سیاست و حکومت گرجستان

فصل چهارم: سياست و حكومت

تشكيلات حكومتي

قوه مجريه

در رأس قوه مجريه، رئيس جمهور قرار دارد. رئيس جمهور از طريق انتخابات مستقيم و سراسري براي مدت پنج سال انتخاب مي شود. رئيس جمهور ميتواند عضو يكي از احزاب سياسي باشد. رئيس جمهور بايد از اتباع گرجستان و حداقل داراي 35 سال سن باشد و مدت اقامتش در گرجستان تا انتخابات كمتر از 15 سال نباشد. اگر انتخابات برگزار و هيچكدام از كانديداها به آراء مورد نظر دست نيابند، دو هفته بعد دور دوم انتخابات برگزار مي شود. در دور دوم كانديدايي كه بيشترين آراء را كسب كند، انتخاب خواهد شد. رئيس جمهور همزما ن نبايد داراي شغل ديگر باشد و از طريق پست ديگري حقوق دريافت نمايد.

رئيس جمهورمسئول انعقاد قراردادها، تواف قنامه ها و مجري مذاكرات با كشورهاي خارجي است. رئيس جمهور خود كابينه وزيران را جهت تائيد به كميته دولتي پيشنهاد و معرفي مي كند. كميته مذكور پس از تائيد صلاحيت اشخاص پيشنهادي را به پارلمان معرفي مي كند. چنانچه پارلمان به آنها رأي اعتماد ندهد، رئيس جمهور مي تواند بعد از دو هفته تركيب جديد كابينه وزيران را براي بررسي به پارلمان معرفي نمايد. رئيس جمهور فقط دو بار ميتواند يك شخص را براي پست وزارت پيشنهاد نمايد. رئيس جمهور با موافقت پارلمان، سفرا و ديپلماتها را انتخاب و سفراي سابق را فرا مي خواند. باپيشنهاد رئيس جمهور پارلمان ساختار و وظايف قوه مقننه را تصويب مي كند.

طي انتخابات رياست جمهوري سال 1995 شواردنادزه به عنوان رئيس جمهور گرجستان طي سال هاي پس از استقلال به مدت 5 سال انتخاب شد. نامبرده كه در سال 2000 نيز براي دومين بار در انتخابات رياست جمهوري پيروز شده بود به واسطه ي انقلاب رز در تاريخ بيست و سوم نوامبر سال 2003 مجبور به استعفا شد. رهبران انقلاب رز در مورد نامزدي ميخاييل ساآكاشويلي و رهبر حزب جنبش ملي براي تصدي مقام رياست جمهوري گرجستان توافق نمودند و يك ماه و نيم پس از انقلاب رز وي به سمت رياست جمهوري گرجستان انتخابات شد. طي اين مدت خانم نينو بورجانادزه، رئيس وقت پارلمان، موقتا به عنوان كفيل رياست جمهوري ايفاي وظيفه كرد. ساآكاشويلي در انتخابات 4 ژانويه سال 2004 با كسب 7/96 درصد آراء با پيروزي قاطع براي مدت 5 سال به عنوان رييس جمهور انتخاب گرديد. هرچند او در انتخابات رياست جمهوري ژانويه 2004 توانست با كسب 96 درصد آراء، قاطعانه به پيروزي برسد، اما اين دوره از رياست جمهوري او ( 5 ساله) به اتمام نرسيد. ساآكاشويلي در پي تظاهرات چند روزه و صدها هزار نفري مخالفين در نوامبر سال 2008 در مقابل پارلمان، مجبور به پذيرش استعفاء و برگزاري انتخابات زود هنگام شد. در انتخابات پيش از موعد رياست جمهوري گرجستان در 5 ژانويه سال 2008 ميخاييل ساآكاشويلي توانست با كسب 53,38 % آراء از 6 رقيب خود پيشي گيرد و مجددا زمام امور را بدست گيرد.

قوه مقننه

بر اساس قانون اساسي جديد گرجستان مصوب بيست و چهارم اگوست سال 1995، پارلمان اين كشور ارگان عالي قانونگذاري مي باشد كه خط مشي عمده سياست خارجي و داخلي گرجستان را تعيين مي نمايد و در چارچوب قانون اساسي بر فعاليت دولت نظارت دارد. تعداد نمايندگان پارلمان 235 نفر مي باشد كه براساس انتخابات عمومي و به مدت چهار سال انتخاب مي شوند. از اين تعداد 150 نماينده براساس فهرست حزبي و 85 نماينده براساس سيستم انفرادي انتخاب مي شوند. براي ثبت نام حزبي جمع آوري 5000 امضاء و برا ي ثبت نام افراد بطور منفرد جمع آوري 1000 امضاء ضروري است.

آخرين انتخابات پارلماني گرجستان كه 21 ماه مه سال 2008 برگزار شد، حزب به عنوان حزب طرفدار رئيس جمهوري اين كشور توانست 59 ،« جنبش وحدت ملي» درصد از كرسي هاي پارلماني به خود اختصاص دهد. علاوه بر حزب حاكم، بلوك متحد مخالفان با كسب حدود 19 درصد آراء، جنبش دموكرات مسيحيان گرجستان با كسب حدود 9 درصد آراء و حزب كار با بيش از 7 درصد آراء توانستند به پارلمان راه يابند.

قوه قضائيه

قوه قضائيه در گرجستان كاملاً مستقل عمل ميكند و تنها تابع قانون اساسي است. وظايف، نحوه تشكيل و فعاليت اين قوه توسط قانون اساسي و ارگان هاي قانونگذاري مشخص مي شوند. قضات بايد از اتباع گرجستان باشند و داراي 30 سال سن و تحصيلات عالي حقوقي باشند. در ضمن بايد بيش از ده سال سابقه كار در اين زمينه داشته باشند. قضات براي مدت 10 سال انتخاب مي شوند. دادگاه قانون اساسي گرجستان متشكل از 9 نفر قاضي است. سه نفر آنها توسط رئيس جمهور، سه نفر توسط پارلمان و سه نفر ديگر توسط دادگاه عالي انتخاب مي شوند. مدت انجام وظيفه اين قضات نبايد كمتر از 10 سال باشد، دادگاه قانون اساسي از ميان قضات مذكور يكنفر را براي رياست دادگاه قانون اساسي براي مدت 5 سال انتخاب مي كند. اعضاي دادگاه قانون اساسي نبايد قبلاً به اين كار اشتغال داشته باشند.

تقسيمات كشوري و ادار ي

پس از پيروزي انقلاب رز و انتخاب ساآكاشويلي به عنوان رييس جمهور گرجستان، وي در مراسم تحليف و سوگند رياست جمهوري با اعلام سياست هاي اصولي خود و دولتش، احياء تماميت ارضي، وحدت و همگرايي كامل گرجستان را به عنوان اولويت هاي خود اعلام و حتي به مردم وعده داد كه طي 5 سال اول دوره رياست جمهوري خود كشور را متحد، تماميت ارضي را اعاده و بر زياده خواهي ها و تجزيه طلبي ها در كشور پايان خواهد بخشيد. شايان ذكر است گر چه اكنون رياست جمهوري ساآكاشويلي دوره دوم خود را پشت سر ميگذارد مشكلات داخلي هنوز به پايان نرسيده و دو جمهوري آبخازيا و اوستياي جنوبي پس از جنگ آگوست 2008 از سوي روسيه مستقل شناخته شدند و در حال حاضر كاملاً جداي از حكومت مركزي اداره مي شوند.

از نظر تقسيمات اداري گرجستان به 68 ناحيه اداري تقسيم مي شود. داراي 13 شهر، 37 شهرك، 61 مركز ناحيه روستايي و 450 روستا است. گرجستان داراي سه جمهوري خود مختار و خود خوانده ميباشد كه پس از استقلال همواره محل مناقشات داخلي ميان حكومت مركزي و اين مناطق بوده است.اين جمهوري ها و مناطق خودمختار عبارتند از آجاريا، آبخازيا و اوستياي جنوبي. نواحي تحت نظر حكومت مركزي به 79 بخش و بخش آزاد شهري تقسيم شده است.

آخرين وضعيت آجاريا

جمهوري آجاريا طي سيزده سال به رهبري اصلان آباشيدزه به دليل ضعف دولت مركزي و توان و ظرفيت هاي اقتصادي خود همواره ادعاي خودمختاري داشت. ميخاييل ساكاشويلي پس از پيروزي قاطع، جمهوري آجاريا را اولين هدف خود قرار داد و با همكارانش شيوه انقلاب رز را براي براندازي حكومت خود مختار آباشيدزه انتخاب و از ابعاد مختلف سياسي، اقتصادي، رواني و حتي نظامي بر آباشيدزه فشار را آغاز نمود.

انقلاب رز دوم نيز بدون خون ريزي و به طور مسالمت آميز در آجاريا پس از 100 روز از زمان روي كار آمدن ساآكاشويلي به مسند قدرت پيروز گرديد و با تبعيد اجباري آباشيدزه به مسكو اولين قدم اساسي براي اعاده تماميت ارضي گرجستان برداشته شد و يكي از مناطق در آمدزا از بعد اقتصادي با وجود بنادر پوتي و باتومي به دامن حكومت مركزي بازگشت و مهمتر از آن از بعد رواني عامل تقويت مهمي براي تحكيم پايه هاي دولت ساآكاشويلي در آينده هم در بعد داخلي و هم در بعد بين المللي گرديد.

جمهوري خودمختار آبخازيا

جمهوري خود مختارآبخازيا يكي ديگر از مناطق خودمختار گرجستان مي باشد كه در جريان جنگ داخلي سال 1991 با پيروزي از دولت مركزي استقلال كامل خود را اعلام و دولت مستقل خود را تشكيل داد كه طي سالهاي اخير همواره محل تنش و درگيري داخلي ميان دولت مركزي و اين جمهوري خودمختار يا خود خوانده بوده است.

در سال 1991 "زوياد گامساخورديا" اولين رئيس جمهور گرجستان حيطه اختيارات جمهوري خودمختار آبخازيا را كاهش داد. مقامات آبخازيا كه با اين تصميم موافق نبودند، مقاومت مسلحانه نشان دادند. پس از مناقشه مسلحانه كه تا سال 1992 ادامه داشت، گرجستان كنترل بر اين منطقه را از دست داد.

گرجستان در ماه اوت 1992 نيروهاي نظامي خود رابه آبخازي گسيل نمود، اما در آنجا با مقاومت مسلحانه مواجه شد. اين مناقشه در سال 1993 با از دست رفتن كنترل گرجستان بر آبخازي پايان يافت. سا آكاشويلي پس از پيروزي و اعاده كامل آجاريا، وقوع انقلاب رز سوم در آبخازيا را نيز اجتناب ناپذبر ذكر كرد و اقدامات و تلاش هاي اوليه خود را براي انجام اين مهم آغاز نمود ولي موفق به انجام اين كار نشد.

يكي از موضوعات مورد بحث گرجستان در آبخازيا ادامه حضور نيروهاي حافظ صلح روسيه در منطقه مناقشه مي باشد. موضوعي كه بارها از سوي گرجستان مطرح شده و جايگزيني نيروهاي بين المللي مورد تاكيد قرار گرفته اما از سوي آبخازيا به شدت رد شده است. نيروهاي روسيه از ژوئن سال 1994 و بر اساس موافقت نامه آتش بس و جدايي دو طرف در 14 مي سال 1994 در منطقه مناقشه مستقر شده اند.

تحول مهم در جهت حل و فصل مناقشه آبخازيا در سپتامبر سال 2006 و برگزاري نشست مشترك مقامات دو جمهوري و با نظارت سازمان ملل متحد در تفليس بود. سرگي شامبا وزير خارجه آبخازيا با طرح صلح باگاپش كه در انتخابات رياست جمهوري سال 2005 پيروز شده بود، موسوم به" حل همه جانبه مناقشه گرجستان آبخازيا" به تفليس سفر نموده و به مذاكره پرداخت. اين مذاكرات در چارچوب توافقات ژنو كه در نوامبر 1997 اتخاذ شده و در دسامبر 1997 در سوخومي و ژانويه 2001 نيز با دو نشست ديگر ادامه يافت، برگزار شد. تحولات پس از اين توافق نشان داد كه اين طرح نيز پاسخگوي درخواست هاي طرفين نبوده و نمي تواند صلحي دائمي در آبخازيا را

پايه گذاري نمايد. لذا در آگوست 2006 دولت گرجستان به بهانه سركوب يكي از سركردگان محلي در دره كودوري (شمال جمهوري آبخازيا) نيروهاي پليس را به آن منطقه گسيل داشته و پس از خارج نمودن نيروهاي شبه نظامي، كنترل آن قسمت را در دست گرفت. در آبان ماه همان سال، دولت در تبعيد آبخازيا در منطقه كودوري كه آبخازياي بالا نامگذاري شده بود تشكيل داد و مقر خود را رسما بازگشايي نمود. اجراي اين سناريوي موفق، دستاورد بسياري براي دولت گرجستان محسوب مي شد و قدم اول براي كنترل اين جمهوري بود. دولت گرجستان پس از آن به بازسازي اقتصادي در منطقه تحت كنترل خود پرداخته و وعده زندگي بهتر به مردم منطقه را داد. البته بايد گفت پس از جنگ آگوست 2008 اوستياي جنوبي، موقعيت در اين منطقه نيز تغيير كرد كه شرح آن در ادامه خواهد آمد.

منطقه خودمختار اوستياي جنوبي

اين ناحيه در 20 آوريل 1922 به خودمختار ي رسيد ولي در پي تلاش هاي مقامات خودمختار منطقه براي جدايي از گرجستان و الحاق به اوستياي شمالي كه جزء خاك روسيه محسوب مي شود، دولت گرجستان در اواخر سال 1990 حالت خودمختاري آن را لغوكرد و آن را ناحيه تسخين والي كه همان نام قبل از حكوم ت شوروي است

نامگذاري كرد.

اوستياي جنوبي در سال 1991 در جريان جنگ داخلي سال 1991 به دنبال شكست دولت مركزي اعلام استقلال نمود و دولت مستقل خود را تشكيل داد. ارائه طرح صريح صلح مدون براي حل اين بحران از سوي دولت گرجستان به نام نقشه راه براي اولين بار گام مهمي ديگري در جهت حل اين بحران بود كه از سوي مقامات اوستيا و روسيه مورد انتقاد شديد قرار گرفت.

به دنبال عدم مقبوليت نقشه راه و با عنايت به پيشرفتهاي حاصله در آبخازيا، دولت گرجستان در پي ايجاد سناريو و شرايط مشابه آبخازيا افتاد. زمان اجراي اين طرح انتخابات رياست جمهوري اوستيا در اكتبر سال 1385 بود. همزمان با انتخابات اوستياي جنوبي و انتخاب كوكويتي به عنوان رييس جمهور اوستياي جنوبي، انتخاب ديگري در روستاهاي جمهوري اوستياي جنوبي تحت كنترل گرجستان صورت گرفت كه برنده آن ساناكوف بود. پس از مدتي حمايت هاي پنهان گرجستان از ساناكوف شكل آشكار به خود گرفت و در صدد به رسميت شناختن دولت ساناكوف برآمد. نتيجه مذاكرات ساآكاشويلي و ساناكوف ارائه طرح چند وجهي جهت حل مناقشه اوستيا بود. قدم اول در اجراي اين طرح توافق ساناكوف و كوكويتي در مورد رياست دولت موقت بود. موردي كه از سوي كوكويتي مورد انتقاد شديد قرار گرفت. در قدم هاي بعدي، انتخابات آزاد، خودمختاري با اختيارات وسيع، حضور فعال در دولت مركزي و معرفي معاونين هشت وزارتخانه در دولت مركزي پيش بيني شده بود. دولت اوستياي جنوبي و روسيه كه به شدت مخالف اين ابتكار بودند، تهديد به خروج از مذاكرات نمودند. دولت گرجستان كه در پي به رسميت بخشيدن به اين ابتكار تلاش م يكرد، تصويب پارلمان براي ايجاد دولت موقت به رياست ساناكوف را كسب نمود و به طر فهاي ديگر اولتيماتوم داد كه موجوديت ساناكوف را در نظر داشته باشند.

مناقشۀ اوستیای جنوبی

اختلافات و درگیری میان اوست¬ها و گرجی¬ها همواره وجود داشته و در تقسیم بندی¬های سیاسی و قومی، نزاع¬ها بیشتر برگرفتن زمین تاکید داشته است. بعد از مهاجرت اوستیایی¬ها به جنوب در 6 قرن اخیر و زندگی مسالمت¬آمیز گرجیان با اوست¬ها، از اوایل قرن بیستم درگیری و نزاع برای تصاحب زمین، میان این دو قوم روی داد. این درگیری¬های بعلت تعیین مرزهای مصنوعی بدون در نظر گرفتن تاریخ و فرهنگ قومیت¬ها در دوران شوروی صورت گرفت. تأثیر اورجکینیدزه و استالین، یاران گرجی لنین برای احیای کولخید و ایبریای باستان در دوران ابتدایی شوروی در تقسیم¬بندی مرزهای گرجستان کم نبود. با تأسیس جمهوری گرجستان در 1936 م و پیوست اوستیای جنوبی بعنوان استان خودمختار به آن، نطفۀ نفاق در منطقه میان این دو قوم باستانی کاشته شد. در اواخر دوران شوروی در بین سال 1989 و 1990 م، استان خودمختار اوستیای جنوبی از فرصت استفاده کرده و با توجه به حمایت¬های اوستیای شمالی، اعلام جمهوری خودمختار و جدایی از گرجستان می¬کند. همواره رهبران جدایی¬طلب اوستیای جنوبی بر اتحاد میان اوست¬ها و پیوستن به روسیه تاکید داشتند. گرجستان نیز با لغو خودمختاری اوستیا، آبخازیا و آجاریا مقابله به مثل می¬نماید و درگیری نظامی آغاز می¬شود. در سال 1991 م «گامساخوردیا» رئیس جمهور گرجستان با فراخوان «گرجستان برای گرجی¬ها»، دستور داد که به سوخومی و تسخینوالی حمله شود.

در پایان این مرحله، ادوارد شواردنادزه رئیس جمهور وقت گرجستان در 14 ژوئیه 1994پیمان «داگومیس» را با بوریس یلتسین رئیس جمهور روسیه امضاء کرد تا به جنگ داخلی پایان داده شود و نیروهای حافظ صلح روسیه به‌طور قانونی به مناطق درگیری اعزام شوند. این آرامش تا سال 2003 م و قدرتگیری ساکاشویلی در انقلاب مخملی موسوم به انقلاب رز ادامه یافت. ساکاشویلی در تمامی عرصه¬های سیاست داخلی به تمامیت ارضی و بازگرداندن 47 درصد از خاک گرجستان که در تسخیر سه جمهوری آبخازیا، آجاریا و اوستیا ست، تاکید می¬کرد. آنها توانستند به راحتی آجاریا را به گرجستان بازگردانند ولی در دو منطقه دیگر بعلت حمایت روسیه، این امر به وقوع نپیوست. در نوامبر 2006 م، همه¬پرسی در اوستیای جنوبی برگزار شد که بیشتر شرکت کنندگان در آن به استقلال اوستیای جنوبی رأی مثبت دادند. تفلیس در آوریل 2008 م پیشنهاد داد تا در ساختار قدرت اوستیای جنوبی سهیم باشد که این پیشنهاد با مخالفت روسیه و پارلمان اوستیای جنوبی روبرو شد.

آنچه تاکنون اتفاق افتاده، حملۀ ناگهانی ارتش گرجستان در 8 آگوست (اوت) با پشتیبانی معنوی غرب و آمریکا به سرزمین اوستیا است که متأسفانه بازی میان ابرقدرت¬ها تنها به ضرر مردم بی¬گناه منطقه شده است. خبرها از اوستیا حاکی از کشته شدن 2100 نفر غیرنظامی و بیش از هفده هزار نفر آواره است که یک فاجعۀ تاریخی در ایام برگزاری المپیک خواهد بود. ارتش روسیه به بهانۀ دفاع از اتباع و نیروهای صلح¬بانش که گویی این جنگ را پیش¬بینی کرده بود و در بهار امسال یک مانور نظامی در منطقه قفقاز برگزار کرده بود، توانست در ساعات اولیه جنگ، 18 درصد از خاک گرجستان را اشغال نماید و تا نزدیکی شهر تفلیس پیش برود. در این حمله، تمامی مراکز نظامی و تأسیسات زیربنایی گرجستان آسیب دید. با تکاپو افتادن اتحادیه اروپا و سفر سارکوزی به منطقه در 13 آگوست (اوت)، معاهدۀ آتش¬بس در شش بند به توافق نهایی رسید. اصول معاهده آتش‌بس شامل عدم به کارگیری زور از سوی طرفین مناقشه، توقف کامل اقدامات نظامی، تأمین شرایط دسترسی آزاد به کمک‌های انساندوستانه، بازگشت نیروهای گرجستان به پادگان‌ها و نیروهای روسیه به خطوط قبل از آغاز اقدامات جنگی گرجستان و آغاز بحث در مورد امنیت اوستیای جنوبی و آبخازیا در سطح بین‌المللی است. در این حال، روسیه پیشنهاد داد که منطقه‌ای حائل در اطراف اوستیای جنوبی و آبخازیا وجود داشته باشد که هیچ سرباز گرجی در آنجا نباشد. روسیه همچنین خواستار معاهده‌ای است که تضمین کند گرجستان هرگز از نیروی نظامی‌ خود برای تسخیر مجدد منطقه استفاده نخواهد کرد. بعد از امضاء معاهده، سخنگوی وزارت دفاع روسیه بر باقیماندن نظامیان روسی در اوستیای جنوبی و آبخازیا تاكید كرد و حتی زمان دقیق خروج نیروهای روسی از سایر نواحی گرجستان اعلام نشد با اینکه تاکنون بر طبق اخبار حاصله تمامی نیروهای روسی از سایر نواحی گرجستان خارج شده¬اند. در اصل روز 18 اوت خروج نظامیان روسی به مواضع خود اعلام شد که مقر آنها بنا به تصمیم کمیسیون حل مناقشه گرجستان ـ اوستیا مصوبه 1999 م، تعیین شده است. روز 22 اوت به خارج سازی نیروهای روسیه پایان داده شد.

اوست¬ها و از جمله وزارت حوادث غير مترقبه روسيه از عزم جدي گرجستان براي پاکسازي قومی در اوستياي جنوبي خبر مي¬دهند و ادعا دارند که گرجستان نیز مانند ارمنستان و آذربایجان خواستار یک دولت و ملت تک قومی ست. به هر ترتیب در 24 مرداد ماه دیمیتری مدودف با دیدار با روسای جمهور اوستیای جنوبی و آبخازیا، یعنی ادوارد کوکویتی و سرگی باگاپش در کرملین، حمایت قاطع روسیه را از این دو جمهوری اعلام کرد.

روس¬ها در این چند روز با متهم کردن آمریکا و غرب به حمایت پنهان و علنی از گرجستان، خود را درگیر جنگی نیمه سرد با غرب نمودند. کشف یک زرادخانه بزرگ سلاح¬های ساخت آمریكا در غرب گرجستان و اعلام رسمی دستگاه اطلاعاتي روسيه مبنی بر آگاهی آمریکا از حمله گرجستان با وجود 130 مشاور نظامی آمریکایی در تفلیس و سفر رایس قبل از حوادث اخیر به گرجستان، نشان دهندۀ حمایت آمریکا از ساکاشویلی است. این در حالی ست که به صورت نامحسوس رژیم صهیونیستی نیز به حمایت از گرجستان متهم است و قرارداد نظامی روسیه با سوریه در چند روز بعد از آتش¬بس، در اصل نشان دهندۀ تنش در روابط مسکو ـ تلاویو است. همچنین وزیر دفاع گرجستان یك اسرائیلی الاصل است كه به زبان عبری تسلط دارد و رابط نظامی اسرائیل و گرجستان است. شخص ساکاشویلی نیز بارها در نطق¬های عمومی خود از اسرائیل تشکر کرده و کارآیی ابزار نظامی اسرائیل را در این جنگ ستوده است.

هم اکنون با توجه به درگیری¬های لفظی میان دول غربی و عدم نتیجه¬گیری و تصویب قطعنامه در شورای امنیت سازمان ملل، اتحادیه اروپا و همچنین ناتو شرایط در منطقه پیچیده¬تر از گذشته شده است و هنوز ساز و کار صلح شکل نگرفته است. این در حالی ست که بازگشت این دو منطقه به گرجستان بعید به نظر می¬رسد و با توجه برسمیت شناختن استقلال این دو جمهوری واقع در خاک گرجستان توسط شورای فدراسیون (سنای) و دومای روسیه و همچنین اقدام پارلمان اوستیای شمالی مبنی بر تصویب درخواست اوستیای جنوبی از دولت روسیه و سایر کشورهای جهان برای برسمیت شناختن استقلال آن از گرجستان، کار را برای ادامه حیات ساکاشویلی نیز مشکل خواهد کرد. سخنان دیمتری مدودف و ولادیمیر پوتین در رابطه با دفاع از استقلال این دو جمهوری و عدم تخلف از قوانین بین¬المللی شرایط تازه¬ای را برای گرجستان رقم زده است. روز 26 اوت رئیس جمهور روسیه حکم برسمیت شناختن استقلال جمهوری¬های آبخازیا و اوستیای جنوبی را امضاء کرد و روسیه را رودروی غرب قرار داد. با این حال ساکاشویلی نه تنها نتوانست غرور ملی گرجی¬ها را افزایش دهد و تمامیت ارضی گرجستان را حفظ نماید، بلکه به تمایلات استقلال طلبانۀ آبخازیا و اوستیا وجۀ بین المللی داد و حال دیگر این مسئله در قالب روابط دیپلماتیک روسیه و گرجستان حل نخواهد شد. هزینۀ گزاف این جنگ بالغ بر روزی 200 میلیون دلار برای دولت گرجستان خرج تراشیده است، در حالی که گرجستان در بسیاری از زیرساخت¬ها نیاز به سرمایه¬گذاری دارد. آیا مردم آزاد اندیش گرجستان که صاحب کشوری تاریخی و باستانی با تمدنی شکوفا هستند، از ساکاشویلی در مورد هزینه جنگ، از بین رفتن تمامیت ارضی گرجستان و درگیری نظامی با همسایۀ روسی خویش سئوال نخواهند کرد. در روزهای اخیر در مسکو اعضای بنیاد «وحدت مردم روسیه و گرجستان» و گرجی¬های مقیم روسیه از میخائیل ساکاشویلی خواستند تا هر چه سریعتر استعفا دهد. این حوادث با توجه به اقدامات غیر انسانی ارتش گرجستان یعنی بمب باران شهر تیسخینوالی و ویرانی کامل شهر، به گلوله بستن مردم غیرنظامی، حمله به صلح¬بانان روسی در مرز اوستیا آن هم روز افتتاحیۀ المپیک، بیش از پیش کار ساکاشویلی را زشت و ناپسند نشان می¬دهد. این رویداد در تاریخ مردم صلح دوست و فرهنگ دوست گرجستان که خواهان، حق طبیعی خود یعنی تمامیت ارضی وطن¬شان هستند، لکه¬ای تاریک خواهد بود. در اصل ساکاشویلی در حال پرداخت هزینه پیوستن به ناتو است تا بتواند از این طریق امنیت خود را برقرار نماید و دولت خویش را حفظ کند ولی آیا امنیت و پیوستن به ناتو با کشتار غیر نظامیان و جنگ با روسیه بدست خواهد آمد یا خیر؟! با اینکه سارکوزی و مرکل رهبران فرانسه و آلمان در سفرهای خود به تفلیس قُلِ پیوستن گرجستان به ناتو را دادند و این شاید تنها سود دولت گرجستان در این جنگ باشد. با اینکه در روزهای اخیر و با توجه به سفر دیکچنی به تفلیس و کمک یک میلیاردی آمریکا به گرجستان تا حدودی شرایط ساکاشویلی را بهبود بخشیده و حمایت¬های مردم گرجستان در گردهمایی¬های ملی از وی و زنده شدن حس میهن پرستی و ضد روسی در میان روشنفکران و جوانان گرجی شرایط را برای ادامه کار راحت نموده است ولی باید چشم به شرایط آتی داشت. در روزهای اخیر مدودف لحن تند روسیه نسبت به ساکاشویلی را تغییر داده و در مصاحبه با بی بی سی اعلام کرد که روسیه قصد براندازی رژیم گرجستان را ندارد و این موضوع به ملت گرجستان بستگی دارد. با این حال نمی¬توان از حق قانونی گرجستان نسبت به تمامیت ارضی خویش و پیروی از قواعد بین¬المللی چشم پوشی کرد.

گرجستان در پایان این ماجرا تبدیل به محلّ مناقشۀ منافع ملی روسیه و آمریکا در قفقاز شد و نتوانست منطقه سوق¬الجیشی اوستیای جنوبی که حلقۀ واسط شمال و جنوب قفقاز و ارتباط دهندۀ اروپا به آسیا ست، را باز پس بگیرد. این در حالی ست که لوله انتقال نفت باکو ـ جیهان و صادرات انرژی از گرجستان موقتاً قطع شده است.

گرجستان در اقدامی تلافی جویانه قطع کامل روابط دیپلماتیک خود با روسیه را در پارلمان تصویب کرد و همچنین پارلمان گرجستان مناطق اوستیای جنوبی و آبخازیا که روسیه استقلال آنها را برسمیت شناخته است را بعنوان مناطق اشغال شده از سوی روسیه اعلام نمود. علاوه بر این، در سند مصوبه پارلمان گفته می¬شود که تمامی نیروهای مسلح غیر گرجستانی که در خاک گرجستان هستند، نیروهای مسلح غیر قانونی اعلام می¬شوند و همچنین دولت را موظف کردند که تمامی توافقنامه¬هایی که حضور نیروهای روسی در خاک گرجستان را در نظر دارند را فسخ کنند. اتحادیه اروپا نیز در نشست بروکسل نتوانست قطعنامه¬های پیشنهادی لهستان و ایتالیا در مورد تحریم روسیه را به تصویب برساند.

در طرف دیگر کشور نیکاراگوئه رسماً استقلال اوستیای جنوبی و آبخازیا را اعلام کرد. همچنین حزب اتحاد بزرگ تركيه، حماس، جمهوری قره¬باغ، جمهوری قبرس شمالی از استقلال این دو ناحیه دفاع کرده و کشورهای مانند بلاروس، تاجیکستان و ونزوئلا به رسمیت شناختن استقلال این دو ناحیه را در دستور کار قرار داده¬اند. با اینکه اکثر کشورهای جهان این موضوع را قبول نکرده و احتمالاً کشورهای کمی حتی از همپیمانان روسیه استقلال این نواحی را اعلام خواهند کرد. کشورهای شرکت کننده در سازمان همکاری¬های شانگهای نیز از نقش فعالانه روسیه در کمک به برقراری صلح در اوستیای جنوبی حمایت کردند ولی در پایان از احترام به تمامیت ارضی گرجستان و حقوق بین¬الملل نیز دفاع کردند. استقلال در این دو ناحیه، شرایط امنیتی قفقاز و سایر نقاط جهان را بهم خواهد ریخت و کشورهای چند قومی با تهدید استقلال نواحی مختلف کشورشان مواجه خواهند شد.

قانون اساسي، تحولات و ويژگي هاي آن

پس از استقلال گرجستان در سال 1991، قانون اساسي سال 1921 اين كشور مورد استفاده قرار گرفت تا اينكه در سا ل 1992 پارلمان اين كشور مصوب هاي را مبني بر تدوين قانون اساسي جديد تا سو م اگوست 1995 به تصويب رساند. بنابراين ابتدا كميسيوني جهت تهيه پيش نويس قانون اساسي جديد تشكيل گرديد و آنها پ س از

مباحثات متعدد متن پيشنهادي را جهت بررسي و تصوي ب به پارلمان ارائه دادند.

نيروهاي مخالف در پارلما ن بر اي ن باور بودند ك ه تصميم نهايي بايد در پارلمان گرفته شود ولي دولت از جمله شواردنادزه با طرح همه پرسي موافق نبودند، ليكن قبل از آن يك كميسيون آشتي براي نزديك كردن آراء موافقين و مخالفين تشكيل گرديد. در اين كميسيون مباحث ادامه يافت و نهايتاً طرح ي از سوي آقاي گولوآ معاون نخست وزير و رئيس اتحاديه اصلاح طلبان معروف به مدل امريكايي مطرح گرديد كه بسياري از مفاد آن بررسي و تغييراتي در آن داده شد و بالاخره در 24 آگوست سال 1995 پارلمان گرجستان با 167 رأي موافق برابر 8 رأي مخالف قانون اساسي جديد را به تصويب رساند.

بر اساس طرح قانون اساسي جديد، گرجستان به صورت فدراسيون اداره خواهد شد. در اين نظام آجارستان، آبخازستان و اوستياي جنوبي جايگا ه ويژه اي دارند. همچنين در قانون اساسي جديد فصل "حقوق اساسي و آزادي هاي مردم " بسيار مورد توجه قرار گرفت. در فصل فوق به غير از حقوق بشر به اقليت هاي مذهبي توجه ويژه شده است. در اين فصل حق اقليت هاي مذهبي، زباني و نژاد ي بدون تبعيض و مداخله ، در توسعة فرهنگ و استعمال زبان مادري در زندگ ي حقوقي تأمين شده است. در قانون اساسي آمده است : تحقق حقوق اقليت ها نبايد در تضاد با حف ظ تماميت ارضي و استقلال سياسي و حاكميت گرجستان باشد. در تاريخ 18 اوت 1995 به منظور حسن اجراي قانون اساسي جمهوري گرجستان، لايحه دادگاه قانون اساسي به تصويب رسيد. تعداد اعضاء اين دادگاه نه نفر مي باشد كه سه نفر آن از سوي پارلمان، سه نفر از سوي رئيس جمهور و سه نفر از سوي دادگاه عالي به مدت ده سال معرفي مي شود. قانون اساسي گرجستان داراي 9 بخش و 109 بند مي باشد.

بخشهاي آن بترتيب عبارتنداز:

1 موقعيت كلي 11 بند

2 اتباع گرجستان از بند 12 تا 47

(حقوق اساسي و آزادي هاي فردي )

3 پارلمان گرجستان از بند 48 تا 68

4 رئيس جمهور گرجستا ن از بند 69 تا 81

5 قوه قضائيه از بند 82 تا 91

6 كنترل و امور مالي دولت از بند 92 تا 97

7 امور دفاعي دولت از بند 98 تا 101

8 بررسي قانون اساس ي از 102 تا 103

9 موقعيت انتقالي از 104 تا 109

4 تركيب دولت در سال 2009

رئيس جمهور: ميخاييل سااكاشويلي

نخست وزير : بیرینزا ایوانشویلی (نام انگلیسی وارد شود)

رئيس پارلمان : داويد باكرادزه

وزراي گرجستان

1. معاون اول نخست وزير. داويد تكشلاشويلي

2. معاون نخست وزير و وزير همگرايي يورو آتلانتيك: گيورگي باراميدزه

3. معاون نخست وزير و وزير همگرايي مجدد تموري ياكوباشويلي

4. وزير امور خارجه. گريگول واشادزه

5. وزير دارايي. كاخا باين دوراشويلي

6. وزير حمايت از گرجي هاي مقيم خارج. آيلون گاگوشيدزه

7. وزير دفاع. واسيل شيخاروليدزه

8. وزير آموزش و علوم. نيكا گواراميا

9. وزير توسعه اقتصادي. لاشا ژامانيا

10. وزير كشاورزي. باكو كوزرلي

11. وزير دادگستري. زوراب آديشويلي

12. وزير فرهنگ و ورزش. نيكولوز روروآ

13. محيط زيست و منابع طبيعي. گوآخاشيدزه

14. وزير انرژي. الكساندر ختاگوري

15. وزير بهداشت. الكساندر كويتاشويلي

16. وزير آموزش و پرورش (عالي و متوسطه ). نيكولوز گوارامي

17. وزير امور داخلي. وانو مراباشويلي

18. وزير امور پناهندگان و مهاجران. كوبا سوبلياني

19. وزير پروباتسي، اجراي احكام و حمايت حقوقي. ديميتري شاشكين

20. وزير زير بنايي و امور منطقه اي. ديويد تكشلاشويلي

(نام وزرا به روزرسانی شود)

احزاب سياسي در گرجستان

در حال حاضر 79 حزب سياسي داراي مجوز قانوني فعاليت در گرجستان وجود دارند. احزاب در پارلمان گرجستان به دو جناح محافظه‌كار (Conservative Party of Georgia) و جمهوريخواه (Republican Party of Georgia) تقسيم مي‌شوند.

احزاب عمده گرجستان عبارتند از:

اتحاديه حركت ملي (United National Movement) بزرگترين سازمان سياسي گرجستان و در دست دارنده قدرت سياسي فعلي در اين كشور است. اين حزب در اكتبر 2001 توسط ميخائيل ساكاشويلي تأسيس شد. اين حزب داراي اهدافي تجديدنظرطلبانه و پيگير هدف نزديكي بيشتر به اتحاديه اروپايي و پيوستن به ناتو بود و همزمان خواهان اعاده حاكميت تفليس بر بخشهاي جدايي طلب اوستياي جنوبي و آبخازيا بود. رهبران اين حزب گرايش سياسي خود را ليبرال محافظه‌كار خوانده و در سپتامبر 2007 اين حزب به عنوان عضو ناظر به حزب راست ميانه مردمان اروپايي (European People's Party (EPP)) پيوست. در مجموع اين حزب را علاوه بر حزبي ليبرال محافظه‌كار بايد حزبي داراي انديشه ملي‌گرايي گرجي و غربگرا معرفي كرد. رهبران اين حزب ميخائيل ساكاشويلي و داويد باركاردزه (David Bakradze) هستند.

حزب دموكراتيك گرجستان يكپارچه (Democratic Movement - United Georgia): رهبر نينو بورجانادزه

حزب جمهوريخواه گرجستان (Republican Party of Georgia) فعال از 1978، از مخالفان دولت گرجستان، در مجلس گرجستان از سال 2008 به بعد نماينده‌اي ندارد. نمايندگان آن در شوراي شهر تفليس و مجلس عالي آجارا حضور دارند. رئيس اين حزب در حال حاضر داويد اوسوپاشويلي (Davit Usupashvili) است. طرح اين حزب دربرگيرنده ايجاد اصلاحات اقتصادي و ايجاد دولت‌هاي محلي خودگردان و سيستم قضايي مستقل و آزاد است. اين حزب از گروه احزاب غرب‌گراي گرجستان است و خواستار پيوستن به ناتو و اتحاديه اروپايي است.

حزب راست نوين گرجستان (New Rights Party of Georgia) كه هم‌چنين به نام حزب نومحافظه‌كار (New Conservative Party) با رويكرد حزبي محافظه‌كار ليبرال است. اين حزب عضوي از اتحاديه دموكرات بين‌المللي (International Democrat Union) است و خواستار پيوستن به حزب مردمان اروپايي (European People's Party) است. رهبري اين حزب در حال حاضر با داويد گامكرليدزه (Davit Gamkerlidze) است. در 8 دسامبر 2008 حزب راست نوين به ائتلاف با حزب جمهوري‌خواه گرجستان براي ايجاد اپوزسيوني جديد دست زد و سپس اين دو حزب به «ائتلاف براي گرجستان» به رهبري ايراكلي آلاسانيا پيوستند.

حزب صنعت ناجي گرجستان است (Industry Will Save Georgia) يك حزب سياسي محافظه‌كار در گرجستان است. اين حزب به اپوزسيون راست‌گراي گرجستان (Rightist Opposition) تعلق دارد.

حزب راه گرجستان (Georgia's Way) در 11 مارس 2006 تأسيس شد. دبيركل اين حزب وزير خارجه سابق گرجستان، سالومه زورابيشويلي (Salome Zourabichvili) است كه در اكتبر 2005 توسط نخست وزير وقت، زوراب ناگائيدلي (Zurab Nogaideli) از كار بركنار شده بود.

ساير احزاب عبارتند از:

•          اتحاديه دموكراتيك براي احيا (Democratic Union for Revival)

•          حزب كارگر گرجستان (Georgian Labour Party)

•          جنبش آزادي (Freedom Movement)

•          حركت براي گرجستان يكپارچه (Movement for United Georgia)

•          حزب دموكراتيك ملي (National Democratic Party)

•          پيمان روشنفكران گرجستان (Intellectuals League of Georgia)

•          سبزها (Greens)

•          جبهه مردم (People's Front)

•          اتحاديه حزب كمونيست گرجستان (United Communist Party of Georgia)

•        حزب كمونيست نوين گرجستان (New Communist Party of Georgia)

سيستم دفاعي

دارا بودن ارتش ملي از جمله اهدافي بود، كه كليه جمهوري هاي سابق پس ازفروپاشي شوروي درصدد تحقق آن بوده اند. درهمين ارتباط مقامات حاكم بر جمهوري گرجستان پس از كسب استقلال، ايجاد يك نيروي نظامي مستقل را به عنوان يكي از اركان هويت ملي مورد پيگيري قرار داده اند. در اين خصوص طي دوره حكومت گامساخورديا گروههاي مسلح متشكل از داوطلبين مردمي تشكيل گرديد ولي به دليل وقوع جنگ داخلي و درگيري هاي مسلحانه گروه هاي ياد شده امكان تشكيل ارتش ملي پديد نيامد. ارتش گرجستان شامل نيروي هوايي، زميني، نيروهاي ويژه و گارد ملي است. همه اين ها به عنوان نيروهاي نظامي گرجستان شناخته مي شوند. ماموريت و عمليات نيروهاي گرجستان بر اساس قانون اساسي گرجستان مي باشد. قانون اساسي گرجستان در مورد استراتژي نظامي ملي و دفاعي بر اساس موافقت نامه هاي بين المللي مي باشد كه گرجستان امضاء نموده است. از زمان به قدرت رسيدن ساكاشويلي در سال 2004 بودجه و تعداد نيروهاي نظامي كشور افزايش يافته است. تعداد ارتش كنوني گرجستان 45000 نفر مي باشد كه 12000 نفر تحت فنون پيشرفته به وسيله مربيان نظامي آمريكا تعليم ديد هاند. برخي از همين نيروهاي نظامي در عراق به عنوان ائتلاف بين المللي مستقر شده اند. در مه 2005 گردان سيزده پياده نظام جهت خدمت در خارج از گرجستان آماده شدند. اين گردان در عراق مسئول حفاظت از دو منطقه سبز و پارلمان عراق مي باشد.

در نوامبر سال 2006 كل سربازان گرجي يازده هزار و سيصدو بيست نفر بودند كه هفت هزار و چهل و دو نفر زميني، 1350 نفر دريايي، 1350 نفر هوايي و 1578 نفر در گارد ملي خدمت مي كردند. 1,700 نفر هم شبه نظامي بودند. جمهوري هاي آبخازيا 1500 نفر نيروي، و اوستياي جنوبي داراي ارتش جداگانه اي مي باشند. در سال 1999 حافظ صلح كه شامل 500 نفر روس، گرجي و نيروي پياده نظام اوستيا براي حفظ آتش بس در اوستياي جنوبي مستقر شدند. پس از جنگ اوستيا در آگوست نيروهاي حافظ صلح روسيه در اين مناطق بيشتر شد و در حال حاضر نيز همچنان در آنجا مستقر مي باشند.در خصوص كم كهاي نظامي كشورهاي مختلف در بخش روابط خارجي اين كشور در ادامه اشاره شده است.

ژئوپولوتیک گرجستان

گرجستان به علت برخورداري از موقعيت كليدي در منطقه قفقاز، مركز ثقل ارتباط شرق  غرب، شمال جنوب منطقه به شمار مي رود. اين كشور از ديرباز تاكنون پل ارتباطي آسياي صغير با قفقاز، ايران و آسياي مركزي به ايفاي نقش پرداخته است. گرجستا ن دروازه قفقاز به سوي غرب است. جمهوري گرجستان تنها كشور منطقه قفقاز

است كه به درياي آزاد را ه دارد. وجود س ه بندر سوخوم ي، پوتي و باتومي در كنار درياي سياه موقعيت سوق الجيشي ويژه اي به گرجستان داده است و همي ن موقعيت استراتژيك موجب آن گرديده تا در طو ل تاريخ دولت هاي يونان، روم، ايران، تركيه، و روسيه براي دستيابي به اين ناحيه با هم رقابت كنند.

دسترسي گرجستان به درياي سياه و امكانا ت بندر ي اين كشور برا ي دو جمهوري ديگر قفقاز يعني آذربايجان و ارمنستان كه فاقد راه ارتباط ي با درياي آزاد هستند داراي اهميت حياتي است. همچنين اين كشور براي جمهوري اسلامي ايران نيز براي ترانزيت كالا به اروپا و بالعكس داراي اهميت مي باشد. با توجه به مشكلات روسيه با اوكراين، گرجستان از اهميت زيادي براي مسكو برخوردار است. گرجستان با وقوف به اين اهميت، يك ي از محورهاي ارتباطات سياسي منطقه اي خود را همكاري ترانزيتي با كشورهاي همسايه قرار داده و قصد استفاده از اين امتياز را در جهت كسب اعتبار سياسي منطقه اي دارد. در همين راستا گرجستان مي كوشد تا به عنوان يك وزنه متعادل كننده در ارتبا ط با قطب هاي مناقشه و رقيب كه در همسايگي آن هستند، محسوب گردد.

با عنايت به وضعيت جغرافيايي، گرجستان م يتواند از امكانات بندري و جاده اي خود براي تراتزيت كالا به كشورهاي منطقه بهره برداري نمايد. در مرز شرقي اين كشور، جمهوري آذربايجان قرار دارد كه با توسعه ميادين نفتي اش مي تواند به عنوان يكي از منابع مهم نفت در جهان مطرح باشد. احداث خط لوله نفت از طريق گرجستان به بازار جهاني توسط كمپاني هاي غربي، ضمن برخوردار ساختن گرجستان از سود قابل توجه به سرمايه گذاران غربي نيز كمك مي كند تا به ميلياردها دلار نفت و گاز منطقه آذربايجان و قزاقستان دسترسي داشته باشند. درعين حال درصورت تحقق عملي پروژه مذكور، اين امر موجبات كاهش نفوذ روسيه در قفقاز و آسياي مركزي را فراهم مي آورد. همجواري درياي سياه با مديترانه از طريق بسفر و داردانل موجب اهميت درياي سياه به عنوان تنها راه ارتباطي مهم روسيه و كشورهاي قفقاز با درياي آزاد است.

حالت انحصاري ارتباطات دريايي كشورهاي حوزه مديترانه و اروپا از طريق درياي سياه با كشورهاي قفقاز جنوبي و آسيا ي مركزي موجب افزايش نقش و اهميت گرجستان براي كشورهاي مذكور شده است.

مباني، اهداف و اصول سياست خارجي

مسئله محوري در سياست خارجي گرجستان در واقع بطور كلي در كليت نظام سياسي، برقراري يك دولت مستحكم و مستقل است. دراين مرحلة مشكل، جمهوري گرجستان با بسياري از همان نوع مشكلاتي مواجه بوده است كه ديگر جمهوري هاي شوروي سابق با آن مواجه اند. توسعه نهادهاي سياسي، بازسازي اقتصادي، تشكيل يك هويت ملي فراگير كه بتواند خواسته هاي ملي را بي آنكه موجب انحراف اقليتها شود برآورد.

طرح اصلي سياست خارجي جمهوري گرجستان از سال 1991 تاكنون طي مراحلي از تثبيت استقلال بدست آمده است. سياست خارجي جمهوري گرجستان در سال هاي اوليه پس از استقلال به شدت در جهت واگرايي منطق هاي بود. بازگشت ادوارد شواردنادزه به صحنه سياسي گرجستان در سا ل 1993 حمايت هاي ديپلماتيك بين المللي گسترده اي را براي اين كشور فراهم آورد. شناسايي بين المللي و عضويت گرجستان در سازمان ملل در ظر ف مدت كوتاهي تحقق يافت. كمك هاي بشردوستانه و پشتيباني هاي مالي و مادي به گرجستان افزايش يافت.

گرجستان پس از كسب استقلال، به رغم وابستگي شديد اقتصادي به روسيه كه در واقع ميراث هفتاد ساله حضور تحت حاكميت اتحاد جماهير شوروي سابق بود، تدريجاً سياست خارجي روس گريزي از يك سو و ايجاد علقه و وابستگي به جهان غرب به ويژه آمريكا از سوي ديگر را در دستور كار خود قرار داد. اين روند كه از اوايل سال 1995 شروع شد در سال هاي اخير شتاب و گسترش چشمگيري يافته است به گونه اي كه گرجستان از 27 آوريل 1999 رسماً به عضويت شوراي اروپا در آمد و در 31 ماه مه 1999 نيز وضعيت عضويت وابسته در مجمع پارلماني ناتو را احراز كرد. همزمان با تحولات فوق مناسبات گرجستان با اعضاي واگراي گوام (گرجستان، اوكراين، آذربايجان، ملداوي و ازبكستان)، سازمان امنيت و همكاري اروپا، شوراي اروپا و پيمان آتلانتيك شمالي"ناتو" گسترش يافت.

وقوع انقلاب رز در گرجستان باعث تحولات بسياري در روابط سياسي با كشورهاي ديگر شد كه در اين ارتباط براي اولين بار دكترين امنيت ملي توسط دولت تهيه و تقديم مجلس شد و مجلس هم آن را در مهر ماه سال 1384 به تصويب رساند. سند مزبور ارزش هاي اساسي و حياتي گرجستان را حاكميت، امنيت، صلح، دمكراسي، حاكميت قانون، احترام به حقوق بشر و آزادي هاي اساسي و رفاه مادي مردم برشمرد و بر اساس اين ارزش ها منافع ملي كشور را نيز شامل تماميت ارضي، وحدت ملي، ثبات منطقه اي، تقويت آزادي و دمكراسي در كشورهاي همسايه و منطقه، استفاده بهينه از ظرفيت هاي ترانزيتي گرجستان، استفاده بهينه از منابع آلترناتيو قدرت، امنيت اكولوژيكي و تضمين استقلال ملي و فرهنگي تعريف كرده است. مهمترين نكته اين دكترين اين ميباشد كه فقط سه كشور آمريكا، اوكراين و تركيه را شريك استراتژيك معرفي نموده و كشورهاي آذربايجان، روسيه و ارمنستان در درجه دوم به عنوان كشورهاي شريك گرجستان (غير استراتژيك) و بر اساس منافع متقابل براي تنظيم روابط معرفي شده اند.

دولت جديد گرجستان اصول سياست خارجي خود را همگرايي با ساختارهاي يورو آتلانتيك، برقراري روابط استراتژيك با آمريكا، عادي سازي و بهبود روابط با روسيه و توسعه و گسترش روابط همه جانبه با كشورهاي همسايه اعلام نمود. شايان ذكر است كه جنگ گرجستان اوستياي جنوبي باعث وخيم شدن روابط با روسيه و تحت تاثير قرار گرفتن روابط با كشورهاي همسايه به ويژه كشورهاي مستقل مشترك المنافع شد تا جايي كه گرجستان اعلام نموده تا آگوست 2009 از عضويت از كشورهاي مستقل مشترك المنافع خارج خواهد شد.

پس از انقلاب رز در گرجستان روابط با آمريكا، اوكراين و تركيه با سرعت بيشتري به پيش ميرود كه حضور اين كشورها در صحن ههاي مختلف تجاري، اقتصادي، فرهنگي، نظامي و سياسي بسيار ملموس است. روابط با اسراييل هم از جايگاه خاصي برخوردار است. سفر مقامات گرجستان و اسراييل و حضور روزافزون تجار و بازرگانان اسراييلي در گرجستان، بر تعميق روابط دو كشور تأثير به سزايي داشته است. گرجستان دركشورهاي زير سفارتخانه و نمايندگي دارد: ارمنستان  آذربايجان  قزاقستان روسيه  اوكراين تركيه  ايران  مصر  اطريش  فرانسه اسپانيا  يونسكو  آلمان  يونان ايتاليا سوئيس  انگلستان و ايالات متحده امريكا. به روز رسانی

روابط با كشور هاي جهان

روابط با آمريكا

آمريكا پس از آلمان دومين كشوري بود كه پس از استقلال گرجستان در اين جمهوري اقدام به تاسيس نمايندگي سياسي نمود. فعاليت آمريكا در گرجستان از بدو استقلال اين كشور آغاز شد. حضور آمريكا در گرجستان از بعد اقتصادي نيز درخور تأمل است. حضور شركت هاي متعدد به ويژه شركت هاي نفتي نظير شركت شورون بسيار پر

رنگ مي باشد. آمريكا به عنوان مهمترين عضو ناتو پيشگام در برقراري روابط نظامي با گرجستان بوده و سعي نموده تا ساختار روسي ارتش گرجستان را به سمت همسويي با ساختارهاي غربي خصوصاً ناتو سوق دهد. اين كشور از مدتها قبل تلاش گسترده اي براي افزايش مناسبات نظامي با گرجستان به عمل آورده است كه از آن ميان مي توان به توافق آمريكا در خصوص اعطاي اعتبار 50 ميليون دلاري به مرزباني گرجستان براي حفاظت مستقل از مرزهاي آبي اين كشور، آموزش نيروهاي گرجستان در مراكز آموزش نظامي آمريكا، برگزاري تمرينات نظامي مشترك، اهداء كشت يهاي مرزباني آمريكا اشاره كرد.

تحولات يازده سپتامبر و حمايت مقامات گرجي از ائتلاف ضد تروريستي به رهبري واشنگتن و اعلام باز بودن قلمرو هوايي گرجستان بر روي كشورهاي عضو ائتلاف مذكور زمينه ساز گسترش هر چه بيشتر روابط دو كشور گرديد و حمايت گرجستان از حمله امريكا به عراق روند گسترش و تحكيم روابط دو كشور را تعميق بخشيد. مقامات گرجي ضمن حمايت از حمله آمريكا به عراق و اعلام آمادگي كامل براي همكاري با واشنگتن، رژيم عراق را تهديدي جدي براي امنيت جهاني عنوان نمودند و اقدام آمريكا را كاملا مشروع دانستند.

پس از انقلاب رز كه از حمايت همه جانبه آمريكا برخوردار بود، توجه و حمايت آمريكا به زمامداران جديد در همه ابعاد به ويژه اقتصادي تشديد گرديد. پاول وزير خارجه وقت آمريكا در مراسم تحليف ساآكاشويلي خبر از كمك 160 ميليون دلاري از سوي آمريكا داد كه اين مبلغ در سفر رييس جمهور گرجستان به آمريكا به 200 ميليون دلار افزايش يافت. رفت و آمدها در سطوح بالاي دو كشور نشان از نزديكي و مراودت اين دو كشور با هم دارد.

پس از جنگ آگوست 2008 روابط دو كشور توسعه بيشتري يافت. دولت آمريكا در سال جاري مبلغي معادل 350 ميليون دلار براي كمك به گرجستان اختصاص داده است كه در چارچوب كمكهاي مالي وعده داده شده به اين كشور به مبلغ كلي يك ميليارد دلاري است كه تفليس بايد ظرف سه سال از دولت ايالات متحده دريافت كند. اين تفاهم نامه در آخرين روزهاي دولت بوش به امضاء رسيد. وزير دارايي گرجستان در جريان سفر خود به ايالات متحده تاكنون با مقامات وزارت دارايي و آژانس توسعه بين المللي آمريكا ملاقات كرده كه در جريان اين مذاكرات جزئيات كمك هاي مالي دولت آمريكا به گرجستان مورد بررسي قرار گرفته است. كشورهاي حامي مالي گرجستان در تاريخ 22 اكتبر سال 2008 در كنفرانسي در بروكسل تصميم گرفتند كه طي سه سال آينده مبلغ 5/4 ميليارد دلار به دولت گرجستان كه در اثر جنگ پنج روزه ماه آگوست با روسيه به زير ساختارهاي آن خساراتهاي جدي وارد شده، بپردازند. از اين ميان سهم دولت آمريكا در ارائه اين كمك هاي مالي، يك ميليارد دلار است كه تفليس تاكنون 400 ميليون دلار آن را دريافت كرده است.

روابط با اتحاديه اروپايي

ادغام گرجستان در ساختارهاي اروپايي از جمله اولويت هاي اصلي سياست خارجي اين كشور مي باشد. گرجستان همواره تلاش نموده تا به عضويت ناتو و اتحاديه اروپايي درآيد ولي اين امر تاكنون محقق نشده است. مقامات گرجستاني كه اولويت نخست خود را به الحاق به نهادهاي اروپايي معطوف ساخته اند و با جنگ آگوست واگرايي نهايي خود را از روسيه نشان دادند، معتقدند عملياتي شدن اين برنامه منافع متقابل زيادي براي كشورهاي منطقه و همچنين اتحاديه اروپا در بر خواهد داشت. از منظر آنها كشورهاي منطقه در قالب اين برنامه و به شكل جمعي به شكل بهينه تري قادر به كنترل مرزهاي خود خواهند بود كه از اين طريق نه تنها خود آنها، بلكه كل اتحاديه اروپا سود خواهد برد. به اعتقاد آنها با اجرايي شدن اين برنامه كشورهاي منطقه در خواهند يافت كه تمام راه ها به مسكو ختم نمي شود و آنها م يتوانند به حاشيه امن بيشتري تعاملات خود را به سوي اروپا سمت دهند.

از سوي ديگر منطقه قفقاز جنوبي نيز در سياست خارجي اروپاييان از اهميت بسزايي برخوردار است و همواره از آن به عنوان يك منطقه مهم و حياتي مي نگرد. لذا به دنبال برقراري يك رابطه نزديك با اين كشورها و همكاري تنگاتنگ با آنها و به ويژه گرجستان به خاطر موقعيت جغرافيايي و سياست گرايش به غرب آن ميباشند. وجود گاز منطقه و واقع شدن گرجستان در مسير ترانزيتي و به عنوان يكي از مسير هاي مطمئن براي انتقال انرژي به اروپا دليل توجه اصلي اروپا به داشتن روابط با گرجستان و گسترش آن است.

اتحاديه اروپا در راستاي سياست همسايگي، علاوه بر كمكهاي اقتصادي فعلي براي اجراي پروژه هاي اقتصادي در گرجستان، نيازمند آن است كه تعرفه هاي ترجيحي بيشتري به كالاهاي گرجي اختصاص داده و سرمايه گذاري بيشتري در آن كشور انجام دهد، زيرا حل معضلات اقتصادي براي تداوم ثبات سياسي و اصلاحات سياسي اقتصادي در گرجستان اجتنا بناپذير است و در صورت عدم حل مشكلات اقتصادي مانند بيكاري، فقر و درآمد سرانه پايين، ممكن است ثبات مورد نظر اتحاديه اروپا در گرجستان از بين برود كه اين مسئله در راستاي سياست همسايگي اروپا نيست. تدوين و هدف از « مشاركت شرقي » اتحاديه اروپا اخيراً برنامه اي را تحت عنوان آن را ارائه كم كهاي فوري و بلندمدت به شش كشور حاضر در قفقاز جنوبي اعلام كرده است. بر اساس اعلام خوزه مانوئل باروسو، رئيس دور هاي كميسيون اروپا برنامه جديد اتحاديه اروپا به طور ويژه با هدف پيشبرد دموكراسي و اقتصاد بازار همكاري با گرجستان، آذربايجان، ارمنستان، اوكراين، بلاروس و مولداوي تدوين شده است. بر اساس اين برنامه قرار است اتحاديه اروپا مبلغ 350 ميليون يورو را در قالب كمك هاي مالي به اين كشورها براي انجام اقداماتي در جهت تأمين شرايط تجارت آزاد، تقويت همكاريها در زمينه انرژي، تحكيم مرزها و تقويت نهادهاي مدني آنها اختصاص دهد. باروسو طي سخناني با اشاره به جنگ پنج روزه ماه آگوست در قفقاز جنوبي و خسارت هاي مختلف ناشي از آن به كشورهاي منطقه قفقاز جنوبي و كشورهاي همجوار « جامع و كامل » آن، ابتكار جديد اتحاديه اروپا براي حمايت از اين كشورها را برنامه اي عنوان و از اين شش كشور به عنوان شركاء شرقي اتحاديه اروپا نام برد. او ارائه كمكها در قالب اين برنامه را در حقيقت اقدامي مستقيم در جهت منافع اروپا ارزيابي كرد. بر اساس قرائن موجود اتحاديه اروپا قصد دارد براي عملياتي كردن اين برنامه، موافقت نامه هاي جداگانه اي را با شش كشور فوق تدوين و امضاء نمايد. از همين رو برخي از كشورهاي منطقه ابراز اميدواري كرده اند كه در قالب اين برنامه در مرحله اول نظام رواديد شنگن به صورت رايگان در خصوص اين شش كشور اجرا و در مرحله بعد نيز نظام رواديد بين اين كشورها و ساير كشورهاي عضو پيمان شنگن به طور كامل حذف شود.

گرجستان و ناتو

قفقاز جنوبي بخش مهمي از فضاي جديدي است كه علاوه بر ايفاي نقش محوري در تحقق طرح هاي نفتي و ترانزيتي، از بعد امنيتي نيز حائز اهميت ويژه اي است و به همين دليل در مركز توجه ناتو قرار گرفته است. گرجستان به عنوان دروازه ورودي قفقاز و حسا سترين بخش آن، از گسترش ناتو و اقداما ت جديد آن به گرمي استقبال مي كند و آن را از هر لحاظ منطبق با منافع خود مي بيند.

نكته مهم ديگري كه در گسترش ناتو به شرق  به خصوص در قفقاز جنوبي نبايد از نظر دور نگه داشته شود، انطباق اين گسترش با منافع اقتصادي غرب است. تشديد و « گسترش و توسعه نظامي  امنيتي » به عبارت ديگر دو محور و هدف غرب در منطقه به شكل تأمل برانگيزي به موازات و همگام با يكديگر « حضور اقتصادي دنبال مي شوند. كمك ناتو به گرجستان و برخي ديگر از كشورهاي منطقه در تشكيل گردان هاي حافظ امنيت خط لوله نفت و يا تشويق اين كشور به كنترل مرزهاي ساحلي خود، كه يكي از مهمترين گذرگاه هاي نقل و انتقال كالاها و منابع از آسياي مركزي به اروپا و بالعكس است، از شواهد اين مدعا هستند.

گرجستان تلاش مي كند ساختار نظامي خود را با ناتو با دو هدف عمده، كاهش وابستگي شديد به ساختار نظامي روسيه و نزديكي و همگرايي بيشتر با اروپا و آمريكا همخوان سازد. استفاده از كمك هاي متنوع ناتو اعم از مشاوره هاي كارشناسي، آموزش پرسنل نظامي، ارائه خدمات فني و واگذاري تجهيزات نظامي به منظور تحكيم ارتش ملي از سوي مقامات گرجستان به عنوان يك هدف بلند مدت دنبال مي شود. ناتو نيز متقابلاً با توجه به اهميت گرجستان و قفقاز جنوبي در تلاش است با كمك به گرجستان آن را به سطح استانداردهاي ناتو نزديك و در نهايت به عضويت خود در آورد. البته با توجه به مشكلات داخلي و نقش روسيه الحاق گرجستان به ناتو هنوز انجام نشده است.

به دليل موقعيت استراتژيك گرجستان در منطقه، ناتو تلاش مي كند به گرجستان براي الحاق به ناتو و معيارهاي آن كمك مي كند. رئيس جمهور گرجستان اعلام كرده است كه با توجه به برآورده كردن 70 تا 80 درصد معيارهاي ناتو براي الحاق در كمترين زمان ممكن به اين سازمان ملحق خواهد شد. شايان ذكر است با توجه به جنگ آگوست 2008 و به رسميت شناختن استقلال دو جمهوري آبخازيا و اوستياي جنوبي توسط روسيه الحاق گرجستان به دليل تماميت ارضي اين كشور به تاخير افتاده است. زيرا يكي از معيارهاي پيوستن كشوري به ناتو حفظ تماميت ارضي آن كشور است.

روابط با روسيه

از زمان روي كارآمدن شواردنادزه، گرجستان تلاش كرد تا روابط سازنده اي با روسيه در چارچوب تنظيم قراردادهاي دوجانبه فراهم آورد. روابط گرجستان با روسيه به دليل بحران جنگ هاي داخلي و ادعاي گرجستان مبني بر دخالت روسيه در اين درگيري ها طي دو سه سال اول پس از استقلال بحراني شده بود.

روابط روسيه و گرجستان پس از روي كار آمدن پوتين و به طور مشخص پس از تحولات مربوط به برقراري رژيم رواديد و فرا رسيدن زمان اجراي مفاد موافقت نامه استانبول در خصوص تخليه پايگاه هاي نظامي روسيه در گرجستان، تحولات يازده سپتامبر آمريكا و ورود نيروهاي نظامي اين كشور به گرجستان، وارد مرحله جديدي شد. تنش در روابط روسيه و گرجستان به حدي است كه برخي از مطبوعات كشورها از آن به عنوان جنگ سرد ياد مي كنند.

وقوع انقلاب رز در گرجستان موجب تحولات بسياري در نوع روابط روسيه و گرجستان ايجاد نمود. هر چند روابط دو كشور در زمان شوارد نادزه به حالت جنگ سرد باقي مانده بود ولي نگاه روسيه به زمامداران كنوني نيز به دليل سياست هاي غرب گرايانه تر آنها خيلي خوشبينانه نبود. زمامداران جديد گرجستان پس از به قدرت رسيدن بر داشتن روابط دوستانه و بر اساس احترام متقابل و برابر و كنار گذاشتن اوهام تاريخي گذشته و پايه ريزي آن بر اساس اصول و چارچوبي جديد تاكيد داشتند. در اين رابطه چند سفر در سطوح مختلف دولتي بين دو كشور انجام شد. اين روند ادامه داشت تا اين كه موضوع پيوستن گرجستان به ميان آمد و با واكنش شديد روسيه در اين خصوص مواجه شد. تنش ميان دو كشور به بهانه هاي مختلف گسترش يافت.

2007 و 2008، افزايش تنش ها ميان روسيه و گرجستان در سال هاي 2006 ميلادي، ناشي از جنگ تجاري روسيه عليه گرجستان و اتهامات متقابل دولت گرجستان مبني بر دخالت روسيه در امور داخلي گرجستان مي باشد. دولت روسيه براي تحت فشار قرار دادن تفليس، صادرات محصولات گرجي به بازار روسيه، به ويژه شراب را ممنوع اعلام كرد. متقابلاً دولت گرجستان علاوه بر انتقاد از روسيه به جهت حمايت از جمهوري هاي تجزيه طلب اوستياي جنوبي و آبخازيا، چندين تن از افسران روسي مستقر در گرجستان را به عنوان جاسوس دستگير كرد و نهايتاً آنها را از گرجستان اخراج كرد. اين تنش ها در سالهاي اخير باعث درگيري در آگوست 2008 ميان روسيه و

گرجستان شد.

روابط با تركيه

روابط تركيه و گرجستان به دليل همكاري هاي خوب دو كشور و با وجود مشتركات تاريخي و جغرافيايي و اشتراك منافع طرفين در تمام ابعاد همواره روند رو به رشدي را طي كرده است و امروزه گرجستان از تركيه به عنوان شريك استراتژيك خود مي نگرد. تركيه پس از كشورهاي آلمان و آمريكا سومين كشوري بود كه ضمن به رسميت شناختن استقلال گرجستان در سال 1991 روابط سياسي خود را با گرجستان برقرار نمود. تركيه به عنوان يكي از بازيگران منطقه اي همواره در اين منطقه و از جمله گرجستان حضور چشمگير داشته و گرجستان به عنوان پل ارتباطي و مناسب ترين مسير براي ترانزيت انرژي درياي خزر به تركيه و اروپا و بالعكس ترانزيت كالاهاي تركيه به بازارهاي آسياي مركزي و قفقاز جنوبي بوده و م يباشد. گرجستان يكي از بازارهاي نزديك و سريع براي صدور كالاها و خدمات تركيه محسوب مي گردد. در سياست غرب و به ويژه آمريكا تركيه و گرجستان از موقعيت خاصي براي تامين منافع غرب برخوردار هستند. لذا هر دو كشور مورد توجه آمريكا مي باشند. در حال حاضر تركيه به دليل موقعيت در ساختارهاي يورو آتلانتيك ناتو شريك خوبي براي گرجستان جهت ارتقاء اين كشور و رسيدن به استانداردهاي ناتو تلقي مي گردد. ضمناً تركيه در ارتقاء سطح اقتصادي و تجاري گرجستان و همچنين سرمايه گذاري در اين كشور در بخشهاي انرژي و حمل و نقل، توريسم و غيره نقش بسزايي ايفا مينمايد و در بعد اقتصادي يكي از كفه هاي ترازوي گرجستان محسوب مي گردد.

تركيه نيز با توجه به مجاورت جغرافيايي و به تبع آن همگوني بافت فرهنگي و تناسب الگوي مصرفي دو كشور، به گرجستان به عنوان بازار مناسبي براي كالاها و خدمات خود مي نگرد و اين كشور را كه بي شك مهمترين بخش قفقاز و خط مقدم آن است و به دليل حائل بودن ارمنستان با آذربايجان و ساير كشورهاي ترك زبان آسياي مركزي، به عنوان پلي براي پيوند با تر كهاي حاشيه خزر و آسياي مركزي ميداند. مهمترين بخش هاي همكاري دو كشور به شرح ذيل مي باشد:

همكاري در زمينه حفاظت از مرزهاي دريايي، همكاري هاي فرهنگي و هنري، همكاري در زمينه انرژي، توسعه تجارت مرزي، بازسازي فرودگاه باتومي، احداث راه آهن قارص آخالكالي  تفليس  باكو، احداث شاهراه چيلدير  آخالكالكي تفليس، پروژه انتقال گاز و نفت آذربايجان و گاز تركمنستان از طريق گرجستان و تركيه به بازارهاي جهاني، پروژه ساخت نيروگاه هيدروالكتريكي در سامخته جاواختي، پروژه ساخت يك خط ترانزيتي برق با ظرفيت 500 كيلو وات كه سيستم برق آذربايجان، گرجستان و تركيه را پيوند مي دهد، كمك تركيه به گرجستان در تقويت و تجهيز سيستم مرزباني، پروژه احداث خط لوله نفت  باكو  تفليس  جيحان و تجهيز فرودگاه نظامي مارنه ئولي، مهمترين طرح هاي مشترك همكاري دو جانبه و منطقه اي دو كشور مي باشند.

همكاري هاي نظامي دو كشور از همان آغاز استقلال گسترش يافت و از سال 1998 روند رو به افزايشي داشته است. تركيه علاوه بر بازسازي پايگاه هوايي مارنه ئولي و تجهيز بخشي از پايگاه وازياني، همكاري گسترد هاي با گرجستان در امر آموزش نيروهاي نظامي اين كشور ايفا مينمايد. همچنين تاكنون تركيه كمك هاي چند ميليون دلاري در زمينه تجهيزات نظامي به گرجستان نموده است. تركيه به نيروهاي گرجي به 4 ميليون دلار كمك كرده است. آنكارا همچنين قصد دارد در سال 2009 حدود 100 ماشین جنگی، 500 ماشین انتقال دهنده مجموعه های موشکی - ضد هوايي آنزا - 2 ساخت پاكستان؛ دو كشتي مين جمع كن و دو كشتي آبي - خاكي، سيستم هشدار از پيش نسبت به حمله هوايي با وسايل ضد هوايي موسوم به دو، M- هزار و هشتصد آر پي جي 72، MP5 ,MTSA 8 مسلسل سبك 6 اسكاي واچر، 0 1، مسلسل و تفنگ 4 و 60 5، 1 ميليون فشنگ با كاليبر هاي 5 هزار نارنجك انداز، 0 و بيست و پنج هزار " ست" تجهيزات در اختيار گرجستان قرار دهد. MP5A دستي 3 مناسبات سياسي دو كشور با توجه به تبادل هيات هاي عالي رتبه سياسي در سطح خوبي مي باشد. (به روز رسانی و نام انگلیسی)

در پي تحولات به وجود آمده در آگوست 2008 در منطقه قفقاز و حمله روسيه به گرجستان به عنوان يكي از متحدين قديمي تركيه، برقراري مناسبات دوستانه بيشتر با كشورهاي منطقه قفقاز و نيز تسريع در روند همگرايي منطقه اي در دستور كار دولتمردان تركيه قرار گرفت.

شايد به همين دليل بود كه رجب طيب اردوغان نخست وزير تركيه پس آغاز بحران در قفقاز طرح پيشنهاد تشكيل پيمان كشورهاي قفقاز را ميان روسيه، تركيه، گرجستان، آذربايجان و ارمنستان داد.

روابط با اسراييل

پس از استقلال گرجستان، اسراييل سفارت خود را در آن كشور افتتاح نمود و سپس گرجستان نيز سفارت خود را در اسراييل افتتاح كرد. با توجه به سفر مقامات درجه اول و عالي رتبه گرجي و اسراييلي در پايتخت هاي يكديگر و با توجه به حجم روابط اقتصادي و تجاري و سرمايه گذاري، بي شك روابط گرجستان و اسراييل از بدو استقلال تاكنون در زمينه هاي مختلف سياسي، اقتصادي، فرهنگي و نظامي با پيشرفت هاي قابل ملاحظه اي روبرو بوده است.

اسراييل علاوه بر همكاري هاي دو جانبه با گرجستان، علاقمند به مشاركت در طرح هاي منطق هاي نظير انرژي درياي خزر و حمل و نقل و مسائل مربوط به برقراري صلح و امنيت در منطقه قفقاز مي باشد كه تلاش نموده با اين نوع همكاري ها حضور خود در منطقه قفقاز را تحكيم و توسعه بخشد. در زمينه همكاري هاي نظامي، حجم فروش تسليحات نظامي اسراييل به گرجستان، از سال 2000 تا به امروز، به حدود 200 ميليون دلار بالغ مي شود. بر اساس اطلاعات منابع اسراييلي، سيستم هاي موشكي قابل حمل لينكس 1، دوربين هاي ديد در شب، خمپاره و موشك، در ليست تسليحات ارسالي به گرجستان قرار دارد. اسراييل به علاوه در بهسازي جنگنده هاي سوخوي- 225 به گرجستان ياري رسانده و 18 درون 3 اسكاي-لارك 4 و پنج هواپيماي بي سرنشين هِرمِس 5 به آن كشور تحويل داده است.

اسراييل در رابطه با فروش تسليحات به گرجستان، از آنجا كه حساسيت مسكو را درك مي كرد، فروش 200 تانك مِركاوا 6 به گرجستان را متوقف ساخت. تانك مركاوا به دليل داشتن تجهيزات حفاظتي موثر در حفظ جان سرنشينان، در اسراييل به نام تانك مادرا معروف شده است. ميخاييل ساكاشويلي، رييس جمهور گرجستان سال گذشته صدها نفر از مشاوران نظامي شركت هاي امنيتي ويژه اسراييل را كه حدود 1000 نفر بودند مسوول آموزش

نيروهاي مسلح گرجستاني در زمينه استفاده از نيروهاي كماندو، نيروهاي هوايي و دريايي، حملات با تانك و توپخانه كرد. هم چنين تفليس سيست مهاي اطلاعاتي را از رژيم صهيونيستي خريداري كرده است. مسكو در طي جنگ اوستياي جنوبي بارها از اسراييل خواسته بود حمايت هاي نظام ياش از گرجستان را متوقف كند. رژيم صهيونيستي در واكنش به موضع گيري مسكو مدعي شده بود كه حماي تها از تفليس تنها در راستاي حمايت هاي دفاعي است.

روابط با كشورهاي مستقل مشترك المنافع

كشورهاي مستقل مشترك المنافع، سازماني است كه پس از فروپاشي اتحاد جماهير سوسياليستي شوروي تشكيل شد. در تركيب آن 12 كشور وجود دارند. بيانيه ايجاد كشورهاي مشترك المنافع روز 21 دسامبر 1991 در آلماتي به امضاي سران روسيه، بلاروس، قزاقستان، آذربايجان، ارمنستان، قرقيزستان، مولداوي، تاجيكستان، تركمنستان، ازبكستان و اوكراين رسيد. گرجستان 3 دسامبر 1993 رسماً وارد اين اتحاديه شد كه تصميم در اين رابطه بنا به درخواست ادوارد شواردنادزه رئيس جمهور وقت گرجستان از سوي سران كشورهاي مستقل مشترك المنافع آن زمان اتخاذ شد. به دنبال تحولات آگوست ميان روسيه و گرجستان، مقامات اين جمهوري تصميم به خروج از اين ساختارگرفتند و ميخائيل ساآكاشويلي رئيس جمهور گرجستان اعلام كرد كه گرجستان تصميم به خروج از اتحاديه كشورهاي مستقل مشترك المنافع گرفته است و اوكراين و ساير كشورها را نيز فرا خواند كه اين سازمان كه در آن به گفته وي "روسيه حكمفرمايي" مي كند را ترك كنند.

روز 18 آگوست سال 2008 كميته اجرايي كشورهاي مستقل مشترك المنافع درخواست گرجستان مبني بر خروج از ساختار را دريافت كرد. گرجستان بيش از 700 سند در چارچوب كشورهاي مستقل مشترك المنافع امضا كرده است. خروج گرجستان از تركيب اين ساختار يك سال بعد از دريافت درخواست يا بعبارت ديگر در ماه اوت

2009 به مرحله اجرا در خواهد آمد. در عين حال گرجستان اعلام نموده است كه روابط دو جانبه و چند جانبه خود را با كشورهاي همسايه و منطقه ادامه خواهد داد.

عضويت در پيمانها ي منطقه اي اعم از سياسي، اقتصادي و امنيتي

1  سازمان توسعه صنعتي سازما ن ملل

UNIDO (United Nations Industrial Development Organization)

2 كنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل.

UNCTAD(United Nations Conference on Trade and Development)

3 شوراي اقتصادي و اجتماعي سازمان ملل متحد

ECOSOC (United Nations Economic and Social Council)

4 كميسيون اقتصادي سازمان ملل براي اروپا

UNECE (United Nations Economic Commission for Europe)

5 بانك اروپايي ترميم و توسعه

EBRD (European Bank of Reconstruction and Development)

6 شوراي همكاري گمرك

CCC (Customs Cooperation Council)

7 فدراسيون بين المللي انجمن كتابخانه

IFLA (International Federation of Library Association)

8 برنامه جهاني غذا

FID (Federation of International and Documentation)

9 صندوق بين المللي پول

IMF (International Monetary Found)

10  گروه بانك جهاني

World Bank Group

بانك بين المللي ترميم وتوسعه

IBRD (International Bank for Reconstruction and Development)

انجمن بين المللي توسعه

- IDA (International Development Association)

تعاوني بين المللي پول

- IFC (International Finance Corporation)

11  سازمان امنيت و همكاري اروپا

CSCE (Council for Security and Cooperation in Europe)

12  شوراي همكاري آتلانتيك شمالي

NACC (North Atlantic Cooperation Council)

13  انجمن بين المللي اقتصاد انرژي

IAEE (International Association for Energy Economics)

14  انجمن بين المللي مهندسي زمين شناسي

IAEG (International Association of Engineering Geology)

15  انجمن بين المللي آب شناسي

IAH (International Association of Hydrogeologyst)

16  انجمن بين المللي وكلا

International Association of Lawyer

17  انجمن بين المللي دارو و زيست محيطي

IAMBE (International Association of Medicine and Biology of the Environmen)

18  انجمن بين المللي دانشگاهها

IAU (International Association of Universities)

19  انجمن بين المللي علوم زراعي

IAVS (International Association for Vegetation Science)

20  انجمن بين المللي آموزش مهندسي حسابداري

IACEE (International Association for Continuing Engineering Education)

21  مركز بين المللي حل و فصل مناقشات سرمايه گذاري

ICSID (International Center for Settlement of Investments Disputes)

22  شبكه ارتباط بين المللي

ICON (International Communication Network)

23  بالتيك و شورا ي بين المللي دريانوردي

BIMCO (Baltic and International Maritime Council)

24  طرح عمل درياي سياه

Black Sea Action Plan

25  كنفرانس جهاني شهرداران براي صلح از طريق تشريك مساعي درون شهري

World Conference of Mayors for Peace Through Inter-City Solidarity

26  شوراي جهاني كليساها

WCC (World Council of Churches)

27  انتقال اطلاعات جهاني

WIT (World Information Transfer)

28  شوراي بين المللي اتحاديه هاي علمي

ICSU (International Council of Scientific Unions)

29  ليبرال جهاني

LI (Liberal International)

30  فدراسيون جهاني فوتبال

FIFA (International Federation of Association Football)

31  فدراسيون جهاني فصلنامه ها

IFP (International Federation of Periodicals)

32  فدراسيون جهاني انجمن هاي كشتيرانان

IFSMA (International Federation of Shipmasters Associations)

33  فدراسيون جهاني روزنامه نگاران

IFJ (International Federation of Journalists)

34  فدراسيون جهاني آبهاي معدني گرم

IGA (International Geothermal Association)

35  كميته بين المللي المپيك

IOC (International Olympic Committee)

36  انجمن بين المللي قلم

International Pen

37  انجمن بين المللي مطالعات كليوي اطفال

IPNA (International Pediatric Nephrology Association)

38  انجمن بين المللي اسكي

International Ski Federation

39  انجمن بين المللي نشريات مهندسي

International Sorting Press Association

40  فدراسيون بين المللي تنيس

IFT (International Tennis Federation)

41  موسسه مشترك تحقيقات هسته اي

JINR (Joint Institute for Nuclear Research)

42  انجمن روابط عمومي امريكا

APRS (American Public Relations Society)

43  دانشگاه مركزي اروپا

CEU (Central European University)

44  آكادمي اروپايي فيلم و تلويزيون

European Academy for Film and Television

45  مركز بين المللي مدرسه سينما و تلويزيون

CIECT (Central International de Liaison Des Ecoles de Cinema et de Television)

46  مركز مطالعات محيطي اروپا

ECES (European Center of Environmental Studies)

47  شوراي اروپايي سازمان خدماتي ايدز

EUROCASO (European Council of Aids Service Organization)

48  دمكراتهاي مسيحي جوان اروپا

EYCD (European Young Christian Democrats)

49. Inmarsat

50  تلويزيون كانال 5 اروپا

TV5 Europe

51  انجمن جهاني حمايت از كودك

SOS- Kinderdorf International

52  انجمن بين المللي خدمات اجتماعي

SI (Soroptimist International)

53  جامعه زبان شناسي اروپا

Linguistic Society of Europe

176 / گرجستان

عضويت در مجامع و سازمانهاي بين المللي

1 سازمان ملل متحد

UN (United Nations)

2 صندوق كودكان سازمان ملل

UNICEF (United Nations Children's Emergency for Refugees)

3 سازمان آموزش، علوم و فرهنگ سازمان ملل

UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization)

4 كميسارياي پناهندگان سازمان ملل

UNCR (United Nations High Commissioner for Refugees)

5 برنامه توسعه سازمان ملل

UNDP (United Nations Development Programme)

6 دپارتمان كمك هاي بشردوستانه سازمان ملل

UNDHA (United Nations Department of Humanitarian Aid)

7 سازمان هاي داوطلبي سازمان ملل

UNV (United Nations Volunteers Organization)

8 سازمان بهداشت جهاني

WHO (World Health Organization)

9 سازمان بين المللي مهاجرت

IOM (International Organization for Migration)

10  سازمان بين المللي صليب سرخ

ICRC (International Committee of Red Cross)

11  سازمان كار بي نالمللي

ILO (International Labour Organization)

12  سازمان پليس جنايي بين المللي

INTERPOL (International Criminal Police Organization)

13  سازمان مخابرات ماهواره اي اروپا

EUTELSAT (European Telecommunications Satellite Organization)

14  سازمان توريسم جهاني

WTO (World Tourism Organization)

15  سازمان دارايي روشنفكران جهان

WIPO (World Intellectual Property Organization)

16  سازمان دريانوردي بين المللي

سياست خارجي / 177

IMO (International Maritime Organization)

17  سازمان هواشناسي بين المللي

WMO (World Meteorological Organization)

18  اتحاديه مخابرات بين المللي

ITU (International Tele Communication Union)

19  اتحاديه پست جهاني

UPU (Universal Postal Union)

20  سازمان بين المللي هوانوردي شهري

ICAD (International Civil Aviation Organization)

21  سازمان تجارت بين المللي

ITO (International Trade Organization)

22  پيمان همكاريهاي بين المللي

ICA (International Co-Operative Alliance)

23  سازمان كشورهاي درياي سياه

Black Sea Countries Organization

24  سازمان ملت هاي فاقد نماينده

UNPO (Unrepresented Nations and Peoples Organization)

25  سازمان جهاني صلح

World Foundation for Peace

26  سازمان بين المللي انجمن هاي بازرسي

INTOSAI (International Organization of Supreme Audit Institutions)

27  اتحاديه بين المللي حمل ونقل جاده اي

IRU (International Road Transport Union)

28  جامعه ژئوفيزيكي اروپا

EGS (European Geophysical Society)

29  جامعه رياضيات اروپا

EMS (European Mathematical Society)

30  كشورهاي مستقل مشترك المنافع

CIS

31  عضو سازمان تجارت جهاني

WTO

32  عضو شوراي اروپا

سند امنيت ملي گرجستان

اين دومين بار است كه گرجستان سند امنيت ملي را منتشر مي كند.  سند جديد  تحولات فضاي امنيتي كشور و تاثير آن  بر خطرات، چالش ها و تهديد هاي پيش روي امنيت كشور را منعكس مي كند.

سند امنيت ملي گرجستان به عنوان يك سند اساسي، به منظور تشريح و تعيين ارزش ها و منافع ملي، تهديد ها و چالش هاي پيش روي امنيت كشور و اتخاذ محور هاي سياست كشور، تدوين شده است.

سند ملي امنيت گرجستان توسط قوه مجريه تدوين و توسط مجلس به تصويب مي رسد. احزاب سياسي، سازمان هاي غير دولتي و نهاد هاي مدني نيز در تدوين سند امنيت ملي مشاركت داشتند. دولت گرجستان بر اساس اين سند در راستاي حفظ ارزش ها و منافع ملي اقدام مي كند و به تهديدات و چالش هاي پيش روي كشور واكنش نشان مي دهد.

بر اساس سند امنيت ملي  طرح و  و برنامه هاي مختلفي در زمينه هاي ديگر تدوين مي شود.  اين برنامه ها همانند سند ملي تجديد مي شوند.

فضاي امنيتي كشور

فضاي امنيتي گرجستان با توجه به تحولات اخير جهاني و منطقه اي دستخوش تغيير شده است. تهاجم گسترده روسيه به گرجستان در سال 2008  نشان داد كه جنگ ها و   عمليات های نظامي كماكان وسيله اي براي رسيدن به اهداف سياسي در جهان امروز است.

حمله روسيه به گرجستان در سال 2008 و استقرار  پايگاه و نيرو هاي اشغالگر در خاك گرجستان خطرات زيادي براي فضاي امنيتي كشور ايجاد كرد. جنگ 2008 همچنين نشان داد كه روسيه حاضر نيست حاكميت ملي گرجستان، انتخابات دمكراتيك اين كشور و  سياست داخلي و خارجي را بپذيرد. در واقع حمله نظامي روسيه امنيت منطقه قفقاز را به خطر انداخت. ادامه بحران در قفقاز شمالي و مناقشه قره باغ  نيز تاثير منفي بر امنيت گرجستان مي گذارد. لذا استقرار صلح و ايجاد فصاي همكاري در منطقه قفقاز  امكان توسعه امنيت گرجستان را فراهم خواهد كرد.

توسعه روند همگرايي با اروپا براي امنيت گرجستان حائز اهميت است. با توجه به اينكه گرجستان عضو حوزه اروپا و یوروآتلانتيك است، توسعه ناتو و اتحاديه اروپا به سوي شرق براي گرجستان اهميت دارد.

گرجستان تا کنون روابط خود را با كشور هاي دمكراتيك جهان حفظ كرده و حمايت اين كشور ها از گرجستان به توسعه دمكراسي در اين كشور كمك مي كند. باتوجه به تحولات جهاني، تحولات داخلي سياسي، تاثير بسزايی بر شكل گيري فضاي امنيتي كشور دارد. بنابراين توسعه دست آورده هاي دمكراسي از طريق اصلاحات مي تواند موجب تحكيم و تثبيت نهاد هاي كشور شود.

حفظ روند دراز مدت رشد اقتصادي كشور از طريق پيروي از اصول بازار آزاد، نظم سياست مالي و پولي، براي توسعه پايدار كشور حائز اهميت است. روابط و همكاري آزاد تجاري و اقتصادي با كشور هاي جهان از جمله كشور هاي اتحاديه اروپا، آمريكا  و كشور هاي منطقه از مهم ترين اولويت های گرجستان مي باشد.

ارزش هاي ملي گرجستان

حق حاكميت و تماميت ارضي:‌

گرجستان كشوری مستقل، يكپارچه و تجزيه ناپذير در مرز هاي تعريف شده در قانون اساسي خود بوده كه همواره تماميت ارضي و حق حاكميت ديگر كشور ها را برسميت    مي شناسد و چنين انتظاري را نیز از آنها دارد. هرگونه تلاش يا اقدام  به منظور محدود سازي حق حاكميت، دخالت در امور داخلي كشور و تغيير سياست خارجي با اعمال زور از نظر گرجستان غير قابل قبول است.

آزادي:

گرجستان حقوق و آزادي هاي شناخته شده در  بيانيه حقوق بشر، كنوانسيون حقوق سياسي و مدني سازمان ملل و كنوانسيون حفظ حقوق و آزادي هاي بنيادي اروپا را برسميت شناخته و قانون اساسي اين كشور آن را تضمين مي كند. گرجستان حقوق و آزادي هاي تمامي انسان ها و گروه هاي ساكن در اين كشور را تامين مي كند و حق انتخاب، آزادي بيان و اعتقادات آنها را محترم مي شمرد. گرجستان  فرصت مناسبي براي مطرح شدن توانايي شهروندان اين كشور  فراهم مي كند. ضمنا بر این باور است كه آزادي اقتصادي پيش شرط تامين آزادي و حقوق افراد است.

دمكراسي و قانون مداري:

گرجستان  به ارزش ها و اصول دمكراسي پايبند است و بر اساس آنها سيستم دمكراتيك حاكميت را مستقر مي كند. حاكميت در اين سيستم از طريق قانون محدود و بين قوه مقننه، مجريه و قوه قضاييه تقسيم مي شود. گرجستان  قانون مداري، تكثرگرايي و حقوق اقليت ها را از جمله اقليت های قومي و ديني را تامين مي كند و به توسعه جامعه مدني  و نهاد هاي دمكراتيك كمك مي كند.

امنيت:

دولت گرجستان درصدد تامين امنيت اتباع و نهاد هاي خود در مرز هاي شناخته شده از سوي جوامع بين المللي است و در اين راستا از موازين و اصول  بين المللي پيروي مي كند. گرجستان به يك پارچگي امنيت در كشور و سيستم بين المللي اعتقاد دارد، چراكه امنيت يك كشور از طريق تضعيف امنيت ديگر كشور ها توسعه نخواهد يافت.

رفاه:

گرجستان معتقد است كه تلاش براي رفاه از حقوق بنيادي انسان ها است و تحقق آن تنها در فضاي آزاد امكان پذير است. دولت گرجستان در راستاي رفاه مردم خود مدل توسعه پايدار كشور را مبتني بر اقتصاد آزاد، اصل دولت كوچك، سياست كلان اقتصادي، ماليات پايين و سياست اجتماعي هدفمند، ايجاد مي كند.

صلح:

هدف گرجستان برقراري روابط مبتني بر موازين و اصول حقوق بين المللي  با كشور هاي جهان است. گرجستان براي حل اختلافات از روش هاي صلح آميز و حقوق بين المللي پيروي مي كند. گرجستان آزاد، مستقل، توسعه يافته و يكپارچه مي تواند نقش مهمي در تحكيم امنيت منطقه اي و بين المللي ايفا نمايد.

منافع ملي گرجستان:

1-  تامين تماميت ارضي و حق حاكميت:‌ گرجستان درصدد است تماميت ارضي خود را احيا و حفظ نمايد و با استفاده از روش هاي عادلانه و صلح آميز از مرز هاي شناخته شده خود از سوي جوامع بين المللي حراست كند.

2-  توسعه دمكراسي و نهاد هاي دولتي: گرجستان براي مديريت كشور يك مدلي ايجاد     مي كند تا بتواند پايداري سيستم سياسي كشور و توسعه آن را تامين كند. تقويت   نهاد هاي دمكراتيك به منظور حفظ حقوق بشر، حفظ قانون مداري، آزادي بيان، آزادي وجدان، آزادي عقیده، آزادي دين و آزادي اعتقادات از اهداف گرجستان است. در اين راستا استقرار ارزش هاي دمكراتيك، ارتقاي خودآگاهي مردم و افزايش اعتماد به     نهاد هاي دولتي حائز اهميت است.

3-  توسعه سيستم كارآمد و موثر امنيتي كشور:  ايجاد سيستم كارآمد امنيتي  براي تامين توسعه كشور و امنيت مردم از اهداف دولت است.

4- تحكيم وحدت ملي و تفاهم  مدني: گرجستان حفظ منافع، حقوق و آزادي هاي شهروندان خود را تامين مي كند. دولت در اين راستا درصدد ايجاد جامعه مبتني بر اصول برابري، تكثرگرايي، عدالت و بردباري، بدون در نظر گرفتن عواملي چون مليت، نژاد، زبان، جنسيت، اعتقادات و گرايش هاي سياسي است. مشاركت فعال نمايندگان مردم گرجستان در عرصه هاي سياسي و اجتماعي يكي از اولويت های دولت مي باشد. ضمنا توسعه روابط با ساكنان مناطق اشغالي و مشاركت دادن آنها در امور سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي كشور مهم و ضروري مي باشد.

5-  همگرايي با اروپا و و نهاد هاي یورو آتلانتيك: گرجستان درصدد همگرايي با    نهاد هاي اروپايي ویوروآتلانتيك است كه از اين طريق  بتواند دمكراسي را تثبيت نموده امنيت و رفاه كشور را تامين كند. ضمنا گرجستان  بر این اعتقاد است كه  انتخاب مسير توسعه و عضويت در پيمان هاي مورد نظر حق مسلم كشور هاي مستقل مي باشد.

6-  تامين رشد مستمر و درازمدت اقتصاد كشور: ايجاد شرايط مناسب  جهت رشد مستمر و دراز مدت اقتصاد كشور يكي از اولويت های سياسی- امنيتي گرجستان     مي باشد. دولت در اين راستا  توسعه آزاد اقتصاد كشور، گسترش همكاري هاي اقتصادي، جذب سرمايه گذاري هاي خارجي، اجراي دقيق سياست های مالي و حفظ اصل دولت كوچك را دنبال خواهد كرد.

7-  تامين امنيت انرژي: تنوع در منابع انرژي و خطوط انتقال آن يكي از اولويت های گرجستان براي تامين امنيت انرژي است. لذا حد اكثر بهره برداري از منابع داخلي، مدرنيزه كردن سيستم انرژي كشور و همگرايي آن با زير ساخت هاي منطقه اي حائز اهميت است. در این راستا افزايش پتانسيال انرژي كشور برامنيت كشور، رفاه مردم و توسعه اقتصادي  تاثير خواهد گذاشت.

8-  تامين امنيت منطقه اي: تحولات اروپا، حوزه درياي سياه و منطقه قفقاز تاثير مستقيمي بر امنيت گرجستان مي گذارد. تحولات منطقه آسياي مركزي و خاورميانه نيز بسيار تاثير گذار است. حفظ ثبات، استقرارصلح و حل مسالمت آميز اختلافات در اين مناطق از اهداف گرجستان است. اين كشور از طريق همكاري هاي دوجانبه و چندجانبه  مي تواند در توسعه امنيت منطقه اي سهيم باشد.

9-  تحكيم نقش ترانزيتي گرجستان: گرجستان در راستاي تحكيم نقش ترانزيتي خود آماده است حضور فعالتري در پروژه هاي بين المللي انرژي، حمل و نقل و ارتباطات داشته باشد.

10-   تامين امنيت زيست محيطي گرجستان و منطقه: حفظ محيط زيست و استفاده موثر از منابع طبيعي ارتباط تنگاتنگي با بهداشت و امنيت اجتماعي دارد. موضوع امنيت زيست محيطي در اجراي طرح هاي ملي و بين المللي همواره مورد توجه است.

11-    تامين هويت ملي و فرهنگي  و همگرايي مدني: حفظ و توسعه  تنوع فرهنگي و هويت ملي از اولويت های دولت گرجستان است. همگرايي اقوام مختلف و مشاركت آنها در سازندگي كشور براي گرجستان اهميت دارد. لذا دولت شرايط مطلوبي براي حفظ و توسعه هويت و فرهنگ اقوام مختلف  فراهم مي كند.

12-    تحكيم امنيت سايبري: امنيت فضاي اطلاع رساني و حفظ اطلاعات الكترونيكي  براي گرجستان حائز اهميت است. با توجه به توسعه سريع فن آوري هاي اطلاعاتي، وابستگي نهاد هاي دولتي به اين تكنولوژي ها افزايش مي يابد. لذا مبارزه با جرايم سايبري و پيشگيري از اقدامات خربكارانه سايبري ضروري بنظر مي رسد.

13-    امنيت جمعيتي: فراهم نمودن شرايط مناسب براي شيوه زندگي سالم، افزايش سن اميد به زندگي، تشويق گرجيان مقيم خارج به بازگشت به وطن  و همگرايي مجدد آنها  از مهم ترين اولويت دولت است. امنيت جمعيتي ارتباط مستقيمي با رشد پايدار و بلند مدت اقتصاد كشور دارد.

14-    تحكيم روابط با گرجيان و هموطنان برون مرزي  و همچنين كمك به آموزش زبان مادري و حفظ هويت فرهنگي گرجيان برون مرزي از ديگر اولويت دولت است.

خطرات، تهديد ها و چالش هاي پيش روي گرجستان

1-  اشغال مناطق گرجستان توسط روسيه و اقدامات تروريستي در اين مناطق:  گرجستان در اوايل قرن20 قرباني تهاجم روسيه و در طول 70 سال تحت اشغال شوروي بوده است. گرجستان در سال 1991 استقلال خود را به دست آورد كه با بي ثباتي سياسي و اقتصادي ناشي از اقدامات روسيه همراه بود. دراوايل دهه 90 جنبش هاي جدايي طلبانه در گرجستان كه از سوي روسيه حمايت و هدايت مي شد، به درگيري هاي مسلحانه تبديل شد. در اين درگيري ها علاوه بر گروه هاي مسلح جدايي طلبان، نيرو هاي ارتش روسيه نيز شركت داشتند. اين درگيري ها منجر به پاكسازي قومي شده است كه توسط سازمان ملل و سازمان امنيت و همكاري اروپا  به رسميت شناخته شد.

روسيه در ماه اوت سال 2008  به منظور نقض حاكميت و تماميت ارضي گرجستان و محدود ساختن انتخابات آزاد و دمكراتيك اين كشور، مجددا به گرجستان حمله كرد كه منجر به موج جديد پاكسازي قومي شد. اقدامات غير قانوني روسيه در گزارش ها و سند هاي كميسيون حقيقت ياب اتحاديه اروپا به ثبت رسيده است و مجالس و دولت هاي برخي از كشور ها و سازمان هاي بين المللي اشغال مناطقی ازگرجستان را از سوي روسيه به رسميت شناخته اند.

دولت روسيه به منظور مشروعيت بخشيدن به اقدامات نظامي خود، اصول حقوق بين المللي و توافقنامه آتش بس مورخ 12 اوت 2008 را نقض كرد. مناطق اشغالي آبخازيا و  تسخينوالي را بعنوان كشور هاي مستقل به رسميت شناخت و نيرو ها و پايگا هاي نظامي خود را در آنجا مستقر نمود. ضمنا روسيه از كشور هاي جهان خواسته است استقلال مناطق آبخازيا و تسخينوالي را به رسميت بشناسند. در اين راستا روسيه با استفاده از اهرم هاي سياسي و اقتصادي، برخي از اين كشور ها را تحت فشار قرار داده است.

اشغال مناطق گرجستان از سوي روسيه كه حاكميت و استقلال سياسي گرجستان را نقض مي كند، مهم ترين عامل بي ثباتي سياسي، اقتصادي و اجتماعي مي باشد. نظامي كردن مناطق اشغالي و استقرار نيرو هاي زميني، هوايي، دريايي، مرزي و اطلاعاتي روسيه در اين مناطق، تهديد جدي براي امنيت گرجستان و كل منطقه است.

ناديده گرفتن اصل احترام به تماميت ارضي و حاكميت كشور ها از سوي روسيه و تلاش هاي اين كشور جهت تغيير ساختار امنيت یوروآتلانتيك و احياي مجدد حوزه نفوذ خود، نه تنها امنيت گرجستان بلكه امنيت ديگر همسايگان روسيه و اروپا را تهديد مي كند.

قرائن و شواهد حكايت از آن دارد كه روسيه پس از جنگ اوت 2008 و اشغال آبخازيا و تسخينوالي از اين مناطق جهت پرورش گرو هاي تروريستي به منظور انجام اقدامات تروريستي در خاگ گرجستان استفاده مي كند. جلوگيري از اقدامات گروه هاي تروريستي وشناسايي آنها گوياي اين حقيقت است.

نقض حقوق بشر از سوي رژيم هاي دست نشانده روسيه و نيرو هاي اشغالگر بسيار نگران كننده است. ساكنان مناطق اشغالي بدليل قوميت و مليت خود همواره مورد توهين و سركوب قرار مي گيرند. دولت گرجستان همچنين نگران روند تغيير بافت جمعيت در مناطق اشغالي و خطر نابودي فرهنگ ملي آبخازيايي است.   

روسيه با فعاليت غير قانوني اقتصادي در مناطق اشغالي و  بهره برداري بي رويه از منابع طبيعي اين مناطق، آسيب جدي به محيط زيست مناطق گرجستان مي رساند.

2- خطر حمله مجدد  نظامي از سوي روسيه: هدف حمله نظامي روسيه به گرجستان در اوت 2008  نه تنها اشغال مناطق گرجستان و به رسميت شناختن اين مناطق  بلكه تغيير سياست خارجي گرجستان و براندازي دولت منتخب اين كشور بوده است. چراكه  محافل حكومتي روسيه، گرجستان آزاد و مستقل را  خطر جدي  براي روسيه تلقي       مي كنند. روسيه درصدد است مانع توسعه گرجستان و همگرايي اين كشور با نهاد هاي یوروآتلانتيك شود. روسيه مي خواهد گرجستان را  به حوزه نفوذ خود تبديل كند. لذا استقرار نيرو هاي نظامي روسيه در مناطق اشغالي گرجستان و افزايش توان نظامي و تسليحات پايگاه هاي خود زمينه سازی حمله مجدد به گرجستان است. روسيه از موازين و حقوق بين المللي تخطي مي كند و حاضر به اجراي توافقنامه آتش بس مورخ 12 اوت 2008 نيست. اين كشور درپي جنگ اوت 2008  مانع ادامه فعاليت هيئت ناظران سازمان ملل و سازمان امنيت و همكاري اروپا در گرجستان شده است و حتي به هيئت ناظران اتحاديه اروپا اجازه ورود به مناطق اشغالي را نمي دهد. دولت روسيه همچنين مخالف استقرار نيرو هاي بين المللي در مناطق اشغالي است. با توجه به اقدامات روسيه، احتمال حمله مجدد اين كشور به گرجستان وجود دارد، هرچند كه حمايت هاي بين المللي از گرجستان و حضور ناظران اتحاديه اروپا مي تواند عامل بازدارنده باشد.

3- نقض حقوق مهاجرين اجباري و رانده شدگان  از مناطق اشغالي: حوادث اوايل دهه 90  و در پي آن جنگ اوت 2008  موجب پاكسازي قومي شد که در پی آن بيش از 500 هزار نفر يعني80 درصد جمعيت مناطق اشغالي از خانه و کاشانه خود رانده شدند. 261 هزار نفر اكنون در ديگر مناطق تحت كنترل دولت مركزي گرجستان سكونت دارند.  نقض حقوق رانده شدگان و مهاجرين اجباري يكي از مهم ترين چالش ها است و دولت گرجستان بازگشت آوارگان به خانه و كاشانه خود و حفظ حقوق شناخته شده آنها را در اولويت كاري خود قرار داده است.

4- مناقشات منطقه قفقاز: توسعه مناقشات و بحران ها از كشور هاي همسايه به گرجستان يكي از تهديدات است. مناقشات موجود در منطقه قفقاز كه منبع توسعه بحران ها است، تاثير منفي بر امنيت اين منطقه مي گذارد. اين در حالي است كه روسيه درصدد رودررويي مردم قفقاز شمالي با گرجستان است.  عدم كنترل مرز هاي گرجستان و روسيه در آبخازيا و منطقه تسخينوالي شرايط مناسبي براي توسعه جرايم فراملي ايجاد مي كند كه به نوبه خود عامل بروز بحران هاي ديگر در منطقه مي باشد.  مناقشه قره باغ ميان جمهوري آذربايجان و ارمنستان خطر ديگري براي امنيت منطقه است و از سر گيري اين مناقشه قطعا امنيت كشور هاي قفقاز جنوبي را مختل كرده و به توسعه نفوذ روسيه در قفقاز كمك خواهد كرد.

  5- تروريسم بين المللي و جرايم سازمان يافته فراملي: تروريسم ناشي از عوامل دولتي و غير دولتي يكي از چالش هاي مهم جهان معاصر است. وجود مناطق اشغالي در گرجستان در واقع زمينه توسعه تروريسم و جرايم سازمان يافته را فراهم مي كند. ضمنا تروريسم دولتي براي گرجستان به عنوان خطر ويژه تلقي مي شود.  با توجه به ظرفيت و نقش ترانزيتي گرجستان، خطر اين كه از مناطق اشغالي براي اقدامات غير قانوني از جمله قاچاق سلاح، مواد مخدر، تسليحات كشتار جمعي و قاچاق انسان استفاده شود، وجود دارد.

6- چالش هاي اجتماعي و اقتصادي: كاهش ميزان سرعت رشد سريع و پايدار اقتصادي از چالش هاي امنيت ملي گرجستان است. مهار چالش هاي ناشي از تكرار بحران اقتصادي جهاني، از ديگر اهداف مهم گرجستان بوده و در اين راستا گرجستان به افزايش ميزان سرعت رشد اقتصادي مي انديشد. نابساماني در توسعه اقتصادي، كاهش در آمد هاي كشور، و افزايش بي كاري مي تواند به تنش اجتماعي و اختلال در ثبات و امنيت كشور منجر شود.  لذا حفظ و رشد اقتصادي و رقابت مردم از اولويت هاي دولت گرجستان به شمار مي رود.

7- چالش هاي انرژي: تحكيم استقلال انرژي براي تامين امنيت ملي گرجستان  بسيار مهم است. در اين راستا بايد تنوع در منابع تامين انرژي حفظ شود. از طرف ديگر ايجاد زيرساخت هاي لازم  و توسعه منابع  انرژي پاك براي افزايش امنيت انرژي گرجستان حائز اهميت است.

8- خطرات سايبري: با توجه به افزايش وابستگي زير ساخت  هاي حساس گرجستان به تكنولوژي هاي اطلاعاتي، موضوع مهار چالش هاي مربوط به حفظ فضاي اطلاعاتي گرجستان مطرح مي شود. روسيه در جنگ اوت 2008 همزمان با حملات زميني، هوايي و دريايي حملات هدفمندانه سايبري نيز انجام داد. حملات سايبري روسيه،  اهميت حفظ فضاي سايبري براي امنيت ملي گرجستان را نشان داده است.

9- چالش هاي زيست محيطي: بحران هاي ناشي از فر آيند هاي طبيعي و فعاليت انساني      مي تواند محيط زيست، تنوع زيستي و رفاه مردم گرجستان را تهديد كند. گرجستان نگران  آسيب هاي زيست محيطي ناشي از فعاليت رژيم اشغالگر روسيه در مناطق اشغالي به ويژه در آبخازيا براي آماده سازي المپيك زمستاني  2014 سوچي، است.  دولت گرجستان از طريق همكاري با جامعه بين المللي از تمامي امكانات خود استفاده خواهد كرد تا از فاجعه زيست محيطي در سواحل درياي سياه كه ناشي از استخراج غير قانوني مصالح ساختماني و چوب آبخازيا و انتقال آنها به روسيه است، جلوگيري كند.

10- چالش هاي جمعيتي:  بهبودي وضعيت جمعيتي براي توسعه كشور اهميت زيادي دارد. گفتني است كه ميزان زاد و ولد و بازگشت مهاجران گرجي به وطن در مقايسه با  سال هاي گذشته افزايش چشمگيري داشته است. حفظ اين روند يكي از اهداف دولت گرجستان مي باشد. تلاش روسيه براي تغيير بافت جمعيتي در مناطق اشغالي و اسكان دادن اتباع روسيه در اين مناطق از ديگر چالش هاي پيش روي گرجستان است و اينگونه  اقدامات روسيه هويت ملي آبخازيايي ها را تهديد مي كند.

11- خطرات مربوط به همگرايي مدني: در راستاي همگرايي مدني ضروري است دولت شرايطي جهت آموزش زبان گرجي براي اتباع اين كشور هموار كند تا آنها  بتوانند در عرصه سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي كشور حضوری فعالتر داشته باشند.

12- تخريب آثار ميراث فرهنگي: گرجستان به حفظ آثار ميراث فرهنگي اهميت  مي دهد. تخريب هدفمندانه آثار ميراث فرهنگي در مناطق اشغالي موجب نگراني دولت مي شود. دولت همچنين درصدد حفظ آثار ميراث فرهنگي گرجستان در خارج از كشور است.

محور هاي سياست امنيتي گرجستان

1- پايان اشغال مناطق اشغال شده و تنظيم روابط با روسيه:

1.1  پايان اشغال مناطق اشغال شده: پايان يافتن اشغال مناطق اشغالي، همگرايي مدني ساكنان اين مناطق و اعاده حاكميت ملي گرجستان از مهم ترين اولويت هاي سياست امنيتي گرجستان مي باشد.

دولت گرجستان در اين راستا گام هاي موثر و به موقع را  بر مي دارد. ضمنا دولت گرجستان به تعهدات خود درچارچوب توافقنامه آتش بس مورخ 12 اوت 2008 پايبند است. از طرف ديگر  با توجه به سخنراني رئيس جمهور گرجستان در مجلس اروپا در تاريخ 23 نوامبر سال 2010، دولت گرجستان بطور يكجانبه متعهد به رعايت آتش بس شده است. رئيس جمهورگرجستان تعهد کشورش را از طريق نامه هاي خود به رهبران اتحاديه اروپا، ناتو، سازمان ملل، سازمان امنيت و همكاري اروپا و رئيس جمهوري آمريكا  تاييد كرده است. گرجستان همچنان به ارائه طرح صلح به منظور تعيين خودمختاري گسترده مبتني بر  معيار هاي اروپايي براي مناطق اشغالي ادامه مي دهد و حتي آماده است قبل از تعيين رژيم حقوقي نهايي مناطق اشغالي، با آنها در زمينه های اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي جهت از سرگيري رفت و آمد، بازسازي اقتصاد آن مناطق، بازگشت رانده شدگان و آوارگان همكاري كند.

گرجستان همچنین از پيشنهاد و طرح هاي صلح كه به پايان اشغال مناطق اشغالي كمك كند، استقبال مي كند. براي پايان اشغال مناطق اشغالي گرجستان، مشاركت فعال جامعه بين المللي ضروري بنظر مي رسد. جامعه بين المللي بايد روسيه را تحت فشار قرار دهد تا اين كشور متعهد به عدم تهاجم به گرجستان شود. موازين بين المللي از جمله اصل عدم استقرار نيرو هاي بيگانه در ديگر كشورها بدون موافقت اين كشور را رعايت كند و به كليه تعهدات خود در قبال توافقنامه آتش بس 12 اوت 2008  عمل نمايد و نيرو هاي خود را از مناطق اشغالي خارج كند. ضمنا به كارگيري اصطلاح «اشغال» در اسناد حقوقي و سياسي بين المللي يكي از بخش هاي سياست پايان اشغالگري است. در اين خصوص  اسناد صادره از سوي پارلمان اروپا، سناي آمريكا و نهاد هاي دولتي كشور هاي متحد گرجستان داراي اهميت است.

دولت گرجستان در راستاي حل بحران مناطق اشغالي، خروج نيرو هاي روسيه و استقرار  نيرو هاي بين المللي در اين مناطق را تنها ساز و كار مناسب مي داند.  با توجه به اهميت حضور ناظران اتحاديه اروپا، دولت گرجستان خواستار توسعه حوزه فعاليت هيئت ناظران است؛ چرا كه ورود ناظران به مناطق اشغالي به توسعه روند صلح  و استقرار ثبات كمك خواهد كرد. ضمنا عادي سازي روابط روسيه و گرجستان مي تواند به حل مناقشات در ديگر كشور ها نيز كمك كند.

ادامه سياست عدم به رسميت شناختن استقلال مناطق اشغالي و تاييد پاكسازي قومي از ديدگاه گرجستان حائز اهميت است. در اين خصوص بايد به قطعنامه هاي سال هاي 2008، 2009، 2010 و 2011  مجمع عمومي سازمان ملل،  قطعنامه سال 1993 شوراي امنيت سازمان ملل، قطعنامه هاي سال هاي 1994، 1996 و 1999 سازمان امنيت و همكاري اروپا و قطعنامه سال 2011 مجلس اروپا اشاره شود.

گرجستان جهت خنثي سازي خطر تروريسم ناشي از اقدامات روسيه در مناطق اشغالي،   توانمندي هاي خود را افزايش داده و همكاري خود را با جامعه بين المللي گسترش مي دهد.

بازگشت رانده شدگان و مهاجران اجباري به خانه هاي خود، اعاده حقوق و تامين امنيت آنها بايد با رعايت اصول و موازين بين المللي انجام بگيرد تا آنها از حق بازگشت آزادانه بهره مند شوند. گرجستان از هرگونه اقدامات روسيه جهت تغيير وضعيت مالكيت و بافت جمعيتي مناطق آبخازيا و تسخينوالي از طريق توافقنامه هاي غير قانوني، جلوگيري خواهد كرد.

1.2  تنظيم روابط با روسيه: گرجستان خواستار روابطی مبتني بر اصول حسن همجواري و برابري با روسيه است. چنين روابطی  بدون احترام روسيه به حق حاكميت گرجستان و بدون پايان اشغالگري ميسر نمي باشد. در اين راستا گرجستان آمادگی خود را  براي مذاكرات با روسيه اعلام می دارد.

گرجستان خواهان تبديل روسيه به كشوری دمكراتيك است تا روابط اين كشور با ديگران بر اصول احترام به حق حاكميت، تماميت ارضي و ارزش هاي دمكراسي  استوار باشد. دمكراسي سازي در روسيه و قابل پيش بيني بودن سياست خارجي اين كشور  تاثير مثبتي بر امنيت گرجستان و منطقه خواهد گذاشت.

همگرايي گرجستان با نهاد هاي اروپايي و یورو آتلانتيك مي تواند به استقرار صلح و امنيت در قفقاز كمك كرده و امنيت مرز هاي روسيه را نيز تضمين كند. اين موضوع قطعا به نفع روسيه نيز است.

گرجستان خواهان استقرار صلح و ايجاد فضاي همكاري در مناطق جنوبي روسيه؛ در قفقاز شمالي است. دولت گرجستان توسعه روابط با ملل قفقاز شمالي را ضروري مي داند تا از اين طريق مردم قفقاز شمالي بيشتر از اهداف و سياست گرجستان مطلع شوند.

2- توسعه نهاد هاي دولتي و تحكيم دمكراسي:

3- سياست تعامل: 

گرجستان درصدد است سياست مناسب و سازكار هاي انگيزشي جهت نزديك ساختن مناطق اشغال شده و ساكنان آن مناطق به گرجستان و توسعه ارتباطات با مردم ديگر مناطق كشور را  تدوين كند. دولت در اين راستا سند« استراتژي كشور در قبال مناطق اشغالي از طريق همكاري و تعامل» و « طرح عمل سياست تعامل» را تدوين كرده است.

از طرف ديگر گرجستان خواستار ادامه همكاري با جامعه بين المللي براي استفاده از ظرفيت هاي موجود جهت اجراي سياست تعامل است. ضمنا براي اجراي موفقيت آميز سياست تعامل، ضروري است طرح هاي بشر دوستانه در قبال مناطق اشغال شده با دولت گرجستان هماهنگ شود.

4- توسعه سيستم دفاعي و امنيتي كشور:

گرجستان در راستاي حفظ امنيت ملي، اصلاحاتي جهت افزايش كارايي سيستم امنيتی كشور را انجام مي دهد. سنگ بناي اصلاحات بخش امنيتي گرجستان، روند بررسي امنيت ملي است كه هماهنگي و همكاري نزديك نهاد هاي امنيتي و افزايش كيفيت همكاري بخش هاي نظامي و غير نظامي را فراهم مي كند.

تشكيل سيستم موثر و كارآمد مديريت بحران ها جهت شناسايي، پيش بيني و پيشگيري بحران و  محو نمودن سريع يا به حداقل رساندن پيامد هاي منفي آن از طريق همكاري هماهنگ شده  نهاد هاي دولتي، يكي از اولويت های سياست امنيتي گرجستان است.

با توجه به تغييرات انجام شده در فضاي امنيتي گرجستان، افزايش توانايي دفاعي كشور يكي از مهم ترين محورهاي سياست امنيتي کشور است. دولت گرجستان امكانات جديد را براي آشنايي نيرو هاي مسلح كشور با چالش هاي جديد  فراهم مي كند و در راستاي آمادگي نيرو هاي مسلح  براي حفظ تماميت ارضي برنامه هاي مختلفي به منظور مدرنيزه سازي سيستم آموزش و تمرين، توسعه سيستم مديريت نيرو هاي مسلح، افزايش قابليت و نزديك ساختن آن به معیار هاي ناتو و كمك به روند همگرايي با نهاد هاي یورآتلانتيك، انجام مي دهد.

دولت در اين راستا، دكترين هایی را تدوين كرده و درصدد مديريت موثر امكانات و منابع حساس و مهم كشور مي باشد. از طرفي بكارگيري از سيتم كارآمد مديريت بحران ها در ارتش و توسعه همكاري بين نهاد هاي نظامي و غير نظامي در زمينه مديرت و كنترل بحران ها  امري مهم و  ضروري است.

سياست دفاعي گرجستان بر اصل دفاع همگاني استوار است. اجراي موفقيت آميز اين سياست نياز به ايجاد سيستم دفاع غير نظامي، توسعه زيرساخت هاي لازم و سيستم كارآمد  نيروي ذخيره دارد. همكاري با كشور هاي متحد بمنظور توسعه سيستم نيروي ذخيره و استفاده از تجربيات آنها ضروري بنظر مي رسد. گرجستان پايبند به ارزش هاي دمكراتيك است و روند همگرايي با نهاد هاي یورآتلانتيك را ادامه مي دهد. لذا افزايش سازگاري نيروي هاي مسلح گرجستان با ناتو يكي از اولويت اصلاحات دفاعي گرجستان مي باشد. ضمنا گرجستان براي تحكيم  توان دفاعي خود درصدد توسعه همكاري با كشور هاي متحد است.

از طرف ديگر گرجستان  براي مشاركت فعال در برنامه هاي صلح ناتو تلاش مي كند. حضور    نيرو هاي نظامي گرجستان در عمليات بين المللي ناتو از يك سو  اهميت گرجستان را براي امنيت حوزه یورآتلانتيك افزايش ميدهد و از سوي ديگر  به افزايش توان نظامي  نيرو هاي گرجستان كمك مي كند.

5- همگرايي با ناتو  و اتحاديه اروپا:

عضويت در اتحاديه اروپا و پيمان آتلانتيك شمالي يكي از مهم ترين اولويت های سياست خارجي و امنيتي گرجستان است. گرجستان كه به خاطر قرار داشتن در حوزه درياي سياه و در ناحيه جنوب شرقي اروپا،  بخش جغرافيايي، فرهنگي و سياسي اروپا  محسوب مي شود، بدليل تحولات تاريخي از مسير توسعه طبيعي خود جدا شده بود. اكنون انتخاب گرجستان همگرايي با اتحاديه اروپا و پيمان آتلانتيك شمالي است تا امنيت و توسعه اين كشور تامين شود.

5.1 - عضويت در پيمان اتلانتيك شمالي:

عضويت در ناتو يكي از مهم ترين اهداف سياست خارجي گرجستان است.  ناتو از نظر گرجستان يك وسيله اصلي براي تامين امنيت و توسعه پايدار حوزه یورآتلانتيك بوده و اساس معماري امنيت اين حوزه مي باشد.  عضويت گرجستان در ناتو مي تواند از يك سو امنيت گرجستان را تضمين كند و از ديگر سو به استقرار ثبات در كل منطقه كمك كند.  ضمنا اصلاحات جاري در راستاي عضويت در ناتو موجب تحكيم نهاد هاي دمكراتيك گرجستان و افزايش توان دفاعي اين كشور مي شود.  با توجه به نظر سنجي برگزار شده در سال 2008  محافل سياسي و اجتمايي گرجستان در خصوص عضويت كشور در ناتو اتفاق نظر دارند. از سال 2004 گرجستان در راستاي توسعه همكاري با ناتو  به پيشرفت هاي بزرگ دست يافته است.  رهبران ناتو در اجلاس 2008 در بخارست توافق كردند كه گرجستان به عضويت ناتو در آيد. اين موضوع در تصميمات سران ناتو در اجلاس هاي  استراسبورگ و ليسبون  و همچنين در راهبرد جديد ناتو منعكس شده است.

حمله روسيه به گرجستان در سال 2008  نتوانست مسير توسعه گرجستان و روند همگرايي اين كشور با ناتو را متوقف كند. با تشكيل كميسيون ناتو وگرجستان؛ آغاز اجراي طرح سالانه ملي  همكاري گرجستان با ناتو تسريع شده است. گرجستان همچنين در مجمع پارلماني ناتو حضور فعالي دارد. با توجه به اينكه گرجستان خود را نيز مسئوول تامين امنيت دسته جمعي مي داند، در عمليات صلح بين المللي و عمليات ناتو مشاركت مي كند.  در اين راستا حضور نيرو هاي گرجي در افغانستان حائز اهميت است.

5.2-  همگرايي با اتحاديه اروپا:

همگرايي مرحله اي گرجستان با اتحاديه اروپا يكي از محور هاي توسعه سياسي و اقتصادي گرجستان مي باشد. توسعه همكاري با اتحاديه اروپا  موجب تحكيم نهاد هاي دمكراتيك گرجستان و تثبيت روند همگرايي مي شود.

گرجستان خواستار گسترش حوزه هاي همكاري و استفاده از آزادي هاي چهارگانه (نقل و انتقالات آزاد مردم، كالا، خدمات و سرمايه) با اتحاديه اروپا است. گرجستان سياست همسايگي اتحاديه اروپا طرح مشاركت شرق را عامل مساعدت در همگرايي با اتحاديه اروپا مي داند.

گرجستان مذاكرات در خصوص انعقاد موافقتنامه درباره عضویت وابسته با اتحاديه اروپا را  بمنظور توسعه روابط از طريق همگرايي سياسي و اقتصادي  از جمله ايجاد منطقه آزاد تجارت، ادامه    مي دهد.

گرجستان همچنين درصدد اجراي موفقيت آميز توافقنامه تسهيل رژيم رواديد  (visa facilitation and readmission agreements ) و توسعه همكاري در چارچوب ابتكار« مشاركت براي تحرك»  (Mobility Partnership)  است. هدف گرجستان رسيدن به رژيم لغو رواديد با اتحادي اروپا است.

گرجستان بر اهميت توسعه همكاري با اتحاديه اروپا در بخش هاي مختلف به ويژه در زمينه تامين امنيت انرژي، حمل و نقل آموزش، فرهنگي  و غيره تاكيد مي كند.

گرجستان خواستار مشاركت فعال اتحاديه اروپا در روند حل مناقشه گرجستان و روسيه است. دراين رابطه برسميت شناختن اشغال مناطق گرجستان توسط روسيه از سوي جامعه بين المللي از اهميت ويژه اي برخوردار است. در اين راستا گرجستان از قطعنامه  17 نوامبر سال 2011 مجلس اروپا استقبال مي كند.

گرجستان همچنين از سياست اتحاديه اروپا جهت همكاري و تعامل بيشتر با روسيه استقبال مي كند. سياست اتحاديه اروپا زماني موثر خواهد بود كه بتواند به شكل گيري سياست خارجي روسيه مبتني بر اصول احترام به حاكميت كشور هاي همسايه و همزيستي مسالمت آميز با آنها، كمك كند.

از طرف ديگر گرجستان انتظار دارد كه اتحاديه اروپا بعنوان ميانجيگر توافقنامه آتش بس  ماه اوت 2008 بين گرجستان و روسيه،  فدراسيون روسيه را جهت اجراي قرارداد آتش بس و پايبندي به موازين بين المللي  بيشتر تحت فشار قرار دهد.

6-  همكاري  در منطقه قفقاز جنوبي:

گرجستان با توجه به اهميت توسعه همكاري با همسايگان، با اقدامات سياسي و اقتصادي خود  به توسعه منطقه و تبديل آن به منطقه آرام، با ثبات و جذاب كمك مي كند.

گرجستان بطور سنتي روابط خوبي با كشور هاي همسايه جمهوري آذربايجان و ارمنستان دارد  و معتقد است كه با رويكرد هاي مشترك مي توان توسعه آتي  منطقه را تامين كرد. در اين راستا  توسعه همكاري منطقه اي و ايجاد حوزه مشترك اقتصادي و بازار  به استقرار صلح و ثبات در منطقه كمك خواهد كرد.  ضمنا قابليت هاي گرجستان در حوزه درياي سياه مي تواند عامل گسترش همكاري باشد.

علي رغم اختلافات موجود؛ سه كشور قفقاز جنوبي مي توانند همكاري منطقه اي در زمينه مبارزه با تروريسم، جرايم سازمان يافته و قاچاق مواد مخدر گسترش دهند و برنامه هاي مشترك براي حفظ محيط زيست اجرا كنند. اينگونه همكاري ها مي تواند  به توسعه همكاري اقتصادي و توسعه گفتگو هاي سياسي بين كشور هاي منطقه کمك كند.

لاينحل ماندن مناقشه قره باغ امنيت كشور هاي منطقه را تهديد مي كند. لذا گرجستان  از حل مسالمت آميز اين مناقشه با مشاركت فعال جوامع بين المللي حمايت مي كند.

گرجستان خواستار توسعه همكاري اقتصادي و تجاري با آذربايجان و ارمنستان است. اجراي طرح هاي بزرگ اقتصادي براي تثبيت امنيت نيز ضروري مي باشد و مي تواند منجر به تحكيم اعتماد و شكل گيري مناسبات پايدار تجاري گردد.

روابط گرجستان با جمهوري آذربايجان به روابط استراتژيك تبديل شده است. طرح هاي مشترك انرژي، حمل و نقل و ارتباطات نقش موثري در توسعه دو كشور ايفا مي كند. طرح خط راه آهن «باكو- تفليس- قارص » يكي از طرح هاي مشترك است كه دو كشور به وسيله آن مي توانند نقش ترانزيتي خود در منطقه را افزايش دهند و به شبكه بين المللي راه آهن بپيوندند. راه اندازي خط راه آهن «باكو- تفليس- قارص» به توسعه روابط اقتصادي  بين شرق و غرب  كمك كرده و موجب  نزديك شدن گرجستان به حوزه اروپا خواهد شد.

«باكو- تفليس- جيهان»، «باكو- سوپسا» و «باكو- تفليس- ارزروم» سه طرح مهم انرژي است كه علاوه بر جنبه اقتصادي آن  به تثبيت امنيت در منطقه نيز كمك مي كند. گرجستان و جمهوري آذربايجان همچنين درصدد عملي شدن طرح هايی مثل « نابوكو»، «جريان سفيد»، «كوريدورحمل و نقل نفت یورو آسيا»‌ و «اگري» (Azerbaijan-Georgia-Romania Interconnector Project)  هستند تا منابع انرژي كشور هاي آسياي ميانه و آذربايجان  با استفاده از قابليت هاي ترانزيتي گرجستان و آذربايجان به بازار هاي جهاني منتقل شود.

گرجستان در زمينه هاي سياسي، امنيتي و روند همگرايي با نهاد هاي یورآتلانتيك نيز با جمهوري آذربايجان همكاري مي كند. همكاري دو كشور در چارچوب اتحاديه گوام نيز حائز اهميت است.  مشاركت آذربايجان در برنامه «مشاركت شرقي» اتحاديه اروپا و برنامه«مشاركت براي صلح »‌ ناتو  به هماهنگ شدن منافع دو كشور و اتخاذ مواضع مشترك كمك مي كند.

گرجستان همكاري نزديكي با ارمنستان در تمامي زمينه ها دارد. گرجستان معتقد است كه توسعه روابط حسنه و گسترش همكاري فیمابین گرجستان و ارمنستان مي تواند منافع متقابل را تامين كرده روابط سنتي دو كشور را توسعه دهد. 

گرجستان درصدد گسترش همكاري هاي اقتصادي با ارمنستان است. همكاري دو كشور در بخش هاي مختلف از جمله تجارت، حمل و نقل و گردشگري موجب افزايش مناسبات فيمابين خواهد شد.

گرجستان از حضور ارمنستان در طرح مشاركت شرقي اتحاديه اروپا حمايت مي كند و خواستار گسترش همكاري اين كشور با ناتو است. گرجستان همچنين خواهان عادي سازي روابط ارمنستان با تركيه  بوده و آماده است به روند عادي سازي روابط دو كشور كمك كند.

7- تحكيم روابط خارجي:

توسعه روابط سياسي و گسترش تجارت خارجي، جذب سرمايه گذاري ها و تحكيم مناسبات اجتماعي و فرهنگي از اولويت های دولت گرجستان است. در اين راستا گرجستان همكاري هاي دوجانبه و چندجانبه خود را با جوامع بين المللي توسعه مي دهد.

7.1-  ايالات متحده آمريكا:

پس از استقلال گرجستان، ايالات متحده آمريكا  همواره از حاكميت و تماميت ارضي، توسعه نهاد هاي دمكراتيك، توسعه اقتصاد بازاري و همگرايي گرجستان با نهاد هاي اروپايي و یوروآتلانتيك حمايت کرده است.

گرجستان درصدد توسعه روابط استراتژيك با آمريكا مي باشد و اين موضوع در منشور همكاري كه در ژانويه سال 2009 به امضا رسيد منعكس شده است. هدف منشور همكاري، كمك به روند توسعه همكاري هاي دفاعي، امنيتي، اقتصادي، انرژي، اجتماعي و فرهنگي از طريق اجراي تصميمات گروه هاي كاري است. حمايت دولت آمريكا و تاكيد آن بر لزوم پايان اشغالگري مناطق گرجستان  براي دولت تفليس اهميت ويژه اي دارد.

گرجستان توسعه همكاري هاي اقتصادي و تجاري با آمريكا را ضروري مي داند و درصدد جذب سرمايه گذاري و افزايش صادرات محصولات گرجي به آمريكا است.  با توجه به قرارداد تجارت ترجيحي بين دو كشور امكان صادرات محصولات گرجي به آمريكا با تعرفه هاي كمتر، فراهم شده است. گرجستان همچنين خواستار برقراري رژيم تجارت آزاد با آمريكا است.

كمك هاي مالي آمريكا براي گرجستان حائز اهميت است. كمك يك ميليارد دلاري آمريكا پس از جنگ 2008 و همچنين اختصاص كمك ها از سوي شركت چالش هزاره آمريكا  براي اجراي طرح هاي عمراني و توسعه نهاد هاي دمكراتيك اهميت ويژه اي داشته است. آمريكا همچنين برنامه هاي آموزشي و علمي را جهت افزايش دانش و آگاهي محققان و دانشجويان گرجي اجرا  مي كند.

توان دفاعي گرجستان از طريق كمك هاي آمريكا افزايش قابل توجهي  داشته است و گرجستان خواستار تعميق اين همكاري ها است.

حمايت دولت آمريكا و تاكيد آن بر لزوم پايان اشغالگري مناطق گرجستان  براي دولت تفليس اهميت ويژه اي دارد. گرجستان توسعه همكاري هاي اقتصادي و تجاري با آمريكا ضروري مي داند و در صدد جذب سرمايه گذاري و افزايش صادرات محصولات گرجي به آمريكا است.  با توجه به قرارداد تجارت ترجيحي بين دو كشور امكان صادرات محصولات گرجي به آمريكا با تعرفه هاي كمتر، فراهم شده است.  گرجستان همچنين خواستار برقراري رژيم تجارت آزاد  با آمريكا است.

كمك هاي مالي آمريكا براي گرجستان حائز اهميت است. كمك يك ميليارد دلاري آمريكا پس از جنگ 2008 و همچنين اختصاص كمك ها از سوي شركت چالش هزاره آمريكا  براي اجراي طرح هاي عمراني  و توسعه نهاد هاي دمكراتيك اهميت ويژه اي داشته است. آمريكا همچنين برنامه هاي آموزشي و علمي را جهت افزايش دانش و آگاهي محققان و دانشجويان گرجي اجرا مي كند.

توان دفاعي گرجستان  از طريق كمك هاي امريكا افزايش قابل توجهي  داشته است و گرجستان خواستار تعميق اين همكاري است. گرجستان حمايت سياسي و نظامي خود را از ائتلاف هاي پيشنهادي آمريكا ادامه مي دهد. نيرو هاي نظامي گرجستان كه در چارچوب برنامه هاي آموزش و تمرين آمريكا آموزش ديده اند در عمليات بين المللي صلح  از جمله برنامه ايساف ناتو در افغانستان شركت مي كنند. گرجستان و آمريكا در زمينه مبارزه با قاچاق مواد هسته اي نيز همكاري مي كنند.

7.2 - اكراين:

گرجستان در صدد  استفاده از فرصت هاي همكاري استراتژيك  با اكراين است. افزايش نقش اكراين به عنوان كشور دمكراتيك و صلح طلب مي تواند  به استقرار صلح و ثبات در منطقه كمك كند.

گرجستان و اكراين در زمينه هاي سياسي و امنيتي همكاري دو جانبه و همكاري بين المللي در چارچوب سازمان ملل، سازمان امنيت و همكاري اروپا، سازمان همكاري حوزه درياي سياه و اتحاديه گوام دارند. گرجستان همچنين خواستار توسعه همكاري با اكراين در روند همگرايي با نهاد هاي یورآتلانتيك  بوده و از مشاركت اين كشور در طرح «مشاركت شرقي» اتحاديه اروپا استقبال مي كند.

7.3 - تركيه:

تركيه شريك منطقه اي گرجستان است كه همواره از تماميت ارضي و حاكميت گرجستان و تلاش اين كشور براي توسعه نهاد هاي سياسي، اقتصادي و امنيتي  حمايت مي كند.  ضمنا تركيه بزرگترين شريك تجاري و اقتصادي گرجستان مي باشد و رژيم هاي لغورواديد و تجارت آزاد بين دو كشور بر قرار شده است.  توسعه همكاري هاي اقتصادي  و اجراي موفقيت آميز طرح هاي انرژي و حمل و نقل  اهميت راهبردي براي دو كشور دارد.  گرجستان و تركيه در چارچوب طرح هاي خط لوله باكو- تفليس- جيهان و باكو- تفليس-ارزروم همكاري مي كنند و حضور فعالي در اجراي طرح هاي مثل «باماكو»، « جريان سفيد»‌، «كوريدور انتقال نفت ارو آسيا» و «خط راه آهن باكو- تفليس- قارص»  دارند.  علاوه بر اين تركيه بعنوان عضو ناتو  يكي از مهم ترين شرکای نظامي گرجستان است. در اين راستا گرجستان خواهان توسعه همكاري هاي نظامي و امنيتي با تركيه است.

همكاري دو كشور در بخش فرهنگي نيز داراي اهميت است. دو كشور همكاري فعال در زمينه آثار ميراث فرهنگي آغاز كرده اند. توسعه اين همكاري به نفع هر دو كشور مي باشد.

7.4  - همكاري با ديگر كشور هاي جهان:

گرجستان  جهت استفاده از تجربيات  كشور هاي حوزه درياي بالتيك و كسب حمايت آنها براي عضويت در ناتو و اتحاديه اروپا، با اين كشور ها همكاري مي كند.

گرجستان در صدد توسعه همكاري  با كشور هاي اروپاي جنوب شرقي و حوزه اسكان ديناوي است. حمايت اين كشور ها از تماميت ارضي گرجستان و اصلاحات جاري در اين كشور داراي اهميت ويژه اي است. گرجستان از توسعه همكاري با ملداوي و بلاروس و مشاركت اين كشور ها در طرح مشاركت شرقي اتحاديه اروپا استقبال مي كند.

گرجستان به عنوان حلقه ارتباطي بين اروپا و آسيا،  توسعه همكاري  به ويژه همكاري هاي اقتصادي، انرژي و حمل و نقل با قزاقستان، قرقيزستان، تركمنستان، ازبكستان و تاجيكستان را مد نظر دارد.  هدف اين همكاري كمك به توسعه تجارت و گردش آزاد سرمايه بين غرب و شرق است. آگاهي كشور هاي آسياي مركزي از تحولات سياسي گرجستان براي دولت تفليس اهميت دارد. تلاش فدراسيون روسيه براي تغيير مرز هاي بين المللي چالش بزرگي براي همسايگان روسيه است.

گرجستان توسعه روابط و همكاري با چين، ژاپن، كره جنوبي، كشور هاي خليج فارس، هند، كانادا، برزيل،  استراليا، اسراييل،  كشور هاي آسياي جنوب شرقي، آمريكاي لاتين و آفريقا را جهت توسعه تجارت، جذب سرمايه گذاري و كسب حمايت بين المللي، ضروري و مهم مي داند.

در راستاي جذب سرمايه گذاري، افزايش آگاهي مردم در مورد گرجستان و كسب    حمايت ها لازم است. روند برقراري روابط سياسي و ديپلماتيك با كشور هاي آمريكاي لاتين و حوزه درياي كارائيب و توسعه همكاري هاي اقتصادي و تجاري با آنها ادامه يابد. در روند مذاكرات با اين كشور ها بايد نسبت به موضوع حمايت از  تماميت ارضي گرجستان توجه ويژه اي داشت.

7.5 - همكاري با سازمان هاي بين المللي:

همكاري با سازمان هاي بين المللي يكي از مهم ترين اولويت سياست خارجي و امنيت ملي گرجستان است.

7.5.1 - سازمان ملل:

گرجستان معتقد است كه سازمان ملل بايد نقش فعال تري جهت استقرار صلح در جهان و حل مناقشات و بحران هاي موجود ايفا كند. در اين راستا بايد تلاش شود تا كارايي سازمان ملل افزايش يابد. گرجستان تعطيلي ماموريت هيئت ناظران سازمان ملل را كه ناشي از فشار هاي روسيه بوده است، را بسيار منفي ارزيابي مي كند و معتقد است كه اين موضوع  مي تواند تاثير منفي بر نقش سازمان ملل در تامين و تثبيت امنيت جهاني بگذارد.

7.5.2 - سازمان امنيت و همكاري اروپا:

سازمان امنيت و همكاري اروپا يكي از مهم ترين سازمان ها براي تامين امنيت اروپا مي باشد. اين سازمان بايد نقش ويژه اي در استقرار صلح، ثبات و دمكراسي در اروپا داشته باشد.

گرجستان همواره به اصول تعريف شده در اسناد اين سازمان مبتني بر احترام به حفظ تماميت ارضي و حاكميت كشورها، پايبند است. گرجستان معتقد است كه افزايش نقش سازمان امنيت وهمكاري اروپا مي تواند به توسعه امنيت كشور هاي عضو كمك نمايد.

روسيه براي جلوگيري از مشاركت سازمان هاي بين المللي در روند حل مناقشات گرجستان  از ادامه فعاليت هيئت ناظران سازمان امنيت و همكاري اروپا ممانعت به عمل آورد؛  با اينحال تلاش گرجستان براي از سرگيري فعاليت هيئت ناظران سازمان امنيت و همكاري اروپا در خاك اين كشور از جمله در مناطق اشغالي و افزايش نقش اين سازمان جهت توسعه امنيت و دمكراسي گرجستان ادامه دارد. كمك و مساعدت سازمان امنيت و همكاري اروپا براي به انجام رساندن موفقيت آميز روند تحكيم نهاد هاي دمكراتيك و اصلاحات جاري، اهميت ويژه اي دارد.

7.5.3 - شوراي اروپا:

همكاري در چارچوب شوراي اروپا يكي از بهترين فرصت ها براي  استقرار موازين و ارزش هاي اروپايي درگرجستان است. با توجه به پايبندي اين كشور به موازين و ارزش هاي اروپايي، زمينه تبديل گرجستان به يك كشور دمكراتيك فراهم مي باشد. گرجستان در صدد اجراي توصيه هاي شوراي اروپا  براي توسعه دمكراسي، حفظ حقوق اقليت قومي،  رعايت حقوق بشر و تثبيت حاكميت قانون است.

8- مبارزه با تروريسم بين المللي و جرايم سازمان يافته فراملي:

هدف سياست ضد تروريستي گرجستان، تامين امنيت شهروندان و نهاد هاي اين كشور است. گرجستان عضو كنوانسيون هاي مبارزه با تروريسم سازمان ملل بوده و در اين راستا  همكاري هاي خود را گسترش مي دهد.

گرجستان براي رسيدن به اين هدف مهم همكاري نزديكي با كميته مبارزه با تروريسم سازمان ملل دارد و واحد هاي ضد تروريستي از جمله؛ يگان هاي ويژه نيرو هاي مسلح و انتظامي كشور را توسعه  مي دهد. گرجستان جهت جلوگيري از  استفاده گروه هاي تروريستی از خاك گرجستان، حراست از مرز ها  و نظارت بر گمركات را افزايش داده  در راستاي مبارزه با تروريسم و جرايم سازمان يافته فراملي  با كشور هاي همسايه آذربايجان، تركيه و ارمنستان همكاري مي كند.

مناطق اشغالي گرجستان اكنون  به منشاء تهديد هاي تروريستي تبديل شده اند.  در سال هاي اخير  عمليات تروريستي در گرجستان  از مناطق اشغالي و توسط عوامل روسيه  برنامه ريزي و اجرا مي شد.  براي خنثي سازي اين خطر  لازم است كه جامعه بين المللي  فشار هاي خود را بر روسيه افزايش دهد  تا روسيه در صورت تكرار عمليات تروريستي بهاي سنگين سياسي بپردازد.

گرجستان با توجه به اهميت مبارزه با تروريسم هسته اي  با آژانس بين المللي انرژي اتمي و ديگر سازمان هاي بين المللي و كشور هاي جهان همكاري مي كند تا از استفاده از خاك گرجستان براي توليد و انتقال مواد هسته اي و راديو اكتيو جلوگيري شود. گرجستان در راستاي عدم گسترش مواد هسته اي و راديو اكتيو نگران وضعيت موجود در مناطق اشغالي است.

گرجستان با شركت در عمليات بين المللي ضد تروريستي حضور فعالي در ائتلاف ضد تروريستي دارد. با توجه به اينكه تروريسم بين المللي تهديد جدي براي امنيت جهان است، عدم موفقيت در عمليات افغانستان تاثير منفي بر امنيت كشور هاي جهان و منطقه از جمله گرجستان خواهد گذاشت.

9- سياست امنيت اقتصادي:

سياست اقتصادي گرجستان مبتني بر اصل آزادي اقتصاد بوده و هدف اصلي سياست امنيت اقتصادي اين كشور فراهم كردن شرايط مناسب براي كمك به توسعه كشور، افزايش رفاه مردم و رقابت پذيري اقتصاد و مردم است.

تحكيم ثبات اقتصاد كلان از طريق اتخاذ سياست جدي مالي، به حد اقل رساندن نرخ تورم، كاهش هزينه هاي عمومي، كاهش بدهي هاي خارجي، رفع كسري بودجه با مازاد بودجه و بهبودي سيستم مالياتي، از مهم ترين اولويت های سياست امنيت اقتصادي گرجستان محسوب مي شود.

توسعه روابط سازنده اقتصادي با اتحاديه اروپا، آمريكا و كشور هاي منطقه از محور هاي  سياست اقتصادي و امنيتي كشور مي باشد. توسعه همكاري هاي اقتصادي و روابط مرزي  مي تواند نقش موثري در كاهش تنش ايفا نمايد. گرجستان در اين راستا آماده همكاري با كشور هاي آذربايجان، تركيه، تركمنستان، ايران، ارمنستان، اكراين، قزاقستان، كشور هاي خاورميانه، حوزه درياي سياه و  ديگر كشور هاي آسياي مركزي و شرقي، است.

گرجستان توسعه زيرساخت هاي حمل و نقل كشور، افزايش بهره برداري از ظرفيت ترانزيتي كشور و همگرايي با سيستم هاي حمل و نقل بين المللي را ضروري مي داند.

سياست اقتصادي گرجستان عدم مداخله دولت در فعاليت اقتصادي شركت ها، حفظ آزادي اقتصادي و مالكيت شخصي، بهبود سيستم مالياتي و اجراي سياست دقيق مالي را تامين مي كند.

گرجستان درصدد است فراهم نمودن شرایطی است تا مردم دسترسي به محصولات خوب و ارزان داشته باشند. ايجاد فضاي مناسب براي جذب سرمايه گذاري، افزايش رقابت پذيري مردم و اقتصاد و رشد اشتغال زايي از ديگر اهداف سياست اقتصادي گرجستان است. براي تحقق اين اهداف ايجاد بازار كار رقابت پذير ضروري بنظر مي رسد. ضمنا كمك به آماده سازي نيروي كار مجرب که از طريق اجراي سياست هدفمندانه آموزشي ميسر مي شود، موجب افزايش رقابت پذيري مردم و اقتصاد خواهد شد.

10- سياست امنيت انرژي:

دولت در راستاي تامين امنيت انرژي، جذب سرمايه گذاري، تقويت همكاري هاي بين المللي در بخش انرژي و توسعه زيرساخت هاي انرژي كشور را ضروري مي داند.  ضمنا دولت گرجستان بر ضرورت تنوع در منابع انرژي و تامين كنندگان آن و مشاركت در طرح هاي منطقه اي و بين المللي  تاكيد مي كند. در اين راستا دولت گرجستان در چارچوب  برنامه كوريدور انرژي جنوب، خواهان اجراي طرح هاي جديد از جمله طرح هاي انتقال نفت و گاز  منطقه درياي خزر و آسياي مركزي به اروپا از طريق گرجستان است.

گرجستان بخشي از كوريدور هاي مهم انتقال انرژي است  و از نقش خود  براي انتقال منابع انرژي درياي خزر و آسياي مركزي به اروپا از طريق مسير هاي متنوع، به خوبي آگاه است.  بنادرگرجستان، خط لوله باكو- سوپسا،  باكو- تفليس- جيهان و باكو- تفليس- ارزروم از جمله پروژه هاي مهم فعال  بوده و گرجستان درصدد اجراي موثراين پروژه ها است.

توسعه زيرساخت هاي انرژي و افزايش بهره برداري از منابع آبي و ديگر منابع انرژي پاك كشور از ديگر اولويت های سياست امنيت انرژي گرجستان مي باشد. گرجستان همچنين  همكاري خود را با سرمايه گذاران خارجي جهت بهره برداري از منابع انرژي تجديد پذير ادامه و توسعه مي دهد.

با توجه به اينكه ساخت خطوط جديد انتقال برق و نيروگاه هاي برقي  و بازسازي نيروگاه هاي فرسوده  به كاهش  وابستگي به منابع انرژي وارداتي  و افزايش  امنيت انرژي كشور كمك مي كند، لذا گرجستان  در صدد تبديل شدن به بزرگترين صادر كننده  برق در منطقه است. در اين راستا افزايش توليد برق و ساخت خطوط انتقال برق  ضروري است.

11- سياست آموزشي:

تكميل نظام آموزشي كشور از مهم ترين اولويت دولت گرجستان است. اصلاحات همه گير نظام آموزشي کشور جهت افزايش كيفيت آموزش متوسط، عالي و حرفه اي و كمك به ايجاد جامعه مبتني بر دانش، انجام مي شود. در اين راستا ايجاد فضاي مناسب براي توسعه علم و مشاركت فعال بخش خصوصي در نظام آموزشي از ضروریات كشور محسوب مي شود. نظام آموزشي گرجستان براي شهروندان اين كشور بايد فرصت هاي شغلي و امكان استفاده از دانش را مهيا كند.

يكي از بخش هاي اصلاحات انجام شده در نظام آموزشي اجراي برنامه هاي آموزش زبان هاي خارجي به ويژه زبان انگليسي و آموزش رايانه در مدارس متوسط است.

يكي ديگر از اولويت های اصلاحات نظام آموزشي كشور توسعه آموزش حرفه اي مي باشد. توسعه اقتصاد گرجستان ضرورت توسعه آموزش حرفه اي را دو چندان مي سازد.

توسعه آموزش عالي نيز براي پيشرفت كشور اهميت ويژه اي دارد. افزايش كيفيت آموزش عالي درگرجستان يكي از پيش شرط هاي توسعه ظرفيت هاي علمي و توسعه اقتصاد كشور مي باشد. ضمنا گسترش همكاري هاي بين المللي در بخش هاي تحقيقاتي، علمي و تكنولوژي ضروري بنظر مي رسد.

11- سياست امنيت اجتماعي و بهداشتي:

كمك به فقر زدايي، افزايش سطح زندگي و شكل گيري قشر قدرتمند متوسط از اهداف سياست امنيت اجتماعي و بهداشتي گرجستان است.

دولت جهت  تامين امنيت اجتماعي و بهداشتي مردم درصدد است به اشتغال زايي كمك كرده بيمه اجتماعي را توسعه و همگاني نمايد.

محور هاي سياست بهداشتي كشور به شرح ذيل است: كمك به افزايش كيفيت خدمات پزشكي، توسعه نظام آموزش پزشكي، افزايش کارايي سيستم پيشگيري و مديريت امراض مسري، پيشگيري و درمان بيماري هاي خطرناك (ايدز، اعتياد، سل و غيره)، توسعه سيستم نظارت بر آزمايشگاه ها و بيماري هاي همه گير جهت جلوگيري از عفونت هاي خطرناكي كه منشاء مصنوعي يا طبيعي دارند، راه اندازي سيستم هاي واكنش سريع، كمك به ترويج شيوه زندگي سالم، قابل دسترسي كردن خدمات پزشكي از طريق توسعه سيستم بيمه  درمان و قابل دسترسي كردن خدمات پزشكي براي  قشر زير خط فقر.

12- سياست امنيت سايبري:

گرجستان در نظر دارد يك سيستم امنيت اطلاعات را ايجاد كند تا  با استفاده آن خنثي سازي حملات سايبري، به حد اقل رساندن اثرات آن و  بازسازي سريع زيرساخت ها  امكان پذير شوند.

گرجستان با توجه به اهميت تامين امنيت اطلاعات محرمانه و حفظ سيستم هاي اطلاعات كشوراساس حقوقي و زيرساختهاي لازم را جهت ارتقاء تكنولوژي هاي اطلاعاتي و حفظ اطلاعات  فراهم مي كند.

گرجستان در راستاي تامين امنيت سايبري درصدد گسترش همكاري با كشور هاي متحد و استفاده از تجربيات آنها است.

13- سياست امنيت زيست محيطي:

هدف سياست امنيت زيست محيطي گرجستان، حفظ امنيت مردم و محيط زيست از طريق پيشگيري از آلودگي محيط زيست، كاهش منابع طبيعي و بحران هاي ناشي از حوادث طبيعي  يا فعاليت انسان، مي باشد.  در اين خصوص توجه ويژه اي به پيشگيري از حوادث طبيعي همانند سيل، بهمن، رانش زمين، زلزله و حوادث صنعتي  مي شود.

انجام اقدامات موثر  براي جلوگيري از آلودگي محيط زيست، پيشگيري از آلودگي منابع آبي و زمين، حفظ جنگل ها، پيشگيري از آلودگي درياي سياه و پاكسازي مناطق گرجستان از ضایعات راديواكتيو از ديگر اهداف سياست امنيت زيست محيطي گرجستان است.

با توجه به لزوم همكاري منطقه اي و بين المللي  براي تامين امنيت زيست محيطي، گرجستان خواستار مشاركت فعال جامعه بين المللي  براي جلوگيري از تخريب محيط زيست مناطق اشغالي از سوي روسيه، است. دولت گرجستان با استفاده از امكانات سياسي خود تلاش خواهدكرد با كمك جامعه بين المللي روسيه را تحت فشار قرار داده از انتقال غير قانوني مصالح ساختماني و چوب آبخازيا به روسيه براي المپيك زمستاني سوچي كه يك تهديد زيست محيطي  براي گرجستان و منطقه است،  جلوگيري نمايد.

گرجستان در زمينه  امنيت زيست محيطي با  كشور هاي منطقه  همكاري مي كند.  همكاري گرجستان با آذربايجان، ارمنستان و تركيه مي تواند  به تحكيم امنيت زيست محيطي منطقه كمك كند.

14- حفظ ميراث فرهنگي:‌

گرجستان از طريق توسعه همكاري با  يونسكو و ديگر سازمان هاي بين المللي  درصدد  حفظ و توسعه ميراث فرهنگي و آثار منحصر به فرد خود كه بخشي از ميراث فرهنگي جهان است، مي باشد. در اين راستا  اتخاذ سياست حفظ ميراث فرهنگي  با هدف كمك به هنر كهن و معاصر گرجستان و نگهداري آثار معماري، ضروري بنظر مي رسد. گرجستان همچنين  جهت حفظ ميراث فرهنگي برونمرزي خود با كشور هايي كه اثار تاريخي گرجي در آنجا واقع شده باشد و ارزش هاي فرهنگي در موزه ها يا كنتابخانه هاي اين كشورها  نگهداري شده باشد، همكاري خواهد كرد.

آثار تاريخي و فرهنگي گرجستان كه در مناطق تحت اشغال روسيه واقع شده اند، در معرض خطر نابودي قرار مي گيرند. لذا جامعه بين المللي بايد در حفظ اين آثار مشاركت نمايند.  در اين راستا همكاري با  يونسكو، مركز بين المللي مطالعات حفظ و مرمت دارايي هاي فرهنگي (ICCROM)، شوراي بين المللي اثار و مكان هاي باستاني (ICOMOS) و اتحاديه بين المللي حفظ طبيعت (IUCN) داراي اهميت ويژه اي است.

15- سياست جمعيتي:

گرجستان جهت بهبودي وضعيت جمعيتي از برنامه هاي افزايش زاد و ولد، كاهش مرگ و مير كودكان، ترويج شيوه زندگي سالم و افزايش سن اميد به زندگي حمايت مي كند.

دولت گرجستان در صدد فراهم كردن شرايط مناسبي براي بازگشت گرجيان برونمرزي و ديگر اتباع گرجستان مقيم خارج به اين كشور است. در اين راستا دولت ارتباطات خود را با جوامع گرجيان برونمرزي  تقويت كرده از اقدامات و تلاش هاي آنها براي حفظ زبان گرجي و ارتباط با ميهن تاريخي تشويق مي كند.

گرجستان نگران  سياست فدراسيون روسيه جهت تغيير مصنوعي و غير قانوني بافت جمعيتي آبخازيا و اسكان روسي تبار ها در آنجا است. گرجستان تلاش خواهد كرد تا  از اين اقدامات روسيه جلوگيري كرده به حفظ هويت قومي و فرهنگي آبخازيايي ها  كمك كند.

16- سياست همگرايي مدني:

دولت گرجستان  به روند همگرايي و مشاركت  اقليت قومي در جامعه كمك مي كند.  دولت همچنين به توسعه تدريس زبان گرجي بين اقليت قومي  و حفظ هويت و فرهنگ آنان اهميت مي دهد. اين سياست در « نظريه ملي همگرايي مدني» و «طرح عمل» منعكس شده است.

دولت امكاناتي براي آموزش زبان گرجي و استفاده از آن زبان توسط اقليت قومي فراهم مي كند تا از اين طريق حقوق و ازادي هاي آنها تامين گردد.

گرجستان همچنين درصدد فراهم ساختن شرايط مناسبي  براي همگرايي مدني مهاجراني كه مجددا به ميهن بازگشتند، مي باشد.

17-            سياست روابط با جوامع گرجيان برون مرزي:

حفظ هويت هموطنان برونمرزي يكي از اولويت دولت گرجستان است. دولت در اين راستا  به راه اندازي دوره هاي آموزش زبان گرجي، مدارس هفتگي،  مدارس عمومي گرجي، گروه هاي فولكلوريك و گروه هاي هنري كمك مي كند. گرجستان همچنين تلاش مي كند تا  هموطنان مقيم كشور هاي مختلف با يكديگر ارتباط برقرار كنند و پروژه هاي مشترك اجرا نمايند.

سرود ملی

شعار ملی گرجستان :

ძალა ერთობაშია

به معنی :

« قدرت در همبستگی است »

سرود ملی گرجستان « آزادی » نام دارد.

آزادی به زبان گرجی « تاویسوپلــِبا » تلفظ می شود.

             

                     ترجمه فارسی سرود ملی گرجستان :

نشان من، میهن من است

جایگاه نگهدارنده این نشان، سراسر جهان است

کوهستان‌ها و دره‌های درخشان را

با خداوندگار، سهیم‌ هستیم

امروز، آزادی ما

برای شکوه آینده، نغمه می‌سراید

ستاره سحر برمی‌آید

و در میان دو دریا، می‌درخشد

پس ستوده باد آزادی

این آزادی ستوده باد!

نام شاعر : « داوید ماگرادزه »

آهنگسازان : « زاخاری پالیاشویلی»  و « لوسب کچاکمادزه »

تاریخ تصویب :  2004

تاریخچه تفکر دولت‌داري و تدوین قانون در گرجستان

دوران‌ قرون وسطي

بر اساس نوشته های مورخین و استادان گرجی؛ ملت گرجستان تجربه تاريخي، سياسي و دولت‌داري بيش از دو هزار ساله دارد ولی اثر مكتوب يا ذكری از وجود یک متن داراي ارزش قانون اساسي كشور در منابع تاريخي به دست ما نرسيده است. بنابراين قانونگزاري به دوره تشكيل پادشاهي يكپارچه فئودال گرجستان در اوايل سده 11 ميلادي / اوايل سده 5 هجري قمري بر مي‌گردد. طبيعي است كه در آن دوره، پس از تشكيل پادشاهي يكپارچه فئودال، ساختار دولت‌داري و نهاد‌هاي مشخص دولتي، نيازمند قوانين اصلي و جزئي شده بودند كه باعث رشد علوم حقوق، قانون نویسی‌ و قانون‌مندي در گرجستان گرديد. چنين جريانات، در منابع متعدد گرجي، فارسي، عربي، يوناني، ارمني و غيره ديده مي‌شود.

نخستين قانون با ارزش حقوقي و دولت‌داري گرجستان ( که با قانون نویس کنونی و شکل معاصر تفاوت بسیار دارد)  بين سال‌هاي 1028 ـ 1005 ميلادي / 419ـ 395 هجري قمري، توسط اِكوتيمه آتونِلي Ekvtime Atoneli راهب نامدار گرجي در «صومعه گرجي‌هاي ايوِري» در يونان، تدوين شد كه با تقليد و تشريح از قوانين بيزانس نوشته شده بود و كليات ساختار سياسي و دولت‌داري و نيز عناصر قوانين و مقررات ديني، مدني و جزايي را نيز در بر مي‌گرفت. اثر مذكور به «قانون مختصر دين» معروف است و در طول بيش از 150 سال به عنوان قانون اصلي كشور گرجستان مورد استفاده قرار مي‌گرفت.

رويدادهاي سياسي گرجستان در اواخر سده 12 ميلادي / اواخر سده 5 هجري به عنوان مرحله جديد و مهم رشد تفكر دولت‌داري و علوم حقوقي محسوب مي‌شود. در اوايل دوره حكومت ملكه تامار Tamar تعداد قابل توجه درباريان و اشراف گرجستان با رهبري وزير دارايي، خواستار تشكيل مجلس، برقراري سلطنت مشروطه و واگذاري اختيارات قانون‌گذاري به مجلس شدند. برنامه مذكور اجرا نشد، اما اختيارات پادشاه محدود و اختيارات شوراي عالي كشور افزايش يافت كه در آن دوره موجب تقویت اعتبار حكومت شاهي، نهادهاي دولتي و قوه قضايي گرديد. در همان قرن، قانون جداگانه ای تحت عنوان «موازين تاجگذاری پادشاه» تدوين و ترويج شد كه اختيارات و نحوه فعاليت حكومت شاه، دربار، نهادهاي دولتي، شوراي عالي و قوه قضايي كشور را مشخص مي‌كرد.

در سده 14 ميلادي / 7 هجري قمري در گرجستان مجموعه قوانين جديدی تحت عنوان «مقررات دربار شاه» تدوين شد كه از نظر محتوي به قوانين اساسي معاصر نزديكتر بود و ساختار حكومت و دولت، اصول دولت‌داري، اختيارات نهادها و مقامات مختلف دولتي، شرايط انتقال قدرت، موازین قانون‌گذاري و امور اجرايي را مشخص و تشريح مي‌كرد. مجموعه مذکور تا اوايل سده 18 ميلادي / اوايل سده 12 هجري قمري (اواخر دوره صفوي) اعتبار و كاربرد گسترده ای داشت.

در اوايل سده 18 ميلادي / اوايل سده 12 هجري قمري (اواخر دوره صفوي) واختانگ ششم Vakhtang IV پادشاه كارتلي Kartli (پادشاهي مركزي گرجستان شرقي) مجموعه تكميل شده قانون اصلي كشور گرجستان را تحت عنوان «دستورالعمل» تدوين و مقرر كرد مجموعه ياد شده تمام موارد اعتبار، اختيارات، ساختار و موارد ديگر دولت‌داري و حكومت شاه، اختيارات قوه‌هاي مختلف دولتي، امور تشريفات درباري و وزارتخانه‌ها، نحوه فعاليت دادگاه، امور قوانين مدني و جزايي را به صورت ساماندهي شده معين ساخت.مي‌توان گفت كه «دستورالعمل» به نوعي تسامحاً، شبیه قانون اساسي محسوب می شد.بود كه به گرجستان ثبات سياسي، اقتصادي و حقوقي بخشيد. مجموعه مذكور تا اوايل سده 19 ميلادي / اواخر سده 12 هجري شمسي اعتبار داشت.

دوره سلطه روسيه تزاري

اوايل سده 19 ميلادي / اواخر سده 12 هجري شمسي داويد باگراتيوني Davit Bagrationi ولیعهد گرجستان، نخستين مجموعه موازين قانون اساسي به سبك اروپايي را تدوين كرد، اما دولت روسيه تزاري پس از اشغال گرجستان، دولت‌هاي محلي اين كشور و تمام نهاد‌هاي دولتي و قوانين و موازين مرتبط را منحل و قوانين امپراتوري روسيه را جايگزين آن‌ها كرد.

در سال 1832 ميلادي / 1211 هجري شمسي، قيام بزرگ اشراف و نخبگان ملت گرجستان عليه سلطه روسيه تزاري شكست خورد. در پرونده بازداشت شدگان مطالب قابل توجه در خصوص برنامه آينده ساختار سياسي و اجتماعي گرجستان مستقل كه طرفداران زيادي هم داشت، درج شده است. اکثریت نخبگان گرجستان طرفدار برنامه تشكيل سلطنت مشروطه با مجلس ملي داراي اختيارات گسترده‌اي بودند. جنبش مذكور با وجود شكست، در تاريخ دولت‌داري و تدوین قانون‌در گرجستان نقش مهمي را ايفا كرد و موجب تربيت نسل‌هاي جديد طرفدار مشروطیت يا جمهوريخواه گرديد.

دوره بازسازي استقلال گرجستان

گرجستان در طول 117 سال، زير سلطه روسيه تزاري ماند و از نظر تاريخي معاصر، با وجود سابقه و سنت ديرين، ايجاد قانون اساسي كشور فقط از اوايل سده 20 ميلادي سرآغاز گرفت. 26 مي سال 1918 ميلادي / 4 خرداد سال 1297 هجري شمسي، گرجستان در پي فروپاشي امپراتوري روسيه تزاري، استقلال خود را به دست آورد. شوراي ملي و دولت كشور، كميسيون ويژه تدوين قانون اساسي گرجستان را تعیين كرد كه پس از تقريباً دو سال فعاليت، براي اولين بار در تاريخ ملت گرجستان، قانون اساسي كامل مطابق با استانداردهای آن دوره را تدوين و جهت تصويب به مجلس ارائه كرد. 15 فوريه سال 1921 ميلادي / 26 بهمن 1299 هجري شمسي، ارتش سرخ روسيه شوروي به گرجستان حمله و پس از جنگ خونين، كشور را اشغال كرد. قانون اساسي مذكور 21 فوريه سال 1921 ميلادي / 2 اسفند 1299 هجري شمسي در شوراي ملي گرجستان در وضعيت جنگي تصويب شد؛ اما فقط 4 روز اعتبار داشت چراکه در تاریخ 25 فوريه / 6 اسفند، دولت اشغالي كمونيستي تشكيل جمهوري سوسياليستي گرجستان را اعلام كرد و دولت جمهوري دموكراتيك گرجستان، مجبور به مهاجرت و پناهندگي به اروپا شد. قانون اساسي گرجستان مستقل توسط دولت جديد كمونيستي لغو شد. قانون اساسي مذكور شامل 17 بخش و 149 اصل بود و تقریباً با قوانين اساسي كشورهاي اروپایی مطابقت كامل داشت.

دوره شوروي

قانون اساسی جمهوری سوسیالیستی گرجستان

2 مارس سال 1922 ميلادي / 11 اسفند 1300 هجري شمسي، حكومت كمونيستي گرجستان بر اساس دستورالعمل مسکو، نخستين قانون اساسي جمهوري سوسياليستي گرجستان شامل 23 بخش و 134 اصل را تصويب كرد كه با قانون اساسي روسيه شوروي هيچ تفاوتی نداشت و حفظ استقلال گرجستان و حقوق بشر را  به صورت ظاهري تاييد مي‌كرد.

قانون اساسی فدراسیون سوسیالیستی قفقاز

13 دسامبر سال 1922 ميلادي / 21 آذر 1301 هجري شمسي، توسط حكومت اشغالگر كمونيستي، جمهوري فدراسيون سوسياليستي قفقاز جنوبي شامل گرجستان، جمهوری آذربايجان و ارمنستان تشكيل و قانون اساسي آن نيز تصويب شد.

30 دسامبر / 8 دي همان سال اتحاد جماهير سوسياليستي شوروي متشكل از فدراسيون روسيه، اوکراین، بلاروس و جمهوري فدراسيون سوسياليستي قفقاز جنوبي تشكيل شد. در سال 1924 ميلادي / 1302 هجري شمسي اجلاس دوم شوراهاي كمونيستي قانون اساسي اتحاد جماهير سوسياليستي شوروي را تصويب كرد. بر اساس قانون اساسي سراسري جديد، جماهير شوروي موظف شدند قانون اساسي خود را مطابق با قانون اساسي شوروي اصلاح كنند.

دومین قانون اساسی جمهوری سوسیالیستی گرجستان 

در سال 1927 ميلادي / 1306 هجري شمسي دولت كمونيستي گرجستان قانون اساسي جديد جمهوري سوسياليستي گرجستان شامل 8 بخش و 114 اصل را تصويب كرد. گرجستان در نتيجه اصلاحات اجباري و واگذاري بخشي از اختيارات اساسي به دولت مركزي مسكو، مديريت و تصميم‌گيري در امور خارجی، امور دريايي، امور دفاعي و امور تجارت بين المللي را از دست داد.

سومین قانون اساسی جمهوری سوسیالیستی گرجستان ( قانون اساسی استالین)

در سال 1937 ميلادي / 1315 هجري شمسي دولت كمونيستي گرجستان در پي تصويب قانون اساسي جديد شوروي، قانون اساسي سوم، اصطلاحاً «قانون اساسي استالين» را تصويب كرد كه شامل 14 بخش و 162 اصل بود و چهل سال اعتبار داشت.

چهارمین قانون اساسی جمهوری سوسیالیستی گرجستان( قانون اساسی برژنف)

در سال 1978 ميلادي / 1357 هجري شمسي، دولت كمونيستي گرجستان بار ديگر در پي تصويب قانون اساسي جديد شوروي، قانون اساسي چهارم، اصطلاحاً «قانون اساسي برژنف» را تصويب كرد كه شامل مقدمه، 11 باب، 22 بخش و 185 اصل بود كه در سال‌هاي 1986، 1989، 1990 و 1991 ميلادي مورد اصلاحات اساسي قرار گرفت و تا زمان فروپاشي شوروي اعتبار رسمي داشت.

دوره معاصر استقلال گرجستان

قانون اساسی دوره انتقالی

28 اكتبر سال 1990 ميلادي / 6 آبان 1369 هجري شمسي، در گرجستان انتخابات آزاد برگزار و حزب ملي گرا با رهبري « زوياد گامساخورديا » پيروز شد. مجلس جديد در قانون اساسي دوره شوروي سال 1978 ميلادي / 1356 هجري شمسي، اصلاحات بنيادين را وارد و آن را به عنوان قانون اساسي دوره انتقالي اعلام كرد.

اعتبار مجدد و موقت قانون اساسي مورخ  21 فوريه سال 1921 ميلادي

در پايان سال 1991 ميلادي / 1370 هجري شمسي با حمايت كرملين در گرجستان كودتاي نظامي رخ داد؛ كه موجب سرنگوني دولت قانوني گامساخورديا و روي كار آمدن شوراي نظامي موقت گرديد. شوراي نظامي مذكور قانون اساسي موجود را لغو و قانون اساسي 21 فوريه سال 1921 ميلادي / 2 اسفند 1299 هجري شمسي را به عنوان قانون اساسي موقت اعلام كرد كه البته قانون اساسي مذكور از نظر حقوقي خيلي قديمي شده و غير قابل كاربرد بود.

قانون اساسي مختصر

در سال 1992 ميلادي / 1371 هجري شمسي انتخابات مجلس جديد برگذار شد كه در اولين جلسه خود «ادوارد شواردنادزه» را به مقام رياست مجلس و رييس كشور منصوب كرد. همان سال «قانون ساختار حكومت» كه تحت عنوان «قانون اساسي مختصر» نيز معروف است، از طرف مجلس تصويب شد كه در كشور بدون قانون اساسي، نقش تنها قانون حقوقي را ايفا مي‌كرد.

اولین قانون اساسی جدید گرجستان پس از فروپاشی شوروی

در سال 1993 ميلادي / 1372 هجري شمسي جهت اصلاح قانون اساسي 21 فوريه سال 1921 ميلادي / 2 اسفند 1299 هجري شمسي، با رياست ادوارد شواردنادزه كميسيون تدوين قانون اساسي جديد تشكيل شد كه پس از دو سال فعاليت، برگزاري همايش و سمينارهاي تخصصي متعدد و همكاري بسيار گسترده با كميسيون ونيز، قانون اساسي كاملاً جديد را به مجلس كشور ارائه كرد. 24 آگوست سال 1995 ميلادي / 2 شهريور 1374 هجري شمسي مجلس گرجستان قانون اساسي جديد را تصويب كرد.

قانون اساسي جديد شامل 9 بخش و 109 اصل بود و بين سال‌هاي 2012 ـ 1995 ميلادي / 1391ـ1374 هجري شمسي، شاهد  31  اصلاحيه شد.

در حال حاضر قانون اساسي گرجستان متشكل از یک مقدمه، قسمت اصلي، قسمت موازين انتقالي، و شامل 11 بخش و 121 اصل مي‌باشد. بخش چهار 1، هفت 1 و اصل‌هاي 341، 481، 511، 811، 812، 813، 861، 1011، 1012، 1013، 1041 و 1043 به قانون اساسي افزوده گردیده و اصل‌هاي 761 و 91 از آن حذف شده اند.

تشريح مختصر ساختار قانون اساسي کنونی گرجستان

در مقدمه قانون اساسي، اراده ملت گرجستان جهت تاسیس نظام اجتماعي مبتني بر اصول دموكراسي، آزادي اقتصادي و حقوق بشر، تقويت استقلال كشور و همبستگي مسالمت‌آميز با ملل ديگر اظهار شده است. مقدمه قانون اساسي اعتبار حقوقي دارد.

قسمت اصلي قانون اساسي

قسمت اصلي قانون اساسي گرجستان شامل 10 بخش زير مي‌باشد:

بخش نخست: موازين عمومی

مطالب بخش اصلی عبارتند از: مباني و ساختار نظام حكومت گرجستان به عنوان كشور دمكراتيك؛ مرزهاي گرجستان مبتني بر وضع مرزهای موجود که در 21 دسامبر سال 1992 ميلادي / 30 آذر سال 1371 هجري شمسي مشخص شده است؛ منبع حكومت، ملت گرجستان است؛ دولت گرجستان، حقوق و آزادي‌هاي بشر مصرح در حقوق بين المللي را به رسميت شناخته و رعايت مي‌كند؛ زبان رسمي كشور گرجستان زبان گرجي است و در جمهوري خودمختار آبخازيا زبان آبخازيایی نیز رسمیت دارد؛ نقش تاريخي منحصر به فرد كليساي ارتدكسي گرجستان و در كنار آن آزادي های مذهبي اعلام شده است؛ شهر تفليس به عنوان پايتخت كشور گرجستان تعيین شده است.

بخش دوم : تابعيت گرجستان و حقوق بشر

مطالب مهم بخش دوم: تشريح مباني و تضمين‌هاي رعايت حقوق بشر و آزادي‌ها؛ برابري همه اتباع كشور در برابر قانون بدون تبعيض بر اساس نژاد، رنگ پوست، زبان، جنس، مذهب، عقايد سياسي، تعلق به طبقه اجتماعي، دارايي و محل سكونت؛ مجازات اعدام لغو شده است؛ همه اتباع از حق ارتقاء شخصي برخوردارند؛ احترام و حيثيت هر انسان محفوظ است؛ آزادي هر انسان محفوظ است؛ هر انسان از حق بيان و اعتقادات مذهبي آزاد برخوردار است؛ ملك و اموال و حق داشتن آن محفوظ است؛ زندگي شخصي انسان محفوظ است؛ فعاليت آزادانه عقلي محفوظ است؛ آزادي رسانه‌هاي گروهي محفوظ و هرگونه سانسور ممنوع است؛ حق تشكيل احزاب، عضويت در احزاب، فعاليت سياسي و حق تظاهرات محفوظ است؛ آزادي انتخاب راي دهندگان محفوظ است؛ حق انتصاب به مقامات دولتي محفوظ است؛ آزادي كار محفوظ است؛ اصل برائت محفوظ است؛ حق مراجعه به دادگاه محفوظ است. در بخش دوم همچنين شرايط محدوديت حقوق عمومي در شرايط اضطراري نيز تعريف و مشخص شده است؛ در همين بخش مقام مدافع حقوق بشر در گرجستان تعريف شده است.

بخش سوم: مجلس گرجستان

مطالب مهم بخش سوم عبارتند از: شرايط تشكيل، اختيارات، اعتبار و كليه امور فعاليت مجلس كشور به عنوان بالاترين نهاد مقننه.

بخش چهارم: رييس جمهور گرجستان

مطالب مهم بخش چهارم عبارتند از: موقعيت و اختيارات، اعتبار، نحوه انتخاب و كليه امور مربوط به فعالی فعاليت مقام رياست جمهوري به عنوان بالاترين مقام اجرايي کشور.

بخش چهار 1: دولت گرجستان

مطالب مهم این بخش عبارتند از: موقعيت، اختيارات، اعتبار، نحوه تشكيل و كليه امور فعاليت دولت كشور به عنوان نهاد اجرايي.

بخش پنجم: قوه قضايي

مطالب عمده این بخش عبارتند از : موقعيت، اختيارات، اعتبار، نحوه عملكرد ديوان عالي به عنوان بالاترين نهاد نظازت قانون اساسي و كليه امور فعاليت قوه قضايي كشور به عنوان نهاد اجرايي.

بخش ششم : امور دارايي و نظارت دولتي

مطالب عمده : نحوه تصويب بودجه دولتي؛ وظايف ماليتي شهروندان؛ موقعيت و اختيارات بانك ملي، نحوه تشكيل، تعداد اعضا و اختيارات شوراي بانك ملي؛ موقعيت، اختيارات و نحوه فعاليت اتاق بازرسي.

بخش هفتم: امور دفاع كشور

مطالب عمده : انجام جنگ دفاعي حق انحصاري گرجستان مي‌باشد. گرجستان جهت دفاع از تماميت ارضي، استقلال و آزادي خود و نيز انجام تعهدات بين المللي نيروهاي مسلح را تشكيل داده است. دفاع از گرجستان و خدمت نظامي وظيفه همه شهروندان گرجستان است. نحوه فعاليت شوراي امنيت و استفاده از نيروهاي مسلح كشور.

بخش هفت 1: حكومت محلي

مطالب: موقعيت حقوقي، اختيارات، مسائل مستقل بودن نهادهاي حكومت محلي و نحوه انتخاب شوراهاي محلي.

بخش هشتم: اصلاحات قانون اساسي

مطالب: اصلاحات قانون اساسي كشور به دو نحو صورت مي‌گيرد: اصلاحات كلي كه تصويب قانون اساسي جديد را در نظر مي‌گيرد و اصلاحات جزئي كه اصلاحيه محتوي قانون اساسي موجود را در نظر مي‌گيرد. بيش از نصف نمايندگان مجلس و 200 هزار راي دهنده حق درخواست اصلاحات قانون اساسي را دارند. پيش‌نويس اصلاحات قانون اساسي از طرف مجلس كشور جهت بررسي‌هاي عمومي منتشر مي‌شود و پس يك ماه بررسي اصلي آن در مجلس كشور صورت مي‌گيرد. اصلاحات قانون اساسي توسط بيش از دو سوم از تمام اعضاي مجلس تصويب و از طرف مقام رياست جمهوري امضا و منتشر مي‌شود.

موازين انتقالي

بخش نهم

مطالب: شرايط و مقررات اعتبار رسمي قانون اساسي، اهميت و نتايج آن براي قانون‌پروري در كشور، تعهد دولت جهت تطبيق همه قوانين و اسناد رسمي دولتي با قانون اساسي كشور و مدت تصويب قانون ديوان عالي.