تاسیس جمهوری چین با چند دولت

با ورود سون یات­ سِن به چین، وی با ارسال نامه­‌ای به استان­‌های مختلف از رهبران آن­ها خواست نمایندگان خود را برای تصمیم­‌گیری در مورد آینده­‌ی کشور چین انتخاب و به نان جینگ اعزام نمایند. نمایندگان استان­‌ها و گروه­‌های مختلف اجتماعی در تاریخ 29دسامبر1911، در نانجینگ گرد هم آمده و سون یات­ سِن را به عنوان «رییس جمهوری موقت» برگزیدند. براساس قانون اساسی موقتی که تدوین شد، دولت موقت جمهوری جدید چین شکل گرفت.

علی­رغم تلاش­‌های نا موفق سون یات­ سِن در ایجاد قیام­‌های مختلف، به وی لقب افتخاری بنیانگذار جمهوری چین داده شد، چون او بود که با به راه انداختن حرکت‌­های انقلابی و دورهم جمع کردن مخالفان دولت چینگ ، روح انقلاب را در میان گروه­‌های مختلف اجتماعی زنده نگه‌داشته بود.

شکل گیری دولت موقت چین

اگرچه در جنوب کشور جمهوری چین مستقر شده بود، ولی شمال و پکن هم­چنان در اختیار دربار چینگ بود. لذا، سون یات­ سِن با آغاز مذاکره با یوان شی­کای (Yuan Shikai) نماینده­‌ی نایب­‌السلطنه­‌ی دربار چینگ برای کناره گیری رسمی و مسالمت آمیز از تاج و تخت و متحد شدن سرزمین چین تحت حکومت واحد جمهوری، وارد مذاکره شد. به یوان قول داده شد که اگر دربار را به پذیرش این پیشنهاد راضی نماید، ریاست دولت موقت به او سپرده خواهد شد.

سرانجام، در 12 فوریه1912، با تلاش یوان شی­کای، امپراتور پویی ( Puyi)، آخرین امپراتور سلسله­‌ی چینگ از سلطنت کناره گیری کرد و سون یات­ سِن نیز طبق تعهد از ریاست جمهوری موقت چین کنار رفت و یوان در 10 ماه مارس1912، در پکن به ریاست جمهوری موقت چین برگزیده شد و سون معاون رییس جمهور شد. انقلابیون اصرار داشتند تا پایتخت را به نانجینگ منتقل کنند، ولی یوان برای آن­که در بین هواخواهان سلطنت در استان‌های شمالی باقی بماند و در حوزه‌­ی نفوذ حزب کومین ­تانگ در استان­‌های جنوبی قرارنگیرد، مقاومت کرد و با بهانه­‌ی کنترل مخالفین، پایتخت را در پکن ابقاء کرد.

نیز نگاه کنید به

سون یات سن، بنیانگذار جمهوری چین؛ قیام جنان گوان در چین