ساختار و سیاست های آموزشی قزاقستان
ساختار و سیاست آموزشی کشور
آموزش و پرورش و آموزش عالی اولویت اصلی و شاخص اصلی توسعه در تمام کشورهای متمدن جهان بشمار می‌رود. آموزش عالی یکی از نقاط مهم زندگی افراد است به خصوص در دنیای مدرن با رقابت سختی که در بازار کار وجود دارد. معمولا در کشورهایی که در آن ۳۵ درصد جمعیت بزرگسالان دارای آموزش عالی هستند نرخ رشد و توسعه (۳۰-۳۵%) اقتصاد از ویژگی های آن کشور است.
قزاقستان با پیوستن به اعلامیه بولونیا در ماه مارس ۲۰۱۰ به چهل و هفتمین عضو عالی منطقه آموزش و پرورش اروپا تبدیل شد که در این جریان ۶۰ دانشگاه بزرگ منشور دانشگاه های عضو اعلامیه بولونیا را امضاء کردند.۲۹۶ بر اساس مفاد این اعلامیه دسته بندی دوره آموزشی هر مقطع تحصیلی قزاقستان به همراه تعداد سال های مربوط به آن به شرح زیر است: مقطع : پیش دبستانی : از سن ۵ تا ۶ سالگی - ۱ سال مقطع ابتدایی ، از سن ۶ تا سن ۷ - ۴ سال مقطع دبیرستان ، از سن ۱۰ تا سن ۱۷ - ۷ سال
مقطع کالج ۲ سال آخر دبیرستان
۱ سال
تعداد ترم های یک سال تحصیلی: چهار ترم است. زمان شروع سال تحصیلی: روز ۱، ماه سپتامبر زمان پایان سال تحصیلی: روز ۲۵، ماه می
سن دانش آموزان در زمان ورود به مدرسه: ۶-۷ سال
سن دانش آموزان در زمان خاتمه تحصیل در مدرسه: ۱۷-۱۸ سال زمان شروع و پایان ترمهای تحصیلی:
ترم اول، شروع: روز ۱، ماه سپتامبر
اعلامیه بولونیا در تاریخ ۱۹ ژوئن سال ۱۹۹۹ با حضور اعضاء و رؤسای آموزش عالی کشورهای اروپایی در دانشگاه 296 بولونیا به تصویب رسید. در این اعلامیه روند، مقاطع و زمان تحصیلی و سیستم و اهداف آموزشی، سنت های فرهنگی و علمی و ... پیش بینی شده است.
376
ترم دوم، شروع: روز ۱۲، ماه نوامبر ترم سوم، شروع: روز ۹، ماه ژانویه ترم چهارم، شروع: روز ۱، ماه آوریل
ساعت شروع و پایان یک سال روز تحصیلی:
مقطع: ابتدایی، شروع ۰۸:۰۰، پایان: ۱۳:۰۰ مقطع: دبیرستان، شروع ۱۳:۳۰، پایان: ۱۹:۰۰ تعداد ساعات آموزشی (کلاس) یک روز تحصیلی: مقطع: ابتدایی : ۴-۵ مقطع: دبیرستان: ۶-۷
زمان شروع و پایان امتحانات هر ترم تحصیلی:
ترم اول، شروع: روز ۲۵، ماه اکتبر، پایان: روز ۲، ماه نوامبر
ترم دوم، شروع: روز ۲۰، ماه دسامبر، پایان: روز ۲۸، ماه دسامبر ترم سوم، شروع: روز ۱۰، ماه مارس، پایان: روز ۱۸، ماه مارس ترم چهارم، شروع: روز ۱۳، ماه می، پایان: روز ۲۳، ماه می
زمان های تعطیلی آموزشی:
روز ۴، ماه نوامبر، پایان: روز ۱۱، ماه نوامبر روز ۳۰، ماه دسامبر، پایان: روز ۸، ماه ژانویه روز ۲۰، ماه مارس، پایان: روز ۳۱، ماه مارس روز ۲۵، ماه می، پایان: روز ۳۱، ماه اوت
نحوه ارزشیابی ورود به دانشگاه یا دوره آموزشی پیشرفته تر: امتحان ملی
مهمترین مناسبتهای:
مناسبت های ملی - سیاسی : ۱ دسامبر - روز رئیس‌جمهور؛ ۱۶-۱۷ دسامبر - روز استقلال ج.ق.؛۱-۲ ژانویه - سال جدید میلادی؛ ۸ مارس - روز زنان؛ ۲۱-۲۲-۲۳ مارس - نوروز؛ ۱ می - روز وحدت ملتها؛ ۷ می - روز مدافعان وطن؛ ۹ می - روز پیروزی چنگ جهانی دوم. مناسبت های دینی - مذهبی: جشن عید فطر و قربان
سیستم آموزشی مدارس در قزاقستان سیستمی منظم و با کارکرد مناسب است که در دوران تحصیل دانش آموزان علاوه بر فراگیری دروس متداول آموزشی در طول دوران تحصیل برای آنها در مدارس و بخصوص از سوی کاخ های دانش آموزی، دانش آموزان در طول سال ، بویژه در ایام تعطیلات برنامه
377
های فرهنگی، هنری متنوعی برای آنها اجرا می‌شود و دانش آموزان با مسائل فرهنگی و هنری آشنا می شوند
زبان آموزشی؛ قبلا زبان آموزشی مدارس قزاقستان زبان روسی بوده است ولی از سال ۲۰۰۹ به این سو زبان رسمی آموزشی زبان قزاقی شده است و تنها در تعداد معدودی از مدارس که مختص روس زبان ها است آموزش به زبان روسی انجام می شود، ۲۹۷
سیستم و نظام آموزشی قزاقستان تا سال ۱۹۹۱ که منجر به فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و تشکیل دولتهای مشترک المنافع گردید از سیستم جماهیر شوروی تبعیت می‌کرد ولی با استقلال کشورهای مشترک المنافع و منجمله قزاقستان سیستم آموزش و پرورش آن از سال ۱۹۹۱ دگرگون شد و تمام قواعد و قوانین سیستم آموزش و پرورش در تمام مقاطع تحصیلی بومی سازی شد و هر ساله با تدوین قوانین جدید و اعمال استاندارد های آموزشی رشد و توسعه قابل توجهی در سیستم آموزش و پرورش بوجود آمد.
یکی از قوانین اصلی امور تعلیم و تربیت در جمهوری قزاقستان قانون "آموزش و پرورش" است که سال ۱۹۹۹ به تصویب رسید. ۲۷ جولای سال ۲۰۰۷ قانون جدید در مورد «آمورش و پرورش» به اجرا در آمد. قانون جدید «آموزش و پرورش» در چهارچوب الحاق قزاقستان به سازمان تجارت جهانی و ادغام به فرایند بولونیا استانداردهای بین المللی را در نظر گرفته است. به غیر از این آموزش عالی قزاقستان بر اساس برنامه ی دولتی «بیلیم (دانش)» سال ۲۰۰۰، استراتژی پیشرفت آموزش تا سال ۲۰۱۴ -۲۰۱۰، برنامه ی توسعه و رشد آموزش و پرورش انجام می‌شود.
آموزش در قزاقستان شامل مقطع ابتدائی، متوسطه و ثانویه (مقطع دیپلم) که مجموعا ۱۱ سال طول می کشد، مقطع لیسانس که این مقطع متناسب با رشته و میزان تلاش دانشجویان ۴، ۵ و یا ۶ سال طول می‌کشد. دوره کارشناسی ارشد که معمولا بین ۲ تا ۳ سال طول می کشد و دوره دکتری که بین ۳ تا ۴ سال طول می کشد بعنوان مقطع آموزش عالی به شکل تمام وقت، پاره وقت، روزانه، شبانه، حضوری و غیر حضوری و بصورت رایگان انجام می شود.
در ۲۳ اوت سال ۲۰۱۲ از سوی دولت جمهوری قزاقستان قطعنامه ای با شماره ۱۰۸۰ در مورد تعیین استاندارهای اجباری آموزش و پرورش به تصویب رسیده است: بر اساس بند ۲۴ ماده ۴ قانون اساسی جمهوری قزاقستان در تاریخ ۲۷ ژوئیه ۲۰۰۷ مقرر شده است که دولت جمهوری قزاقستان استانداردهای
گزارش رایزن فرهنگی ج.ا. ایران در جمهوری قزاقستان (آیگریم) 297 378
اجباری در حوزه آموزش و پرورش پیش‌دبستانی؛ استانداردهای اجباری آموزش متوسطه (اول، دوم، آموزش متوسطه و عمومی)؛ استانداردهای اجباری آموزش و پرورش در حوزه فنی و حرفه ای؛ استانداردهای اجباری آموزش بعد از متوسطه؛ استانداردهای اجباری آموزش عالی استاندارد های اجباری آموزش و پرورش دوره کارشناسی ارشد را تدوین و تصویب کند که این برنامه ها توسط کریم ماسیموف نخست وزیر جمهوری قزاقستان در تاریخ ۱ سپتامبر ۲۰۱۳ صادر شده است، لذا بر اساس این دستور طی قطعنامه های متعددی استانداردهای الزامی در مقاطع پیش دبستانی، دوره ابتدائی، متوسطه، دوره کالج، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا تدوین و برای اجرا ابلاغ شده است. که به دلیل گسترده بودن قوانین در هر مقطع از ذکر جزئیات این قوانین و مقررات خود داری می شود.
در استانداردهای اجباری دولت مقررات عمومی، اهداف و نتایج حاصل از هر یک از مقاطع تحصیلی، دروس عمومی و اختصاصی، طول مدت تحصیل، نحوه ارزیابی و امتحانات و... سایر مقررات تدوین شده است دولت جمهوری قزاقستان برنامه دولتی توسعه آموزش و پرورش این کشور را برای سال های - 2011 2020 تدوین کرده است که هدف این برنامه ایجاد رونق اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و تربیت نیروهای مورد نیاز در این حوزه ها در نظر گرفته شده است.
۴-۱۱- آموزش ابتدایي: تعداد دانش‌آموزان، مدارس، معلمان، میزان بودجه، برنامه‌های آموزشي با توجه به رشد و توسعه روز افزون آموزش و پرورش پیش از دبستان و یازده ساله آموزش متوسطه در قزاقستان اجباری و رایگان است و در دسترسی به آموزش تبعیض جنسیتی وجود ندارد لذا آموزش و پرورش قزاقستان در بین کشورهای جهان از وضعیت مطلوبی برخوردار شده است.
بنا به گزارش روزنامه تنگری نیوز رئیس آژانس آمار قزاقستان علیخان اسماعیلوا اعلام کرده است که طبق آمار سال ۲۰۱۱ نسبت مردان به زنان در قزاقستان تقریبا برابر بوده است یعنی از کل جمعیت ۱۷۵۳۰۰۰ نفری قزاقستان زنان ۵۸،۸ درصد و مردان ۴۸،۲ درصد بوده است (به ازاء هر ۱۰۰ نفر پسر ۱۰۶ نفر دختر متولد شده است) ۲۹۸
298 IIo craTcTHKe MyKIHH H KeHIIIHH B KasaxcraHe IIoITH 0IHHaKoBoe KOJIHecTBO
IIompo6Hee: https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/statistike-mujchin-jenschin-kazahstane-odinakovoe-241649/ JIo6oe HCIIOJIb30BaHHe MarepHaJIoB IOIIyckaeTc TOJIbK0 IIp HaIHIHH THIIepCcIJIKH Ha Tengrinews.kz https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/statistike-mujchin-jenschin-kazahstane-odinakovoe-241649/ http://kstnews.kz/news?node=8919
B Ka3axcraHe yBeJIHIHJIacb poKIaeMocTb H CHH3HJIacb cMepTHOCTb
https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/v-kazahstane-uvelichilas-rojdaemost-i-snizilas-smertnost-195402/ 379
در سال ۲۰۱۵ در قزاقستان ۳۹۷ ۶۰۰ کودک متولد شده است که ۵۱،۵ درصد آن پسر و ۴۸،۵ نفر آنها دختر بوده است، یعنی به ازاء هر ۱۰۶،۳ پسر تعداد ۱۰۰ دختر متولد شده است که بیشترین نرخ تولد در منطقه مانگستائو با ۳۱۲۵ تولد و کمترین نرخ تولد در شمال قزاقستان، کستانای با ۱۴۴۴ نفر، و شرق قزاقستان با ۱۶۳۷ نفر کمترین نرخ تولد را داشته اند.۲۹۹
بنا بر این با توجه به اینکه نرخ بی سوادی در قزاقستان بسیار کم است و بیشتر کودکان به مدرسه می روند لذا نسبت دانش آموزان پسر به دختر نیز بر اساس میزان تولد دختر و پسر با هم برابر است.
در سال ۲۰۰۵ بیش از ۱۴۹۰۰۰ دانش آموز معلول وجود داشته است که این تعداد دانش آموز معلول در سال ۲۰۱۰ به ۱۲۴۰۰۰ نفر تقلیل یافته است، که تحت آموزش خاص قرار دارند.
طول مدت تحصیلی در مقطع دبستان تا کالج ۱۱ سال است که برای سال اول تحصیلی ۲۴ ساعت، برای سال دوم ۲۵ ساعت، برای سال سوم ۲۹ ساعت، برای سال چهارم ۲۹ ساعت، برای سال پنجم ۳۲ ساعت، سال ششم ۳۳ ساعت، سال تحصیلی هفتم ۳۴ ساعت، ۳۶ ساعت برای کلاس هشتم، در کلاس نهم ۳۸ ساعت، برای دهمین سال تحصیلی ۳۹ ساعت و برای کلاس یازدهم ۳۹ ساعت تحصیلی در هفته وجود دارد و طول مدت سال تحصیلی در هر سال در کلاس های ۲ الی ۱۱، ۳۳ هفته تحصیلی است.
سال تحصیلی در تاریخ ۱ سپتامبر آغاز می‌شود و قبل از ۱ جولای به پایان می رسد .- زمان تعطیلات ۱۱ هفته در هر سال، از جمله زمستان است.
امروزه در قزاقستان تعداد ۹۱۴۸ پیش دبستانی (مهد کودک) برای کودکان ۳-۶ ساله با بیش از ۷۰۰۰۰۰ کودک، تعداد ۵۴۷۴ مدرسه برای تحصیل دانش آموزان از پایه ۶ تا ۱۱ (سال ۲۰۱۴) وتعداد ۱۱۴۸ دانشگاه در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا وجود داشته است.
سیستم آموزشی مدارس در قزاقستان سیستمی منظم و با کارکرد مناسب است که در دوران تحصیل دانش آموزان علاوه بر فراگیری دروس متداول آموزشی در طول دوران تحصیل برای آنها در مدارس و بخصوص از سوی کاخ های دانش آموزی، دانش آموزان در طول سال ، بویژه در ایام تعطیلات برنامه های فرهنگی ، هنری متنوعی برای آنها اجرا می شود و دانش آموزان با مسائل فرهنگی و هنری آشنا می شوند
299 PoxIaeMocTb B KasaxcraHe BHIpoca Ha 42% 3a 10 Ier
https://365info.kz/2016/05/rozhdaemost-v-kazahstane-vyrosla-na-42-za-10-let/ http://kstnews.kz/news?node=8919
380
قبلا زبان آموزشی مدارس قزاقستان زبان روسی بوده است ولی از حدود سال ۲۰۰۹ به این سو زبان رسمی آموزشی زبان قزاقی شده است و تنها در تعداد معدودی از مدارس که مختص روس زبان ها است آموزش به زبان روسی انجام می شود.
در سال ۲۰۱۳، ۸۷۶۴ مرکز قبل از دبستان (۳۳۴۰ کودکستان، مهد و ۵۴۲۴ مینی مراکز) برای حدود ۶۷۳۷۰۰. کودک دایر بوده است.
بیشترین میزان ثبت نام مهد کودک در پاولودار (۱۰۰%)، در ،(%۹۹,۵) Kostanai در Karaganda و (۹۸,۳%)، شرق قزاقستان (۹۷,۴%) و غرب قزاقستان (۹۵,۷%) مشاهده شده است.
در تمام مناطق کشور روند رشد مراکز قبل از مدرسه خصوصی قابل ملاحظه است، (به استثنای: آتیرائو، قزاقستان غرب و منطقه کاراگاندا)، در حال حاضر، سهم مهد کودک های خصوصی %۲۴ از تعداد کل مهد کودک ها است.
شایان ذکر است که از نظر "پوشش کودکان بین ۰ تا ۶ سال آموزش و پرورش پیش دبستانی و آموزش" قزاقستان همتراز با استرالیا، کانادا، فنلاند، یونان، لهستان، سوئیس و ترکیه است که در آن حدود ۶۰ درصد از کودکان در این گروه سنی توسط مهد کودک تحت پوشش است آموزش و پرورش قرار دارند. دولت جمهوری قزاقستان در ۲۳ آگوست ۲۰۱۲ ۸۰ ۱۰۸۰ در مورد استانداردهای اجباری دولت در حوزه آموزش و پروش پیش دبستانی قطعنامه ای بشرح زیر صادر کرد: ۱ مقررات عمومی،
۱ این استاندارد اجباری در پرورش پیش دبستانی مطابق با قانون جمهوری قزاقستان در تاریخ ۲۷ ژانویه ۲۰۰۷ "در آموزش و پرورش" تدوین شده است. در این قانون الزامات استاندارد اجباری عبارتند از:
۱) توسعه برنامه های درسی آموزش و پرورش پیش دبستانی، حصول اطمینان از تشکیل تواناییها و ظرفیتهای کلیدی؛ در اجرای منافع و تمایلات کودک با هدف؛ اجرای روند آموزش در موسسات آموزش قبل از مدرسه و آموزش
آموزش و پرورش پیش دبستانی با هدف توسعه و رشد کیفیت فیزیکی، شخصی و فکری کودکان، ایجاد صلاحیت های کلیدی مورد نیاز برای اطمینان از موفقیت اجتماعی و رقابت در طول زندگی، که آموزش قبل از دبستان موارد زیر را فراهم می‌کند:
381
(۳
۱) حفاظت از زندگی و تقویت سلامت کودک، رشد کامل فیزیکی، شکل گیری ارزشهای یک زندگی سالم بر اساس سنت های ملی مردم جمهوری قزاقستان؛
(2 ایجاد یک فضای کامل و ارائه پشتیبانی یکپارچه توسعه فردی از قبل از مدرسه توسعه گفتار، زبان، فرهنگ، ارتباطات، آموزش و اصول خواندن و نوشتن؛
(4 شکل گیری ارزشهای اخلاقی کودکان پیش دبستانی همسو با رفتار مثبت انسانی، هنجارها، قواعد
رفتار، آداب و رسوم و سنت های حاکم در جامعه مردم قزاق؛
(5 توسعه عشق به سرزمین مادری، احترام به نمادهای ملی، نگرش انسانی به جهان خارج، خانواده و مردم ملیت های مختلف؛
(6 ایجاد تصویر مفهوم اصلی و جامعه جهانی و محیط اجتماعی در کودکان؛ (7 رشد درک و فهم کودک، روشهای تشکیل فعالیت فکری، توسعه کنجکاوی فکری؛
(8 توسعه حس زیبایی شناسی کودک، خلاقیت در گرافیک، هنر و کلام و فعالیت های موسیقی. (9 محتوای آموزش قبل از مدرسه شامل پنج حوزه آموزشی: "سلامت"، "ارتباط"، "دانش"، "خلاقیت" و"جامعه." است
.8 محتوای این حوزه آموزشی از طریق یک فعالیت آموزشی سازمان یافته بوجود می آید، که فعالیت مستقل کودکان و بزرگسالان و فعالیت های مشترک کودکان شکل می گیرد. .9 حوزه آموزشی "سلامت"
هدف از این آموزش بالا بردن نگرش وجدان سلامت خود، درک سلامت به عنوان ارزش اصلی اعطا شده به انسان، توسعه فعالیت بدنی و تشکیل کیفیت فیزیکی کودکان است. سازماندهی فعالیت های آموزشی در آموزش و پرورش در حوزه "سلامت:" (1 تربیت بدنی؛
(2 امنیت اصول رفتاری.
.10 حوزه آموزش "ارتباطی"
هدف: آموزش کودک پیش دبستانی تربیت شخصیت چند زبانه با ارزش های اساسی از زبان مادری، آماده سازی کودک در تعاملات اجتماعی و فرهنگی ، توانایی برقراری ارتباط کلامی و غیر کلامی با جهان خارج. سازماندهی فعالیت های آموزشی در زمینه های آموزش "ارتباطی:"
1)
رشد قدرت بیان؛
382
(2 آشنایی با ادبیات؛
(3 آشنایی با اصول شرافتمندانه.
(4 آشنایی با زبان روسی و زبان های دیگر. .11 حوزه آموزشی "دانش"
هدف: تربیت کودک پیش دبستانی که قادر به درک تصویر کامل از جهان و استفاده از اطلاعات برای حل مشکلات حیاتی باشد است.
سازماندهی فعالیت های آموزشی در منطقه آموزشی "دانش:"
(1 سنجش؛
(2 آموزش مفاهیم ریاضی ابتدایی؛ (3 ساخت و ساز.
(4 چارچوب محیط زیست؛ (5 آشنایی با جهان اطراف.
.12 منطقه آموزشی "خلاقیت"
هدف: ایجاد حوزه حسی-عاطفی و طعم زیبایی از کودک، توسعه فرهنگ تفکر خلاق و تخیل در کودکان سنین قبل از مدرسه.
سازماندهی فعالیت های آموزشی در زمینه های آموزشی "ایجاد:" (1 نقاشی،
(2 مدل سازی؛ (3 نرم افزار؛ (4 موسیقي.
.13 منطقه آموزشی "جامعه"
هدف: مطالعه بالا بردن، شخصیت خلاق اجتماعی و تطبیقی، قادر به رفتار مثبت و نگرش در جامعه، آموزش و پرورش از عشق به کشور، احترام به بزرگان است.
1)
سازماندهی فعالیت های آموزشی در زمینه آموزش و پرورش "جامعه:" خودشناسی؛
(2 آشنایی با محیط زیست؛ زبان آموزشی:
383
در نهادها و گروه های آموزشی دولت، آموزش زبان قبل از مدرسه "زبان قزاقی" است که جایگزین زیان روسی شده است.
۱ حداکثر مجاز آموزش دانش آموزان و دانشجویان در هفته ، مدت زمان یک فعالیت آموزشی سازمان یافته معرفی به منظور حفاظت سلامت و روح و روان کودک است.
۲ حجم کار از تمام سطوح سنی آموزش قبل از مدرسه مربوط به هنجارهای بهداشتی و قوانین برای توسعه استانداردهای آموزشی دولت از آموزش و پرورش پیش دبستانی و آموزش است. چارچوب الگوی برنامه درسی تعیین شده برای هر دوره سنی.
۱۷. کودک در فراغت از تحصیل در آموزش های پیش دبستانی به مهارت های زیر دست پیدا خواهد کرد: ۱) رشد فیزیکی؛ ۲) کنجکاوی.
۳) فعالیت
۴) احساس پاسخگویی.
۵) تسلط به وسایل ارتباطی و راه های تعامل با بزرگسالان و همسالان.
۶) درک تصویر اولیه از خود، خانواده و جامعه (جامعه نزدیک)، دولت (کشور)، جهان و طبیعت؛ ۷) تسلط مهارت ها و توانایی های لازم برای تحصیل در مدرسه.
نظام فرهنگی و آموزشی در مدارس قزاقستان شامل دوره های ابتدایی و متوسطه است. تحصیلات تا دوره ي متوسطه، رایگان و اجباری است که از سن هفت سالگی شروع می شود. پیش از انقلاب اکتبر، دو نوع مدرسه در قزاقستان وجود داشت : مدارس روسی و مدارس و مکتب خانه هاي دیني که اکثرا در جنوب و جنوب شرقی کشور رواج داشت. اما در حال حاضر، مدارس در قزاقستان به مدارس روسي و مدارس قزاقي تقسیم مي شوند. زبان آموزشی در مدارس روسي، روسي و در مدرسه هاي قزاقي به زبان قزاقی است.زبان هاي خارجي همچون انگلیسی، آلماني، فرانسوی و عربی و اخیرا فارسی نیز در برخی از مراکز دانشگاهی تدریس مي شود.
نرخ سواد:
از برکات آموزش اجباری و رایگان در جمهوری قزاقستان، نرخ سواد برابر است با ۴ / ۹۹ درصد که زنان نیز از نرخ باسوادي بالایی برخوردارند.
384