تقسیمات اداری و سیاسی بنگلادش

از دانشنامه ملل
نسخهٔ تاریخ ‏۱۱ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۰۸ توسط Samiei (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای تازه حاوی «'''4. 8. تقسیمات اداری و سیاسی استان ها و شهر های مهم، پایتخت''' كشور بنگلادش به  7 ناحیه یا ایالت اصلي مرکب از داكا، چيتاگنگ، کولنا، راجشاهي، سيلهت، باريسال  و  رنگپور تقسيم شده است که در مجموع دارای 65 شهرستان، 490 شهر ( تانه )، 4451 بخش  (اتحاديه ) و 5999...» ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

4. 8. تقسیمات اداری و سیاسی استان ها و شهر های مهم، پایتخت

كشور بنگلادش به  7 ناحیه یا ایالت اصلي مرکب از داكا، چيتاگنگ، کولنا، راجشاهي، سيلهت، باريسال  و  رنگپور تقسيم شده است که در مجموع دارای 65 شهرستان، 490 شهر ( تانه )، 4451 بخش  (اتحاديه ) و 59990  روستا می باشد.

تقسيمات اداري استان ها

بر اساس تقسیم بندی زیر، پنج مرکز تصمیم گیری اداری وجود دارند که به ترتیب شامل :

1.استانداري ، 2. فرمانداري ، 3. شهرداري ، 4. بخشداري و 5. شوراي محلي مي باشند.


4. 8. 1. استانداري

رئيس استانداري گرچه به نام استاندار Divisional Commissionar خوانده مي شود ولي قدرت اجرايي مشخصي ندارد و در واقع نقش هماهنگ كننده با فرماندار را بازي مي كند. استاندار و فرماندار هر دو از طــرف دولـــت ( وزارت كشور ) تعيــين مي شوند و اين فرماندار است كه در واقع همة اختيارات اجرائي را در دست دارد.


4. 8. 2. فرمانداري

فرمانداري، دستگاه اصلي كشور داري در سطح فرمانداري ها و شهرستان ها مي باشد. فرماندار از ميان كادر كارمندان نظام بر اساس سابقه و تجربه كشور داري از طرف وزارت كشور تعيين مي شود. همة كارهاي نظام به فرماندار محول است. فرماندار در واقع مجري اصلي مسائل دولتي و نظام كشور در سطح فرمانداري و توابع آن مي باشد.


4. 8. 3. شهرداري

در شهرهاي مركزي هر يك از فرمانداري ها، يك شهرداري وجود دارد. تشكيلات شهرداري به صورت مجزي در كنار تشكيلات فرمانداري قرار دارد. عنوان شهرداران در شش شهر مركزي استان ها «شهردار» و در شهرهاي ديگر فرمانداري ها «رئيس شهرداري» مي باشد. هر شهرداري بر اساس وسعت و حوزة عملي خود به چند بخش تقسيم مي شود و از هر بخش يك نماينده بنام كميسيونر منتخب مي شود. شهردار و نمايندگان بخشها با رأي مستقيم مردم تعيين مي شوند. شوراي شهرداري با شهردار ونمايندگان بخش هاي مختلف تشكيل مي شود.

   در انتخابات شهرداري، گرچه مستقيماً سياست كشور را تعيين نمي كند، حضور مردم و سيستم برگزاري آن همانند انتخاب پارلماني است و در سياست گذاري كشور به طور غير مستقيم نقش تعيين كننده ای ايفا مي كند. هر شهروند حق دو رأي را دارد. يكي براي رئيس شهرداري و يا شهردار و ديگري براي نماينده بخش مربوطه بعنوان که شوراي شهرداري و به نام كميسيونر است.

    اختيارات  شهرداري : شهرداري ها در واقع قدرت اجرايي اصلي دولتي را در دست ندارند، بــلكه در كنـــار فرماندار در شهر مركزي فرمانداري نقش هماهنگي را بازي مي كنند. از وظايف مهم شهرداري ساختن و بازسازي خيابان ها، كوچه ها و پل هاي حوزه عملياتی خود، نظارت بر بهداشت عمومي و نظافت عامة شهر و اداره تعدادي مدارس ابتدايي و بعضي از مدارس ديني اطفال مي باشد.


4. 8. 4. بخشداري

كارهاي بخشداري در سه بخش تقسيم مي شود : 1. كلانتري، 2. رسيدگي قضايي، 3. مسائل اجرايي، برنامه هاي عمراني، بهداشتي و آموزشي. رئيس كلانتري اتفاقات جنايي را رسيدگي می کند. در بخش رسيدگي قضايي، دادگاه رسمي محلي دایر است و رئيس بخشداري مسائل ديگر بخشداري را رسيدگي  مي کند. رئيس بخشداري از ميان كادر كارمندان نظام از طرف دولت منصوب مي شود. بخشداري در سيستم حكومتي بنگلادش جنبة سنتي دارد. البته بنابر تصميمات متفاوت سياسي، در تشكيلات آن تغييراتي ظاهر مي شود. مثلاً در زمان حكومت ژنرال ارشاد بخشداري ارتقا يافته، شبه فرمانداري معرفي شده بود و دو نفر رئيس شوراي شبه فرمانداري و نايب رئيس آن، با رأي مستقيم مردم از طريق انتخابات عمومي منتخب مي شدند. در دورة حكومت خانم خالده ضيا اين سيستم لغو شد و انتخابات اين شورا نيز منتفي اعلام شد. ولي بعد از روي كار آمدن دولت خانم شيخ حسينه سيستم شبه فرمانداري در بخشداري ها احيا شد و قرار است در آيندة نه چندان دور براي تشكيل آن شورا انتخابات عمومي برگزار شود.

     شایان ذكر است كه تشكيلات شوراي بخشداري هنوز بيشتر جنبة تشريفاتي دارد و رئيس شوراي بخشداري نقش هماهنگ كننده را ايفا مي كند. در شوراي بخشداري فقط در سمت رئيس و نايب رئيس انتخابات برگزار مي شود. هنوز مسئله انتخابات اعضاي اين شورا مشخص نشده است.


4. 8. 5. شوراي محلي

شوراي محلي شامل چند روستا مي شود. اين شورا به نام « يونين پريشاد » معروف است. معمولاً 3 يا 4 روستاي بزرگ در اين شورا شركت دارد. محدودة اين روستاها و شورا را دولت تعيين مي كند. در اين شورا از هر روستاي بزرگ سه نماينده و يك رئيس از طرف مردم با رأي مستقيم انتخاب مي شوند. شوراي محلي از لحاظ سنتي خيلي نفوذ دارد و همة كارهاي اجرايي و قضايي روستاها را رسيدگي مي كند.

    براي انتخابات هر شورا در محله هاي مربوطه، حوزة رأي گيري گذاشته مي شود و در آن زن و مرد بر اساس فهرست رأي دهندگان رأي مي دهند و هر كس حق دو رأي دارد، يكي براي رئيس شوراي محلي و ديگري برای روستای خود (اورسجی، 1378: 13-12).


4. 8. 6. پایتخت و شهرهای مهم

شهر داكا پايتخت و بزرگترين شهر بنگلادش است. اين شهر در قرن دهم ميلادي بنا نهاده شد و از سال 1608 تا 1704، پايتخت مغول در بنگال بود. قبل از اين كه در سال 1765 زير سيطره دولت بريتانيا قرار گيرد، اين شهر مركز تجاري بريتانيا، فرانسه و هلند بود. سپس در سال 1905 مجدداً  پايتخت و مركز ناميده شد و در سال 1956 پايتخت پاكستان شرقي شد. در سال 1971 به هنگام جنگ براي استقلال، خسارات زيادي را متحمل شد. در سال 1982، تلفظ نام داكا از " Dacca" به " Dhaka"  تغيير يافت. این شهر از نظر جغرافيايي در مركز كشور و در ناحيه دلتايي رودخانه هاي « گنگ » و «براهماپوترا»  قرار گرفته است.

  موقعيت شهر از نظر آب وهوايي بيشتر باراني است. ميانگين سالانه بارندگي حدود 80  درصد در طول سال و مربوط به ماه هاي مي تا سپتامبر مي باشد.

  از نظر كشاورزي شهر داكا يكي از نواحي توليد برنج وكنف است. از جاذبه هاي شهر داكا، مساجد آن است كه داراي بيش از صدها مسجد است و از میان آن ها  مسجد بيت الملكرم، مسجد ملي است. مساجد و مراكز مهم تاريخي و ديدني داکا، از نظر معماری و فضا و قدمت، عبارت اند از: هفت گنبد (قرن هفدهم)، مسجد ستاره ( قرن هيجدهم ) (Star Mosque)، قلعه لال باغ (1678)، پارك بهادر شاه، موزه ملي، موزه احسن منزل، سالز كروزن، ساختمان قديمي دادگاه عالي، باغ وحش، باغ بوتانيكال (باغ کشاورزی)، پارك ملي، شهيد منار، قبر شاعر ملي قاضي نذرالاسلام، باغ سهروردي، اقامتگاه مخصوص رياست جمهوري (Banya Bhavan) (1904)، پارك رامنا، ساختمان مجلس ملي (jatiyja sangsad) ، موزه علوم، بناي ياد بود ملي.


راجشاهي

نام قبلي اين شهر « رامپور بواليا » (Rampur Boalia)  بود. شهر راجشاهي در بخش غرب بنگلادش واقع شده است. اين شهر در كنار رودخانه پادما (Padma) قرار گرفته است.

  راجشاهي در سال 1876 ميلادي تأسيس شد و در حال حاضر، شهری صنعتي و فرهنگي و آموزشي است. اين شهر داراي يك كالج پزشكــــي، انستيتو پـــرورش كــرم ابريشم، دانشگاه راجــــشاهي ( 1953م)، و تعدادی كالج بسيار خوب و معروف است.

  شهرت  شهر راجشاهي بخاطر ابريشم، ميوه، بخصوص منگو و ليچي (Lichi) است. از محصولات مهم کشاورزی اين منطقه می توان، برنج، كنف، نيشكر را ذکر کرد. هنر صنايع دستي معروف راجشاهي، بافندگي، چوب كاري، نقره كاري و سفال سازي است.

نواحي زير مجموعه راجشاهي شهر هاي نائوگائون (Naogaon) ، ناتور، چاپايي، نواب گنج، ديناجپور، پنچه گر (Panchagarh) ، تاكوگائون (Thakuogan) ، رنگ پور، گیلباندا(Gailbandha) ، نيل پاماراي، لال مونير، كوري گرام (Kurigram)  ، پابنا، سراج گنج، بورا و حالي پورات مي باشند.

  راجشاهي داراي 13 ناحيه است و بیش از 2407 كيلومتر مربع وسعت دارد. جمعيت آن حدود                 150/870/18  نفر است.


چيتاگنگ

چيتاگنگ شهر بندري و مركز تجاري و صنعتي بنگلادش است. اين شهر در سال 1986، 000/750/1 نفر جمعيت داشته است. این شهر در كنار رودخانه كارنافول كه حدود 19 كيلومتر تا دهانه خليج بنگال ادامه دارد، واقع شده است. بندر چيتاگنگ قطب اقتصادی کشور و مهم ترين و اصلي ترين بندر بنگلادش است.

  از سوی دیگر، چيتاگنگ شهری باستاني است و دوره تاريخي اين شهر از زمان تيپرا (Tippera) که به دوره بودايی معروف است، شروع شده و سپس به دوره های تسلط و سيطره آراكان ( هندوها ) و مغول ( دوره مسلمانان ) تقسيم بندي شده است.

  در قرن شانزدهم ميلادي پرتغالي ها به اين ناحيه هجوم آوردند و مدتی در این ناحیه ماندند. سپس در سال 1760 چيتاگنگ تحت تسلط و سيطره بريتانيا در آمد.

  از محصولات اين ناحيه، كتان، كنف، برنج، چاي و بامبو مي باشد. چيتاگنگ داراي تپه هاي سرسبز و جنگلي و سواحل بسيار زيبايي است. اين منطقه توسط خليج بنگال و رودخانه ها احاطه شده است و ارتفاع تپه هاي آن به بیش از 1200 متر از سطح دريا مي رسد. ميانگين ريزش باران در اين منطقه 870/2 ميليمتر در سال است.

  از مراكز مهم و تاريخي اين شهر، مقبره بايزيد بسطامي، قبرستان 700 سرباز كشورهاي مشترك المنافع و ژاپن، درياچه فويز (Foys lake) ، موزه باستان شناسي، سيتاكوندا (Sitakunda) در 40 كيلومتري چيتاگنگ از مقبره هاي مهم هندوها و يكي از قديميترين معابد در شبه قاره، آرامگاه شاه امانت، شاهي جامع مسجد (Shahi jame Mosque) ، مسجد چاندانپورا، زرادخانه پرتغالي ها، مناطق بندري، آكادمي مارين و بيپوني بيتان (Biponi Bitan) مي باشند.


کولنا

شهر کولنا در جنوب غربي بنگلادش و در مسير رودخانه بزرگ باي لب (Bhailab) واقع شده است. بر روي اين رودخانه پل هوايي بزرگي نصب شده است كه هم امكان تردد براي اتومبيل ها و هم عبور قطار را ممكن ساخته است. اين مسير امكان تماس و ارتباط ميان شهرهاي بزرگ را از شمال به جنوب فراهم كرده است. شهر کولنا (خولنا) در ساحل پوپشا (Pupsha) مي باشد كه موقعيت مهم تجاري، بندري و انبار كالاهاي توليدي دارد.

    صنايع مهم جنگلي اين منطقه شامل كنف، دانه هاي روغني، كتان و كاغذ است كه مواد اولیه آن ها از مناطق سوندربان تامین می شوند.

  کولنا در سال 1884 ميلادي تأسيس شد. شهرهای زیر مجموعه کولنا شامل نواحي ساتخيرا(Satkhira)، باقرات(Bagerhat) ، جيسور، جينايدا(jhinaidah) ،ماگورا (Magura) ، نارائيل (Narail) ، كوشتيا(Kustia) ، چوادانگا (Chuadanga) ، مهرپور (Meherpur) مي باشند. کولنا داراي 14 ناحيه است و مجموعا 43 كيلومتر مربع وسعت و 21 ميليون نفر جمعيت دارد.


سيلهت

سیلهت در شمال شرقي بنگلادش واقع شده است. اين شهر اولين نقطه اي است كه توجه همه توريست ها را به خود جلب مي كند. سیلهت در ميان تپه هاي خاسيا (Khasia) و جينتيا (Jaintia) در شمال و تپه هاي تريپورا (Tripura)  در جنوب واقع شده است.

  اين منطقه بر خلاف ساير مناطق كه زمين آن ها مسطح مي باشد، داراي پستی و بلندي ها بسیار و تپه هاي سرسبز چاي است.

در فصل سرما، اين منطقه سرسبزي و يكرنگي زيبايي دارد. از نظر تاریخی، سيلهت سرگذشتی طولانی و مشهور دارد.

  اين منطقه قبل از پيروزي و تسلط مسلمانان، توسط رؤساي قبيله و بزرگان هر قوم اداره مي شد.    در سال 1303 يكي از علمای بزرگ به نام حضرت شاه جلال به همراه 360 نفر از شاگردان و مريدان خود از دهلي براي تبليغ و ترويج اسلام به اين منطقه هجرت کرد و طی زندگانی پر برکت خود، جمعیت بسیاری را به دین مبین اسلام درآورد.

سيلهت نه تنها بيش از 150 باغ بزرگ چاي دارد بلكه افتخار دارد كه سه باغ از بزرگ ترين باغ های چاي در دنيا، از نظر ميزان توليد و مساحت، در اين منطقه موجود مي باشد.


جدول 1. نام ایالت ها و شهرهای مهم (Statistical poket book,1998: 111-130 ).

      نام ایالت*      مساحت        تعداد جمعیت     تعداد جمعیت           میزان باسوادی

      نام شهر         کیلو متر مربع                (مردان)                          (زنان)                 (سن بالای 7)

    *باریسال      

   1-بارگونا               1832              442                440                   5 /52

  2-شهرباریسال        2791              1291               1239                      8/56  

  3-بولا                  3403             873                824                      6/36

4  -جالاکاتی        758               380                375                       2/63

5-پاتواخالی           3205             719               710                         47  

6-پیروجپور           1308             603                595                        6/63

*چیتاگنگ

7-بندر بان              4479               149               126                       2/39

8-برهمان باریا          1927               1267               1229                     1/43

9-چاندرپور              1704               1174             1179                      8/45

10-شهرچیتاگنگ     5283               3401             3004                       7/53

11-کومیلا              3085               2499              2331                      3/43

12-کوکس بازار        2492               875                802                       1/41

13-فنی                  928                 642                639                        4/57

14-خاجراچاری        2700                215                196                       9/40

15-لاکشمی پور       1456                 767                761                        8/49

16-نواخالی            3601                  1278             1307                      6/54

17-نگاماتی            6116                 261               216                        4/54

*سیلهت

18-هابی گنج        2637            888               869                       9/38

19-ملوی بازار       2799             805               778                       1/46

20-سنام گنج       3670             100                 965                      1/40

21-شهرسیلهت     3410              1288              1224                       48

*داکا

22-شهر داکا         1464            4358            3540                      6/73

23-فریدپور          2073             869                837                       5/43

24-قاضی پور        1741             1001             926                        4/57

25-گوپال گنج      1490              596              590                         2/48

26-جمال پور        2032            1099             1050                       35

27-کیشورگنج       2689           1330              1289                     5/38

28-مداری پور       1145            613               594                        3/46

29-منیک گنج      1379             662             666                          8/40

30-منشی گنج      955               678              648                        9/46

31-میمنسینگ     4363             2316           2231                      6/39

32-ناراران گنج      759               1089            948                        3/58

33-نارسینگدی      1141            983              920                         8/41

34-نتروکونا          2810             1005             969                          3/40

35-راجباری          1119            495              48                           5/41

36-شریعت پور      1181           540                532                          40

37-شعرپور           1364            665                639                        3/30

38-تان جبل         3414            1742             1690                       2/39

*کولنا

39-باگرات          3959            835              800                         2/51

40-جودانگا         1158            483              453                         4/37

41-جی سور        2567           1253              1173                        48

42-جنایادا          1961            808               767                        8/38

43-کولنا            4395            1258              1169                    2/62

44-کوشتیا         1621              889                836                      2/40

45-ماگورا           1049             424               407                      2/39

46-مهرپور          716               287              275                      6/36

47-ساتخیرا         3858             919              892                       3/45

راجشاهی

48-بوگرا            2920             1595              1534                    2/47

49-دیناجپور        3438           1352             1271                    1/43

50-گایل باندا       2179           1141             1122                     4/35

51-جوی پورات    965             460                431                        6/57

52-کوریگرام        2296           928                923                       8/35

53-لالمونیرات      1242          536                508                        41

54-نائوگائون        3436           1268               1225                      2/48

55-ناتور              1896         780                 746                        4/43

56-نواب گنج       1702          694                676                       2/35

57-فیلفاماری       1641          797                 757                       4/38

58-پابنا              2371         1140                1071                     6/47

59-پانچاگاری      1405          398                 381                       1/43

60-راجشاهی       2407         1171                1126                      7/51

61-رنگ پور        2308          1294               1229                    9/36

62-سراج گنج      2498         1341                 1273                      41

63-تاگور گنج      1809          596                  563                     8/40

*- نام ایالت ها در بالای شهرهای هر ایالت با علامت ستاره (*) مشخص شده اند. بنگلادش به شش ایالت تقسیم می شود.