آغاز ورود صنعت سینما به چین تا دوران انقلاب کمونیستی

الف: آغاز ورود صنعت سینما به چین  تا دوران انقلاب کمونیستی

پیدایش سینما در چین

براساس اسناد تاریخ سینما در چین، یک سال پس از اختراع صنعت سینما توسط برادران لومیر، در پاریس در سال 1895میلادی، نخستین فیلم سینمایی در سال 1896در قهوه خانه­ ای در شهر شانگهای چین به نمایش گذاشته شد. نخستین سالن نمایش فیلم هم در سال1908میلادی، توسط یک اسپانیایی به­نام آنتونیو ماروس( Antonio Maros)، در شهر شانگهای ساخته شد. اگرچه پیش از آن فرانسوی ­ها، آمریکایی ­ها و اسپانیائی ­ها فیلم ­های ساخت کشورشان را در قهوه خانه ­ها و رستوران ­های شانگهای نمایش می ­دادند.

نخستین فیلم سینمایی ساخت چین

نخستین فیلم چینی، در سال 1905میلادی، با فیلمبرداری از یکی از نمایش ­های مشهور اپرای پکن با عنوان«فتح کوه» ساخته شد. پس از آن، برای ده سال این شرکت­ های خارجی بودند که در عرصه­ ی صنعت فیلم چین فعال بودند و تولید فیلم داخلی دیگری صورت نگرفت. در دهه­ ی1910، دو استودیو تولید فیلم بنام ­های«فِنگ ­تی(Fengti)» و «آسیا» تاسیس شدند. بنیانگذار استودیوی فیلم آسیا، فردی آمریکایی بود که نخستین فیلم خود را در شانگهای که مرکز تولید فیلم بود، با عنوان«زوج نا سازگار» ساخت. در دهه ­ی1920، چینی­ ها شیوه ­ی تهیه و تولید فیلم را از  تکنیسین­ های آمریکایی فرا گرفتند، ولی نفوذ آمریکا در صنعت فیلم چین تا دو دهه­ ی بعد ادامه یافت. در این دوره بود که شرکت ­های بزرگ تولید فیلم چین از جمله«کمپانی فیلم مینگ­شینگ[i]» و «کمپانی فیلم تیَن­ای[ii]» فعالیت خود را آغاز کردند. کمپانی«مینگ­ شینگ» به تولید فیلم ­های کمدی پرداخت که فیلم«عشق کارگران» از تولیدات این کمپانی بوده است. فیلم­ داستانی بلند«یتیم پدر بزرگ را نجات می ­دهد» و «مار سفید»(1926) هم از فیلم ­های ساخت کمپانی تیان­ای هستند. در دهه­ ی1920 که دولت در گیر منازعات سیاسی داخلی بود، سینمای تجاری در شانگهای رشد کرد و فیلم ­هایی با موضوع هنرهای رزمی، داستان­های تخیلی، اپرای سنتی تولید و به بازار عرضه شد. حزب کمونیست چین هم در دهه ­ی۱۹۳۰میلادی، با تشکیل یک گروه فیلم سازی به نام«دیَن اینگ­جو(Dian Ying Zhuo)»، فیلم‌هایی با ایده ­های چپی-لیبرالی با کیفیت هنری قابل قبولی تولید کرد. این فیلم‌ها معمولاً دارای ملودرام ­هایی با نکته‌های اجتماعی و چاشنی ضد ژاپنی بودند. «کرم ابریشم­‌های بهاری» (۱۹۳۳) از «جِنگ بوگائو»، «الهه» (۱۹۳۴؛ صامت) از «وویُن گانگ»، «بزرگراه» (۱۹۳۴)، از «سون یو»، «فرشته ­ی خیابانی» (۱۹۳۷) و «چهارراه‌ها» (۱۹۳۷) از «شِن‌زیلینگ»، از جمله­ ی این فیلم ­ها بود.

با حمله ­ی ژاپن به چپن در ۱۹۳۷ میلادی و اشغال شانگهای، صنعت فیلم چین به هنگ‌کنگ منتقل شد. در سال ۱۹۴۵میلادی، با راه‌اندازی مجدد تولید فیلم در سرزمین اصلی، موضوع اصلی فیلم‌ها را فجایع جنگ و اشغال تشکیل می‌داد. فیلم­ هایی هم­چون«رود بهاری به ‌سوی شرق جاری است» (۱۹۴۷) از «کاری چوشنگ» و «جِنگ جونلی» و فیلم«هشتاد هزار مایل ابر و ماه» (۱۹۴۷) از «شی دُنگ­شان»، « هزاران نور»، « کلاغ ­ها و گنجشک ­ها» از تولیدات سینمایی این دوره به شمار می ­روند. در سال 1935، نخستین جایزه ­ی بین المللی جشنواره­ ی مسکو به فیلم«آواز مرد ماهیگیر» تعلق گرفت. شرکت فیلم(فرهنگ)، در همین مقطع به تولید فیلم­ هایی فارغ از پیام ­های سیاسی پرداخت و فیلم«بهار در شهر کوچک» را به کارگردانی«فِی مو» در سال 1948، و در آستانه­ ی حاکمیت کمونیست­ ها تولید کرد که به ­عنوان یکی از بزرگترین فیلم­ های تاریخ سینمای چین شناخته شده است. این فیلم که با روی کار آمدن رژیم کمونیستی، از ادامه ­ی نمایش آن جلوگیری شد، در جشنواره­ ی«جایزه ­ی فیلم هنگ کنگ» در سال2004، جایزه ­ی برترین فیلم چینی زبان تاریخ چین را به خود اختصاص داد.

نیز نگاه کنید به هنر در چین، هنر نقاشی در چین، موسیقی سنتی چین، هنر اپرای سنتی چینی، هنر اپرای سنتی پکن، صنعت فیلم و سینمای چین

پاورقی

[i] - Mingxing Film Company.

[ii] - Tianyi Film Compani.