطر؛ جزایر و مجمع الجزایر اسپانیا؛ جزایر سوریه؛ جزایر فرانسه؛ جزایر و مجمع الجزایر تایلند