بهداشت و سلامت بنگلادش
3. 10. وضعیت بهداشت و سلامت
پس از استقلال بنگلادش، دولت تلاش فراواني براي فراهم کردن زمينه هاي توسعه و عمومي کردن بهداشت در ميان مردم به عمل آورد. از اين رو، زمينه استوار كردن فعاليت هاي مطمئن و معتبر بهداشتي و نتيجه بخش براي عموم مردم، شامل سلامت مادر و فرزند و خانواده، جزو طرح های اساسی دولت قرار گرفت؛ در همين رابطه نيز دولت، به توسعه نيروهاي آموزش ديده براي پشتيباني در تأمين بهداشت عمومي، پرداخت.
در اين راستا، دولت پس از استقلال و جدايي از پاكستان، تدابيري براي تأسيس مراكز بهداشتي به منظور نظم و سرعت بخشيدن به بهداشت و رفاه عمومي به عمل آورد. اين مراكز عبارت بودند از:
مركز تحقيقات پزشكي و داروسازي (IPGMR )، انستيتو ملي بيماري هاي عروقي و قلبي، انستيتو ملي چشم پزشكي، انستيتو بيماري هاي عمومي، انستيتو توانبخشي، تأسيس بيمارستان براي معلولين، انستيتو تحقيقاتي ديابت بنگلادش، مرکز درمانی غدد و دستگاه هاي گوارشي، تاسيس بيمارستان براي كودكان، انستيتو ملي پيش گيري و داروهاي خاص. همچنین در کنار بعضي از اين مراكز، بخش هاي لازم براي تسهيل در آموزش و فراگيري دوره هاي خاص بهداشتي نيز فراهم آمد. در سالهاي اخير نیز دولت براي تقويت اين مهم، تعدادي از سازمان ها و مراكز مرتبط با آموزش پزشكي و دارويي را ايجاد كرده كه در تأمين سلامت و بهداشت و درمان عمومي اهميت خاصي دارند.
در كنار تلاش دولت لازم است به همت سازمان هاي غير دولتي (NGO) نيز كه برنامه هاي بهداشتي دارند، توجه داشت. قدر مسلم ميزان جمعيت زياد، فقر فرهنگي، نبود امكانات مناسب ولازم، نبود نيرو های متخصص لازم، آلودگي محيط، نبود امكانات آموزشي درحد مطلوب و ده ها موضوع ديگر از عواملي هستند كه به سلامت بهداشت و درمان لطمه فراواني وارد كرده اند. نکته مهم دیگر گسترس نامحسوس ایدز در جامعه است که طبق آخرین اطلاعات نزدیک به شش میلیون و سیصد هزار نفر از مردم این کشور مبتلا به بیماری ایدز هستند.
سطح بیماری های عفونی دیگر نیز در میان مردم بسیار بالا است که این مساله به دلیل نبود کنترل و نظارت دقیق در مسائل بهداشتی مانند آب و مواد غذایی است. حدود 85 درصد از مردم شهرها و حدود 78 درصد از مردم روستاها، منابع آبی بهداشتی دارند و جمعا حدود 80 درصد از کل جمعیت از منابع آبی بهداشتی بهره مندند. حدود 15درصد از مردم شهرها و حدود 22 درصد از مردم روستاها از منابع آبی غیر بهداشتی استفاده می کنند که جمعا حدود 20 درصد از کل جمعیت را تشکیل می دهند.
بروز و رواج امراض سرطاني در بنگلادش از ميان 535/570/158 نفر، رقمي تقریبا بین 300 هزار تا 5/1 ميليون نفر را شامل مي شود. آمار اخير وزارت بهداشت بنگلادش نشان داده شده است كه از هر يكصد هزار نفر، 167 نفر مبتلا به امراض سرطاني هستند. يكي از سرطان هاي رايج در ميان مردم بنگلادش، سرطان دهان است كه از طريق جويدن و استعمال تنباكو (دخانيات ) حاصل مي شود. حدود 13درصد از بيماري هاي سرطاني اختصاص به دخانيات دارد. معمولاً بيشتر مردم اين كشور از دخانيات استفاده مي كنند (Bangla pedia, National Encyclopedia of Bangladesh , Asiatic society of Bangladesh , CDE ditsoh , February 2006).
جدول آماري تعداد مراكز درماني وبهداشتي در بنگلادش
| نام | تعداد |
| بيمارستان و كالج هاي پزشكي | 13 |
| بيمارستان ها و مراكز خاص | 61 |
| انستيتو ملي | 5 |
| دانشگاه پزشكي | 1 |
| بيمارستان ها و انستيتوهاي علمي | 5 |
| بيمارستان تخصصي TB | 4 |
| بيمارستان هاي قفسه سينه | 45 |
| بيمارستان هاي جذام | 3 |
| بيمارستان هاي رواني و مغزي | 2 |
| انستيتو پارامويك | 1 |
| دانشكده دندانپزشكي | |
| مجموعه مراكز بهداشتي ناحيه اي | 202 |
| اتحاديه هاي زير شاخه اي | 3175 |
| بيمارستانهاي امراض عفوني | 6 |
منبع: www.Bangladesh, Ministry of Health and Family Welfare, 2010, Dhaka.