ین لى، شاعر نگارگر و پیشتاز چین معاصر

ین‏لى، در اوت سال1954 در پکن چشم به جهان گشود، در شانگهاى پرورش یافت و در نوجوانى به پکن بازگشت و تا سال1985 در آنجا زیست. او که فقط پنج سال در مدرسه درس خوانده بود، در اتحادیه‌­ی کارگران با برخى از نویسندگان و هنرمندان آوانگارد آشنا شد و تحول یافت. آشنایى او با شعر و هنر و ادبیات تنها از راه تجربى بود. حتى نقاشى را پیش خود فرا گرفت و هیچ مربى نداشت. او به هنگام کار در کارخانه‏‌ها و کارگاه‏‌ها، آثار مدرن غربى را که در آن زمان به طور زیرزمینى دست به دست میى‏شد، می­خواند. وی نخستین نمایشگاه آوانگارد را حتى پیش از نمایشگاه گروه ستارگان، در شهر شانگهاى برگزار کرد که با مخالفت کارکنان دولتى همراه شد. او در سال 1985 ناگزیر به نیویورک مهاجرت کرد و به قول خودش«در کاپیتالیسم درنده‌‏خو تبعید یافت» چون اجازه­‌ی چاپ آثارش را در وطن خود نداشت. او قبل از رفتن به نیویورک، دو سال در تایوان و هنگ‏کنگ زیست و به کار ویرایش در یک نشریه­‌ی ادبى پرداخت. آثار او تا سال1995 در چین اجازه­‌ی چاپ نداشت. تا سال 1998 او در نیویورک زیست، اما از سال 1998 تاکنون نیمى ازسال را در شانگهاى و نیم دیگر را در نیویورک زندگى مى‏کند.

ین‏ لى، در آثار خود همیشه عبارت«شاعر-نقاش»را به کار مى‏برد و نه«نقاش-شاعر».به نظر او، شعر مقدم بر نقاشى است و مى‏گوید بیشتر نقاشان چین از اعصار باستان در اصل شاعر بوده‏‌اند و سنت«شعر-نقاشى»در چین بس ریشه‌‏دار است و خود را احیاکننده­‌ی این سنت باستانى مى‏شمارد.شعر ین‏لى از نظر تصویرپردازى نمادین است و در عین حال نگرش و چشم‏اندازى خردگرا و انتقادى نسبت به مسائل اجتماعى دارد. وی نام یکى از مجموعه نگاره‌‏هاى خود را «پینه‏‌دوزى در هزاره جدید در من آغاز می‏گردد»گذاشته است.

ین‏ لى از سال1979 تاکنون بیش از سى نمایشگاه انفرادى و گروهى برگزار کرده است که مهم ترین آنها عبارتند از: نخستین و دومین نمایشگاه گروه ستارگان در پکن، (1979-1980)؛ نمایشگاه انفرادى در یک گالرى واقع در پارک خلق شانگهاى(1984)، که نخستین نمایشگاه انفرادى هنر آوانگارد در چین بوده است؛ نمایشگاه انفرادى در گالرى فونگ (Fung) در نیویورک(1985)؛ چهار نمایشگاه گروهى هنر پیشتار چین در نیویورک در هاروارد، (87-1986)؛ نمایشگاه ده سال نقاشى ستارگان در گالرى هانارت، هنگ‏کنگ(1989)؛ و از سال1990 تاکنون، چندین نمایشگاه انفرادى و گروهى در شهرهاى بوستن، تایوان، پاریس، نیویورک، پکن، توکیو، شانگهاى، تهران و هانگجو داشته است. در سال 2000 میلادی، یکى از آثار او جزو گنجینیه‌­ی هنرى مدرن آسیا در فوکوئوکاى ژاپن گردید.

نمونه ای از اشعار یَن ­لی

آن را به من بازگران

در بى‏قفل را به من بازگردان،

حتى اگر اتاقى در کار نباشد

باز هم آن را به من بازگردان.

خروس را به من بازگردان

که هر روز صبح بیدارم مى‏کرد،

حتى اگر آن را خورده باشى.

هنوز مى‏خواهم استخوان‌‏هایش را به من بازگردانى.

آواز چوپان را به من بازگردان

که از فراز تپه‏‌ها به گوش مى‏رسید،

حتى اگر آن را به صورت نوار ضبط کرده باشى.

آواز نى را به من بازگردان

حلقه­‌ی پیوند برادران و خواهرانم را به من بازگردان،

حتى اگر براى نیمى از سال باشد.

فضاى عشق را به من بازگردان

حتى اگر تباهش کرده باشى.

رؤیاهایم را به من بازگردان،

کل جهان را به من بازگردان،

حتى اگر به هزار ملتش بخش کرده باشى،

حتى اگر در صدها هزار ناحیه محاصره شده باشد؛

هنوز مى‏خواهمش!