با بردباری و تلاش، از آهن سوزن ساخته می‌شود

لیبای و پیرزن

ضرب المثل فوق، به معنای کامیاب شدن در صورت تلاش و کوشش است. این ضرب المثل مربوط به سرگذشت «لی­بای (Li Bai)» شاعر بزرگ دوران پرشکوه سلسله­‌ی «تانگ» (قرن هفتم میلادی) است. گفته می­‌شود، لی­بای در دوران کودکی بسیار بازیگوش بود و برای آموختن دروس تلاش زیادی نمی­‌کرد. به همین جهت در آموختن پیشرفت چندانی نداشت. زمانی تصمیم گرفت برای درس خواندن مدتی در خانه بماند اما از اینکه نتوانست درس‌­های خود را حفظ کند، بی­‌حوصله و بی‌­قرار شده و درس را رها کرد و برای گردش و تفریح از خانه­‌اش که در دهکده­‌ای بود بیرون آمد و در جاده­‌ی باریک کوهستان به گردش پرداخت. ناگهان نگاهش به پیرزنی در ساحل جویی افتاد که قطعه آهنی را روی سنگی صاف مالش می­‌داد. لی­بای از کار پیرزن متعجب شد، قدمی جلو آمد و پرسید:

مادر جان! چه چیز را می­سازی؟

پیرزن هم­چنان­ که مشغول سائیدن بود در جواب او گفت:

می‌خواهم با سائیدن از این تکه آهن سوزنی درست کنم.

لی­بای بیش­تر تعجب کرد و پرسید: چند وقت دیگر این قطعه آهن قطور با سائیده شدن به سوزن تبدیل می‌­شود؟ پیرزن لبخند زنان گفت:

پسر جان! اگر من هر روز بدون وقفه به سائیدن ادامه دهم، حتما روز به روز این قطعه آهن زمخت باریک­تر می‌­شود و سر انجام به شکل سوزن در خواهد آمد.

لی­بای از این همه پشتکار پیر زن یکه خورد و احساس کرد در گفته‌­ی او حقیقت بسیار مهمی وجود دارد. فورا به خانه باز گشت و کتابی را که از خواندن آن کسل و خسته شده بود برداشت و شروع به خواندن کرد و مطالب آن را با چند بار خواندن فرا گرفت و سرانجام موفق شد دروس خود را از آغاز تا انجام حفظ کند و از راه مطالعه و آموختن و کوشش و دقت سرانجام، به لی­بای دانشمند مشهور شد. یک ضرب المثل فارسی هم می­گوید:

«گر صبر کنی ز غوره حلوا سازند.»