جنگ تریاک در چین
شورش بوکسورها علیه متجاوزان و میسیونرهای خارجی
نخستین جنگ تریاک(1842-1840)، نقطهی عطفی در تاریخ چین به شمار میآید. با شکست چین در این جنگ و تحمیل قراردادهای ننگین به دربار، از سویی سیل کالاهای خارجی و بریتانیایی از طریق بنادر آزاد تجاری در اختیار آنها، وارد چین شده و به بخش کشاورزی و تولیدی این کشور لطمات جبران ناپذیری وارد کرد. از سوی دیگر، با باز شدن دست مسیونرهای مسیحی که همدست نیروهای اشغالگر و دست نشانده و جاسوس آنها به شمار میآمدند، افزون بر تبلیغ مسیحیت، و تحقیر آیینها و فرهنگ سنتی چین، علاوه بر دلالی برای تجار و بازرگانان خارجی، خود نیز به کارهای تجاری پرداخته و عرصه را برای بازرگانان چینی تنگ کرده و موجب خشم و نفرت مردم از نیروهای خارجی، تجار و بازرگانان غربی و میسیونرهای مسیحی گردید. فشار روزافزون روحی و روانی زندگی تحت اشغال خارجی، مالیات سنگین وضع شده از سوی دربار، ظلم و بیرحمی ملاکان و زمینداران، در کنار قحطی و گرسنگی توانفرسا، طی ده سال پس از جنگ تریاک، زمینه را برای بیش از 100 مورد قیام و شورش در سرتاسر چین فراهم ساخت که قیام بوکسورها در ادامهی همین شورشها و در واقع، واکنشی به فعالیت نامحدود مسیحیان در چین به شمار میآید.
گفتهی مشهوری از یکی از درباریان امپراتوری در خصوص مسیونرهای مسیحی نقل شده که بیانگر عمق و میزان تنفر مردم چین از فعالیت این گروه است. وی خطاب به غربیها گفته:
«شما اگر تریاک و میسیونرهای غربی را از این کشور بیرون ببرید، در آنصورت به شما در چین خوشامد گفته خواهد شد.»
[۱].