ترانه و رقص محلی تاجیکستان

8-3-8.ترانه و رقص محلی

ترانه ها قطعاتی هستند بسیار شاد و کوتاه و در موسیقی تاجیکی به یکدیگر همانندند. بی گمان همانند آن چه در موسیقی ایرانی وجود دارد، بایستی آنها را شاخه خالص هنرهای عامیانه در مقام های تاجیکی و دستگاههای ایرانی دانست.

ترانه های تاجیکی از لحاظ آهنگ / آوا، بسیار شوخ، از نظر حرکت، روان و از جهت ضرب، رقصانند و به طور کلی با روح همه مردم پیوند دارند. واژگان شان نیز همه عامیانه اند. بایستی گفت که رقص تاجیکی هنری ملی است و مردم برای آموختن آن به کلاس و مدرسه نمی روند، این هنر بیان احساس به وسیله حرکت است، که چون موسیقی سینه به سینه انتقال می یابد. تن ها پوشیده، دست ها در آستین، دامن ها بلند و بر سرشان گونه ای مکنا قرار دارد.

مقام ضرب تاجیک، با هنر رقص سازگار است. رقص کشاورز با داس، که دروکردن را نشان می دهد. رقص با کوزه و ... رقص های جنگاورانه، رقص با شمشیر و با چوب، رقص با ابزار موسیقی که خود رقاصان می نوازند.

رقص با دو تار، دایره، کمانچه و ... رقص با اشیای گوناگون با زنگوله، قاشق و قوری و تمامی نواحی تاجیک نشین رواج دارد. ترانه زیر بخشی از ردیف مقام تاجیکی بزرگ است، که در قالب تصنیف ساخته شده است.

هر که آید لعلش به گفتار                             گفتیم تکرار لعلش به گفتار

یابد شفا هر دل خسته بیمار                           گفتیم تکرار دل خسته بیمار

ما گل نچیدیم از باغ بی خار                               گفتیم تکرار از باغ بی خار

و طبق معمول پیش از ترانه و پس از آن، یکه خوانی انجام می شود(افشار سیستانی، 1383: 213 - 212).

                                               

           رقص محلی                                                                                                         رقص محلی