دوازده حیوان نمادین در چین
دوازده حیوان نمادین
مردم چین یک رسم سنتی دارند ، وقتی بچهای به دنیا میآید، از یک حیوان به عنوان نماد برای او استفاده میکنند. این سنت را«شو شیانگ» یا «شِنگ شیائو» میگویند و از روش سنتی خاصی برای احتساب سن و شمارش سالها استفاده میشود.
مردم چین باستان برای شمارش سالها، از عنوان امپراطور وقت و روش« گَنجی» استفاده می کردند. روش محاسبهی سال« گَنجی» به سال841 پیش از میلاد بر میگردد که تا به امروز مورد استفاده است. «گَنجی» از«گَن» و «جی» تشکیل شده است. «گَن» به معنی«ساقهی آسمان» از ده کاراکتر چینی تشکیل میشود که عبارتند از: «جیا، ای، بینگ، دینگ، وو، جی، گِنگ، شین، رِن و گویی». واژهی«جی» به معنی «شاخهی زمین» است و از دوازده کاراکتر تشکیل شده که عبارتند از: « زه، چُو، یین، ماو، چِن، سی، وو، وی، شِن، یُو، شو و خَی». اگر ده کاراکتر ساقهی آسمانی را با دوازده شاخهی زمینی به ترتیب متناسب کنیم، شصت ردیف ترکیبی به دست میآید، مانند: «جیا زه»، «ایچُو»، «بینگ ما» و.... این شصت ردیف چرخشی هستند و هر شصت سال را یک «جیازه» میگویند. برای نمونه، سال 2001 میلادی، مطابق با سال«شینسی» و سال2002 میلادی، مطابق با سال«رِن وو» به تقویم کشاورزی چین است؛ پس از شصت سال، دوباره سال2061، با سال«شینسی» و سال2062، با«رن وو» مطابقت میکند. از زمان سلسلهی« خَن» شرقی(25 ـ220 م)، مردم چین شروع به استفاده از دوازده حیوان برای تطبیق با دوازده شاخهی زمینی کردند که این دوازده حیوان عبارتند از« موش، گاو، ببر، خرگوش، اژدها، مار، اسب، گوسفند، میمون، خروس، سگ وخوک» .این دوازده حیوان دوازده«شِنگشیائو[1]» یا دوازده«شوشیانگ[2]» نام دارند. دوازده شاخهی زمینی با دوازده حیوان به این شکل تطبیق میکنند: «زه ـ موش»، «چُو ـگاو»، «یین ـ ببر»، «ماو ـ خرگوش»، «چِن ـ اژدها»، «سی ـ مار»، «وو ـ اسب»، «وی ـ گوسفند»، «شِن ـ میمون»، «یوـخروس»، «شو ـ سگ»، «هَی ـ خوک»؛ یعنی سال«زه» سال موش است، سال«چُو» سال گاو و سال«یین» سال ببر است... از این رو، هر کس که به دنیا میآمد یک حیوان به عنوان سمبل سال تولد او محسوب میشد. لذا، کسیکه در سال«زه» به دنیا میآید، به موش تعلق دارد و اگردر سال«چُو» به دنیا بیاید، به گاو تعلق دارد و اگر در سال«یین» به دنیا بیاید، به ببر تعلق میگیرد. (idb: 31-35)
امروزه، مردم چین برای شمارش سالها و محاسبهی سن افراد، از تقویم میلادی و«شوشیانگ»(سال حیوان) استفاده میکنند و از روی حیوانِ سال تولد هر کس میتوان سن و سال تولد او را محاسبه کرد.
(China Encyclopedia, 2008: 524- 525)
[1] - Shengxiao.
[2] - Shuxiang.