ساختار سیاسی بنگلادش
4. 1. شکل نظام و نوع حکومت
نام رسمي و بين المللي اين كشور، « جمهوري مردمي بنگلادش » و نام اختصاري آن «بنگلادش» و نام پیشین آن، پاكستان شرقي است.
تاريخچه تشكيل دولت مستقل در بنگلادش: تاريخ تشكيل حكومت در اين سرزمين را بايد پس از استقلال اين سرزمین درسال 1971 جستجو كرد. پيش از اين مردم اين سرزمين به نام «بنگال» يا «بنگلا» نامیده می شدند و محدوده جغرافیایی آن، شامل بنگلادش فعلی و کلکته بود و به زبان بنگالي حرف می زدند. سرزمین بنگال تا قبل از جنگ دوم جهاني، يكي از ايالت هاي هند بـــزرگ بود كه پس از آن يعني در سال 1947 و استقلال كشوري به نام پاكستان، به نام پاكستان شرقي، يعني به كشور پاكستان كه كشوری اسلامي تازه استقلال يافته بود، پيوست. اما ديري نگذشت كه به دلیل توجه نکردن حاكمان پاكستان به زبان بنگالي و رسميت نبخشيدن به آن، موج تظاهرات، اعتصابات و تشكيل نهضت هاي دانشجويي براي مبارزه با پاكستان به راه افتاد و نهايتاً منجر به تشکیل كشوري مستقل به نام بنگلادش در سال 1971 شد. در بخش تاريخ همين كتاب به علل و عوامل و ريشه هاي آن پرداخته شده است.
در واقع تشكيل حكومت و دولت و تدوين قانون اساسي در اين سرزمين را بايد پس از سال 1971 دانست. طبق اولين پيش نويس قانون اساسي، قدرت در دست رئيس جمهور بود كه اين مساله تا قبل از دهه 1990 ادامه يافت؛ اما پس از اين دوره، با اصلاحاتی که در قانون اساسي صورت گرفت، رئيس جمهور بيشتر جنبه تشريفاتي پیدا کرد و قدرت اصلی به نخست وزير منتقل شد.
اسامي روساي جمهور كشور بنگلادش از دوره استقلال 1971 تا 2009 به شرح زیر مي باشد:
1. شيخ مجيب الرحمان : 11 آپريل 1971 تا 12 ژانويه 1972.
2. ابوسعيد چودوري : 12 ژانويه 1972 تا 34 دسامبر 1973.
3. محمد محمد الله : 26 دسامبر 1973 تا 25 ژانويه 1975 .
4. شيخ محبيب الرحمان (مجدد ) : 25 ژانويه تا 15 آگست 1975 .
5. خوندوكار مشتاق احمد : 15 آگست تا 6 نوامبر 1975 .
6. ابوسادات محمد سيم : 6 نوامبر 1975 تا 21 آپريل 1977 .
7. ضياء الرحمان : 21 آپريل 1977 تا 30 مي 1981 .
8. عبدالستار : 30 مي 1981 تا 24 مارچ 1982 .
9. حسین محمد ارشاد : 24 تا 27 مارچ 1982 .
10. آ. اف . ام ، احسن الدين چودوري : 27 مارچ 1982 تا 11 دسامبر 1983 .
11. حسین محمد ارشاد ( مجدد ) : 11 دسامبر 1983 تا 6 دسامبر 1990.
12. شهاب الدين احمد : 6 دسامبر 1990 تا 10 اكتبر 1991 .
13. عبدالرحمان بيسواس : 10 اكتبر 1991 تا اكتبر 1996 .
14. شهاب الدين احمد : 9 اكتبر 1996 تا 14 نوامبر 2001 .
15. بدرالاوزا چو دوري : 14 نوامبر 2001 تا 21جون 2002 .
16. جميرالدين سركار ( موقت ) : 21 جون تا سپتامبر 2002
17. ايازالدين احمد : از سپتامبر 2002 تا ژانویه 2007 .
18. فخرالدین احمد: از ژانویه 2007 تا فوریه 2009.
19. محمد ظل الرحمن: از فوریه 2009 - ...
رئیس جمهوری کنونی کشور، محمد ظل الرحمن فرزند محمد علی میان، متولد 9 مارس 1929 است. وی دارای تحصیلات عالیه و از دانشگاه داکا، درجه کارشناسی ارشد تاریخ دارد و عضو ارشد عوامی لیگ است. وی در انتخابات 11 فوریه 2009 برای پست رئیس جمهوری شرکت کرد و رئیس جمهور شد و در 12 فوریه 2009 سوگند یاد کرد.