فرهنگ، هنر، زبان و مذهب در قدرت نرم چین

فرهنگ، هنر، زبان و مذهب

جایگاه چین به عنوان مهد فرهنگ شرق آسیا و مرکز سنتی قدرت منطقه، ذخایر عظیمی برای استفاده­ی قدرت نرم امروز این کشور را در بر دارد. لذا، دولتمردان چینی با بهره­گیری از این ذخایر تلاش می­کند اعتماد بیشتر جهان را از طریق مبادلات فرهنگی گسترده به دست آورد، چون از این طریق است که می­تواند تصویر جهانی خود را به عنوان قدرت در حال خیزش صلح آمیز تقویت کند و از راه شناختن جهان و شناساندن خود به دیگران، برداشت­های نا درست و شک و تردید سایر ملت­ها نسبت به قدرت در حال افزایش خود را تصحیح کند و در کنار حضور قدرتمند اقتصادی خود در بازار جهانی، فرهنگ سنتی خود را نیز در معرض دید و قضاوت جهانیان بگذارد. به همین دلیل است که تماس مستقیم و رو در روی مردم چین با سایر ملت­ها، جزو استراتژی چین در روابط خارجی قرار گرفته و مبادلات فرهنگی در مرکز این راهبرد جای دارد. در این راهبرد، فیلم، کتاب، موسیقی و سایر تولیدات فرهنگی و هنری، به همراه هنرمندان و خالقان این آثار، نقش مهمی در اجرای این راهبرد دارند. در همین راستاست که چین فیلسوف افسانه­ای خود کنفوسیوس را به عنوان سفیر فرهنگی کشورش برگزیده و مؤسسه­ی کنفوسیوس مشهور­ترین نماد فرهنگ این کشور در عرصه­ی مبادلات علمی-فرهنگی این کشور با جهان امروز شده است. تا پایان سال2011، بیش از 358مؤسسه­ی کنفوسیوس با 500کلاس آموزشی در 105 کشور از 5 قاره­ی جهان و با بیش از 50 میلیون زبان آموز چینی مشغول به فعالیت و گسترش نفوذ فرهنگ چین بوده است. به طور کلی، جمهوری خلق چین برای گسترش زبان ماندارین به عنوان زبان نخست در شرق آسیا، سرمایه گذاری زیادی کرده است. تعداد زیادی از چینی تبارهای خارج از کشور، به ویژه در کشورهای شرق آسیا مانند تایلند، اندونزی، مالزی و سنگاپور، هم اکنون به این زبان صحبت می­کنند، اگرچه لزوما همگی قادر به خواندن و نوشتن به این زبان نیستند. آن­ها از زبان ماندارین به عنوان زبان کاری و شغل استفاده می­کنند. افزون بر این، چین امیدوار است کشورهای پیرامونی، از زبان چینی به عنوان زبان بین المللی تجاری در آسیا استفاده کنند. چین با اختصاص سالانه بیش از 200میلیون دلار، در صدد افزایش تعداد این زبان آموزان در سرتاسر جهان تا مرز 100میلیون نفر است.

ادبیات غنی و فاخر چین که تا کنون به دلیل معرفی نشدن در صحنه­ی ادبیات جهان مهجور مانده بود، طی چند سال گذشته، با ترجمه­ و انتشار برخی از این آثار در غرب، علاقمندان زیادی پیدا کرده است. قطعا برنده شدن جایزه نوبل ادبیات توسط یک نویسنده­ی چینی در سال جاری، بر این محبوبیت و اقبال جهانی خواهد افزود. آمار نشان می­دهد که واردات کپی­رایت کتاب­های خارجی به چین نسبت به صادرات آن، از 2/7 واردات در مقابل یک مورد صادرات در سال 2005، به 3 مورد واردات در مقابل یک مورد صادرات در سال 2010کاهش یافته است که بیانگر رشد فوق العاده­ی استقبال از آثار نویسندگان چینی در بازار بین المللی است. از یک هزار جلد آثار ادبیات معاصر چینی که در طول 30سال گذشته به زبان­های خارجی ترجمه شده، 90 درصد رمان و داستان بوده است. ادبیات معاصر بهترین رسانه­ی انتقال دهنده­ی میزان و عمق گستره­ی تغییر و تحولات اجتماعی است که در 30 سال گذشته و پس از اجرای اصلاحات در جامعه­ی چین به وجود آمده است.

فیلم، هنرهای نمایشی، و موسیقی چینی از دیگر موارد فرهنگی و هنری هستند که می­توانند نقش مهمی در تقویت قدرت نرم چین ایفا کنند که به شدت مورد توجه سیاستگذاران این کشور قرار گرفته است. اگرچه تا کنون این بخش از هنر چینی نتوانسته جای پای محکمی در جوامع اروپایی باز کند، ولی برخی از گروه­های هنری بخش خصوصی اخیرا به موفقیت­های خوبی در بازار آمریکا و اروپا دست یافته و ذائقه­ و توجه فرهنگ دوستان این مناطق را به خود جلب کرده است. از این طریق هم جامعه­ی جهانی با ارزش­ها، فرهنگ و نحوه­ی زندگی مردم چین بیشتر آشنا خواهند شد. با این همه، هنوز صنعت فیلم و سینمای چین در حسرت تسخیر پرده­ی نقره­ای سینمای جهان و ذائقه­ی علاقمندان به فیلم­های سینمایی به سر می­برد. (Lu Lu ,2012) براساس اطلاعات منتشره از سوی گمرک چین، صادرات اقلام فرهنگی چین در سال 2011، از مرز 7/18 میلیارد دلار گذشت که نسبت به سال پیش 2/22درصد افزایش نشان می­دهد. کارشناسان معتقدند با توجهی که در این سال­ها در چین به قدرت نرم معطوف شده، انتظار می­رود این رشد پر شتاب در سرمایه گذاری و تولید و صادرات تولیدات فرهنگی و هنر، به صورت پایدار ادامه یابد.

در بسیاری از کشورهای شرق آسیا، به ویژه کره، ویتنام، و ژاپن، مذهب بودایی خود را مدیون چین بوده و از این طریق، زمینه برای بهره­برداری از این پیشینه­ی تاریخی برای تقویت قدرت نرم چین فراهم است. هم­چنین، درحال حاضر، چینی­های زیادی در فعالیت­های تبلیغی و تبشیری مسیحیت و شبکه­های گروهی مروجان آیین بودا، به ویژه در شرق آسیا حضور دارند. براساس استراتژی جهانی مبشرین مسیحیت انجیلی، وظیفه­ی رساندن آیین مسیح به اورشلیم با عبور از کشورهای اسلامی از شرق، بر عهده­ی مسیحیان شرق آسیا، به ویژه چینی­ها گذاشته شده است. به همین سبب، اینک در برخی از مراکز تربیت مبلغ مسیحیان در چین، دوره­های خاصی برای مبلغان مسیحیت در میان مسلمانان برگزار می­شود تا برای اجام این وظیفه آمادگی لازم را کسب نمایند.